appleé êس ëس êëسق ëش هê سêس êëس شëâéµ ëà éëسéشمà

Transkript

1 Eططسàش K éشâطâµش Eappleشص مéسêس 2008, 49: Editorial هéصéâ Aà ê fiappleسêس appleé êس ëس êëسق ëش هê سêس êëس شëâéµ ëà éëسéشمà. ½ éµ êëéشâ صطسëش ëéش, éشêëâëدط شâ ô à appleشêëقشâ œ êê طâà س دض ش é ëسéâ: ½êط شëâéµ àâصسطâ, ش ë êشقfiëسë éëسéشمà, apple îâ دê-قدêâ îشëمà éëسéشمà, ê سêس. Hق é. apple é ط éµ ê : 11 ½ قéâ 2007 Hق é. appleââî: 26 éâ éâ 2008 ½ش صàêس Eappleش âشàà : E µµ ط Kâش Mسëéâappleâطâ œ êê طâà س ekouidi@med.auth.gr ëسà appleâî ق apple é ëسé ë ش قش شش ë éس ضسêس ëس éش µ- µ ش àâêسéfiëسë ش صàسëfi- ëسë. appleط شâàfiëسë ëà îéfiàشà é- ش µµ ش مà apple صê à î é ëسé ë ش applefi êط شëâéµ ëâ àâصسطâ, س âappleâ êق طط ش êëسà µµ شâêêapple êس, êëس éضس ëس صسéق ëش appleط ش êëش زط µقâàم ش ش صéâقëش د - سطمê ش ëس صسéâê طéàêس. appleشappleéfi- êص ë, دî ش appleâ شîص fiëش ëâ apple îâ ëâ دêقدêâ îشëمà (intima media thickness-imt) ëà éëسéشمà à ش دà - ëس صسéâê طéàêس ش appleâë ط دà à ضشfiappleشêëâ appleéâµàêëش fi ëس µش appleشص à éش µµ ش êق ق ë. ëfi- îâ ëس êµîéâàس ص é apple ëش à ش س ز éقâµ apple é ق ê à µش ëس ق êس ëâ ش ëس طëêس ëس àâصسطش - ط شëâéµ. êêëسق ëش ê سêس دî ش appleطدâà صش éص دà appleâë ط - êق ëش fi êقappleطسéق ëش fi قدêâ àëشق - ëمappleشêس ëà appleâش طà appleéâطسق ëà appleâ àëشق ëappleâà âش êص à ق éش µ- µ ش ش طط îéfiàش àâêق ë. ëâ à ê âappleش fi ëfi éصéâ apple éشµé ز ë ش س appleé êس ëس ê سêس êëسà àâصسطش ط شëâéµ, êëâ, êëس ش ë êشقfiëسë ëà éëسéشمà ش êëسà à ش قfiéزê ëâ. î ش é ص fiëش ëâط îشêëâà 4 â- ق êêëسق ëش ê سêس قappleâé à ضê ش ëسà àâصسطشâ ض éëمق àس µ- µ شâش êëâط é ëfiقà ق êط ش- ëâéµ ëâ àâصسطâ. àëص ë, ز - à ë ش fiëش س ز éقâµ ق éش مà قfiàâ قس- àمà ê سêس à apple é à ق شمê ش ëâ ëà éëà, طط قappleâé à دî ش àâ é êس êëâ ëà قسéش - à. appleêس, س éfiش ê سêس ش é ش-, fiقس ش قfiàâ ق éش مà âق à, appleشزدé ش ضسêس ëس ط êëش fiëسë ش ق êس ëâ ëس -stiffness êëش é- ë ش êëش قسéش éëسé. apple é- îâà ëدطâ à ض ش fiëش س êêëسق ëش ê سêس appleéââë ëسà à ش قfiéزêس ëà êë ز àش à µµ à ش ض à ش ëس قâ éش شق ëêس. àâ apple- é êس ëس ê سêس êëâ ëâîق ëà é- ëسéشمà, ê êà êقfi ق ë âزدطس appleâ appleشزدé ش êë طط êêëق ë, ëسà صش- êë êسق àëش fi fiappleطâ êëâà µمà µش ëس ق êس ëس éش µµ ش àâêسéfiëسë ش صàسëfiëسë. قزà ق appleشسقشâطâµش د ق طد- ë, س êë ز àش àfiêâ ش ë µµ ش µ ز طش apple شêfiش قز àâà قش شش ë é ضسëش ë êس êëش à appleëêêfi- ق à îمé ش صàâàë ش µش ëسà appleط ش- âàfiëسë ëà éش µµ ش مà ص à ëà. ëfiîâ ëس êµîéâàس ص é apple ëش - à ش س appleéfiطسس ش س àëfiappleشêس ëà ëfi- قà appleâ ص éâàë ش ضسقدàâ شà- àâ µش صسéق ëêس ëà µµ à ش صسéâê طéàêس. ëâà ëâقد ëس appleéëâ- µ àâ appleéfiطسس صâéشêëش fi à ش â éfiطâ ëس âéص ش ëéâز, appleâ appleéدapple ش à دî ش appleéfiëappleâ ëس ق êâµ ش ش - ëéâز, ëس ضسقدàس زêش é êëس- (Eططسàش K éشâطâµش Eappleشص مéسêس) HJC 231

2 E. Kâش éشfiëسë, é ق ëس قâéز ëس êêëسق ëش ê- ق ëش ê سêس ش ëس appleâزµ ëس apple îê é- ش ëâ appleàêق ëâ. appleéâطسappleëش fi, طط ش â ص é apple ëش fi éfiطâ ëس ê سêس êëسà éش µµ ش àâêسéfiëسë دî ش à µàéشêë applefi appleâط apple طش. 1,2 éîش âش ق طدë êëfiî à é êë àâ طشàش appleâë طدêق ë ëس ê سêس. ش apple é شµق, دà êسق àëش fi éس- ق ë à fiëش ق ëس êêëسق ëش ê سêس appleشëµî à ë ش ضسêس ëâ ââ طêس ëس êëسص µîس ê êë - ز àش â êص à. 2,3 ôéfiêز ë, ëfiêâ apple شé ق ëش- د, fiêâ ش طشàش د ق طدë appleش àëéمàâàë ش êëâ قسî àشêقâ appleâ âسµâà ê appleéâêë ê applefi ëسà صسéâê طéàêس ق ëسà ز éقâµ appleéâµé قق ëà ê سêس. 4 ش ë éس à زâé à ë ش êëâà éµ ëش- fi éfiطâ ëس ê سêس êëش زط µقâàم ش ش àâêâ- طâµش د ش éµ ê appleâ êàدâàë ش ق ëسà طêس ëس صسéâê طéàêس, ق ëس êط شëâéµ ëâ é- ش â ëfiàâقâ à éش â êêëق ëâ, ق ëش ق ë - âطد ëس appleس ëش fiëسë, صم ش ق ëâ âض شëش fi stress, appleâ appleâë ط دà êسق àëش fi appleéâ صسéâµfiàâ apple é µâàë. 5-9 سق àëش fi àش زدéâà apple éâêش ش â éfiطâ ëس ê سêس êëس ط شëâéµ ëâ àâصسطâ, êëس قâéزâطâµ ëâ µµ ش â ëâشîمق ëâ, êëسà é- ëسéش ش ë êشقfiëسë ش êëسà µµ ش à ش - قfiéزêس. ش à ëâقش د ش ط شëâéµش د ëد appleéâê éقâµد apple éشµé زâàë ش êëسà apple éâê à ê fiappleسêس. àâappleëش âش قسî àشêقâ ق ëâ âappleââ appleâ- êëسé ë ش fiëش س êêëسق ëش ê سêس é àâ êëس ط شëâéµ ëà éëسéشمà ê êص à ق êë ز - àش àfiêâ à ش س طëêس ëس àâصسطش ط ش- ëâéµ, س appleشé àêس appleشص à appleâêëéâز ëس ش ش ê ëس صسéâê طéàêس, س سقشâéµ apple é appleط éà قâ éش مà شقâزfiéà µµ à ش س µµ شâµدààسêس. 10 êêëسق ëش éfiش ê سêس دî ش é ص fiëش âسµ ê ق êس ëà ش ëمà زط µقâà, appleشé - àâàë دëêش ëسà ضدطشضس ëس صسéâê طéàêس. à ش µàêëfi fiëش êص à ق êë ز àش àfiêâ, éش à apple é ش, îéfiàش appleâزé ëش appleà قâàâapple ص ش, ê î éمس ش ëس, âص ش.. apple éâêش âà ضسقدà appleapple L-6 ش TNF-. 11,12 à ë ش fiëش س âض ê سêس appleشزدé ش ضسêس ëà appleشappleدà ëà àëشزط µقâàمà ëâ شàمà IL-1ra ش IL-10, ق - êس ëâ TNF- ش ëس àëêë êس êëسà شàêâطàس ش appleشص àم apple ط صدéêس قâ شàمà (îق 1). 11 ê- êëسق ëش ê سêس ê êص à ق îéfiàش éش à apple é ش âسµ ê ق êس ëà appleéâزط µقâàمà ëâ شàمà TNF- ش IL-6 ش ëà ق êâط سëمà - ëâ شàمà (sfas ش sfasl) ش ق êس ëس applefiappleëêس îق 1. Eappleé êس ëس âض ê سêس êëش زط µقâàم ش ش éµ ê appleâ âسµâà ê صسéâê طéàêس 232 HJC (Eططسàش K éشâطâµش Eappleشص مéسêس)

3 êëسق ëش هê سêس ش شëâéµ ëà Aéëسéشمà قâ éش مà ش àâصسطش مà ëë éà âسµم- àë دëêش ê صêëدéسêس ëس appleâé ëس صسéâ- ê طéàêس. 12 apple éîâà, appleêس, à ض ش fiëش س ق - éâîéfiàش ê سêس âسµ ê ق êس ëà appleشappleدà ëس C àëشéمê appleéë àس (îق 2). 13 µقà êس êص àمà ق îéfiàش àâêق ë طëشمà ش, appleêس, ëس é êس ëâ ëfiàâقâ à éش â êêëق ëâ ض àâ- àë ëâà ëfiàâ ëâ apple é êقapple صسëش â ش ق شمàâàë ëâà ëfiàâëâ êقapple صسëش â à éش â êêëق ëâ. 6,7 ê سêس appleسé ش àâ ëسà شàâطëش ط شëâé- µ. 5,8 µ éشقدà, appleشزدé ش ق êس ëس êµ âططسëش- fiëسë ëà شقâapple ë طà, ëà appleشappleدà ëâ شàâµfi- àâ ش ëâ à êëâطد ëâ à éµâappleâشسë ëâ appleط êقش- àâµfiàâ-1 ش ضسêس ëâ à éµâappleâشسë ëâ t-pa. 8,14 apple éîâà appleêس à fië é âقدà êقزà ق ë âappleâ س êêëسق ëش ê سêس ق شمà ش ëâ âض ش- ëش fi stress, ق شمàâàë ëسà âض êس ëà طشappleشà ش ëâ DNA. 15,16 µ éشقدà, دî ش é ص fiëش âش µقà êقدàâش دîâà î قسطfië é appleapple éâ apple éâ- ض شà ëà طشappleشà (PEROXs) ش àëشéمàëà âêشمà ëâ ص شâ éشëâéش â âضدâ (وRs) ê- µ éشëش ق ëâ µقà êëâ. appleêس, ëfiêâ س éfi- ش, fiêâ ش س êë ëش â ëappleâ ê سêس طëشمàâà ëâ àëشâض شëش fi قàëش fi êêëسق, appleéâ طمàë - ضسêس ëà appleشappleدà ëس µطâë ص شfiàس, appleâ appleâë ط دà à شêîéfi àëشâض شëش fi apple é µâàë, ش apple é ط- طسط ق êس ëس âض شقدàس قâéز ëس µطâë ص شfiàس. 9 ôéfiêز ë دé à appleâêëسéâà fiëش س êêëسق - ëش ê سêس ق شمà ش ë appleapple ëس âقâ êë àس, appleâ µàêëfià êàد ë ش ق ëسà apple صâµدà ش ëس صسéâê طéàêس. µ éشقدà, appleéfiµé قق 6قس- àس éâش µقà êس ق ê êسق àëش ë appleapple - ëس âقâ êë àس ê apple îê é ëâق, صم ش ê ëâق ق apple éâقâ êë à شق. 17 à طâµ, طط ê قش éfië éâ صقfi ق ë âطد apple é ëسéصس à ê 6قسàâ appleéfiµé قق êë ëش â ëappleâ µقà êس. appleé êس ëس µقà êس êë appleapple ëس âقâ - êë àس ق شمà ش ëâà éش µµ ش fi ààâ, é ق ëسà ë êëâط ëà appleéââض شëش مà âمà appleéfi طس- êس ëâ âض شëش â stress. à ë ش appleêس fiëش س ق - êس ëà appleشappleدà ëس âقâ êë àس êق طط ش êëسà appleéfiطسس ëس ق ëéâز ش à ق شش ë - é ê سطش شقدàâ ش apple îê é â. 18 دطâ, êسق àëش à ش س àâ é êس ëس ê- êëسق ëش زêش é êëسéشfiëسë êëسà ë êëâ- ط ش زfiéà apple é µfiàëà شààâ µش êë ز àش àfiêâ, fiapple ëس éëسéش appleدéë êس, ëس apple éطشappleش شق, ëâ ê î éمâ ش ëس, ëâ appleà- êق ëâ, ëس apple îê é.. 19 هê سêس ش ط شëâéµ ëâ àâصسطâ ش éëسé à à ش appleط µµ ق ë زâé ق - ëâ, طط à قش â شêëâ, ق ط شëâéµش د ش - éشëش د ششfiëسë. 20 قâéزâطâµ ش ط شëâéµ ëà éëسéشمà apple âà صâéشêëش fi éfiطâ êëس ش ë- éسêس ëس شêâééâapple ق ë ض ëس appleéâêزâé ش - ëسêس ëâ قâ éش â âضµfiàâ. 20 à ëâقش, âش éëسé دîâà قش ëéêëشس âق, appleâë طâàë ش س- ط applefi دê, قدêâ ش دض îشëمà. دê îشëمà appleâë ط ë ش applefi دà قâàfiêëشâ êëéمق ëë éà, SFas sfasl îق 2. Eappleé êس ëس êêëسق ëش ê سêس êëش زط µقâàم ش ش éµ ê appleâ âسµâà ê صسéâê طéàêس (Eططسàش K éشâطâµش Eappleشص مéسêس) HJC 233

4 E. Kâش ëà àâصسطش مà, appleâ appleâêëسéâàë ش applefi قش - êش ق قé àس, appleâë طâق àس applefi قس-شàم ش ë- appleâ âطط µfiàâ. 21 â àâصطشâ دî ش ëé ش êسق - àëش د ط شëâéµ, ëâà صâéشêقfi ëس شق ëâ-شêëش- ش apple é ëfiëسë, ëâà دط µîâ ëâ µµ ش â ëfi- àâ ش ëس éصقشêس ط شëâéµشمà, fiapple ëس شقfiêë - êس ش ëس زط µقâà. 21 قدêâ îشëمà appleâë ط - ë ش applefi ط êëش د ش ط ق د à ش â ضë - éش fi applefi شàâط êë, êà ëش fi شêëfi ش appleâطض ش à éà ش µµ à. éfiطâ ëâ àâصسطâ êëسà apple صâµدà ش ëس êë ز àش àfiêâ à ش µàêëfi êق é. 22 ز- êشâطâµش ط شëâéµ ëâ àâصسطâ à ش êسق àëش- fiîش قfiàâ µش ëس éصقشêس ëâ µµ ش â ëfiàâ, طط ش µش ëسà à êëâط ëس appleéâê fiططسêس شقâapple ë طà ش ط â ëë éà ش ëسà appleéâ µµ ëس شàfiطêس. 21 â àâصطشâ apple é µ ش ëfiêâ µµ شâ- ش êë طëش د âê, fiapple ëâ قâàâض شâ ëâ م- ëâ ( ), ëسà appleéâêë طàس ش ëس é شààس, fiêâ ش µµ شâêêapple êëش د, fiapple ëسà àâصسطàس-1 (-1), ëسà µµ شâë àêàس ش ëسà appleéâêë µط à- àس 2. 23,24 قسî àش ش à éâîقش é صêق - ë, êëش µش éëسé appleéâ µ ë ش س ض éëمق àس applefi ëâ àâصطشâ µµ شâش êëâط ق ëسà د éشêس ش ض à ë ش س شق ëش éâ. طشêë, ش appleش- êëمصس fiëش س ضسقدàس é êëسéشâappleâسêس ëâ ê- êëق ëâ -L- éµشààس قappleâé à appleâ é- µ ëش êëسà à êëâط ëس ضدطشضس ëس صسéق ë- êس ëà êë ز àش à éëسéشمà. 25 àëص êس ق ëâ, âش àشëéش â µµ شâش êëâط ش س appleéâêë - طàس éâà à ض éëسë applefi ëâ àâصطشâ êë ط ق ëë é ëà µµ à ش appleéâ طâà ëسà à - ض éëسëس applefi ëâ àâصطشâ µµ شâش êëâط êط شëâéµ ëâ àâصسطâ âسµ ê ش ë é îد ëس êë ز àش éâ ش êق طط ش êëسà صسéâ- ê طéàêس, êëس صéfiقêس ش êëس زط µقâà. 27 ½- êط شëâéµ ëâ àâصسطâ apple é ëسé ë ش ê appleط- صâ شش مà ë êë ê à, fiapple êëس µé àêس, êëسà apple îê é, êëسà ققسàfiapple êس, ê appleàشêëد, - صم ش ê ëâق ق apple éطشappleش شق, appleدéë êس, ق - ë âطش fi êàéâقâ, µµ شëش, êë ز àش àfiêâ, éش à apple é ش, ê î éمس ش ëس, ôéfiêز ë appleâêëسéîصس fiëش س apo-a1 appleشص àfià apple éà ش قدéâ êëس ش ش ê ëس àâصسطش - êط شëâéµ, à ض éëسë applefi ë appleapple ëس HDL. 31 ëâ ê î éمس ش ëس, س êط شëâéµ ëâ àâصسطâ appleدéî ë ش appleâëدط êق ëâ ضس- قدàâ âض شëش â stress, ëس àëêë êس êëسà شà- êâطàس, ëà ش ë é îمà ëâ ق ë âطشêقâ ëà طشappleâappleéë àمà, صم ش ëس apple éµط شق, س âappleâ éîش âسµ ê قش éâ µµ شâapple ص ش ش ë - طش, ê êà êقfi ق ëسà µ ë êë êس ëس êط ش- ëâéµ ëâ àâصسطâ êëس ش سëش µµ شâapple - ص ش. 32 àâصسطش ط شëâéµ طدµî ë ش ë apple ق- ëش ق àâêë ز àش µîê ش ض éëمق àà à ض éëسëà applefi ëâ àâصطشâ µµ شâش êëâطدà ë قس apple ق ëش ق ëس âص ش ëس apple éسîâµé - ز, ëس ëâقâµé ز appleâقapple appleâشëéâàà ش ëâ ق µàسëش â êàëâàشêقâ àëص êس ز ê à. 33 appleشâ êîà قس- apple ق ëش قدصââ طدµîâ ëس àâصسطش ط شëâéµ à ش س apple éسîâµé زش ق طد- ëس appleéشà ش ق ë applefi 5 min apple éêزشضس ش apple ط صد- éêس ëâ é îâà, س âappleâ appleشزدé ش àëشé êëش apple é شق ëس é îشâàâ éëسé. 33 î ش é ص fiëش âش àë appleâ éê ش ëس é îشâàâ êêî ëâàë ش ق ëسà àâصسطش ط شëâéµ ëà êë ز àش à. 34 ë ط ë د دëس, é ëد ق طدë دîâà ض ش fiëش س ز éقâµ طµà âق à ê سêس à ش é ë µش à ضê ش ëâ ش à âسµê ش ê µµ شâش êëâط ë êë ز àش, صم ش ë applefiطâشapple µµ. 35,36 êêëسق ëش ê سêس ز à - ë ش fiëش ض à ش ëسà شق ëش éâ ش âسµ ê - ضسêس ëس ëâشîق ëش ë êس ش ضسêس ëâ mrna ëس êàص ë êس ëâ. 37 appleدéî ë ش دëêش, ضسêس ëس êàص êس ش د éشêس ëâ, appleâ âسµ ê µµ شâش êëâط (îق 3). 38 ش apple éشêêfië é ق طدë, êëش âappleâ ز éقfi- êصس êêëسق ëش éfiش ê سêس, ëfiêâ ê µش apple شش, fiêâ ش ê زâ ش àسط â, د شض à fiëش ق ëسà apple éدق êس ë قappleâé à appleéâطسزص ش à appleâëé apple س قز àشêس ëس êط شëâéµ ëâ àâصسطâ, appleâ appleدéî ë ش زêشâطâµش ق ëسà ضسêس ëس سطش (ôà 1) à طâµ ë à ë appleâë طدêق ë ش ê صطسëد, âش âappleââش apple éâ- êش âà ضسقدàس àâصسطشâ ض éëمق àس µµ شâ- ش êëâط ê êîدêس ق ëâà صشêëش fi appleطسصêقfi ز éقâµ 8 âق à éfiش ê سêس ê µش ëâق appleدز é ضسêس ëà appleشappleدà ëâ ش ق êس ëس -1, àم àëص ë س ش âapple ëس appleéâapplefiàسêس âµسê ê appleâêëéâز ëà àâ مà ëمà appleéâê éقâµمà قدê êëش fiطâص 8 â- ق (ôà 2). 43 appleشappleéfiêص ë, س ز éقâµ 8 âق à êë ëش â ëappleâ ê سêس ê µش ëâق د شض fiëش appleدز é ق êس ëà appleشappleدà ëس -1 êëâ appleط êق. 44 appleâë طدêق ë ëس êêëسق ëش ê سêس ض éëمàë ش applefi ëسà ë êë êس ëâ àâصسطâ, appleéشà ز éقâêë س apple éدق êس. 38 ش Meyer ش êà. (2006) é à fiëش ë apple î- ê é apple شش, ê êµ éشêس ق ë à ë apple شش, قز àâà قش éfië éس àâصسطشâ ض éëمق àس µµ ش- âش êëâط, س âappleâ fiق قappleâé à طëشص êë ëش- 234 HJC (Eططسàش K éشâطâµش Eappleشص مéسêس)

5 êëسق ëش هê سêس ش شëâéµ ëà Aéëسéشمà îق 3. Eappleé êس ëس ê سêس êëس ط شëâéµ ëâ àâصسطâ êëش êسق àëش ق ë applefi 6-قسàâ éfiشâ appleéfi- µé قق µقà êس. 45 êص à ق êط شëâéµ ëâ àâصسطâ ز à ë ش fiëش س êêëسق ëش éfiش ê سêس âسµ ê ضسêس é ëس àâصسطشâ - ض éëمق àس µµ شâش êëâط. µ éشقدà, ê êص à ق êë ز àش àfiêâ, éfiش صسق éشà ê سêس, ëâط îشêëâà 4 âق à, قدëéش دàë êس ش ش é ش min ز àس fiëش appleشزدé ش ضس- êس قfiàâ ëس àâصسطشâ ض éëمق àس µµ شâش êëâ- ط, îé ق ë âطد êë appleapple ëà طشappleشà. 26 ش Hambrecht ش êà. (2003) ق ë applefi 4 âق - ê سêس ق appleسط ëâ éµfiق ëéâ ش طâ é- µfiق ëéâ ê êë ز àش â êص à, appleâ ص appleâ ط- طâàë à ê appleدق êس âéëâêë ز àش apple é ق- س, é à ضسêس ëس ش قدëéâ ëس دê ق êëش- éëسé (LIMA) قدîéش ش 120% à طâµ ق ëس fiêس ëس ëطâîâطàس (0,072, 0,72 7,2 قg/min) appleâ µîâàë à, صم ش ضسêس ëس قدµش- êëس ë îëسë ëس شق ëش éâ êëس LIMA. 46 ëâ شâ êص à éدصس ضسêس ëâ mrna ëس êàص ë êس ëâ, صم ش ضسêس ëس قدµش- êëس ë îëسë ëس شق ëش éâ ëس LIMA, appleâ éدصس à دî ش µé ققش êêîدëشêس ق ëس زêزâ- éطêس ëس êàص ë êس ëâ. 46 appleêس, ê 20 êë ز àش â êص à ق ë applefi 3 قà ëéدضشقâ éدصس êسق àëش ضسêس ëà àâصسطش مà appleéfi- µâàà ëë éà, س âappleâ قز àشê ص ëش êêîدëش- êس ق ëسà ضسêس ëس شق ëش éâ ش ëسà ضسêس ëâ. 47 قش appleéfiêز ëس ق طدëس, ق ë applefi 2 ق- à éfiش ê سêس ê êë ز àش â êص à, éدصس ضسêس ëس àëêë êس ëس LDL µش âض - êس, µ µâàfi appleâ سطمà ش ق êس ëâ صسéق ëش- â شààâ. 48 àâ à ش ë appleâë طدêق ë ëس µقà êس ش ê êص à ق éش à apple é ش. 49,50 ë applefi 4 âق ê سêس ë ق ë à (handgrip) 26 ë ق ë ë é (êë ëش fi appleâط ëâ) 49,50 apple é ëس- é ë ش ضسêس ëس àâصسطشâ ض éëمق àس µµ شâ- ش êëâط. ش Parnell ش êà. (2005) ق ë applefi 8 - âق êêëسق ëش ê سêس ش appleêëê à êسق - àëش طëêس ëfiêâ ëس ض éëمق àس, fiêâ ش ëس à ض éëسëس applefi ëâ àâصطشâ µµ شâش êëâط. 51 appleêس, é à êسق àëش ضسêس ëس ص éêس ëس L- éµشààس ش appleâêëéشض à fiëش س طëêس ëس àâصسطش ط شëâéµ ê êص à ق éش à apple é ش ق ë applefi ê سêس قappleâé à قدé ش à âز ط ë ش ê ضسêس ëس ق ë زâé ëâ قشàâضدâ L éµشààس, applefi ëâ âappleââ êàëص ë ش ëâ O. 51 appleâë طدêق ë ز à ë ش fiëش à ش appleشâ àâ ê appleشâ ق éâîéfiàش apple é ق ê ش, ش fië à س ê سêس ë ط ë ش ق ق µ طë éس êîàfiëسë (apple.î. 4-6 زâéد ëسà سقدé applefi 10 min). 49 êص à ق ê î éمس ش ëس 8 âق - êêëسق ëش ê سêس éدصس fiëش طëشمà ش ëسà ض éëمق àس applefi ëâ àâصطشâ µµ شâش êëâط, ëfiêâ êë µµ µµ, fiêâ ش êë appleéâ éëسé- (Eططسàش K éشâطâµش Eappleشص مéسêس) HJC 235

6 E. Kâش ôà 1. طدë ق ë âطمà ëس µµ ش ط شëâéµ ê صطâق àâ µµé ز ½ µق êس ½œ ں Tadddei et al 39 appleâ شàسëش â vs صطسëد - ê سêس appleشé à ش ëسà àâصسطش دâش, ق êطش âش êط شëâéµ appleâ appleدéî ë ش ق ëسà سطش Rinder et al 40 ôéë صطسëد vs appleâ شàسëش â àâصسطشâ ض éëمق àس µµ شâش êëâط ê صطسëد DeSouza et al 41 appleâ شàسëش â vs صطâق àâش ê سêس appleشé à ش ëسà àâصسطش êط شëâéµ ( éfiش µقà êس) appleâ appleدéî ë ش ق ëسà سطش دâش, ق êطش âش, ëéëس سطش Rywik et al 42 éëس سطش µقà êقدàâش vs µقà êëâش àâصسطشâ ض éëمق àس µµ شâش êëâط ê µقà êقدàâ êêîدëشêس ق VO 2 max ôا - ا ( ) a. Hagg et al 58. àطش âش صطâق àâش قدëéشâ vs éàسëش µé ققش êêîدëشêس à ق ê êëâ c ش b. Ergun et al 79 سطâ appleشappleدâ êëسà VO 2 max و. appleâ شàسëش â vs صطâق àâش ق êطش âش Tanaka et al 62 appleâ شàسëش â vs صطâق àâش c ق ëسà سطش fiقس ش êëâ صطâق àâ ( éfiش µقà êس) ½ à شدز é ëâ c صطâقدàà vs appleâ شàسëش مà دâش, ق êطش âش, ëéëس سطش ص سطش ش âق é ققش êêîدëشêس à ق ê êëâ c ش êëس êêëâطش éëسéش apple êس êëش éë Moreau et al 76 appleâ شàسëش د vs صطâق à ½ à شدز é ëâ c êëش 4 âق µà ققسàâapple êش د f êëش appleâ شàسëش د µà îé applefi ش îé âéقâàâص é apple âéقâàâص é apple Dinenno et al 77 êطش âش appleâ شàسëش â vs صطâق àâش f êëâ صطâق àâ ( éfiش µقà êس) Moreau et al 78. appleâ شàسëش â vs قدëéش vs appleâط f ق ëسà سطش ëfiêâ êëâ صطâق àâ, fiêâ ش صطâق àâش ( éfiش µقà êس) - êëâ appleâ شàسëش â دâش, ق êطش âش, ëéëس سطش f êëâ ëéëس سطش ش ق êطش â صطâق àâ و. ôéâ ققسàâapple êش د vs f ق ë ëسà ققسàfiapple êس ققسàâapple êش د f êëش صطâق à vs appleâ شàسëش د appleâ شàسëش د vs صطâق à ( éfiش ققسàâapple êش د µà µقà êس) ںں ½ Hagg et al 58 àطش âش صطâق àâش قدëéشâ vs سطâ éàسëش µé ققش êêîدëشêس à ق ê êëâ ëس stiff appleشappleدâ ness ش éfiش ش àfiëسë Anton et al 78 appleàشêëد: appleâ شàسëش â vs صطâق àâش ½ à شدز é ëâ c شق ëش éâ ش µµ ش مà àëشêë ê à êëش قسéش ëà صطâقدàà Otsuki et al 84 éâ صطسëد êë ëش â vs éâش â ë îëسë êزµقش â ق ëâ êëâ صطسëد ëappleâ µàشêق ëà vs µش appleâ شàسëش â éâش â ëappleâ µàشêق ëà ش appleشappleدà àâصسطàس -1 ë îëسë êëâ صطسëد êë ëش â ëappleâ µàشêق ëà ش ش àâصسطàس-1 Maldonado et al 85 صطسëد سطâ appleشappleدâ vs appleâ شàسëش â ë îëسë êزµقش â ق ëâ êëâ éëشâ-قسéش â éëسéش fi ëقق êëâ صطسëد. ش ش زâéد ë à appleشâ ق µ ط êëش قش éfië é سطش Cook et al 86 êطش âش appleسط ë vs appleâ شàسëش â ط êëش fiëسë ش ëس -stiffness êëش éë appleسط ëمà VO 2 max: قدµشêëس appleéfiêطسس 2, c : apple îâ ëâ دê-قدêâ îشëمà ëà éëà, fimt: apple îâ ëâ دê-قدêâ îشëمà ëà قسéش à ش. 52 طشêë, س طëêس ëس àâصسطش ط ش- ëâéµ êë ق µ ط µµ êà êëس ش ق ëس طëêس êë قش éfië éس ش قدëéâ µµ. ط- ëêس ëس àâصسطشâ ض éëمق àس µµ شâش êëâط à éدصس à êî ë ë ش ق ëش ق ë âطد appleâ appleدéîâàë ش ق ëسà ê سêس êëâ apple é µâàë شà- àâ µش êë ز àش àfiêâ, سط ق ëس ق êس ëâ êق ëش â éâ, ëس éëسéش apple êس, ëس 236 HJC (Eططسàش K éشâطâµش Eappleشص مéسêس)

7 êëسق ëش هê سêس ش شëâéµ ëà Aéëسéشمà ôà 2. طدë appleé êس ëس ê سêس êëسà àâصسطش ط شëâéµ µµé ز ½ µق ôéfiµé قق ê سêس êس Maeda et al 43 دâش µش 8 âق êë ëش fi appleâط ëâ -1, NO (3-4ز/, 1h) appleapple ë ش ëسéصس à قدîéش 4. appleâî applefi ê سêس - ëش 8. appleâî دapple ê à êë éîش appleapple Maeda et al 44 دâش µش 8 âق êë ëش â ëappleâ -1 ê سêس (3ز/ ) Meyer et al 45 ô îê é ش 6 قà éfiش ê سêس, âطقسêس ëس àâصسطشâ ض éëمق àس àâéقâ é apple شش ش صطâapple ششد (3ز/ ) µµ شâش êëâط êë apple îê é ëس àâصسطشâ ض éëمق àس µµ شâش êëâط ëà apple îê é à apple ششمà ق ë applefi ëسà 6قسàس µقà êس Hambrecht et al 26 طش شقدàâش ق هê سêس ق à é (Handgrip) ëس àâصسطشâ ض éëمق àس ش.. 6 ز/سقدé µش 4 µµ شâش êëâط Hambrecht et al 46 êطش âش ق êë ز àش 3 x 10 min/سقدé ê ëâ mrna ëس êàص ë êس ëâ àfiêâ appleâ ص appleâ ططâàë à appleسط ëo éµfiق ëéâ ش ëس ش قدëéâ ëس LIMA ê CABG 3 x 10 min/سقدé ê ëس شق ëش éâ êëس LIMA appleâسط ëo éµfiق ëéâ µش 4 âق Steiner et al 47 êطش âش ق 12. ëéدضشقâ (3ز/, min) àâصسطش مà appleéfiµâàà êë ز àش àfiêâ ëë éà, NO Ziegler et al 48 êطش âش ق 8. ëéدضشقâ (2ز/, 30 min) àëêë êس ëس LDL µش êë ز àش àfiêâ âض êس Hambrecht et al 49 طش شقدàâش ق 6 x 10 min/سقدé ëس àâصسطشâ ض éëمق àس ش appleâسط ê µش 4 µµ شâش êëâط Linke et al 50 êطش âش êص à ق 6 x 10 min/سقدé ê ëس àâصسطشâ ض éëمق àس (, ë ) appleâسط ê µش 4. µµ شâش êëâط Parnell et al 51 êطش âش êص à ق 8 apple éapple ëسق, appleâسط ê, ëس ض éëمق àس ش ëس (, ë ) êë ëش د ê ê ش (3 ز/ ) à ض éëسëس applefi ëâ àâصطشâ µµ شâش êëâط ص éêس ëس L- éµشààس Green et al 52 êطش µش ش 8 éâش د ش êë ëش د ëس àâصسطشâ ض éëمق àس êص à ق ê ê ش (3 ز/ ) µµ شâش êëâط êë µµ apple éîâطسêë éشà شق,, µµ ش êë appleéâ éëسéش ش ½ ëappleâ 2 Miche et al 53 طش شقدàâش êص à ق 4 éâش د ش êë ëش د ش êëش â âق à ق ë طصس îé ½ ëappleâ 2 ش ê ê ش س êط شëâéµ ëâ àâصسطâ (œ ë ) Ostergard et al 54 دâش µش, صقâ 10. êë ëش fi appleâط ëâ éîش à àëâappleêëس êµµ à ش سëش مà (3ز/, 45 min) àâصسطش êط شëâéµ. ëappleâ 2 ½ à ش زâéâappleâشصس س àâصسطش ط شëâéµ ق ë ëسà appleéâapplefiàسêس : êë ز àش àfiêâ, : éش à apple é ش, CABG: âéëâêë ز àش apple é قس : New York Heart Association, : àشëéش fi âض شâ, -1: àâصسطàس -1, LIMA: دê ق êëش éëسé طëêس ëâ طشappleش شقش â appleéâزط,.. 52 àëص - ë, ق ë àâ ë appleâë طدêق ë, ê ش سëش- â êص à ق éش à apple é ش 4 âق - قش ëâ appleéâµé قق ëâ µقà êس, appleâ apple éش ط ق- à éâش د ê ê ش ش ê ê ش àà ق- êس, à ق ëد ط ëسà àâصسطش êط شëâéµ apple é ëس êسق àëش طëêس ëس éfiش ش àfi- ëسë ëà êص àمà. 53 appleêس, à ش appleشêëمصس à êë ëشêëش êسق àëش د ق ë âطد êëس ط شëâéµ ëâ àâصسطâ ق ë applefi 10 âق éâش ê سêس, µشمà ëfiقà, appleâ î à appleéâش ص êس à قز àêâà ê î éمس ش ëس, صم àâêâê ëâط îشêëâà دà applefi ëâ صقâ êµµ à ëâ. 54 (Eططسàش K éشâطâµش Eappleشص مéسêس) HJC 237

8 E. Kâش هê سêس ش apple îâ دê-قدêâ îشëمà ëà éëسéشمà â قدµ صâ ëâ IMT ëà éëسéشمà appleâë ط دà à ضشfiappleشêëâ appleéâµàêëش fi ëس appleâ êàد ë ش ق ëسà طêس قزé µق ëâ ëâ قâ éâ, µµ ش â µ ز طش â apple شêââ, éëسéشâapple ص ش ëà ë éà ش µ àش ق ëسà قز àشêس ضسقدàس é- ش µµ ش àâêسéfiëسë ش صàسëfiëسë. 55,56 قد- ëéسêس ëâ ëâشîق ëش â apple îâ دî ش appleéâµàêëش ض ê ëâق ق apple é µâàë شààâ µش صسé- ق ëêس ( appleàشêق, appleدéë êس, apple éîâطسêë éشà ش- ق, ê î éمس ش ëس..), صم ش µش ëسà ضشâطfiµسêس ëس appleâêëéâز ëà ط مà ê êص - à ق ë applefi ص é apple ëش apple éدق êس. 57 â éëس- éش fi دàëéâ apple éشط ق à ش ëfiêâ ق µ ط ط êëش د (apple.x. éë ), fiêâ ش قش éfië é ق د (apple.î. قسéش ) éëسé. ëسà طشàش appleé ضس µà ë ش قد- ëéسêس ëâ ëfiêâ ëà éëà, fiêâ ش ëà قسéش à. قدëéسêس ëâ µà ë ش é ق apple éسîâµé زش ق طدëس, fiappleâ apple îâ ق µ طë éâ applefi 1,0 mm êëش éë ش 1,3 mm êëش قسéش - ص é ë ش appleéمشقâ êسق â صسéâê طéàêس. 58 éشêقدà ق طدë appleâêëسéâà fiëش س ëشق ëâ ëà قسéش à à ش طë éâ appleéâµàêëش fi - ëس µش ëس êë ز àش àfiêâ êµ éشëش ق ëسà àë- êëâشîس ëà éëà. 59 êëfiêâ, êàشêë ë ش س êà- êëش ضشâطfiµسêس ëà â ق µ صمà ê ëâق appleâ ص éâàë ش ضسقدàâ شààâ µش éش µ- µ ش êق ق ë. â قز à ش ص ëش êêîدëشêس ق ëâ µà- êëâ apple é µâàë شààâ µش êë ز àش àfiêâ. 60 apple îê é ش شش ë é س âشطش apple îê é êëâ àëé ë ëس ش é ش ëس زس éدصس à دî ش ص ëش µé ققش êêîدëشêس ق ëâ ëà éëà. 61 î ش é ص fiëش µ à ëش â apple é µâàë صâéâà ëâ ê appleâêâêëfi à ëâ 50%. ش- قدàس êàص êس ëâ, صم ش êêëسق ëش د زط µقâàم ش ë êë ê ش êق ططâà appleêس êëسà apple îàêس ëâ ëâشîمق ëâ ëà éëسéشمà. 62 ëâ ëدطâ ëس appleéâسµâق àس ë éدصس fiëش ق êس ëâ قfiàâ ë 0,1 mm ق ë زé - ë ش ق ق êس ë 10-15% ëâ شààâ µش دق- زé µق ëâ قâ éâ ش ë 13-18% µش µµ ش- fi µ ز طش fi apple شêfiشâ. 56,57 ëâë, êëfiîâ ëس êµîéâàس ص é apple ëش à ش س ز éقâµ apple é ق- ê à µش ëس ق êس ëâ, صم ش ëس ط- ëêس ëس àâصسطش ط شëâéµ. µ ط ق طد- ë د شض à ëسà àâ é êس ëfiêâ êëâ àâصطشâ, fiêâ ش êëâ, âéشêقدàà ز éق à, fiapple ëà êë ëشàمà, ëà à êëâطدà ëâ ق ë ëé appleëش â à- قâ ëس µµ شâë àêàس, ëس âéقâàش appleâ ë êë - êس ê ققسàâapple êش د µà ش ëس ق êس ëس àëêë êس ëà شêëمà êëسà شàêâطàس ê ش سëش- â µ éشقدà, ق êس ëس éëسéش apple êس ق قfiطش 2 قسàمà ز éق ëش apple éدق êس éدصس fiëش appleشزدé ش êسق àëش ق êس ëâ ëà éëà ê apple éë êش â. 66 ô é ططسط, - àâ appleâë طدêق ë appleشزدé ش ش س ق êس ëà apple - é µfiàëà شààâ µش êë ز àش àfiêâ ق ëسà - صشدéêس µش شàâ ëéfiappleâ ش êس ( ê سêس, ق êâ- µ ش ش ëéâز, ق êس êق ëش â éâ.طapple.). êقق ëâî ê appleéâµé قق ë êêëسق ëش ê سêس ز à ë ش fiëش appleشé àâ êëسà ëشق ëâ, صم دî ش ش appleشêëص قش éàسëش êêîدëش- êس à ق ê êëس زêش apple é ش ëâ ëfiقâ ش êëâ apple îâ ëâ, êëâ éصقfi ضسê ëâ (ôà 1). 58,67 ëس ق طدëس Atherosclerosis Risk in Communities ëâ ëà éëà éدصس fiëش êî ëشfië à éàسëش ق ëâ appleapple â زêش é êëسéشfiëسë appleâ appleشëµî à ë ش ق ëس êق ëش éµ ê. 68 êëfiêâ, à apple éî ش êقزà à ق ê êë appleâë طدêق ë ëà appleéfiêز ëà éµ êشمà à زâéش ق ë appleâë طد- êق ë ëس µقà êس êëâ ëà éëسéشمà. âéش- êقدà ق طدë éدصس fiëش س ê سêس âسµ ê êس- ق àëش ق êس ëâ, 68,69 ê طط à ëâ appleسé - ش âêش êëش, 70,71 àم ê âéشêقدà ش appleشêëمà ë ش fiقس ش ضسêس ëâ ëà éëà. 72,73 ش ش زâéد êë appleâë طدêق ë appleââàë ش êëâ ش - زâé ëش â î é ëé ëس ê سêس (دàë êس, ش é- ش ش êîàfiëسë ), صم ش êë طشàش âقد- à ëâ µق ëâ. 60 î ش é ص fiëش ëâ ëà - éëà ض à ش ق ëسà apple éââ ëà îéfiàà fiقس ش ê µش صطسëد. 74 apple îê é apple شش قز - àâà ضسقدàâ éëà ê êµ éشêس ق ë àâéقâ é, ëâ âappleââ fiق ق شمصس ق ë applefi 6 ق- à éfiش ê سêس (ôà 3). 45 â ëà éëà appleâêëسé ë ش fiëش êî ë- ë ش éàسëش ق ëسà ëشق ëس قدµشêëس appleéfiêطسس âضµfiàâ, ëس êêëâطش éëسéش apple êس ëà éëà, ëâ appleâêâêëâ êق ëش â طappleâ, ëس apple - éشقدëéâ ëس apple éشزدé ش, صم ش ëà appleشappleدà ëس âطش ش ëس LDL îâطسêë éfiطس µش- à é, قدêس ش ëéëس سطش àé ش appleش- êëمصس ضسêس ëâ ëà éëà ق ëسà - ضسêس ëس سطش, appleâ دزص ê à à ش قدîéش ش 50% ق µ طë éâ êëâ سطش شقدàâ ê êîدêس ق ëâ àدâ. êëfiêâ, à ش appleشêëمصس êë ëشêëش êسق àëش ش زâé à ق ê êëâ appleéâappleâàسقدàâ ش êëâ µقà êëâ ص سطش. 62 appleêس, ê 18 µش قدêس سطش àé, appleâ appleâطصس à ê 3 قà éfiشâ appleéfiµé قق ê سêس à apple é ëسé- صس à êë ëشêëش êسق àëش د ق ë âطد êëâ 238 HJC (Eططسàش K éشâطâµش Eappleشص مéسêس)

9 êëسق ëش هê سêس ش شëâéµ ëà Aéëسéشمà ôà 3. طدë ëس appleé êس ëس ê سêس êëo apple îâ ëâ دê-قدêâ îشëمà ëà éëسéشمà ش êëسà éëسéش ش ë êشقfiëسë µµé ز ½ µق ôéfiµé قق ê سêس êس ôا - ا ( ) Tanaka et al 62 êطش âش µش 3 قà éfiش قدëéش ½ à ق ë طصس ëâ c ش س appleâ شàسëش â àé دàë êس ê سêس (3-4 ز/, êêëâطش éëسéش apple êس êëش min 4-6 ز/, min) éë ق ëسà ê سêس Olson et al 75 قسàâééâ د à دëâ appleéfiµé قق ½ à ق ë طصس ëâ c apple îê é àà قêس (>2 ز/ ) àâصسطش ط شëâéµ µà. ق ë applefi 1 دëâ ê سêس Meyer et al 45 ô îê é ش 6 قà éfiش ê سêس, cimt êë apple îê é apple شش àâéقâ é apple شش âطقسêس ش صطâapple ششد êµ éشëش ق ë à ë (3 ز/ ) cimt ëà apple îê é à ق ë ëسà 6قسàس ê سêس Rauramaa et al 13 êطش âش àé ق 6 دëس appleش appleéâ قدëéش ½ à apple é ëسéصس à ش زâéد ëâ îé appleâطشappleش شقش دàë êس éfiش ê سêس c صطâق àà vs appleâ شàسëش مà µµ (3 ز/, 30-45min êë 6 دëس 5 ز/, min) cimt êë 3 دëس ê سêس ê ëâ appleâ à ط ق à à êë ëà Dinenno et al 77 êطش âش appleâ شàسëش â 3 قà éfiش ê سêس f ق ë ëâ 3 قà ê سêس àé (5 ز/ 45 min) Kim et al 81 êطش âش êص à ق 6 قà éfiش ê سêس cimt ق ë ëâ 6 قà ê سêس ½ ëappleâ 2 (3-12 h/ ) ش µش شà ش ëéâز ںں ½ Tanaka et al 83 êطش âش µش 3 قà éfiش ê سêس ط êëش fiëسë ش ëس -stiffness appleâ شàسëش â àé (5 ز/, 45 min). êëش éë ق ë ëâ 3 قà ê سêس Miyachi et al 87 àطش âش µش àé 4 قà appleéfiµé قق ط êëش fiëسë ش ëس -stiff àà قêس ق àëشêë ê ش ness êëش éë îé ق ë âطد (3 ز/, 45 min) êëش قسéش 4 قà ش âapple ëس ê سêس apple à زâé êëش éîش د ëشقد êëش éë ق ë 4 قà ش âapple ëس ê سêس Yokoyama et al 90 êطش âش êص à 3 éâش د ê ê ش ëس -stiffness êëش éë ش ق ½ ëappleâ 2 (5 ز/, 40 min) êëش قسéش ق ë ëسà ê سêس Yamamoto et al 91 êطش âش êص à 2 éfiش ê سêس ëس ë îëسë ëâ êزµقش â ق ëâ ق ½ ëappleâ 2 (2 ز/سقدé, 30 min) ش êëش apple éشز éش د éëسé ق ë ëسà µش شà ش ëéâز apple éدق êس c : apple îâ دê-قدêâ îشëمà ëà éëà, fimt: apple îâ دê-قدêâ îشëمà ëà قسéش à ëà éëà. 62 à طâµ ë à ë appleâë طدêق ë ش ê 30 apple îê é µà ق و >25 appleâ apple - é âطâصسê à appleéfiµé قق ê سêس àà قêس ش é ش 1 دëâ. 75 àëص ë, ê ق êطش â à- é, appleâ à ط ق à à appleâطشappleش شقش µµ, ق - ë applefi 3 دëس êà îâ µقà êس ش appleشêëمصس êس- ق àëش î قسطfië éس ëشق ëâ ëà éëà. 13 µش ققسàâapple êش د µà à apple é - ëسéصس à êë ëشêëش êسق àëش د ش زâéد êëâ ëà éëà à ق ê ê ëد appleâ µقà - âàë à ش ê ëد appleâ د à à صشêëش, طط ط ق à à ص é apple âéقâàش appleâ ë êë êس. 76 àëص ë, âش ققسàâapple êش د µà appleâ êقق - ë î à ê éfiشâ appleéfiµé قق ê سêس ش ë ëfi- îéâà appleâ ططâàë à ê ص é apple âéقâàش appleâ - ë êë êس î à êë ëشêëش êسق àëش î قسطfië éâ قسéش à, ê êîدêس ق ëد appleâ د à à صش- êëش îé ص é apple âéقâàش appleâ ë êë - êس. 76 â ëà قسéش à éدصس fiëش êî ëâàë à ق ëسà ëشق ëس قدµشêëس appleéfiêطسس âضµfiàâ, ëسà سطش ش ëس ش é ش ققسàfiapple êس. 76 à ë ش, fiëش ëâ ëà قسéش à ض à ë ش ق ëسà سطش fiقس ش ê µà appleâ ê âàë ش. ق, â éصقfi - ضسêس à ش قش éfië éâ êëش µà appleâ ê âàë ش, ê êîدêس ق ëد appleâ àâà صشêëش. 76 àâ ز à ë ش fiëش à ش ë appleâë طدêق ë ëس (Eططسàش K éشâطâµش Eappleشص مéسêس) HJC 239

10 E. Kâش êêëسق ëش ê سêس êëâ ëà قسéش à éëس- éشمà µشمà àéمà. ش µقà êقدàâش àé ش appleش- êëمصس fiëش دîâà î قسطfië é ëشقد قسéش à ê êîدêس ق ëâà صشêëش fi appleطسصêقfi. 77 éشêقدà ق طدë êقزàâà fiëش apple éî ش éàسëش µé ققش êêîدëشêس à ق ê êëâ ëà قسéش à ش êëسà éfiش ش àfiëسë ëâ ëfiقâ. 78,79 appleêس, ق ë applefi éfiشâ appleéfiµé قق ê سêس ش é ش ëéشمà قس- àمà ê µش, قدêس سطش, àé apple é ëسéصس êë ëشêëش êسق àëش ق êس ëâ ëà قسéش - à. 77 êëfiêâ ê à éâ appleàشêëد appleâ ê صس à قز àêصس ق µ طë éس شق ëش éâ ش î قسطfi- ë é µµ ش د àëشêë ê ش êµ éشëش ق ëâ - appleàشêëد appleâ د à à صشêëش, îé fiق êë ëش- êëش êسق àëش د ش زâéد êëâ ëà قسéش à. 80 قapple é êق ëش, applefi ë appleâë طدêق ë ëà ق ط - ëمà ز à ë ش fiëش س ز éقâµ ê سêس قش é قدêس ش é ش à apple é à ق شمê ش ëâ ëà éë- à µشمà سطش شقدàà ëfiقà. 60 àëص ë, fiق ز - à ë ش fiëش à طâµس êêëسق ëش ê سêس قappleâé à ق شم- ê ش ëâ ëà قسéش à éëسéشمà. ëfi قappleâé à appleââص êëس ش زâé ëش à ëâق ëà â µµ à. 62 ش قسéش éëسé à ش appleش é ëدêë é ق µ- µ, àم âش éë à ش é ط êëش. ê س- êس appleسé ش appleâططâ apple é µâàë appleâ ش قâéزمàâà ë ط ق ëë é êëâ éëسéش fi ëâîق, fiapple ëس é êس ëâ êقapple صسëش â à éش â êêëق ëâ, ë apple- apple ëس µµ شâë àêàس ش ëس àâصسطàس-1, - صم ش ëسà apple ط صدéêس µµ شâش êë طëش مà apple é - µfiàëà, fiapple ëâ. 76 دطâ, س ê سêس appleâêëسé ë ش fiëش appleشزدé ش àâ د ق ë âطد êëسà appleâشâëش êêë êس ëâ دê-قدêâ îشëمà (fiapple apple.î. ق ë âطد êëس é êس ëà ق ë ططâappleéë êمà), appleâ fiق à à ش à ëfi à àëâappleشêëâà ق ëâ apple éسîâµé زسق. 76 à ش àش زدéâà fiëش ê êص à ق ê î éم- س ش ëس ëappleâ 2, س ëéâappleâappleâسêس ëâ ëéfiappleâ ش - êس µش 6 قà, appleâ apple éش ط ق à µش شà ش - ëéâز ش êêëسق ëش ê سêس, appleدز é طëêس ëà appleشappleدà ëس µط fiس àسêë ش ëس HbA 1C, صم ش ق êس ëâ ëà éëà. 81 ëâ ش سëش â êص à س àëêë êس ëà apple éشز éش مà شêëمà êëسà شàêâطàس êق طط ش êëسà ضسêس ëâ ëà éëà. 82 appleâقدà, س êêëسق ëش ê س- êس, appleâ µàêëfià ق شمà ش ëسà àëêë êس ëà شêëمà êëسà شàêâطàس, ز à ë ش fiëش دî ش àâ é êس êëâ ëâîق ëà éëسéشمà ش سëش مà êص àمà, قدê ëâ دقق êâ ëâ قسî àشêقâ. هê سêس ش éëسéش ش ë êشقfiëسë apple îê é, س ضسêس ëس ëشق ëس éëسéش apple êس ش ëس éش êîàfiëسë, â ê î éم- س ش ëس ش س à زéش à apple é ش appleâë طâà apple é µâàë appleâ appleسé âà éàسëش ëسà éëسéش - ش ë êشقfiëسë. appleêس, ê µش ëâق apple é ëس- é ë ش ق êس ëس ط êëش fiëسë ëà éëسéشمà ق ëسà ضسêس ëس سطش. 83 ش appleشâ êîàد قدصââش ëقسêس ëس ê طéàêس ëà ق µ طà éëسéشمà apple éشط ق àâà ëâà appleâطâµشêقfi ëس ë îëسë ëâ êزµقش â ق ëâ (PWV - pulse wave velocity) ش ëس éëسéش ش ë êشقfiëسë (arterial compliance). 84 ë îëسë ëâ êزµقش â ق ëâ appleâë ط دà à ضشfiappleشêëâ ëس ëâ صقâ ش ë êشقfiëسë ëà éëسéشمà. قدëéسêس µà ë ش é ق ëâà appleâطâµشêقfi ëس êîدêس ق ë ض ëس applefiêë êس â êسق à ëâ éëسéش â دàéâ / îéfiàâ appleâ îé ش- ë ش ëâ êزµقش fi ق µش à ش àê ش ë ëسà applefiêë êس. àص طدµî ë ش س ë îëسë êëش - éë ش قسéش éëسé, صم ش ê طط apple éشز éش د éëسé. 85 ضسقدà ëشقد à ش س- طëش د ê طéàêس ëà ق µ طà éëسéشمà. ش صطسëد ز à ë ش fiëش دîâà ق µ طë éس éëس- éش ش ë êشقfiëسë, صم apple éâêش âà ق µ ط- ë éس ط êëش fiëسë, î قسطfië éس ë îëسë êزµقش â ق ëâ (PWV) 84,85 ش قش éfië éâ ëس -stiffness, ëfiêâ êëش éë, fiêâ ش êëش قسéش éëسé ê êîدêس ق ëâà صشêëش fi appleطسصêقfi (ôà 1). 86 ëâق قدêس ش ëéëس سطش appleâ ê âàë à éfiش, éدصس ë 20-35% ق µ طë éس ط êëش- fiëسë êëش éë, ê êîدêس ق طشµfië éâ é êë- éش ëâق ش êسق àëش ق µ طë éس, ê êîدêس ق ëâق appleâ شàسëش. 83 appleêس, ê µش ëâق قدêس سطش appleâ ز éقfiêëس 3قسàâ appleéfiµé قق éfi- ش ê سêس apple é ëسéصس ضسêس ëس ط êëش fiëس- ë ش ق êس ëâ ëس -stiffness êëش éë (ôà 3). 83 àش زدéâà fiق apple éâêش ش س apple - é ëéسêس fiëش س ز éقâµ ê µش ëâق appleéâµé قق - ëâ àà قêس 4 قسàمà âµسê ê ق êس ëس ط êëش fiëسë ë 19% ش ضسêس ëâ ëس - stiffness ë 21% êëش éë. 87 ش ق ë âطد ëد apple àطص à êë éîش appleapple ق ë applefi 4 ق- à ش âapple ëس µقà êس. êëfiêâ, à apple é ëسé- صس à ق ë âطد êëس é îشfiàش ش éëشش é- ëسéش apple êس, êëâ ëà éëà, صم ش êëس ش ق ëéfi ëâ ش êëسà ط êëش fiëسë ëà قسéش- à. ق êس ëس ش ë êشقfiëسë ëà éëà قز àشê éàسëش µé ققش êêîدëشêس ق ëâ ëس ق ش ëâ ëس apple éëéâز ëس éشêë é âش- ط. 87 à ë ش, fiëش âش ê ê ش ق àà ق- êس, appleâ âسµâà appleéâê éقâêëش ê ضسêس ëس éش ق, ق شمàâà ëسà ط êëش fiëسë ëà 240 HJC (Eططسàش K éشâطâµش Eappleشص مéسêس)

11 êëسق ëش هê سêس ش شëâéµ ëà Aéëسéشمà éëà. 88 àëص ë, س طëêس ëس ش ë êشقfiëس- ë ëà éëسéشمà دî ش é ص fiëش دî ش ص ëش µé ق- قش êêîدëشêس ق ëسà ضسêس ëس éfiش ش àfi- ëسë ëà ëfiقà, ق ë applefi à قش â ëappleâ µ- قà êس. 89 êص à ق ê î éمس ش ëس ëappleâ 2, دà éfiشâ appleéfiµé قق ê سêس ش é ش 3 â- ق à appleدز é ق êس ëâ ëس -stiffness êëش éë ش êëش قسéش éëسé, س âappleâ êàâ- ëس ق ط ëëêس ëس àëêë êس êëسà شàêâط- àس. 90 appleêس, ê ش سëش â êص à ëappleâ 2, س ز éقâµ àfi apple é ق ëش â appleéâµé قق ëâ ش é- ش 2 âق à, appleâ apple éش ط ق à µش شàfi ëéfiappleâ ش ëéâز ش éfiش ê سêس, 2 زâéد ëسà سقد- é, appleدز é طëêس ëس ط êëش fiëسë ëà éëس- éشمà, appleâ êî ëâàë à ق ëسà طë éس éصقشêس ëس éëسéش apple êس ش ëà appleشappleدà µط fiس àس- êë. 91 هê سêس ش à ش قfiéزêس ëà êë ز àش à µµ à apple éîâà à ض ش fiëش س ق éâîéfiàش êêëسق ëش ê سêس قappleâé à appleشزدé ش ضسêس ëس ش قدëéâ ëà ق µ طà êë ز àش à éëسéشمà, ëà éà ط à ëâ ش ëà àâقâ éش مà µµ à, صم ش ضسêس ëâ éشصقâ ش ëس apple àfiëسë ëà ëéشîâ شمà. appleâêëسé ë ش, êµ éشقدà, fiëش ق ëس êêëسق ëش ê سêس ض à ë ش س ش ق ëéâ ëà µµ à µµ, ëà قش éمà éëسéشمà ش ëà appleéâ éëسéشà, é ëà ق µ طë éà ëà 160 قm, àم apple é ëسé ë ش ش ضسêس ëâ éشصقâ ëà ëéشîâ شمà ش قدëéâ قدîéش 6 قm. 4 apple éسîâµé - زش ق طدëس ê صطسëد ش appleشêëمصس ضسقدàس µ éêش ش ëâق ëâ appleéfiêصشâ ëشfiàëâ ط â êµ éشëش ق قس صطسëد, صم ش ق µ طë éس ش ë êس ق ë applefi دµîêس شappleéش قfiطس. 92 ش ق طد- ë êë قش éfië éس ش قدëéâ µµ دµشà à ê apple ش- é ق ëfi. appleق, ق ë applefi 16 âق - éfiش ê سêس apple é ëسéصس ضسêس ëس ش قد- ëéâ ëà appleéâ éëسéشà. 93 appleêس, ê سêس 16 â- ق à appleéâ ط ê ضسêس ëس apple àfiëسë ëà ëéش- îâ شمà, صم ش ëà éëسéشâطà قm. 94 ق µ طë éس ضسêس ش êë â س µµ à apple é - ëسéصس ë ëسà 3 âق µقà êس. àصéمappleâ, âش Belardinelli ش êà. (2001) é à - ضسêس ëس apple é appleط éس طâزâé êë êë ز àش- ق ë applefi 8 âق ê سêس êص àمà ق شêî شقش قâ éشâapple ص ش. 95 à طâµس ضسêس ëس قâ éش شق ëêس ق ë applefi 1 دëâ ê سêس ش appleêëê à ش âش Kendziorra ش êà. (2005) ê êص à ق µàêë àfiêâ 1 µµ â. 96 êق ë appleâ appleéââëâà ëسà à ش قfiéزêس ëà êë ز àش à ش µ àش fië é ëش ش ش ê appleâ- êâëش ش appleâشâëش ضسêس ëà éëسéشمà ق ëسà ê سêس à ش س شêî شق ش appleâض, îسقش â ش - ضسëش â apple é µâàë (VEGF, FGF-1, FGF-2), صم ش قسî àش é صêق ë, fiapple ق ë âطد ëس éâ, ëس apple êس, ëس ë êس ش ëس êقapple êس. 10 appleâêëسé- ë ش, fiëش fiقس ش قدê ê مé سقدé applefi ëسà دà éضس ëس ê سêس قز àâàë ش âش appleéمë appleéâ- ê éقâµد. ëسà apple à ط ق àfiق àس ê سêس س - ضسêس ëس ëâشîق ëش ë êس âسµ ê ضسêس ëس apple é µµ ëâ, صم ش ê apple é µµ ق µ - طà appleâêâëëà ضسëش مà apple é µfiàëà ش ëâ ش- àمà applefi ë àâصسطش ش ط ق ëë é. 10 ë applefi âéشêقدà âق µقà êس ض à - ë ش س apple àfiëسë ëà ëéشîâ شمà êëâ ë طش fi éâ ëà éëسéشمà. دطâ, ق ë applefi âéشêقدàâ قà ê س- êس ض à ë ش س apple àfiëسë ëà éëسéشâطà ش apple - é ططسط ض à ë ش س ش ق ëéâ ëà µµ à µ- µ. 10 ش appleéâê éقâµد ëد âسµâà ê ضسêس ëس apple éâî ق ëâ ëfiêâ êëسà سé ق, fiêâ ش ê êàص ضسقدàس ëسêس, fiapple ë ëس ش é ش قش êق ëش é êëسéشfiëسë êص àمà ق êë ز - àش àfiêâ. ا é ëé êàشêëمق àس ê سêس µش ëâق س ط îشêëس appleâêfiëسë µقà êس appleâ apple شë ë ش µش ëسà قز àشêس µ àش مà àâ مà appleâ- ë ط êق ëà ش شش fië é زدطشقà apple é ق ê à êëس ط شëâéµ ëà éëسéشمà à ش ê سêس ش é ش- 30 ط appleëمà, 3-5 زâéد ëâط îشêëâà ëسà âق, ق دàë êس 40-60% ëس قدµشêëس ش àfiëسë µش ê سêس ëâ ëfiقâ ش ق î é ëé ëfiêâ à قش- â fiêâ ش êë ëش â ëappleâ. ود ش, ق µ طë éس ش é ش ش دàë êس ê سêس دî ش طë é appleâ- ë طدêق ë, é س µقà êس à دî ش êàدî ش, µش ë س ش âapple ëس ق ë applefi 3-4 قà appleشزدé ش appleمط ش ëà àâ مà appleéâê éقâµمà. 19,97 قزà ق ëâ Gielen ش êà. طµ âق êà îâ ê سêس apple شëâàë ش µش ëسà قز àشêس àâ مà appleâë ط - êق ëà êëسà àâصسطش ط شëâéµ, طµâش قà ê سêس µش ëسà طêس à ëâقش مà appleéâê éقâ- µمà êëسà àâقâ éش شق ëêس ش طµ دëس µش ëس ق êس ëس ضدطشضس ëà صسéق ëش مà appleط - مà. 35 êص à ë appleéâµé قق ë ê سêس appleéدapple ش à à ش ض ëâقش قدà à طâµ ق ëسà apple صسêس ش ëس ط شëâéµش ش àfiëسë ص ëfiقâ. àص ê- àشêë ë ش س éfiش ش ط شقق ëش ê سêس, fiapple شêق, appleâسط ê, îâéfi, âطقسêس, صم ش س êق ëش éµ ê êëâ êappleëش êëâà appleâ. êëfiêâ, (Eططسàش K éشâطâµش Eappleشص مéسêس) HJC 241

12 E. Kâش دà appleéfiµé قق µقà êس appleéدapple ش à apple éشدî ش ش ê ê ش àà قêس, µش ë ëد êق ططâà êëسà ضسêس ëس ق ق ش êëسà appleâ ë êë êس ëس ق ëéâز ش à ق, appleâ appleâططد زâéد î é ëسéâà ëâ سطش شقدàâ ش ëâ êص à ق îéfiàش àâêق ë. 19,97 ش ê ê ش àà قêس ص appleéدapple ش à î é ëسéâàë ش applefi î قسط دàë êس ش appleâططد apple à ط ش. ôéâëشق ë ش س ê سêس êëسà fiéصش صدêس, ق êقق ëâî é ëà ë éà. àشêë ë ش س ز éقâµ appleش د قدëéش دàë êس ê سêس, ش é ش apple éappleâ min, 3-5 زâéد ëâط îشêëâà ëسà âق. 97 ص êà é ص appleéدapple ش à ض شà ق ëسà apple éââ appleéâصدéق àêس ش à ë ط شمà ش ق ش à apple éââ appleâص é apple. 19 قapple é êق ëش, س ز éقâµ appleطمà, êز طمà ش appleâë ط êق ëش مà ق éâîéfiàشà appleéâµé قق ëà ê سêس قappleâé à âسصê ش êسق àëش êëس ق êس ëس éش µµ ش àâêسéfiëسë ش صàسëfiëسë, ق ëسà appleéëâµ à appleéfiطسس appleâ appleéâêزدé ش êëسà قز - àشêس ëس صسéâê طéàêس, صم ش ق ëس ë - éâµ à ش ëéشëâµ à appleéfiطسس ê êص à ق é- ش µµ ش àâêق ë. âزدطس ë ز à ë ش fiëش ê ق µ طâ صقfi à ش appleâëدط êق ëà àâ مà appleشé ê à ëس ê سêس êëس ط شëâéµ ëà êë ز - àش à, صم ش ëà applefiطâشappleà éëسéشمà. وشطشâµé ز 1. Blair SN, Kohl HW, Barlow CE, Paggenbarger RS, Gibbons LW, Macera CA. Changes in physical fitness and all-cause mortality. A prospective study of healthy and unhealthy men. JAMA. 1985; 273: Scheuer J. Effects of physical training on myocardial vascularity and perfusion. Circulation. 1982; 66: Froelicher V, Jensen D, Genter F, et al. A randomized trial of exercise training in patients with coronary heart disease. JAMA. 1984; 252: Brown MD. Exercise and coronary vascular remodelling in the healthy heart. Exp Physiol. 2003; 88: Prisco D, Francalanci I, Filippini M, Hagi MI. Physical exercise and hemostasis. Int J Clin Lab Res. 1994; 24: Deligiannis A, Kouidi E, Tourkantonis A. Effects of physical training on heart rate variability in patients on hemodialysis. Am J Cardiol. 1999; 84: Pagkalos M, Koutlianos N, Kouidi E, Pagkalos E, Mandroukas K, Deliagiannis A. Heart rate variability modifications following exercise training in type 2 diabetic patients with definite cardiac autonomic neuropathy. Br J Sports Med. 2008; 42: Suzuki T, Yamauchi K, Yamada Y, et al. Blood coagulability and fibrinolytic activity before and after physical training during the recovery phase of acute myocardial infarction. Clin Cardiol. 1992; 15: Elokda A, Nielsen D. Effects of exercise training on the glutathione antioxidant system. Eur J Cardiovasc Prev Rehabil. 2007; 14: Linke A, Erbs S, Hambrecht R. Exercise and the coronary circulation-alterations and adaptations in coronary artery disease. Prog Cardiovasc Dis 2006; 48: Petersen AMW, Pedersen BK. The role of IL-6 in mediating the anti-inflammatory effects of exercise. J Physiol Pharmacol. 2006; 57 (Suppl 10): Adamopoulos S, Parissis J, Karatzas D, et al. Physical training modulates proinflammatory cytokines and the soluble Fas/soluble Fas ligand system in patients with chronic heart failure. J Am Coll Cardiol. 2002; 39: Rauramaa R, Halonen P, Vaisanen S, et al. Effects of aerobic physical exercise on inflammation and atherosclerosis in men: The DNASCO study. Ann Intern Med. 2004; 140: Wang JS, Jen CJ, Chen HI. Effects of exercise training and deconditioning on platelet function in men. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 1995; 15: Vincent H, Bourguignon C, Vincent K. Resistance training lowers exercise-induced oxidative stress and homocysteine levels in overweight and obese older adults. Obesity. 2006; 14: Parise G, Brose AN, Tarnopolsky MA. Resistance exercise training decreases oxidative damage to DNA and increases cytochrome oxidase activity in older adults. Exp Gerontol. 2005; 40: Okura T, Rankinen T, Gagnon J, et al. Effect of regular exercise on homocysteine concentrations: the HERITAGE family study. Eur J Appl Physiol. 2006; 98: Kado DM, Bucur A, Selhub J, Rowe JW, Seeman T. Homocysteine levels and decline in physical function: MacArthur studies of successful aging. Am J Med. 2002; 113: ½ طسµش ààس. êش apple à é êëسéشâappleâسêس êص àمà ق êë ز àش àfiêâ. éëسéش appleدéë êس. 2000; 9: Gimbrone MA Jr, Topper JN, Nagel T, Anderson KR, Garcia-Cardena G. Endothelial dysfunction, hemodynamic forces, and atherogenesis. Ann N Y Acad Sci. 2000; 902: Vane JR, Anggard EE, Botting RM. Regulatory functions of the vascular endothelium. N Engl J Med. 1990; 323: Gokee N, Keaney JF, Hunter LM, Watkins MT, Menzoian JO, Vita JA. Risk stratification for postoperative cardiovascular events via noninvasive assessment of endothelial function: a prospective study. Circulation. 2002; 105: Moncada S, Palmer RMJ, Higgs EA. Nitric oxide: physiology, pathophysiology, and pharmacology. Pharmacol Rev. 1991; 43: Laughlin MH. Endothelium-mediated control of coronary vascular tone after chronic exercise training. Med Sci Sports Exerc. 1995; 27: âق, âêâطس ½, àëâطâéس, ش êà. â êêëسق -L- éµشààس êëس êë ز àش àfiêâ: éfiطâ ëس appleéfiéâقس âê ëâ, L- éµشààس. طط éشâط appleشص. 1999; 40: Hambrecht R, Wolf A, Gielen S, et al. Effect of exercise on coronary endothelial function in patients with coronary artery disease. N Engl J Med. 2000; 342: Cooke JP, Tsao PS. Is NO an endogenous antiatherogenic molecule? Arterioscler Thromb. 1994; 14: Panza JA, Quyyumi AA, Brush JE, Epstein SE. Abnormal endothelium-dependent vascular relaxation in patients with essential hypertension. N Engl J Med. 1990; 323: Celermajer DS, Sorensen KE, Spiegelhalter DJ, Georgakopoulos D, Robinson J, Deanfield JE. Aging is associated with endothelial dysfunction in healthy men years before the age-related decline in women. J Am Coll Cardiol. 1994; 24: HJC (Eططسàش K éشâطâµش Eappleشص مéسêس)

13 êëسق ëش هê سêس ش شëâéµ ëà Aéëسéشمà 30. Katz SD, Yuen J, Bijou R, LeJemtel TH. Training improves endothelium-dependent vasodilation in resistance vessels of patients with heart failure. J Appl Physiol. 1997; 82: àëàش س ا, âêâطس ½, éàâ, ش êà. apple- é êس ëâ طشappleش شقش â appleéâزط êëسà apple é شقش apple àëسêس ëâ àëشé îâ, ê à é ëâق. طط éشâط appleشص. 2006; 47: Guerci B, Bohme P, Kearney-Schwartz A, Zannad F, Drouin P. Endothelial dysfunction and type 2 diabetes. Part 2: altered endothelial function and the effects of treatments in type 2 diabetes mellitus. Diabetes Metab. 2001; 27: Celermajer DS. Noninvasive detection of atherosclerosis. N Engl J Med. 1998; 339: Takase B, Uehata A, Akima T, et al. Endothelium-dependent flow-mediated vasodilation in coronary and brachial arteries in suspected coronary artery disease. Am J Cardiol. 1998; 82: Gielen S, Schuler G, Hambrecht R. xercise training in coronary artery disease and coronary vasomotion. Circulation. 2001; 103: e Marwick T. Coronary flow responses to exercise training: further evidence of the benefit of an underutilized therapeutic modality. Clin Sci. 2005; 109: Niebauer J, Cooke JP. Cardiovascular effects of exercise: role of endothelial shear stress. J Am Coll Cardiol. 1996; 28: Moyna NM, Thompson PD. The effect of physical activity on endothelial function in man. Acta Physiol Scand. 2004; 180: Taddei S, Galetta F, Virdis A, et al. Physical activity prevents age-related impairment in nitric oxide availability in elderly athletes. Circulation. 2000; 101: Rinder MR, Spina RJ, Ehsani AA. Enhanced endotheliumdependent vasodilation in older endurance-trained men. J Appl Physiol. 2000; 88: DeSouza CA, Shapiro LF, Clevenger CM, et al. Regular aerobic exercise prevents and restores age-related declines in endothelium-dependent vasodilation in healthy men. Circulation. 2000; 102: Rywik TM, Blackman MR, Yataco AR, et al. Enhanced endothelial vasoreactivity in endurance-trained older men. J Appl Physiol. 1999; 87: Maeda S, Miyauchi T, Kakiyama T, et al. Effects of exercise training of 8 weeks and detraining on plasma levels of endothelium-derived factors, endothelin-1 and nitric oxide, in healthy young humans. Life Sci. 2001; 69: Maeda S, Miyauchi T, Iemitsu M, Sugawara J, Nagata Y, Goto K. Resistance Exercise Training Reduces Plasma Endothelin-1 Concentration in Healthy Young Humans. J Cardiovasc Pharmacol. 2004; 44: S443-S Meyer AA, Kundt G, Lenschow U, Schuff-Werner P, Kienast W. Improvement of early vascular changes and cardiovascular risk factors in obese children after a six-month exercise program. J Am Coll Cardiol. 2006; 48: Hambrecht R, Adams V, Erbs S, et al. Regular physical activity improves endothelial function in patients with coronary artery disease by increasing phosphorylation of endothelial nitric oxide synthase. Circulation. 2003; 107: Steiner S, Niessner A, Ziegler S, et al. Endurance training increases the number of endothelial progenitor cells in patients with cardiovascular risk and coronary artery disease. Atherosclerosis. 2005; 181: Ziegler S, Schaller G, Mittermayer F, et al. Exercise training improves low-density lipoprotein oxidability in untrained subjects with coronary artery disease. Arch Phys Med Rehabil. 2006; 87: Hambrecht R, Hilbrich L, Erbs S, et al. Correction of endothelial dysfunction in chronic heart failure: additional effects of exercise training and oral L-arginine supplementation. J Am Coll Cardiol. 2000; 35: Linke A, Schoene N, Gielen S, et al. Endothelial dysfunction in patients with chronic heart failure: systemic effects of lowerlimb exercise training. J Am Coll Cardiol. 2001; 37: Parnell M, Holst D, Kaye D. Augmentation of endothelial function following exercise training is associated with increased L-arginine transport in human heart failure. Clinical Science. 2005; 109: Green DJ, Walsh JH, Maiorana A, Best MJ, Taylor RR, ODriscoll JG. Exercise-induced improvement in endothelial dysfunction is not mediated by changes in CV risk factors: pooled analysis of diverse patient populations. Am J Physiol Heart Circ Physiol. 2003; 285: H2679-H Miche E, Herrmann G, Nowak M, et al. Effect of an exercise training program on endothelial dysfunction in diabetic and non-diabetic patients with severe chronic heart failure. Clin Res Cardiol. 2006; 95 (Suppl 1): i117-i Ostergard T, Nyholm B, Hansen TK, et al. Endothelial function and biochemical vascular markers in first-degree relatives of type 2 diabetic patients: the effect of exercise training. Metabolism. 2006; 55: مëêس و, ôشëéµ و, àشfi, ش êà. â apple îâ ëâ دê-قدêâ îشëمà ëà éëà éëسéشمà à ش دà à ض éëسëâ appleéâµàêëش fi ëس شààâ µش ëس êë ز - àش àfiêâ. éëسéش appleدéë êس. 2002; 11: Lorenz M, von Kegler S, Steinmetz H, Markus H, Sitzer M. Carotid intima-media thickness indicates a higher vascular risk across a wide age range. Stroke. 2006; 37: OLeary DH, Polak JF, Kronmal RA, Manolio TA, Burke GL, Wolfson SK. Carotid-artery intima and media thickness as a risk factor for myocardial infarction and stroke in older adults. NEJM. 1999; 340: Hagg U, Wandt B, Bergstrom G, Volkmann R, Gan L. Physical exercise capacity is associated with coronary and peripheral vascular function in healthy young adults. Am J Physiol Heart Circ Physiol. 2005; 289: H1627-H Lekakis JP, Papamichael CM, Cimponeriu AT, et al. Atherosclerotic changes of extracoronary arteries are associated with the extent of coronary atherosclerosis. Am J Cardiol. 2000; 85: Moskau S, Golla A, Grothe C, Boes M, Pohl C, Klockgether T. Heritability of carotid artery atherosclerotic lesions. An ultrasound study in 154 families. Stroke. 2005; 36: Ferreira I, Twisk J, van Mechelen W, Stehouwer C, Kemper H. Fitness and fatness in adolescence and adulthood as determinants of large artery properties at age 36. Med Sport Sci. 2004; 47: Tanaka H, Seals D, Monahan K, Clevenger C, DeSouza C, Dinenno F. Regular aerobic exercise and the age-related increase in carotid artery intima-media thickness in healthy men. J Appl Physiol. 2002; 92: Kastelein JJ, de Groot E, Sankatsing R. Atherosclerosis measured by B-mode ultrasonography: effect of statin therapy on disease progression. Am J Med. 2004; 116 (Suppl 6A): 31S-36S. 64. سطشمàس ا, شfiéëêس ½, طشê ز. éfiطâ ëس ص é - apple âéقâàش appleâ ë êë êس êëسà éش µµ ش àfiêâ. éëق ë ش apple àëê ش. éî ططسàش ëéش. 2003; 20: Wilmink HW, Banga JD, Hijmering M, Erkelens WD, (Eططسàش K éشâطâµش Eappleشص مéسêس) HJC 243

14 E. Kâش Stroes ES, Rabelink TJ. Effect of angiotensin-converting enzyme inhibition and angiotensin II type 1 receptor antagonism on postprandial endothelial function. J Am Coll Cardiol. 1999; 34: ayet J, Stanton AV, Sinclair AM, et al. The effects of antihypertensive therapy on carotid vascular structure in man. Cardiovasc Res. 1995; Rauramaa R, Rankinen T, Tuomainen P, Vaisanen S, Mercuri M. Inverse relationship between cardiorespiratory fitness and carotid atherosclerosis. Atherosclerosis. 1995; 112: Folsom AR, Eckfeldt JH, Weitzman S, et al. Relation of carotid artery wall thickness to diabetes mellitus, fasting glucose and insuline, body size, and physical activity. Stroke. 1994; 25: Stensland-Bugge E, Bonaa KH, Joakimsen O, Njolstad I. Sex differences in the relationship of risk factors to subclinical carotid atherosclerosis measured 15 years later: the Tromso study. Stroke. 2000; 31: Rauramaa R, Vaisanen S, Mercuri M, Rankinen T, Penttila I, Bond MG. Association of risk factors and body iron status to carotid atherosclerosis in middle-aged eastern Finnish men. Eur Heart J. 1994; 15: Schmidt-Trucksass AS, Grathwohl D, Frey I, et al. Relation of leisure-time physical activity to structural and functional arterial properties of the common carotid artery in male subjects. Atherosclerosis. 1999; 145: Cuspidi C, Lonati L, Sampieri L, Leonetti G, Zanchetti A. Similarities and differences in structural and functional changes of left ventricle and carotid arteries in young borderline hypertensives and in athletes. J Hypertens. 1996; 14: Pauletto P, Palatini P, Da Ros S, et al. Factors underlying the increase in carotid intima-media thickness in borderline hypertensives. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 1999; 19: Tanaka H, Dinenno FA, Monahan KD, DeSouza CA, Seals DR. Carotid artery wall hypertrophy with age is related to local systolic blood pressure in healthy men. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2001; 21: Olson TP, Dengel DR, Leon AS, Schmitz KH. Moderate resistance training and vascular health in overweight women. Med Sci Sports Exerc. 2006; 38: Moreau KL, Donato AJ, Seals DR, et al. Arterial intimamedia thickness: site-specific associations with HRT and habitual exercise. Am J Physiol Heart Circ Physiol. 2002; 283: H Dinenno FA, Tanaka H, Monahan KD, et al. Regular endurance exercise induces expansive arterial remodelling in the trained limbs of healthy men. J Physiol. 2001; 534: Moreau KL, Silver AE, Dinenno FA, Seals DR. Habitual aerobic exercise is associated with smaller femoral artery intima-media thickness with age in healthy men and women. Eur J Cardiovasc Prev Rehabil. 2006; 13: Ergپn M, Tengiz I, Tپrk U, et al. The effects of long-term regular exercise on endothelial functions, inflammatory and thrombotic activity in middle-aged, healthy men. J Sports Scie Med. 2006; 5: Anton M, Cortez-Cooper M, DeVan A, Neidre D, Cook J, Tanaka H. Cigarette smoking, regular exercise, and peripheral blood flow. Atherosclerosis. 2006; 185: Kim SH, Lee SJ, Kang ES, et al. Effects of lifestyle modification on metabolic parameters and carotid intima-media thickness in patients with type 2 diabetes mellitus. Metabolism. 2006; 55: Watarai T, Yamasaki Y, Ikeda M, et al. Insulin resistance contributes to carotid arterial wall thickness in patients with non-insulin-dependent-diabetes mellitus. Endocr J. 1999; 46: Tanaka H, Dinenno F, Monahan K, Clevenger C, DeSouza C, Seals D. Aging, habitual exercise, and dynamic arterial compliance. Circulation. 2000; 102: Otsuki T, Maeda S, Iemitsu M, et al. Effects of athletic strength and endurance exercise training in young humans on plasma endothelin-1 concentration and arterial distensibility. Exp Biol Med. 2006; 231: Maldonado J, Pereira T, Polfinia J, Martins L. Modulation of arterial stiffness with intensive competitive training. Rev Port Cardiol. 2006; 25: Cook JN, DeVan AE, Schleifer JL, Anton MM, Cortez- Cooper MY, Tanaka H. Arterial compliance of rowers: implications for combined aerobic and strength training on arterial elasticity. Am J Physiol Heart Circ Physiol. 2006; 290: H Miyachi M, Kawano H, Sugawara J, et al. Unfavorable effects of resistance training on central arterial compliance. A randomized intervention study. Circulation. 2004; 110: Miyachi M, Donato AJ, Yamamoto K. Greater age-related reductions in central arterial compliance in resistancetrained men. Hypertension. 2003; 41: Binder J, Bailey KR, Seward JB, et al. Aortic augmentation index is inversely associated with cardiorespiratory fitness in men without known coronary heart disease. Am J Hypertens. 2006; 19: Yokoyama H, Emoto M, Fujiwara S, et al. Short-term aerobic exercise improves arterial stiffness in type 2 diabetes. Diabetes Res Clin Pract. 2004; 65: Yamamoto A, Katayama Y, Tomiyama K, Hosoai H, Hirata F, Yasuda H. A short-term admission improved brachial-ankle pulse wave velocity in type 2 diabetic patients. Diabetes Res Clin Pract. 2005; 70: Kozakova M, Galetta F, Gregorini L, et al. Coronary vasodilator capacity and epicardial vessel remodelling in physiological and hypertensive hypertrophy. Hypertension. 2000; 36: Ho KW, Roy RR, Taylor JF, Heusner WW, Van Huss WD. Differential effects of running and weight-lifting on the rat coronary arterial tree. Med Sci Sports Exerc. 1983; 15: White FC, Bloor CM, McKirnan MD, Carroll SM. Exercise training in swine promotes growth of arteriolar bed and capillary angiogenesis in heart. J Appl Physiol. 1998; 85: Belardinelli R, Belardinelli L, Shryock JC. Effects of dipyridamole on coronary collateralization and myocardial perfusion in patients with ischaemic cardiomyopathy. Eur Heart J. 2001; 22: Kendziorra K, Walther C, Foerster M, et al. Changes in myocardial perfusion due to physical exercise in patients with stable coronary artery disease. Eur J Nucl Med Mol Imaging. 2005; 32: Borjesson M, Assanelli D, Carre F, et al. ESC Study Group of Sports Cardiology: recommendations for participation in leisure-time physical activity and competitive sports for patients with ischaemic heart disease. Eur J Cardiovasc Prev Rehabil. 2006; 13: HJC (Eططسàش K éشâطâµش Eappleشص مéسêس)