Føroya Fuglafrøðifelag

Størrelse: px
Starte visningen fra side:

Download "Føroya Fuglafrøðifelag"

Transkript

1 FRÁGREIÐING Føroya Fuglafrøðifelag Nr árgangur

2

3 Innihaldsyvirlit Jens-Kjeld Jensen fingið heiðursgávu frá Dansk Ornitologisk Forening 5 Bræv frá J. M. Kyrjarheygg 6 Spónont Anas clypeata í Føroyum 8 Burðardygg menning 10 Fuglar og internet 12 Spógvin í Suðurstreymoy og útbreiðsla hansara í 1990 og Eitt vikuskifti í Norðastahaga 15 Nátasjúka 18 Psittacos på Färöarna finns det idag? Psittacosis on the Faroe Islands does it exist? 19 Rottur í Nólsoy Rats in Nólsoy 20 Litloysingar og blendingsæður í 2002 Albino, Leucism and Hybrid Eiders in Cornelius Reinert skeyt eina fiskiørn í Kaldbak Hugleiðingar 24 Trøllhøvdi 26 Eitt sindur um lunda í Svínoy 29 Week-end i Sørvág juli Skarvurin afturkomin á Skarvatanga í Eysturoy 32

4 Útgevari: Føroya Fuglafrøðifelag Postsmoga Tórshavn Blaðstjórn: Nevndin Endamál felagsins: Fuglafrøðifelagið er landsfelag hjá fólki, ið hevur áhugað fyri fugli og vernd av fugli. Limagjald: Vanliga limagjaldið er 150 kr. fyri einstaklingar og 200 kr. fyri pør. Unglingar gjalda tó einki fyrr enn teir fylla 15 ár, og frá 15 til og við 19 ár er gjaldið 75 kr. fyri einstaklingar og 100 kr. fyri pør. Hetta minna limagjaldið er eisini fyri lesandi og fyri tey, ið eru eldri enn 66 ár. Limatekning: Ein teknar seg sum lim við at gjalda limagjaldið á postgirokonto nr Føroya Fuglafrøðifelag Postsmoga Tórshavn Nevnd: Petur Mortensen (fm.) Erik Mortensen (nf. skr.) Anna á Argjaboða, Ditlev Róin, Jesmar Hansen Eykalimir: Kristina Olsen og Sólbjørn Jacobsen Kassameistari: Jón Højsted Grannskoðarar: Dorete Bloch og Svend Krosstein Permumynd: Else Gotved Jacobsen Lómvigar á rókini, vovin mynd Prent: P/F Einars Prent

5 Jens-Kjeld Jensen fingið heiðursgávu frá Dansk Ornitologisk Forening Í november mánað varð Jens-Kjeld Jensen boðin at koma til Odense at taka ímóti heiðursgávu frá Dansk Ornitologisk Forening. DOF heiðrar á hvørjum ári fýra av limunum, sum á ein ella annan hátt hava gjørt eitt gott arbeiði fyri fuglin. Orsøkin, til at Jens-Kjeld varð heiðraður, er m.a., at hann við sínum stóra áhuga fyri náttúruni, bæði í Føroyum og uttanlanda, hevur skarað framúr, sum vit kenna hann innan fyri felagið. Hann er eisini kendur um alt landið, sum tann, sum veit alt um fugl, lýs, loppur, firvaldar og mangt mangt annað, sum hann bæði tosar og skrivar um í fjølmiðlunum. Fólk ringja til hansara í heilum og spyrja um líkt og ólíkt, og altíð roynir hann við stórum áhuga at finna rætta svarið. Hansara dagliga yrki er at stappa fuglar út, men kortini tekur hann sær stundir at arbeiða við øllum hesum í fríløtunum. Hann hevur heimsmet í at merkja drunnhvítar; til samans einar , og hann hevur størsta privata savnið av lýs í Skandinavia; meira enn 150 sløg. Áðrenn Jens-Kjeld fór at leita eftir loppum, vóru bert tvey sløg skrásett í Føroyum, men nú hevur hann funnið 7 afturat. Føroya Fuglafrøðifelag tekur við fullum huga undir við Dansk Ornitologisk Forening og ynskir Jens- Kjeld tillukku við heiðrinum, og vit vóna, at hann heldur fram við sínum týdningarmikla arbeiði, og framvegis verður ein hollur stuðul innan fyri Fuglafrøðifelagið. Vit vilja samstundis ynskja Maritu Gulklett tillukku og vóna, at hon eisini heldur fram við tí stóra arbeiðinum, sum hon ger saman við Jens-Kjeld. Bergur Olsen Jens-Kjeld við heiðursgávunum. Mynd: Marita Gulklett. 5

6 Bræv frá J. M. Kyrjarheygg Klaksvík 6. apríl 2000 Í blaðnum hjá Føroya Fuglafrøðifelag nr árgang er sera áhugaverd frágreiðing um rottur í Føroyum. Menn vita nær tann brúna rottan kom til Suðuroy, men ikki nær hon er komin í hinar meginoyggjarnar Streymoynna, Eysturoynna og Vágoynna. Sum kunnugt, so høvdu norðmenn hvalastøð á Kópagørðum í Hvannasundi, og vóru teir har frá 1898 til fyrra kríggj. Við teimum komu rotturnar í Borðoynna, Viðoynna og Kunoynna. Hvat ár, rotta kom í land á Kópagørðum, veit eg ikki, men tað mundi vera heilt skjótt, tá norðmennirnir vóru komnir. Skjótt vóru tær víða um. Tá ið vatn varð lagt inn í húsini Uppi við Garð á Viðareiði, hevði onkur Lundar. fangað eina rottu. Tað var millum 1904 og 1908, helst Nyholm Debes úr Havn, sum hevði lært til blikksmið í Norra, stóð fyri arbeiðinum. Hann kom tá leypandi til fyri at síggja hvat fyri eitt slag av rottu hetta var, og visti hann at siga, at tað var tann rottan sum norðmenn nevndu den brune vandrerotte, og var hon hildin at vera nógv verri enn tann svarta rottan. Har á plássinum vóru mýs, men tá rotturnar komu, tyrptust mýsnar inn í húsini undan rottunum, men skjótt var, so sást eingin mús aftur. Rottan fór um alla oynna, líran gjørdu tær av við, so lundan. Fyrst tann høgliga, so løgdust tær í tey stóru lundabjørgini norðan til á Viðoynni, Rivið og Torvu, sum vóru av størstu og bestu lundalondum í oyggjunum. Eftir nøkrum árum var lundin so Mynd: Petur Mortensen. nógv minkaður, at menn góvust við at fara har at liggja (fleyga). Eg skal nevna eitt dømi um, hvussu nógv har kundi verða fleygað eitt summar. Eitt ár undir krígnum vóru vit í Rivið og tóku havhestaegg. Inni í einum skorti sótu tveir brotstubbar av stangarørmum kílaðir fastir undir loftinum. Á øðrum stóð rist Anno , á hinum Anno Annað hvørt ár varð ligið í Rivið og annað hvørt í Torvu. Ein maður, sum hevði ligið nógv í bjørgum og fleygað, segði, at ongastaðir áttu so nógvur og tættur lundi sum í Torvu. Inni í Botnsrókum (nú burturlopnar) var serliga nógvur lundi; har fleygaði hann í fýra fylgjandi dagar yvir 600 hvønn dagin, og har fleyg lundin so nær, at best var við styttri stong enn vanligt. Bjargahvonnin er tiltikin, men tá rotturnar løgdust í bjørgini, minkaði hvonnin burtur; tær hava etið røturnar, helst um veturin, so hvonnin doyði mest sum út. Tá hvannrøturnar eru burtur, skuldi lítið og einki verið at etið um veturin. Eg hoyrdi ein mann siga, at rottan argaði havhestin so hann spýði og lepti so spýggjuna. Um hann hevði sæð tað sjálvur, ella hann hevði tað frá øðrum, veit eg ikki. Men um so er, so hevur hon nóg mikið at liva av, tí havhestur er nógvur í bjørgunum, eisini um veturin, í hvussu so er seinrapartin á vetri. Eitt árið her fyri var eg har úti á eggini og hugdi niður í Torvu. Tað var í juli mánaði mitt í fleygingartíð, men har var eingin lundi at síggja (væl var tað ein stillan sólskinsdag), nei, eg sá ongan. Nú er tað bara Seyðtorvan, sum rotta ikki er komin í enn. Har man 6

7 vera nakað tað sama av lunda, sum tað altíð hevur verið. Ein gamal skilamaður segði, at okkurt árið veiddu viðoyingar um hundrað túsund lundar, og skilaði hann til, at tá kom tann størra helvtin frá heimafleygi, og tað var í hansara tíð! ( ). Og nú, ja, nú knípir at fáa at kóka við heimafleyg. Tað er ikki nakað nýtt í hesum, eg her skrivi, men eitt harmaljóð um tann óbótaliga skaða, sum rottan hevur gjørt fuglinum og framvegis ger, púra ótarnað í flestu støðum. Har eitt sløð av lunda er eftir enn, kann nakað gerast, um vilji er til tað, men har lundin er oyddur, trúgvi eg ikki, at lundi byggir aftur, uttan so at lundi eigur har nærindis. Sjálvandi veit ein og hvør, at tað eru aðrar orsøkir til, at lundin minkar í støðum, so sum føðitrot, berglop, og byrsan hevur eisini verið lundanum mein á mongum støðum, men tað hevur so ikki oytt lundan, men tað hevur rottan megnað at gjørt í hundraðtals støðum, og tað so ruddiliga, at har er ikki ein tann einasti ein lundi eftir. Við heilsan og tøkk fyri eitt gott og tiltrongt arbeið. J. M. Kyrjarheygg Lundar. Bjørgini so manga veiðu góvu. Á sumri fleygamenn í bjørgum lógu. Reiddu ból í skortum, har teir svóvu. Aðrir fuglin heim til bygdar róðu. Fuglin tá so skilavæl teir troyttu. Konufólkini tey fuglin royttu. So kom rottan miklan skaða veitti. Lundalond til oyðilendir broytti. Undan rottuni alt lúta mátti, har sum bæði lundi, skrápur átti. Nógv varð veitt við bæði fleyg og drátti, liggur oyðið, etið upp av rottu. Hetta lítla gramma skaðadjórið. Oyðandi frá oyggj til oyggj tær fóru. Vond var lagnan, tær til landið bóru. Gævi, at tær aldrin komnar vóru! J. M. K. Mynd: Petur Mortensen. 7

8 Spónont Anas clypeata í Føroyum Um mánaðarskiftið juli-august komu boð av Sandoynni, at fólk heiman av Sandi høvdu sæð eina spónantarbøgu við fýra ungum á Sandsvatni, og vóru hetta spennandi boð at fáa, sum máttu fara víðari. Jens-Kjeld Jensen í Nólsoy fekk boðini frá Jensinu Bolstad, sum var ein av teimum, sum høvdu sæð spónantarbøguna við ungunum. Nakað seinni fekk Jens-Kjeld nakrar myndir frá Honnu Joensen, sum hon hevði tikið av spónantarbøguni og ungunum. Annars høvdu tey sæð tvey spónantarpør á vatninum fyrr á árinum, men nú var bert tann eina bøgan við ungum at síggja. Tann 28/05-02 var ein spónantarsteggi saman við einum steggja av vongbláari ont á Hálsatjørn her í Tórshavn, og tók eg videomyndir av teimum. Spónantarbøgan og ungarnir vóru eisini avmyndað. Stuttligt hevði tað verið, um vit høvdu fingið ein nýggjan stovn av spónontum í Føroyum, tí so vítt vit vita, hevur hon ikki havt ungar her fyrr, Spónontin við fýra ungum á Sandsvatni. Spónantarbøga. men um onkur er, sum veit nakað um tað, eru tey vælkomin at siga frá til Føroya Fuglafrøðifelag við at ringja til telf Tá Jens-Kjeld ringdi til mín og segði mær frá spónontini, ið hevði ungar á Sandsvatni, bleiv eg ógvuliga spentur, tí tað hevði eg aldrin sæð fyrr, avgjørdu vit báðir at fara til Sands at vita, um vit kanska sóu fuglarnar, tí tað er skjótt, at teir kunnu verða burtur, ungarnir tiknir Mynd: Petur Mortensen. Mynd: Petur Mortensen. 8

9 Mynd: Petur Mortensen. Tríggir spónantarungar á Sandsvatni. av rovfuglum, og bøgan stungin av, ella okkurt annað var hent, var ikki gott at vita, so skjótt mátti berast at. Vit fóru so av stað til Skopunar við Teistanum um morgunin tann 02/08-02 og komu til Sandsvatn løtu seinni, steðgaðu á við Meginskúlan og settu bilin frá okkum. Síðan var farið at hyggja eftir spónontini, men vit hugdu eina góða løtu, áðrenn vit at enda sóu hana saman við øllum fýra ungunum. Hetta var ein ógvuliga spennandi løta, tí nú var um at gera, at fáa tikið nakrar góðar myndir. Ikki máttu vit órógva tey ov mikið, so tað mátti verða farið varisliga fram, men tað gekk bara væl. Vit fingu fleiri góðar myndir. Tað var gott veður at taka myndir tann dagin. Væl nøgdir fóru vit báðir aftur til húsa, vit høvdu sæð sjón fyri søgn, at spónont hevði fingið ungar í Føroyum. Spónont heldur til rættiliga víða um í Evropa, eini 30 pør verpa í Íslandi, men sum sagt er hetta fyrstu ferð í Føroyum. Spónont verpur eini 8-10 egg. Higartil hava bert einar spónentur verið at sæð í Føroyum. Petur Mortensen 9

10 Burðardygg menning Sat millum jólanna og kagaði í nakrar marglittar faldarar, sum skulu selja okkara føðiland sum eitt framtíðar ferðamannaland. Snøgg og snotulig eru hesi átrokandi lýsingarhefti eitt satt paradísiskt land hjá tilvildarligum ferðafólkum at dusa sær í. Næstan á hvørjari síðu er hjartatátturin hin sami. Her hava vit eitt ríkt fuglalív, sum skal upplivast. Kom í sama andadrátti at hugsa um okkara fuglavin Sverra Patursson, har hann sigur í einari grein í Varðanum: Men tá fólk kom at byggja her, byrjaði tað at tynnast í tí øtiliga fuglaskaranum, sum fjaldi oyggjarnar undir einum havi av veingjum. Og alt sum tíðin hevur runnið, er fuglalívið í Føroym vorðið meir og meir gloprut, inntil tað nú samanborið við tað, sum tað einaferð var er á fallandi fóti. Og tað er har, vit eru nú, okkara heiðafuglur og bjargafuglur er komin á tann síðsta gravarbakkan, har ið ikki vendist aftur. Tað kann ikki vera rætt, at øll hesi lýsingarhefti ikki hava eina ta einastu áseting um, hvat ein óvitandi ferðamaður má ella ikki má. Vit vita øll, at ein stórur partur av hesum fremmandafólki sløðist og reikar um tað ganska land, bæði á nátt og degi. Heiðafuglurin, har sum nakar er eftir, hevur tað alt annað enn gott, altíð verður hann órógvaður, og hetta er serliga, tá hann reiðrast og hevur brúk fyri friði. Tað er ikki undarligt, at hann fækkast í tali. Hugsanin um ferðamannin hesi seinastu árini er, at vit skulu náa tí dragandi talinum vitjandi á hvørjum ári. Og ikki at gloyma hugtakið at ferðast í egnum landi, sum nógvir føroyingar hava tikið væl undir við. Alt gott um hesi átøk. Tað er undranarvert, at vit føroyingar ongantíð duga/tíma, at skipa og fyrireika okkum upp á eina innrás av tílíkum slag. Fuglurin er summarið í Føroyum, hevur Sverre Patursson einaferð sagt. Vit ásanna øll sannleikan í hesum orðum, tí hvat var okkara land og summar við ongum fugli, ongum titandi lívi í bergi, haga og bøi. Tað er ikki nokk at biðja onkran hissini vegvísara á bygd ella av meginøkinum umsita hesi náttúruvirði, sum hava so stóran týdning fyri alt Føroya fólk. Ja, onkur vil siga, er okkara sál og samleiki. Hetta setir stór krøv til okkara náttúru og til okkara avarðandi myndugleikar, hvørjir teir so enn eru. Verður hetta ikki skipað á annan hátt, býðist náttúru okkara ikki bøtur. Vit vita, at hon er ógvuliga sart og tolir ikki tað stóra slit, sum her er talan um. Tað verður so ikki hugtakið: Burðardygg menning, um eg havi fatað tað á rættan hátt, sum kemur at ganga upp. Hvat, ið verður eftir til okkara eftirkomarar, mugu gudarnir vita, heiðafuglur verður tað so ikki, um hesin floymandi ferðamannaágangur heldur áfram. Ein løgin ábyrgdarkensla, hetta land hevur. Ikki kann sigast annað enn, at sjónarringurin røkkur bert til Mammon sjálvan og stuttan løtuvinning. Tað kann ikki góðtakast, at tað bert verða gjørdar íløgur í kunningarstovur, ferðaleiðarar og kokk og pott fyri at fjálga um ferðamannin, tá hann kemur henda vegin. Veiðuøkið um ein kann siga so má eisini fáa sín part, røktast og røkjast á skilabestan hátt og ikki verða givið upp til skutils, so at ein og hvør kann gera, sum honum lystir. Tað sigur seg sjálvt, at har tað á ávísum oyggjum koma millum millum 4 og 5 túsund ferðafólk á hvørjum ári, verður slitið nógv. Hvørki fuglur ella umhvørvið tola henda ágang. Tey mest sárbaru økini mugu fáa frið og umgangast, so at vit ikki nerva og strongja fuglin í ov stóran mun. Ein gongd leið var, at øll fuglaøki í landinum vórðu eyðmerkt og friðað fyri óneyðugari gongd, so ferðaleiðarar og onnur, sum vitja hesi støð, vita, hvussu skal gangast og farast um. Vælmerktar gonguleiðir áttu at verið í hvørjum hagaparti, fyri at verja fuglin. Eg eri vælvitandi, at tað er her, tann stóri gordiski knúturin skal skerast ella loysast, men upp skal hann á einhvønn hátt. Tí hvør skal gera henda so neyðturvuliga part? Tað skerst ikki burtur, at ábyrgdarøkið er ógvuliga ógreitt. Her koma land, kommuna, hagastýri og bøndur at hava sína ávirkan. Hvussu hetta skal skipast og gerast, havi eg ikki nakað standandi svar uppá. Náttúrugripasavnið ella okkurt løgfrøðiligt aðalstýrið kundi fingið hesa uppgávu at útgreina; vit hava sum so nokk av hesum stýrum í løtuni. Við einum góðum vilja, og við at allir taka saman hendur, náa vit nokk endamálinum. Men fara menn at vaska hendur og skúgva ábyrgd frá sær, verður tað sum við tí føroyska tarvinum, málið dettur niður ímillum í juridiskari togtogan, og tá er meira mist fyri minni. Tað skuldi ikki verið so ringt hjá okkum at loyst henda fyri okkum so átrokandi spurning. Vit hava jú ikki fyri so langari tíð síðani havt ein ráðharra við fylgi í Suðurafrika, har hann var á ráðstevnu fyri burðardyggari menning. 10

11 Mynd: Durið Eyðbjørnsdóttir. Okkurt má spyrjast burtur úr einari tílíkari ferð. Vælvitandi hava teir ikki tosað um heiðafugl, men kanska hava teir hitt onkran hottentott ella pygmea, sum kundi fortalt teimum um burðardygga menning. Teir liva so bert av náttúrunnar avlopi. Sum íkast hava oyggjasamfeløgini her hjá okkum onkra fyglingarsamtykt ella grannastevnusamtykt. Hesar kundu stuðlað um hugflogið. Tær eru skornar eftir sama leisti og byggja allar á hugtakið: Burðardygg menning. Nú havi eg ikki nevnt sjófuglin og ta ferðamannasigling, sum eisini her fer fram. Sjálvandi skal eisini hetta málið takast upp til viðgerðar, og neyvar reglur setast fyri, hvussu hesi øki verða vitjað. Tá alt hetta er sagt, so stendur ferðamannavinnan á fíggjarlógini við ímillum 8 og 10 mill. krónum á hvørjum ári fyri at marknaðarføra seg sjálva. Tað skuldi ikki verið burturvið at kravt nakrar krónur av hesum til røkt av fuglastovninum. Her verður tonkt upp á avmerkingar av gongutúrum, faldarum við upplýsandi tilfari til ferðamannin. Vit hava fingið hetta landið við øllum tess ríkidømi og øllum tess fátækradømi at røkja og byggja upp. Ættarliðini eru mong, hvørt aftan á annað. Har, sum eitt sleppir, tekur annað við, og tað skal, alt tað er ment, royna at byggja landið eitt sindur betur upp og føra tað eitt vet longur fram, enn tað var frammanundan. Hetta er okkara fedranna arvur og skylda. Hetta ríkidømi fuglurin til prýði og gagn eru tey lunnindi, sum vit hava fingið at umsita og røkja / gagnnýta á skilabestan hátt. Viðurskiftini føra við sær, at tíðirnar broytast og mannahugsanin við, men skal hugtakið burðardygg menning fáa nakra meining, so er skyldan hjá okkum at veita okkara fuglaríkidømi tann frið og tær sømdir, sum tað hevur brúk fyri. Fuglurin er okkara vøggugáva og prýðligasta landsvirði. Skal hetta eydnast, skulu lógir/- kunngerðir og ikki minst ein sinnalagsbroyting til. Røkiskapur og góð umsiting eru gamlar og vælkendar føroyskar dygdir. Latið okkum sum góðir føroyingar verða røkjutar og sita væl um okkara náttúrugivna búgv bæði kykt og ókykt so eru vit dugnamenn. Tí ringur er tann fuglur, sum drýtur í egið reiður. Við fuglakvøðu. Ólavur á Skipagøtu 11

12 Fuglar og internet At hyggja eftir fuglum er ikki nakað støðugt, nei, alla tíðina kemur okkurt nýtt til. Tað kann vera ein nýggj bók, ið ger tað lættari at kenna fuglar aftur, ein betri kikari, so fuglurin sæst betur ella okkurt heilt annað. Fert tú uml. 100 ár aftur í tíðina, var mest sum einasti máti at kanna ein fugl uppá at skjóta hann. Síðani komu smáir kikarar, so teleskop, og nú verða bæði digital mynda- og videotól nýtt til at kanna, eygleiða og prógva at ávísir fuglar eru til staðar. Eisini sjálvur mátin man hyggur eftir fugli er broyttur. Fyrr mátti man ofta ganga langt fyri at síggja ávísar fuglar, og tað noyðist man sjálvandi í nøkrum førum enn, men automobilornitologi, sum danir nevna tað, hevur tikið seg nógv fram í seinastuni. Tað er, at man situr í bilinum og eygleiðir fuglin í staðin fyri at fara til gongu móti fuglinum. Bilurin hevur gjørt tað nógv lættari hjá fuglafólkunum at síggja nógv sløg uppá stutta tíð. Nú havi eg skrivað nógv um broytingar við tað at verða fuglaelskari. Men ein tann størsta broytingin innan fyri tey seinastu árini er tann, at tað er blivið so nógv lættari at fáa spreitt út tað ið man hevur sæð. Og á hesum øki er internetið sera vælegnað. Í Danmark hevur internetið verið nýtt av ornitologum síðani 1997 í stóran stíl. Og nú er so tíðin komin tá eisini vit í Føroyum hava møguleikan at lesa hvørjir sjáldsamir fuglar hava verið at síggja í Føroyum. Tað er eydnast í samarbeiði við at fáa eitt link á hesi heimasíðu, sum eitur Færøerske observationer, og her sæðst hvørjir áhugaverdir fuglar hava gist á okkara oyggjum seinastu tíðina. Sjálvur eri eg sera glaður fyri slíkar síður, eftir sum eg ofta havi upplivað at lisið í bløðum at t.d. brandstari hevur verið alt summar í Vestmanna ella at brimentur eru at síggja við Kirkjubø uttan at eg veit tað, og tá man finnur útav tí, so er ov seint! Men higartil hava tað ikki verið so nógvir føroyingar, sum hava vita um og tískil hava tað verið fá, ið hava sagt frá, um tey hava sæð okkurt óvanligt. Tann lættasti mátin at fáa upplýsingar víðari, um tú sært ein sjáldsaman fugl, er at senda eitt til mín (hygg niðast), við staði, har fuglurin er sæddur, eitt sindur um fuglin (aldur, kyn), og hvussu nógvir vóru at síggja. So skal eg senda upplýsingarnar víðari til tey, ið eiga Á eru eisini nógv link til allar møguligar heimasíður, sum hava við fuglar at gera. Og tað sigst, at FFFF í løtuni arbeiðir við sína egnu heimasíðu! Silas K.K. Olofson, Klaksvík 12

13 Spógvin í Suðurstreymoy og útbreiðsla hansara í 1990 og 2002 Tað vilja altíð verða broytingar í náttúruni. Onki stendur í stað. Tað er so nógv, sum ávirkar hvørt annað, og atvoldirnar eru ofta fleiri. Alt hongur jú, tá ið samanum kemur, saman. Eg havi í nógv ár gáa eftir spógvanum her í Suðurstreymoy, og sjálvandi øðrum fuglum eisini, t.d. lógv, tjaldrinum, másasløgunum, ravninum og skúgvinum. Kring Havnarleiðina er nógv broyting farin fram. Nógv er býurin vaksin, og í støðum er velt upp úr nýggjum, og hevur alt hetta rinið á heiðafuglin og annan fugl, og ikki minst spógvan. Eisini í Suðurstreymoy, eins og í øllum Føroyum, hevur skúgvurin tikið dik á seg, og har, sum skúgvurin er farin at eiga, avrøkir hann næstan allan annan fugl, ikki minst spógvan. Seinast í áttatiárunum sást tú knappliga stórar flokkar av ravnum, ein sonn innrás, ja, teir taldust upp í 100 í tali. Einamest flugu teir somu leið. Um Kaldbak yvir um fjørðin, gjøgnum Hoyvíkshagan og niðan á tyrvingarplássið. Ravnur fór at eiga á Driftsnesi og Kúrbergi, og haðani var nógvur ravnur at síggja Yviri við Strond. Hvaðani kom allur hesin ravnurin, sum meginparturin má vera geldfuglur? Eg veit tað ikki. Men tyrvingarplássið má hava okkurt at bjóða. Tað sigst, at tað var eitthvørt matkent, sum var brent í brenniovninum, ella bara stokt, tí hetta varð so tyrvt á tyrvingarplássinum til gleði fyri ravn og annan fugl. Avrátt varð so at seta fellur upp, eina í Kaldbak og tvær í Hoyvíkshaganum. Hetta hevur gingið hampiliga, tí síðan er ravnurin minkaður og er komin niður á eitt vanligt støði. Spógvin eigur víða um landið, og hvat, ið ger, at hann kjósar sær júst tað lendið at eiga á, er kanska ikki so lætt hjá okkum at skyna á. Ein týdningarmikil orsøk er sjálvandi, at føðin til sín sjálvs og ungarnar er á staðnum, tí tað má vera nóg mikið av skordýrum, sum ungarnir sjálvir mugu finna sær, næstan beinan vegin teir eru útkomnir. Eru teir størri, fara teir víðari við foreldrum sínum, men ógvuliga sjáldan á bø, sum t.d. tjaldrið. Eg hevði hugsað mær at merkt á eitt kort útbreiðsluna hjá spógvanum í Suðurstreymoy um leið 1990 og í ár, men haldi, eg í staðin seti tal fyri tey støð, har spógvin eigur ella átti. Eg byrji við øllum økinum frá Argjum og suður til Kirkjubønes og Glyvursnes: 1. Heilt fitt av spógva átti frá Argjum og suðureftir fram við Tjørnuskorarvatni og heilt suður móti Nesinum. Men nú hesi seinastu árini fór at minka var ikki ein spógvi á allari leiðini uttan í Glyvursnesi, har ið 2 pør áttu. Eini 6 til 8 skúgvapør eiga nú har suðuri, og tey hava gjørt sítt til, at spógvin hvarv. Men hví hvarv hann eisini við Argir? Ein tann besti hagi til heiðafugl var Hoyvíkshagin: 2. Frá skúlanum og heilt niðan til Villingadals uddi av lívi. Nú er steindeytt. Ja, sjálvt másafuglarnir eru horvnir. Nøkur tjøldur eiga enn og 2 spógvapør. Har má tað vera ravnurin, ið er atvoldin. Hann sveimaði í stórum flokkum um allan hagan í fleiri ár. So taka vit økið Lítlafjall og 13

14 Spógvi. Fjallið: 3. Har átti nógvur spógvi, eisini við Hotel Føroyar. Nú eiga eini 5 spógvapør á Fjallinum, og nakrir fáir spógvar eru farnir at eiga á Lítlafjalli, so støðan er kanska ikki so døpur. Fara vit til Kaldbaks: 4. Fram í Dal, so hvarv hann eftir einum ári stutt aftan á, at skúgvur var farin at eiga. Nøkur spógvapør eiga við slættan, har sum Týggjará rennur oman. Eisini eigur spógvi á Torvhjalla, men í væl minni tali. Har er eisini velting upp úr nýggjum og taðing atvoldin til minkingina, og so ravnurin. So fara vit Oman fyri Stígar í Norðradali: 5. Har er sama sorgarsøgan. Har átti nógvur spógvi. Sama søgan, spógvin hvarv stutt aftan á, at skúgvur var farin at eiga. So taki eg tey støðini, har tíbetur nakað tað sama av spógva eigur enn: Øll leiðin um Velbastaðháls: 6. oman til Velbastaðar og niðan gjøgnum Havnardal. Í støðum er spógvin heilt tættur, serstakliga á Velbastaðhálsi oman til svingið, men eisini uppi í botninum á Havnardali. Fara vit oman um Oyggjarvegin, oman á slættan við Sundsháls: 7, koma vit í nógvan spógva. Mynd: Petur Mortensen. Syðradalur: 8, hevur fitt av spógva, og nakrir spógvar eiga í Fossdali, sjálvt um nógv er velt. Spógvi eigur víða um í Norðradali: 9, kanska minkaður eitt sindur í støðum, men yvirhøvur hevur hann hildið sær væl. Fara vit so til Skoradals: 10, so eigur nakað tað sama av spógva har sum áður. Nógvur spógvi eigur frá Norðradalsskarði: 11, um Mjørkadal og Mannafelsdal, kring Kaldbaksbotn og har um leiðir, og eitt, sum frøir meg á hvørjum ári, er at síggja allan spógvan í luftini og á landi, tá ið eg komi gangandi fram við homrunum oman í Kaldbaksbotn. Har er ein bratti og ikki lendi til spógva. Kanska tað er smyrilin, sum eigur í hamrinum, sum øsir allan fuglin upp. Ella er tað eitthvørt, sum eg ikki skilji? Á seinastu ferð míni fari eg til Nólsoyar. Har havi eg havt manga góða løtuna. Sama søgan. Har átti fitt av spógva uppi á oynni, men so tók skúgvurin land, og spógvin mátti dvína. Men enn eigur hann t.d. kring leiðina Steinavatn og Halavatn og á slættanum vestan fyri bygdagøtuna, og fyri fyrstu ferð í nógv ár sá eg spógvapar á Skúafjalli. Haldi kortini ikki, at tað átti. Hetta er helst komið av, at menn hava minkað um skúgvin. Lítið og onki vita vit um lívið hjá spógvanum í Føroyum, hvat, ið kemur burturúr. Fyri at stovnurin skal vera í javnvág, skal spógvaparið á lívsævi síni í hvussu er framleiða tveir ungar, ið røkka kynsbúnum aldri og kunnu koma í staðin fyri foreldrini. Spógvi verpur 4 egg. Hvussu nógvir ungar koma undan, yvirliva fyrsta árið o.s.fr.? Hvussu er miðalaldurin hjá spógvanum í Føroyum? Eg nerti bara við ein pinkalítlan part av einum víðfevndum, torgreiddum máli. Nú havi eg skrivað eitt sindur um spógvan í Føroyum. Men lívið hjá spógvanum er nógv meira, tí meginpartin av lívinum livir hann í Afrika, har viðurskiftini eru nøkur heilt onnur, og harafturat er ófriður og hungur, og har, sum neyðin valdar, verður alt, sum er etandi, veitt. Hvørjir vandar eru ikki á tí longu leið úr Føroyum við ungunum um heystið og aftur á vári? Ímyndið tykkum spógvaungan, ið fer um heystið við foreldrum sínum til Afrika fyri fyrstu ferð! Alt, ið hann skal læra, hvat hann skal eta og verja seg fyri, har alt brýtur frá haganum í Føroyum. Tað má vera sum nátt og dagur. Tað er so mangt, vit ikki skilja við djórunum. Fyrr varð tosað um instinkt ein íbornan mátt. Eitt er vist, skalt tú liva eitt lív við øllum teimum avbjóðingum, tað hevur við sær, sum spógvin hevur, krevur tað ein gløggan heila. Erik Mortensen 14

15 Eitt vikuskifti í Norðastahaga Fuglafjørður jan Á grækarismessu heldur Føroya Fuglafrøðifelag aðalfund. Hesin fundur verður hildin í Tórshavn, aftan á grækarismessuhaldið á Vaglinum, og gott 30 fólk plaga at møta. Til viðgerðar er ymist, men tað, sum hevur størstan áhuga, eru tær útferðir, ið felagið ger í summarhálvárinum. Liminir verða bidnir um at koma við uppskotum um, hvar farast skal, og løgd verða fram uppskot um 3 eindagstúrar og 3 vikuskiftistúrar. Fámjin, Norðastihagi og Sørvágur vórðu so vald sum vikuskiftistúrar, og siglitúrur runt Norðoyggjar, gongutúrur niðan á Jøklaskarð / Blábjørg og Norðstreymoy / Tjørnuvík vald sum eindagstúrar. Tað er so fallið í mín lut at skriva um túrin í Norðastahaga, og fari eg at royna eftir førimuni. Dagurin, sum vit høvdu glett Laura og Páll undir krokustaðnum hjá Risanum í Trøðum. okkum til 15. juni 2002 kom við sól av skýfríum himli og lýtku í luftini. Hetta kundi ikki verið betur byrjan til túrin til Sandoyar, har vit skuldu vera gestir hjá bóndahjúnunum í Norðastahaga og Miðhaga. Hesir hagar liggja á eystursíðuni á Sandoynni, norðan fyri bygdina Skálavík. Á Gomlurætt møttust vit gamlir kenningar úr Fuglafrøðifelagnum o.u.12 fólk sum avtalað. Fleiri av okkum høvdu ikki roynt nýggja, snotuliga skipið Teistan fyrr, og onkur helt fyri, hvussu lítið óljóð var at hoyra; tað var so friðsælt at sita uppi í ferðafólkarúminum (salonini) við góðum útsýni og njóta túrin um Skopunarfjørð. Á Skopunarkei stóð bussur fyri okkum. Bussførarin, ið var ein ógvuliga fryntligur og søgufróður maður, skuldi koyra okkum til Skálavíkar, ella so langt koyrast Mynd: Anna á Argjaboða. kundi norður ímóti Norðastahaga. Tá øll høvdu funnið bæði sær og viðførinum eitt pláss í bussinum, varð sett í gongd og gekk leiðin ímóti Sandi. Bussførarin greiddi frá, so hvørt vit komu koyrandi fram við teimum ymsu støðunum. Eitt tað fyrsta, vit komu til, var Norðara Hálsavatn, síðani Heimara Hálsavatn og so Dalsá og Traðardalur, síðani koyrdu vit fram við meginskúlanum oman ímóti Sandsvatni. Tað var sera vakurt at koyra fram við Sandsvatni. Upplýst varð, at vatnið er 2 1 /2 km langt og 600 m breitt, dýpið er o.u. 2 1 /2 m og vatnskorpan er o.u. 2 m oman sjóar. Síðani var koyrt ígjøgnum Sandsbygd, snarað eysturyvir og koyrt ígjøgnum Sandslíð, og nú gekk leiðin ímóti Skálavík, har vit steðgaðu á við barndómsheimið hjá okkara stóra skaldi Heðini Brú (Hans Jacob Jacobsen). Síðsta strekkið, ið eftir var at koyra, var ein uppdyrkingarvegur, ið førdi okkum norður um bygdina, og koyrt varð, til vit funnu eitt vendipláss. So var at finna pjøkan fram og fatla hann upp á ryggin, tí nú skuldi gangast. Mett var, at tað tók um 4-5 korter at ganga til húsið í Norðastahaga. Turt og gott var at ganga; ein lítil mótbrekka, so nøkur okkara kláraðu at merkja pulsin. Tá ið vit høvdu gingið eina løtu, skilti gøtan seg sundur, annar parturin gekk næstan beint fram, og hin snaraði meira eysturyvir; onkur, sum hevði verið her fyrr, helt seg minnast, at vit skuldu ganga beint fram, upp um herðuna, og so varð gjørt. Jú nú kendu tey seg aftur, og so gekk leiðin norður í Norðastahaga. Norðastihagi er 7 mk og Miðhagi, ið hoyrir til sama bóndagarð, er 4 mk og 14 gl, og samlaða áseyðatalið er 480. Báðir hagarnir 15

16 hoyra til bygdina Skálavík, og festari er Páll í Dalsgarði, og bóndakonan er Laura Joensen. Tá ið gingið verður ígjøgnum hagan, norður undir Borgina, har húsini liggja, leggur ein skjótt merki til, at spor frá akfari eru at síggja á svørðinum. Tá ið vit koma eitt sindur inn í Norðastahaga, norður á Hamarsenda, síggja vit ein av hesum fýrahjólsframtrektu akførunum (ein Jeep) standa so einsamallan mitt í haganum og langt frá alfaravegi. Tað er ótrúligt, sum tøknin er frammalaga (høvdu teir gomlu sæð). Nú var komið so langt, at vit gingu undan brekku oman ímóti húsunum, vit skuldu gista í. Eg veit ikki, hvussu eg hevði hugsað mær, at hesi hús, ið liggja so langt úti í haganum, sóu út, men satt at siga gjørdist eg eitt sindur ovfarin, tá ið eg sá tey. Húsini, ið eru bygd fyrst í 1900-talinum, eru bygd í føroyskum sniði og standa á eini fløtu.tað er abbi núverandi bónda, ið lat húsini byggja fyri at lætta um arbeiðið í haganum. Húsini eru o.u. 7x8 alin og eru gjørd úr timbri við einari hædd og reising. Grundin er laðað av føroyskum gróti o.u. eina alin høg. Framman fyri húsini er ein stór hella, og er tún gjørt rundan um húsini. Norðanfyri eru úthúsini; fyrst eitt gróthús, sum er á sama aldri sum íbúðarhúsini, og so ein hjallur, ið er bygdur í nýggjari tíð. Eystanfyri er útverðustað gjørt borð og benkur har vit kunnu hugna okkum og njóta náttúruna og friðin. Innrættað er soleiðis, at á stovuhæddini er forstova, køkur, stova og kamar. Trappa er frá køkinum upp á loftið, og á loftinum eru tvey kømur. Her húsaðust vit øll 12 fólkini umframt verts-fólkini, sum vóru 3 í tali. So tað gamla orðatakið, at har sum hjartarúm er, er eisini húsarúm, kundi væl brúkast her. Tá vit komu oman í túnið, stóð bóndaparið fyri okkum og tók ímóti, so vit føldu okkum sera vælkomin frá fyrstu stund. Eftir at vit høvdu sett viðførið frá okkum inni í gróthúsinum og prátað um leyst og fast og kveistrað mýggjabitar frá okkum eina løtu, varð boðið inn til ræsta súpan. Hetta var matur fyri Mogens sum abbi mín plagdi at siga, tá ið hann fekk okkurt, honum dámdi væl. Eftir at hava fingið henda góða mat niðurum og hvílt og reypað eitt sindur, kom Laura við tí hugskoti, at vit skuldu fara oman á bakkan og vita um, nakrir kópar vóru komnir upp á helluna, nú tað kvøldaði. Tað kunna liggja eini 50 kópar ella fleira á helluni, tá veðrið er til vildar. Hetta kvøldið var veðrið gott, men tvassut var í sjónum, so vit vórðu svikin av kópunum; men har var mangt annað forvitnisligt at síggja. Á veg oman komu vit fram við eini lagaðari rætt; eitt satt meistaraverk. Teir gomlu vóru sera hegnigir, tá vit hugsa um, at teir ikki høvdu tey nógvu amboðini; nógvir hava havt eitt sera gott eyga fyri handverkinum. Vit komu fram á fleiri reiður, bæði hjá fiskimása, likku, baki og æðu, og tá Laura bað okkum koma oman í fjøruna hon skuldi vísa okkum urtagarðin hjá sær sóu vit fitt av skarvi og lunda. Tað var ikki ein urtagarður, sum er gjørdur av menniskjahond, nei, nattúran sjálv Húsini í Norðastahaga. hevði skapað hann. Tað er ótrúligt, sum land okkara er vakurt; høvdu vit dugað betur at sæð smálutirnar, vit eru umgyrd av. Nú var vorðið seint, og vit raggaðu okkum til húsa. Nøkur fyri at leggja seg eftir ein langan og strævnan dag, og onnur fyri at seta seg við kaffikoppinum og njóta ta ljósu føroysku summarnáttina. Prátað varð um gamlar dagar í Havnini til langt út á náttina, og nógvar stuttligar søgur komu fram. T.d. um hann, ið koyrdi til Havnar eftir oyggj á slitnum dekkum í hálku; og tá onkur segði við hann, at hann kundi fáa bót fyri tað, helt hann avgjørdur fyri, at hann heldur átti at fingið premiu. Til endan var so nógv snorkan at hoyra niður av loftinum, at vit í køkinum, ið royndu at gita, hvørjum óljóðini mundu koma frá, sjálvi gjørdust linari og linari. Til seinast var bara Laura eftir, ið fyrireikaði næsta dag. Næsta morgun vaknaðu vit við nógvum regni, so vit hugnaðu okkum fyri tað mesta inni; onkur var tó úti og fekk sær fríska luft. Men út á seinnapartin sleit í, og vit gjørdu av at fara ein túr út undir Borg. Ein fínur túrur. Heimaftur komin, bíðaðu vit ikki leingi eftir enn einum góðum bita. Læt meg sláa tað fast Mynd: Leif Petersen. 16

17 við 10 tumma seymi: betri mati enn øllum tí spennandi føroyska frá Lauru t.d. ræst, turt og roykt kjøt, rullu- og kjøtpylsu, súltaðar hvannir, rabarbusýltutoy og chutney skal leitast leingi eftir. Alt fær ein enda; eisini túrurin hjá fuglafrøðifelagnum í Norðastahaga, og heimfaringardagurin kom við fínasta veðri, og eftir morgunmat fara vit til gongu norður móti Skopun við Lauru sum ferðaleiðara, meðan Páll bóndi ferðast við fjallamotorsúkkluni ein annan veg og hevur okkurt óvæntað til okkum ferðandi. Tað er avtalað, at vit skulu møtast norðuri við grótgarðin, sum er hagamark millum Norðastahaga og Skálsafjórðing og kommunumark millum Skálavík og Sand. Gingið varð niðan ímóti Dysjunum, ið er eitt sera áhugavert og sjáldsamt landslag. Vit løgdu merki til, hvussu væl stikað var allastaðni, og fingu at vita, at hetta var gjørt fyri at tað skuldi vera lættari hjá teimum at reka, og at teimum ikki nýttust at vera fleiri enn eini 3-4 fjallfólk, tí bæði fjallamotorsúkklan og hundarnir vóru teimum góð hjálp. Longur frammi á leiðini komu vit fram við einum gili, har baraldur vaks. Hetta var stuttligt at síggja, og fyrstu ferð flestu okkara sóu henda vøkstur. Eisini sóu vit leivdir frá Undir norðara Góðsheyggi, krokustað hjá Risanum í Trøðum. gomlum fransatoftum, væl fjaldar millum heyggjarnar. Komin niðaná máttu vit steðga á eina løtu fyri at njóta vakra útsýnið, bæði suðureftir móti Ørgunum, Gulansbuga, oman yvir Dysjarnar og eystur móti Nólsoynni. Nú var stutt eftir, til vit skuldu møta Pálli við tí óvæntaða, so vit gingu hugagóð oman av aftur ímóti grótgarðinum; og, jú mín sann, har var borðreitt við kaffi og pannukøkum. Eisini nutu vit matpakkarnar vit høvdu smurt okkum. Tá sigast skuldi farvæl, fylgdu Mynd: Leif Petersen. bóndahjúnini okkum yvir um mark og vístu okkum undir norðara Góðsheygg og staðið, har Risin í Trøðum, ið var seyðamaður, plagdi at kroka. Hetta var ein hella, ið stakk útav hamrinum, og segðist tað, at hann passaði akkurát at standa inniundir og kroka. Eyknevnið Risin hevði hann nokk av røttum, tí upp undir helluna vóru gott og væl 2 metrar. Vit takkaðu fyri okkum og gingu síðsta teinin norður gjøgnum Skálsafjórðingin, hjá Miðstovubóndanum, Bakkafjórðingin hjá Beitisbóndanum og Norðastafjórðingin hjá Uttastovubóndanum allir á Sandi, til vit komu oman á landsvegin og aftur í sivilisatiónina, og kendu beinanvegin møðina koma spríkjandi úr asfaltinum upp ígjøgnum beinini, so tað var gott at fáa okkurt svalandi úr kioskini umborð á Teistanum. Hóast veðrið ikki hóttaði sær, sum vit ætlaðu, høvdu vit havt enn eitt gott og hugnaligt vikuskifti saman við kenningum, takkað verið góðum og blíðum vertsfólkum. Leif / Daisy Mynd: Leif Petersen. Fransatoftir. 17

18 Nátasjúka Bæði ungir og gamlir nátar hava verið fongdir við bakteriuni Chlamydophila psittaci, sum hevur elvt til nátasjúku millum føroyingar síðani eina ferð í 1930 unum. Sum tað stendur í greinini á næstu síðu, Psittacos på Färöarna finns det idag?, var mikrobiologurin Bjørn Hermann frá Akademiska Sjukhuset, Uppsala í Svøríki í Føroyum og kannaði nátungar í 1999; men til stóra undran fyri øll, fann hann ikki ta umrøddu bakteriuna, sum elvir til nátasjúkuna! Høgni Debess Joensen, landslækni o.o. skipaðu fyri eini størri kanning (ikki á prenti) av nærum 500 nátum tíðliga í sjeytiárunum. Og tá funnu teir nátasjúku bakteriur Chlamydophila psittaci, í umleið 13% av kannaðu fuglunum (persónlig frágreiðing frá H.D.J.). Nærum eingir ella ógvuliga fáir tilburðir hava verið av nátasjúku hesi seinnu árini, so alt bendir á, at kanningarúrslitini hjá Birni eru røtt. Hóast eg ikki havi tann stóra kunnleikan um bakteriur, haldi eg tað verða ógvuliga løgið, at bakterian Chlamydophila psittaci bara er horvin soleiðis av sær sjálvari! Men sum Bjørn eisini skrivar at enda í greinini tað síðsta er helst ikki sagt ella kannað enn, viðvíkjandi hesum sera áhugaverda kanningarúrslitinum. Jens-Kjeld Jensen, Nólsoy Nólsoyingar skipa veiðina upp á bryggjuna. The hunters have returned from catching juvenile Fulmars. Mynd: Jens-Kjeld Jensen 18

19 Psittacos på Färöarna finns det idag? Psittacosis on the Faroe Islands does it exist? Laboratoriið hjá Björn Herrmann í Nólsoy. Björn Herrmann in his lab on Nólsoy. SUMMARY: Since several outbreaks of fatal psittacosis in humans in the 1930-ies on the Faroe Islands (Haagen E & Maurer G, 1938 Zbl Bakt 143:81) this disease has been linked to Fulmars Fulmarus glacialis as one of the reservoirs for the causing bacteria Chlamydophila psittaci. With the aim to investigate the present occurrence of C. psittaci was 488 faecal samples collected from juvenile Fulmars in Samples were tested with a sensitive molecular biological method (PCR) but no positive case was found in the first 70 cases. After this negative outcome was the investigation interrupted. Speculations why C. psittaci not was detected is discussed. År 1999 gjordes en omfattande insamling av prover för att analysera förekomsten av bakterien Chlamydophila psittaci (tidigare Chlamydia psittaci) hos Stormfåglar Fulmarus glacialis. Ingen publicering av studien har dock ej gjorts, men här följer en redogörelse av vad som hänt. C. psittaci ingår i en grupp bakterier som har olika naturliga värdorganismer. Hos Mynd: Jens-Kjeld Jensen människa förekommer den sexuellt överförda infektionen klamydia som orsakas av Chlamydia trachomatis, samt den luftvägsburna infektionen Chlamydophila pneumoniae som orsakar lunginflammataion och troligen även hjärtsjukdomar. Fåglar är den naturliga värden för C. psitttaci och över 130 olika fågelarter finns rapporterade, däribland Anseriformes, Procellariformes, Ciconiiformes, Falconiformes och Passeriformes. Åren rapporterades från Färöarna ett stort antal lunginflammationsfall med dödlig utgång hos människor och där orsaken anses vara infektion av C. psittaci i samband med fångst av stormfågel (Haagen and Maurer, 1938). Att C. psittaci istället för fåglar som naturlig värd kan infektera människor och orsaka luftvägsinfektioner är väl känt och behöver ej diskuteras. Hur vanlig förekomsten av C. psittaci är hos stormfåglar är dock bristfälligt dokumenterat och än mindre är kunskapen om C. psittaci infektion utan symptom hos människa. Vi har tidigare påvisat en ny C. psittaci variant hos en Brown skua Catharacta antarctica lonnbergi i ett av 37 prover från olika marina fåglar på en subantarktisk ö vid Syd Georgien (Herrmann, 2000) och eftersom de undersökta proverna transporterades på ett ej helt tillfredställande sätt så antog vi att detta fynd bara var toppen på isberget. Därför gjordes en omfattande insamling av faecesprover från 488 stormfåglar fångstsäsongen 1999 på Färöarna. Proverna frystes ned inom ett dygn efter insamling för att sedan transporteras för analys i Uppsala och Kalmar i Sverige. Förekomsten av C. psittaci testades med så kallad PCR-metodik, vilket är en mycket känslig molekylärbiologisk metod som påvisar ned till enstaka kopior a DNA-molekyler. Av hitintills 70 analyserade prover har ingen förekomst av C. psittaci kunnat påvisas. Efter att ha analyserat dessa prover med negativt utfall avbröts studien. Vi har frågat oss själva och andra varför resultaten blivit negativa. En spekulation skulle vara att det är fel tidpunkt att påvisa C. psittaci hos stormfåglar när de blir flygga (lär sig flyga). Kanske sker symptomgivande infektion senare i livet och därmed minskar sannolikheten att hitta C. psittaci hos de undersökta ungfåglarna. Detta motsägs dock av rapporterna om de frekventa psittacosfallen på 1930-talet i samband med stormfågelfångst på Färöarna. En annan spekulation är att virulensen, förmågan att orsaka sjukdom, hos C. psittaci har minskat sedan 1930-talet och därmed har möjligheten att påvisa bakterien minskat. Här är öppet för debatt och sista ordet är säkert inte sagt i denna fråga. Referenser: Haagen E och Maurer G, Über eine auf den Menschen übertragbare Viruskrankenheit bei Sturmvogeln und ihre Beziehung zur Psittakose. Zbl Bakt 143:81. Herrmann B, Rahman R, Bergström S, Bonnedahl J, Olsen B. Chlamydophila abortus in a Brown skua (Catharacta antarctica lonnbergi) from a subantarctic island. Appl Environm Microbiology, 2000, 66: Björn Herrmann Mikrobiolog, Akademiska sjukhuset, Uppsala, Sverige. bjorn.herrmann@medsci.uu.se 19

20 Rottur í Nólsoy Rats in Nólsoy English abstract: Five certain observations have been made of Rats on Nólsoy in the last approx. hundred years. Nólsoy has the largest colony of Storm-petrels and a lot of other breeding birds. No specific precautions have been taken to prevent Rats (Rattus norvegicus) from invading the island. Tað er, og hevur altíð verið, eitt tætt samband millum Nólsoynna og meginøkið, tá talan er um avskipan av vøru, og vitjan av fremmandum bátum sum heild. Og tí er tað heilt ótrúligt, at rottan (Rattus norvegicus) enn ikki hevur fingið fótafesti í Nólsoy. Um rottan hevði komið, hevði tað verið mønustingurin fyri heimsins størsta bøli av drunnhvítum, sum júst hevur heim úti í Nólsoy, fyri ikki at tosa um hin fuglin, sum eisini verpur í oynni. Sum heild verður einki ítøkiligt gjørt til tess at verja Nólsoynna móti rottum. Tey seinastu gott hundrað árini er rotta sædd í oynni 5 ferðir; men umframt tað, hava fleiri aðrar løgnar rottufráboðanir verið. Einaferð hildu fólk í oynni eina rottu stjala mat úr einum hjalli, men tjóvurin vísti seg at verða ein feitur frensur. Eina aðru ferð var tað skittur frá einum marsvíni, sum funnin var, og ikki, sum tað annars var hildið rottulortur. So ikki kann sigast annað, enn at nólsoyingar hava havt rottuna í huga, tá okkurt løgið hevur verið at sæð. Tann fyrsta rottan skal vera komin í land úti á Borðuni, tá vitin varð bygdur seint í 1890 unum. Jógvan Jacobsen, eisini nevndur Jeggi, helt, at tann rottan var fangað og dripin. Einaferð seinast í 1920 unum ella 30 unum var ein deyð rotta funnin úti í einum neysti á Malarenda, sambært Jegga. Í 1990 fann Trúgvi Joensen eina deyða rottu, sum var skolað upp á land á bátadráttinum á Malarenda. Hesa rottuna sá eg sjálvur. Hon kann verða skolað deyð á land her, annaðhvørt frá einum skipi ella úr Havn? Tann sá Jens Hammer eina rottu við ruskbingjurnar úti á Klivum. Rottan rann runt og hvarv síðani niður í eitt hol, sum síðani var fylt við rottueitri. Eitrið hvarv beinanvegin. Síðani legði bygdarráðið eitur runt alla bygdina. Tann hevði tað kavað um náttina. Um morgunin sóu eg og fleiri onnur týðilig fótaspor av einari rottu úti undir Klivum. Umframt fótasporini sóust eisini spor av halanum. Enn einaferð varð eitur lagt, og eingi spor ella nøkur rotta er sædd har síðani. Jens-Kjeld Jensen, Nólsoy Mynd: Jens-Kjeld Jensen. Havnarrottur. Rat from Tórshavn. 20

21 Litloysingar og blendingsæður í 2002 Albino, Leucism and Hybrid Eiders in 2002 English abstract: Albino and partial albinos of the Faeroese Eider are very rare, but in youngs from 2 different nests were seen and photographed. One domesticated female Eider had 2 youngs with a domesticated Duck, as you can see on the photo below. Í tey meira enn 30 árini, eg havi búð í Føroyum, havi eg ongantíð sæð æður við øðrum litum enn teimum, tær vanliga hava her á landi. Æðurnar eru oftast reyðbrúnar, hóast onkur er ljósabrún, meðan blikarnir nærum altíð eru eins á liti. Men í ár hendi so tað óvanliga, sum sæst á myndunum. Tann 12. juli avmyndaði Hanna Joensen eina æðufamilju á Gróthúsvatni, har tann eini av ungunum var næstan hvítur. Æðurnar rýmdu seinni av Gróthúsvatni, og tann hvíti ungin er ikki sæddur síðani. Tíðliga í september 2002 sá Poul Johannes Simonsen úr Hvannasundi tveir næstan fullvaksnar æðuungar niðan fyri spinnaríið í Klaksvík. Báðum ungunum tørvaði lit, men teir vóru ikki reinir litloysingar. Teir vóru ráhvítir og ljóst rustbrúnir. Teir svumu saman við tveimum æðum, sum høvdu tann rætta litin. Nú verður so spennandi at vita, um teir liva sín fyrsta vetur av, og um teir verða æður ella blikar? Hvítur æðuungi sæddur á Gróthúsvatni. Tveir næstan fullvaksnir æðuungar sæddir niðan fyri spinnaríið í Klaksvík. Mynd: Hanna Joensen. Mynd: Sólbjørn Hansen. 21

22 Mynd: Petur Mortensen. Blendingsæður í Kollafirði. Hákun Debes í Kollafirði hevur bæði gæs, dunnur og eina spaka æðu. Æðan hevði ofta roynt at koma í samband við blikarnar á firðinum, men higartil hevur tað ikki eydnast henni. Í summar kom hon so við tveimum ungum, har pápin týðiliga sást at vera ein spøk dunna. Báðir ungarnir eru við 99% vissu geldfuglar, men spennandi verður at síggja, um teir eru kvennella kallfuglar, og hvussu teir annars fara at síggja út? Hetta er fyrstu ferð, eg havi hoyrt um tílíkt paralag í Føroyum, hóast fyribrigdið ikki er ókent í londunum kring okkum. Jens-Kjeld Jensen, Nólsoy 22

23 Cornelius Reinert skeyt eina fiskiørn í Kaldbak 1889 Í september 2002 sendi Knud Flensted í Danmørk okkum ein fyrispurning um eina ørn saman við eini mynd. Myndin var av Corneliusi Reinert við eini fiskiørn. Vit hildu hetta vera áhugavert og settu okkum fyri at fáa fleiri upplýsingar til vegar um Cornelius og ørnina. Knud Andersen (1902) skrivar soleiðis: Pandion haliaëtus (L). Flodørn, 27de Maj 1889 skød Cornelius Reinert en hun i Kaldbak, Strømø. Den havde en 9 Tommer lang Bækørred (Salmo sp.) i Kløerne. Vit kunnu rokna við, at H. C. Müller sjálvur hevur stappað fiskiørnina út fyri Cornelius, við tað at vit vita, at hann stappaði fuglar út og tí hon er kyngreind. Hon var bert onnur fiskiørnin, ið sædd var í Føroyum. Tí Müller (1862) skrivar: Pandion haliaëtus (Linn.), Dansk: Flodørn, Føröisk: Örn,: Jeg har kun seet én eneste ung Fugl, der blev skudt paa Suderöe i Aaret 1848 og sendt til Universitetsmuseet i Kjøbenhavn. Vit kunnu ikki finna fram til, um henda fiskiørn enn er til, men í Fuglaframa (Patursson, 1902), skrivar Sverre Patursson um einaferð hann var og vitjaði Cornelius í januar 1902; vit loyva okkum at endurgeva eitt brot úr hesi frásøgn: Cornelius hevur skotið í 44 ár. Hann byrjaði at reika við byrsuni sum 13 ára piltur; nú er hann 57. Mangan fuglin og manga haruna hevur hann niðurlagt. Hann hevur skotið 500 harur á einum ári. Fyrst, ið eg fór at skjóta, vóru fyri utan meg bara tveir ella tríggir mans í Streymoynni, sum gingu á haruveiði. Tá komu harurnar til 18 merkur, meðan tær nú sjáldan koma til Og tá vóru tær snjóhvítar, meðan tær nú eru bláar. Ikki utan hendingahara er nú heilt hvít. Andersen, K Sysselmand H. C. Müllers haandskrevne Optegnelser om Færøernes Fugle. I Uddrag. Vidensk. Medd. fra Dansk Naturh. Foren. 63: Müller, H. C Færöernes Fuglefauna med Bemærkninger om Fuglefangsten. Vidensk. Medd. fra Dansk Naturh. Foren. 24: Patursson, S Fuglaframi, Nr. 20, Tirsdagin 28. Januar. OFFSET-PRENT, Emil Thomsen, Tórshavn Jens-Kjeld Jensen og Annleyg Patursson Cornelius Reinert, Kaldbak uml

24 Hugleiðingar Tað kann av sonnum verða sagt, at eg havi havt manga góðu løtuna í Nólsoy. Býr tú í Havn, so hevur tú alla Nólsoynna fyri tær. Og ætlar tú tær til Nólsoyar ein morgun við Rituni, so er tú har eftir tjúgu minuttum, og tú er staddur í einum øðrum heimi, og ikki at tala fer tú tær til gongu úr bygdini og eystur um Høgoyggj, so kemur tú í Føroya longstu urð. Fyrst Nýggjurð um Bólstaðir til sjálva urðina nevnd Suðuri í Urð sum er eitt fuglaparadís. Lundin er allastaðni, tú kann næstan nerta við hann, og sjálvt um dagin hoyrur tú drunnhvítan ríkja undir klettunum. Ein kann undrast hvussu hetta ber til, jú tað er tí at hetta ediliga plássið er sloppið undan rottuni og so verið! Her eigur annar fuglur eisini, músabróðurin eigur víða, fáa staðni eigur hann so tættur, og so letur hann so lystiliga. Hvør skuldi trú at hesin lítli fýrurin hevur so ljómandi rødd, og at síggja teir titandi við ungum sínum er ein vælsigna sjón, og gevur gleði fyri lívið og hetta at vera til. Starin eigur í stórum tali, og eisini grátítlingur. Knappliga hoyrir tú eitt fagurt ljóð, hetta er kvørkveggjan, sum eisini er farin at eiga her, fyri ikki so nógvum árum síðan. Eisini eiga nakrar steinstólpur, nøkur tjøldur og nakrar mýrusnípur her, og so nátin hesin virðismikli matfuglurin, eigur umframt í berginum í stórum tali, eisini í urðini, men tað eru bert nøkur fá pør. Teir mest ógloymandi túrarnir eg havi gjørt í Urðina, er at fara heilt oman á helluna, so sunnarlaga sum gongt er, og so ganga allan vegin framvið sjóvarmálanum norðureftir, tað er nakað sum ikki kann greiðast í orðum. Erik fær sær ein bita úti í Urðini í Nólsoy. Lundin er allastaðni. Á landi, í luftini og á sjónum, og er heilt kyrt, koma teir svimjandi heilt til tín. Eg plagi so at seta meg á ein klett, og eta mær matpakkan, ein kaffimun afturvið og ikki at gloyma kikaran, sum eg altíð havi við mær. Ein annar ógloymandi túrur eg geri í urðina er ein náttartúrur við tjaldi, tað havi eg gjørt nakrar ferðir, t.d. við synum mínum, tá ið teir vóru smáir. Tá ið dimmið nærkast, fáa sildberarnir sær eina hvíld, og fara í holurnar til pisurnar, Fleygalundin tekur eisini land. Og nú hendir nakað merkiligt, tú hoyrir nøkur óunnulig ljóð, tá er tað skrápurin sum kemur við mati til líran. Hesin hulisligi náttarfuglurin. Og nú kemur lív í alla urðina, hetta eru drunnhvítar í túsundatalið. Teir flúgva higar og hagar, við einari øgiligari ferð, látandi. Teir eru eisini komnir við føði til pisuna. Men dimmi er stutt hesa tíðina, og brátt fer alt til havs aftur. Men Nólsoyggin er so nógv annað. Tú kann fara upp á oynna, har er vítt um at fara. Tað er ein drúgvur teinur at ganga heilt suður á Borðuna og nógv at síggja. Uppi á oynni eigur skúgvur, hann kom fyri einum fimtan árum síðan. Hann avrøkti allan spógvan, so nú eigur spógvi bara sunnarlaga á oynni. Annars eigur lógv, tjaldur, fjallamurra, mýrusnípa, bakur, mási, likka, skatumási, æða, dunna, terna og annar fuglur sum kjógvi í haganum. Á Steinavatni havi eg øll árini sæð eitt par av helsareyða, har hava menn fyri nógvum árum síðan planta ymiskan vøkstur og helst eigur helsareyði har, kortini havi eg ongi prógv. Hvør skuldi trú at tvey lómapør eiga í Nólsoy, í ár hevði í hvussu er annað parið unga. Og eitt sum er ógvuliga spennandi er, at ein fastur stovnur av lerki eigur har. Mynd: Petur Mortensen. 24

DANSK Danskt sum 1., 2. og 3. mál. Olly Poulsen, Sarita Eriksen og Solveig Debess

DANSK Danskt sum 1., 2. og 3. mál. Olly Poulsen, Sarita Eriksen og Solveig Debess DANSK 1-2-3 Danskt sum 1., 2. og 3. mál Olly Poulsen, Sarita Eriksen og Solveig Debess Hvat halda næmingar um danskt og undirvísing í donskum / Hvad synes eleverne om dansk og danskundervisningen? Spørgeskemaundersøgelse

Læs mere

Veiðihagtøl fyri lunda Bergur Olsen og Jens-Kjeld Jensen

Veiðihagtøl fyri lunda Bergur Olsen og Jens-Kjeld Jensen Veiðihagtøl fyri lunda Bergur Olsen og Jens-Kjeld Jensen 24.1.211 Her verður ein samandráttur skrivaður um tey fyrstu úrslitini. Seinni verður ein nágreinilig frágreiðing skrivað sum eitt smárit til Havstovuna,

Læs mere

Færøerne for så vidt angår danskerne Kanning um hvat danir vita og halda um Føroyar og føroyingar

Færøerne for så vidt angår danskerne Kanning um hvat danir vita og halda um Føroyar og føroyingar Færøerne for så vidt angår danskerne Kanning um hvat danir vita og halda um Føroyar og føroyingar OLE WICH 2013 Javnaðarflokkurin á Fólkatingi Færøerne for så vidt angår danskerne Kanning um hvat danir

Læs mere

Kirkjuligt Missiónsblað

Kirkjuligt Missiónsblað Nr. 3 mai. 2010 63. árið Kirkjuligt Missiónsblað KALLIÐ Legg tú á Harran tínar leiðir, og lít tú á hann, hann man tað útinna. Sálm. 37,5. Kallið, til at arbeiða í Guds ríki, er Guds gáva til hvørt einstakt

Læs mere

- Webundersøgelse, Fólkaskúlaráðið, oktober 2013. Fólkaskúlaráðið. Undersøgelse om læreres og skolelederes syn på

- Webundersøgelse, Fólkaskúlaráðið, oktober 2013. Fólkaskúlaráðið. Undersøgelse om læreres og skolelederes syn på Fólkaskúlaráðið Undersøgelse om læreres og skolelederes syn på og erfaringer med ressourcentre på skolerne 2013 Udarbejdet af Scharling Research for bestyrelsen i Fólkaskúlaráðið, oktober 2013 Scharling.dk

Læs mere

Søgan um "Vesturhavið Blíða"

Søgan um Vesturhavið Blíða Síða 28 Nr. 284 Hósdagur 9. januar 2003 10,- Føroysk kirkjufólk á Filippinunum Grønlandstíðindi frá Kára við Stein Síða 23 Gamlar Havnarmyndir Carolina Heinesen greiðir m.a. frá, tá gamli Rubek, f. 1816,

Læs mere

DANSK Danskt sum 1., 2. og 3. mál

DANSK Danskt sum 1., 2. og 3. mál DANSK 1-2-3 Danskt sum 1., 2. og 3. mál Olly Poulsen, Sarita Eriksen og Solveig Debess Hvat halda føroyskir lærarar um danskt og undirvísing í donskum / Hvad synes færøske lærere om dansk og danskundervisningen?

Læs mere

Sagsøgeren har påstået sagsøgte dømt til at betale 42.400 kr. med procesrente fra den 26. juni 2003, subsidiært procesrente fra den 22. april 2008.

Sagsøgeren har påstået sagsøgte dømt til at betale 42.400 kr. med procesrente fra den 26. juni 2003, subsidiært procesrente fra den 22. april 2008. DOM Afsagt af retten på Færøeme den 22. december 2009 IBS-sagnr. 619/2008 Skatteyderi mod TAKS Samandráttur: Málið snýr seg partvís um saksøkjarin, skattagjaldari, skal rinda mvg av skrásetingaravgjaldinum

Læs mere

Kirkjuligt Missiónsblað

Kirkjuligt Missiónsblað Nr. 6 sep. 2011 64. árið Kirkjuligt Missiónsblað BØNARLÍV Í Jóh. 2,1-11 læra vit nógv av Mariu um bøn. Maria fer beina leið til Jesus við síni bøn. Hon sigur Jesusi frá, hvat vertsfamiljuni tørvar. Bøn

Læs mere

Sigurd fekk medalju fyri sigling í krígstíð í Íslandi

Sigurd fekk medalju fyri sigling í krígstíð í Íslandi Síða 4 Ættarliðsskifti í Realinum Nr. 344 Hósdagur 9. juni 2005 12,- Mynd: Kristian M. Petersen Síða 9 Sigurd fekk medalju fyri sigling í krígstíð í Íslandi Sigurd Joensen sum umboðar FF við Johannu, fekk

Læs mere

http://www.vagaportal.fo/pages/posts/oli-jacobsen-skrivar-v...

http://www.vagaportal.fo/pages/posts/oli-jacobsen-skrivar-v... Page 1 of 9 Mikudagur 26 August 2009 Set til startsíðu Lýsingar Um Vágaportalin Forsíða Vágatíðindi Onnur tíðindi Mentan Bøkur Tónleikur Framsýningar Ólavur í Beiti tann 06/06/2009 kl. 18:34 Tiltøk Krutl

Læs mere

Út á Fagranes, har 7 fiskimenn mistu lívið í 1927

Út á Fagranes, har 7 fiskimenn mistu lívið í 1927 Nr. 300 Hósdagur 28. august 2003 10,- Síða 10 Umboð fyri Tony Blair á fund við FF Tony Blair hevur sovæl Irak sum føroysku fiskidagaskipanina í huganum. Seinasti partur av Onnu Evensen Út á Fagranes, har

Læs mere

Mikudagin TANN 15. apríl verður ráðstevna á Hotel Føroyum um multiresistentar bakteriur og antibiotikaresistens

Mikudagin TANN 15. apríl verður ráðstevna á Hotel Føroyum um multiresistentar bakteriur og antibiotikaresistens Mikudagin TANN 15. apríl verður ráðstevna á Hotel Føroyum um multiresistentar bakteriur og antibiotikaresistens Átøkini, ið verða framd til tess at fyribyrgja spjaðing av MRSA (Methicillin resistente Staphylococcus

Læs mere

Minni um teir, sum sigldu og teir, sum doyðu undir krígnum Ferðin hjá "Johannu" eitt rimmar tiltak.

Minni um teir, sum sigldu og teir, sum doyðu undir krígnum Ferðin hjá Johannu eitt rimmar tiltak. Nr. 345 Hósdagur 23. juni 2005 12,- Baksíðan Býráðslimurin av Trøllanesi Signhild kann greiða frá hvussu útoyggjapoltikkur kann skipast. Mynd: Kristian M. Petersen Minni um teir, sum sigldu og teir, sum

Læs mere

Námsferð 25. mai 5. juni 2017

Námsferð 25. mai 5. juni 2017 Námsferð 25. mai 5. juni 2017 7.a og b - Sankta Frans skúli Foreldrakunning 10. mai 2017 ...líka... Tá ið vit eru liðug í kvøld stápla stólarnar saman Hettutroyggjur við prent Myndatøka juni floksmynd

Læs mere

Inklusión, Relatiónir og Felagsskapurin. Rógvi Thomsen, cand.ped., pedagogiskur ráðgevi Hósdagur 16. januar 2014

Inklusión, Relatiónir og Felagsskapurin. Rógvi Thomsen, cand.ped., pedagogiskur ráðgevi Hósdagur 16. januar 2014 Inklusión, Relatiónir og Felagsskapurin Rógvi Thomsen, cand.ped., pedagogiskur ráðgevi Hósdagur 16. januar 2014 Integration og eksklusión versus inklusión Integratión merkir at vera so normalur, sum gjørligt,

Læs mere

Vegleiðing at dagføra GPS-kort. Tillukku við tínum keypi av GPS-korti. Kortið fevnir um Føroyar.

Vegleiðing at dagføra GPS-kort. Tillukku við tínum keypi av GPS-korti. Kortið fevnir um Føroyar. Vegleiðing at dagføra GPS-kort Sp/f Munin Dalavegur 47 FO-100 Tórshavn Føroyar www.munin.fo E-mail : munin@munin.fo Tlf. +298 35 36 00 Fax +298 35 36 01 Tórshavn tann 25-11-2013 Tillukku við tínum keypi

Læs mere

Fólkaheilsukanning Hvussu hevur tú tað 2015

Fólkaheilsukanning Hvussu hevur tú tað 2015 Fólkaheilsukanning 2015 - Hvussu hevur tú tað 2015 Fólkaheilsuráðið juni 2016 Sálarheilsa Sálarheilsa Perceived Stress Scale Í hesi kanningini verður PSS (Perceived Stress Scale) nýtt fyri at meta um sálarheilsuna

Læs mere

Aftaná eitt misálit Tað hjálpir einki bert at seta nýggjan landsstýrismann. Tað, sum ræður um, er ein fullkomilig umskipan av fiskimálaráðnum.

Aftaná eitt misálit Tað hjálpir einki bert at seta nýggjan landsstýrismann. Tað, sum ræður um, er ein fullkomilig umskipan av fiskimálaráðnum. Nr. 285 Hósdagur 23. januar 2003 10,- Grønlandstíðindi frá Kára við Stein Síða 23 Síða 21 Aftaná eitt misálit Tað hjálpir einki bert at seta nýggjan landsstýrismann. Tað, sum ræður um, er ein fullkomilig

Læs mere

Frágreiðing frá Skipaeftirlitinum um arbeiðsvanlukku umborð á Túgvusteini hin

Frágreiðing frá Skipaeftirlitinum um arbeiðsvanlukku umborð á Túgvusteini hin P/f Thor Bryggjan 5 420 Hósvík Miðvágur, hin 05. januar 2009 Mál: 20030532-33 Viðgjørt: JS Frágreiðing frá Skipaeftirlitinum um arbeiðsvanlukku umborð á Túgvusteini hin 19-09-2008 Frágreiðing um skipið

Læs mere

Kirkjuligt Missiónsblað

Kirkjuligt Missiónsblað Nr. 3 mai. 2012 65. árið Kirkjuligt Missiónsblað BÍBLIAN - KELDA TIL LJÓS OG FATAN Tá ið Sun Yat-sen, sum var ein politiskur oddamaður í Kina í 1912, einaferð varð spurdur, nær stóra vekingin í Kina byrjaði,

Læs mere

Kirkjuligt Missiónsblað

Kirkjuligt Missiónsblað Nr. 7 nov. 2012 65. árið Kirkjuligt Missiónsblað VIT MUGU HAVA HEILAGA ANDAN. Uttan halgan skal eingin síggja Harran! (Heb.12,14) Tað er ein sannleiki, sum nógv kenna, men sum fá veruliga hugsa um. Hvussu

Læs mere

Marius smíðar bát í Íslandi. ALS 10 ár. Stór frásøgn frá hátíðarhaldinum. Bjarni Djurholm má steðgast og fiskimonnum má vera tryggjað rættindi.

Marius smíðar bát í Íslandi. ALS 10 ár. Stór frásøgn frá hátíðarhaldinum. Bjarni Djurholm má steðgast og fiskimonnum má vera tryggjað rættindi. Síða 13 Nr. 282 Hósdagur 5. desember 2002 10,- Marius smíðar bát í Íslandi Sigurd Simonsen, seinasti partur. Síða 25 Fiskivunnuráðið: Noktað er fiskimanni sjúkraviðbót hóast lógarheimild Rættarstøðan hjá

Læs mere

forbindelse med både ansættelse, ændring i ansættelsesforhold og ved afslutning af ansættelsen.

forbindelse med både ansættelse, ændring i ansættelsesforhold og ved afslutning af ansættelsen. Retningslinie Uppgávu- og ábyrgdarbýtið ímillum og eindir/leiðarar á LS, tá ið byrjar í starvi, broytir starv innanhýsis ella fer úr starvi / Opgave og ansvarsfordeling mellem medarbejdere og afdelinger

Læs mere

Børn og doyving Kunning til foreldur

Børn og doyving Kunning til foreldur Børn og doyving Kunning til foreldur Børn og doyving Barnið skal fasta við skurðviðgerð.. 3 Kravið viðikjandi at fasta er Áðrenn skurðviðgerð 4 Hvør er leikluturin hjá foreldrunum? Doyving Ymiskir hættir

Læs mere

Viðvíkjandi klagu um hækking av gjaldi fyri løggilding av elinnleggjarum

Viðvíkjandi klagu um hækking av gjaldi fyri løggilding av elinnleggjarum Johan Dahl, landsstýrismaður Vinnumálaráðið Tinganes FO-100 Tórshavn Landsstýrismálanevndin 01.06.2011 j. nr. 7.13-20110005 14 bl/td (at tilskila í svari) Viðvíkjandi klagu um hækking av gjaldi fyri løggilding

Læs mere

ATLANTIC AIRWAYS KAPPINGIN H71 - NEISTIN. Sunnudagin 28. september kl. 16.00 Hoyvíkshøllin

ATLANTIC AIRWAYS KAPPINGIN H71 - NEISTIN. Sunnudagin 28. september kl. 16.00 Hoyvíkshøllin KAPPINGARÁRIÐ 2014-15 HEIMA Í HOYVÍK ATLANTIC AIRWAYS KAPPINGIN H71 - NEISTIN Sunnudagin 28. september kl. 16.00 Hoyvíkshøllin Pensjón Betri at hava gott í væntu 1. januar 2014 kemur nýggja pensjónslógin

Læs mere

SAMNORDISK PENSIONÄRSKULTUR Tórshavn, Føroyar 3-10 august 2014

SAMNORDISK PENSIONÄRSKULTUR Tórshavn, Føroyar 3-10 august 2014 SAMNORDISK PENSIONÄRSKULTUR Tórshavn, Føroyar 3-10 august 2014 Góðu norðurlendsku vinir, Tórshavn hin 10 December 2013 Tað er okkum ein gleði at bjóða tær til Føroya í samband við Samnordisk Pensionärskultur

Læs mere

Ein livandi Kristus til ein doyggjandi heim

Ein livandi Kristus til ein doyggjandi heim Ein livandi Kristus til ein doyggjandi heim John Drane prestur segði frá lívssøgu síni í God Channel. Hann kom ikki úr einum kristnum heimi. John var nógv hjá abba sínum, sum heldur ikki var trúgvandi.

Læs mere

Tøl um royking í Føroyum

Tøl um royking í Føroyum Tøl um royking í Føroyum Speki 2008 Pál Weihe yvirlækni Sjúkrahúsverk Føroya Sigmundargøta 5, Postsmoga 14, FO-110 Tórshavn Tlf.: +298 31 66 96, Fax: +298 31 97 08, Heimasíða: www.health.fo, T-postur:

Læs mere

Strongdkanning av limum hjá Starvsmannafelagnum. Gjørd av Fegin Ábyrgdari: Niclas Heri Jákupsson

Strongdkanning av limum hjá Starvsmannafelagnum. Gjørd av Fegin Ábyrgdari: Niclas Heri Jákupsson Strongdkanning av limum hjá Starvsmannafelagnum Gjørd av Fegin Ábyrgdari: Niclas Heri Jákupsson Svarað: 711 Kyn Aldur Hjúnarbandsstøða Hvussu leingi hevur tú starvast á núverandi arbeiðsplássi? 45% 42%

Læs mere

Mest støðuga fiskavirkið er í Vági

Mest støðuga fiskavirkið er í Vági Nr. 338 Hósdagur 17. mars 2005 12,- Síða 17 Einki hendir í rækjumálinum Tveir mánaðar eftir freistina hjá løgmanni er einki hent. Small is beautiful kunnu teir eisini siga í Vági. Vit hava vitjað JMA.

Læs mere

Klagan til TV2. Hvat kann gerast. Upplivdi illveðrið í 1932, ið beindi fyri formanni í FF. Livravirkið á Eiði. Frásøgn hjá Andrew Godtfred:

Klagan til TV2. Hvat kann gerast. Upplivdi illveðrið í 1932, ið beindi fyri formanni í FF. Livravirkið á Eiði. Frásøgn hjá Andrew Godtfred: Nr. 323 Hósdagur 5. august 2004 12,- Síða 13 Livravirkið á Eiði Nýggj roynd at gagnnýta livrina og aðrar úrdráttir. Vit hava verið á Eiði og hitt virkisleiðaran Onnu Katrin Matras. Síða 9 Frásøgn hjá Andrew

Læs mere

Gamlar myndir úr Norðuroyggjum

Gamlar myndir úr Norðuroyggjum Nr. 289 Hósdagur 20. mars 2003 10,- Síða 20 Símun Johan Wolles 70 ár Løgtingsmál viðvíkjandi fiskivinnu og -monnum Vit greiða frá teimum framløgdu tingmálunum, sum viðvíkja fiskimonnum. Síða 6-9 FF hevur

Læs mere

Tryggingartreytir fyri Bólkalívstrygging

Tryggingartreytir fyri Bólkalívstrygging Tryggingartreytir fyri Bólkalívstrygging Galdandi frá 1. januar 2016 1. Tryggingaravtalan Stk. 1. Tryggingaravtalan fevnir um bólkalívsavtaluna og niðanfyristandandi tryggingartreytir. Stk. 2. Frávik til

Læs mere

Svenskur elitusvimjivenjari

Svenskur elitusvimjivenjari Síða 26 Nr. 275 Hósdagur 15. august 2002 10,- Svenskur elitusvimjivenjari til Føroya Svenski Mats fann kærleikan í Føroyum So nú liggur fyri hjá okkara svimjarum Fiskiskapur: Meira av tungu og størri upsi

Læs mere

Skiparin sum virkaði sum tannlækni

Skiparin sum virkaði sum tannlækni Síða 6 Hanna 80 ár Hanna Lisberg er eisini partur av okkara fakfelagssøgu Nr. 374 Hósdagur 24. august 2006 15,- Sjómannadagurin Vit hava øðrvísi frásagnir frá sjómannadegnum Síða 4, 12, 20 & baksíðan 100

Læs mere

Bakstøði Ynski var: - At lýsa teir møguleikar og tær treytir eldri fólk í Føroyum hava fyri einum góðum lívi í eldri árum - At lýsa hvørji átøk kunnu

Bakstøði Ynski var: - At lýsa teir møguleikar og tær treytir eldri fólk í Føroyum hava fyri einum góðum lívi í eldri árum - At lýsa hvørji átøk kunnu URININKONTINENS HJÁ KVINNUM MILLUM 60 OG 65 ÁR Í FØROYUM Títtleiki og ávirkan á gerandislivið Ása Róin, Sjúkrarøktarfrøðingur og Master í professiónsmenning Hildur við Høgadalsá, Sjúkrarøktarfrøðingur

Læs mere

Givið út 30. mai 2017

Givið út 30. mai 2017 Givið út 30. mai 2017 Nr. 78 29. mai 2017 Løgtingslóg um broyting í ymiskum lógum á málsøkinum persóns-, húsfólka- og arvarætti (Myndugleikaflyting vegna yvirtøku av málsøkinum) Samsvarandi samtykt Løgtingsins

Læs mere

HAVNAR KLUBBI oktober Endurgerð av minnisriti Havnar Klubba, tá hann fylti 160 ár.

HAVNAR KLUBBI oktober Endurgerð av minnisriti Havnar Klubba, tá hann fylti 160 ár. Endurgerð av minnisriti Havnar Klubba, tá hann fylti 160 ár. 1799-27.oktober - 1959 Teksturin er ikki broyttur, bert innskannaður, og tí sæst týðiliga, hvussu nógv skriftmálið hevur broytt seg tey seinastu

Læs mere

Konference om affald på havet

Konference om affald på havet Konference om affald på havet Miljøtilsyn lavet af Skipaeftirlitið Skipaeftirlitið (maritime( myndigheder) Tilsyn som er krævet efter bekendtgørelse nr. 122 fra den 25. november 2005 / 11 stk. 3 og aftale

Læs mere

Kirkjuligt Missiónsblað

Kirkjuligt Missiónsblað Nr. 6 sep. 2012 65. árið Kirkjuligt Missiónsblað SAMFELAG VIÐ GUD 1. Jóh.1,6-10: Um vit siga, at vit hava samfelag við hann, og ganga í myrkrinum, tá ljúgva vit og gera ikki sannleikan. Men um vit ganga

Læs mere

FF-blaðið í Frankaríki Vit vóru bæði á fiskivinnuvitjan og til fótbólt. Drúgv og øðrvísi frásøgn

FF-blaðið í Frankaríki Vit vóru bæði á fiskivinnuvitjan og til fótbólt. Drúgv og øðrvísi frásøgn Nr. 350 Hósdagur 8. september 2005 12,- FF-blaðið í Frankaríki Vit vóru bæði á fiskivinnuvitjan og til fótbólt. Drúgv og øðrvísi frásøgn Síða 11 Petrea: Droymdi lagnuna hjá manningini á Nólsoynni Víst

Læs mere

Kirkjuligt Missiónsblað

Kirkjuligt Missiónsblað Nr. 7 nov. 2008 61. árið Kirkjuligt Missiónsblað JESU FANGI Tá ið Jesus varð tikin uttanfyri Getsemane urtagarð, varð hann førdur til Kaifas, høvuðsprestin, har hann varð avhoyrdur og sat fangi nakrar

Læs mere

Tine Færch Jørgensen. Til Trafik- og Byggestyrelsen

Tine Færch Jørgensen. Til Trafik- og Byggestyrelsen Tine Færch Jørgensen Fra: Per Henriksen Sendt: 16. november 2015 13:22 Til: ts Info Cc: Tine Færch Jørgensen Emne: Bemærkninger til udkast til gebyrbekendtgørelser for den civile luftfart

Læs mere

Enok maðurin, sum gekk við Gudi

Enok maðurin, sum gekk við Gudi Enok maðurin, sum gekk við Gudi Les ið: 1. Mós. 5,21-23; Hebr. 11,5-6 og Judas v. 1-1 UMSKIFTIÐ. Bíbliulesarar kenna helst Enok sum mannin, sum gekk saman við Gudi. Eitt umskifti kom í lívi Enoks, tá ið

Læs mere

Magni Laksáfoss. Magni Laksáfoss, Fróðskaparsetur Føroya

Magni Laksáfoss. Magni Laksáfoss, Fróðskaparsetur Føroya Føroyski búskapurin - eitt sindur øðrvísi - Magni Laksáfoss Magni Laksáfoss Búskaparfrøðingur Arbeiði við phd-verkætlan: Kanning av føroyska búskapinum Stuðlað av: BP Amoco Exploration (Faroes) Ltd. The

Læs mere

Kirkjuligt Missiónsblað

Kirkjuligt Missiónsblað Nr. 4 juni. 2012 65. árið Kirkjuligt Missiónsblað GLEÐIÐ TYKKUM Í HARRANUM ALTÍÐ! Í 1. Jóh. 1,4-5 lesa vit: v4 Gleðið tykkum í Harranum altíð! Eg sigi uppaftur: Gleðið tykkum! v5 Spaklyndi tykkara verði

Læs mere

Jesus biður fyri okkum Joh. 17, 20-26

Jesus biður fyri okkum Joh. 17, 20-26 Jesus biður fyri okkum Joh. 17, 20-26 Joh. 17, 20-26 er endin á høvuðsprestabønini, sum Jesus bað áðrenn hann var tikin til fanga. Her biður Jesus fyri øllum komandi trúgvandi, teimum sum skulu koma til

Læs mere

Lívsins salt. Vit hava verið í Ibiza og hugt eftir saltframleiðslu. Neptun og Nólsoy

Lívsins salt. Vit hava verið í Ibiza og hugt eftir saltframleiðslu. Neptun og Nólsoy Nr. 327 Hósdagur 7. oktober 2004 12,- Síða 5 Frá fiskimanni til trúboðara Herfyri kom út bókin "Johan" við undirheitinum "Fra fisker til menneskefisker". Lívsins salt Vit hava verið í Ibiza og hugt eftir

Læs mere

HEVUR JESUS NAKRAN TÝDNING

HEVUR JESUS NAKRAN TÝDNING HEVUR JESUS NAKRAN TÝDNING - nú talan um synd og frelsu er avoldað? Missiónsvika á Argjum 13. februar 2016 Alt hevur hann gjørt lagaligt til sína tíð, eisini ævina hevur hann lagt í hjørtu teirra, men

Læs mere

Fiskimaðurin Andrias í Tarti. Vit ynskja honum tillukku og hava 5. part av hansara lívssøgu. M.a. eru vit í barsil hjá Georg L. Samuelsen í 1911.

Fiskimaðurin Andrias í Tarti. Vit ynskja honum tillukku og hava 5. part av hansara lívssøgu. M.a. eru vit í barsil hjá Georg L. Samuelsen í 1911. Nr. 379 Hósdagur 23. november 2006 15,- Síða 6 Søgan um Coronet Frásøgn frá samkomuni í Klaksvík Fiskimaðurin Andrias í Tarti 100 ár Vit ynskja honum tillukku og hava 5. part av hansara lívssøgu. M.a.

Læs mere

Haruveiðan í Føroyum 2017

Haruveiðan í Føroyum 2017 Haruveiðan í Føroyum 2017 Hunting of hare in the Faroe Islands in 2017 Eyðfinn Magnussen NVDRit 2018:01 Heiti / Title Haruveiðan í Føroyum í 2017 Hunting of hare in the Faroe Islands in 2017 Høvundur

Læs mere

samstarva At veita eina um skjóta hettar og tilboðið: goða viðgerð til kvinnur við burðartunglyndi.

samstarva At veita eina um skjóta hettar og tilboðið: goða viðgerð til kvinnur við burðartunglyndi. November 2014 Til allar kommunulæknar í Føroyum November 2014 Til allar kommunulæknar í Føroyum Viðgerðartilboð til kvinnur við burðartunglyndi - Psykiatriski depilin Viðgerðartilboð Hettar brævið er til

Læs mere

Trupulleikar og møguleikar við upsanum. Upsaátakið vísti, at møguleikar eru fyri upsanum, men teir koma neyvan av sær sjálvum.

Trupulleikar og møguleikar við upsanum. Upsaátakið vísti, at møguleikar eru fyri upsanum, men teir koma neyvan av sær sjálvum. Nr. 334 Hósdagur 20. januar 2005 12,- Síða 18 FF bjargaði føroyskum sjálvsavgerðarrætti Vitjanin hjá donsku fíggjarnevndini váttaði, at tað var FF, sum í summar bjargaði Føroyum undan danska uppílegging

Læs mere

ICES viðurkennir. Bjargingarroynd í Vágsbotni. Fiskaren vitjar FF. Bernhard 5. partur. Løgtingsins umboðsmaður setir kærarar í gapistokk.

ICES viðurkennir. Bjargingarroynd í Vágsbotni. Fiskaren vitjar FF. Bernhard 5. partur. Løgtingsins umboðsmaður setir kærarar í gapistokk. Síða 8 ICES viðurkennir Nr. 340 Hósdagur 14. apríl 2005 12,- óvissu í ráðgeving Tættari samband við Rusland Síða 17 Ferð til Murmansk Bjargingarroynd í Vágsbotni Baksíðan Umboðsmaðurin Løgtingsins umboðsmaður

Læs mere

Føroyskur saltfiskur væl umtóktur

Føroyskur saltfiskur væl umtóktur Nr. 294 Hósdagur 29. mai 2003 10,- Landsstýrið hevur sjálvt gjørt fakfeløg til mótpartar Síða 24 Søgan hjá Onnu Evensen Anna Evensen var dóttir tann fyrsta Lützen í Føroyum og mamma A. C. Evensen, sum

Læs mere

Við Sólarris í Grønlandi í Realurin 50 ár. Skiparar í Føroyskir fiskimenn í Hirtshals

Við Sólarris í Grønlandi í Realurin 50 ár. Skiparar í Føroyskir fiskimenn í Hirtshals Nr. 346 Hósdagur 14. juli 2005 12,- Baksíðan 10. báturin hjá Kiwanis Báturin er hesa ferð smíðaður av Joen Petur Clementsen av Sandi. Vit lýsa málið um fiskidagarnar. M.a. við framløgu hjá Kjartan Hoydal

Læs mere

9.1 Windows Vista Windows Windows XP Privatkundar sum fáa trupulleika við sperring av Netbanka... 12

9.1 Windows Vista Windows Windows XP Privatkundar sum fáa trupulleika við sperring av Netbanka... 12 Brúkaravegleiðing Innihaldsyvirlit Hvussu kemur tú inn á netbankan?... 2 Java trupulleiki... 3 Lykil liggur ikki á røttum stað... 4 6 Hvussu loggar tú teg á netbankan?... 7 Hvussu gert tú Hópflytingar?...

Læs mere

Kirkjuligt Missiónsblað

Kirkjuligt Missiónsblað Nr. 5 aug. 2011 64. árið Kirkjuligt Missiónsblað BØN Seinastu tíðina havi eg hugsa nógv um bøn. Tað eru fleiri orsøkir til tess. Vit hava júst verið í einum muslimskum landi í góðar tríggjar mánaðir fyri

Læs mere

Føddur undir Hitler, vaksin upp undir Stalin

Føddur undir Hitler, vaksin upp undir Stalin Nr. 291 Mikudagur 16. apríl 2003 10,- "Smyril/Dúgvan" í Afrika Ungur føroyskur sjómaður hevur hitt "Smyril/Dúgvuna" í Afrika. Síða 25 Ballónin hjá Fíggjarmálaráðnum brostin Grundarlagið fyri "kapringini"

Læs mere

Kirkjuligt Missiónsblað

Kirkjuligt Missiónsblað Nr. 3 mai. 2011 64. árið Kirkjuligt Missiónsblað SAMKOMAN Í EFESUS OKKARA SAMKOMA Eingin samkoma er fullkomin her á jørð. Jú, í trúnni eru vit fullkomin fyri Gudi, men her á jørð eru vit syndarar og samkoman

Læs mere

Kirkjuligt Missiónsblað

Kirkjuligt Missiónsblað Nr. 6 sep. 2009 62. árið Kirkjuligt Missiónsblað DÁRSKAPUR OG VISDÓMUR 1. Kor. 1: v18 Tí at væl er orð krossins dárskapur fyri teimum, sum glatast, men fyri okkum, sum verða frelstir, er tað Guðs kraft.

Læs mere

Kr. 49,95 Í stóran mun eru tað tilflytarar, sum hava ment ferðavinnuna í Nólsoy. Ein avgjørdur høvuðspersónur er Tjóðhild Patursson

Kr. 49,95 Í stóran mun eru tað tilflytarar, sum hava ment ferðavinnuna í Nólsoy. Ein avgjørdur høvuðspersónur er Tjóðhild Patursson Kr. 49,95 1 12. útgáva Vetur 2017 4. árg. Tjóðhild loftar ferðavinnuni Í stóran mun eru tað tilflytarar, sum hava ment ferðavinnuna í Nólsoy. Ein avgjørdur høvuðspersónur er Tjóðhild Patursson Gáloysnar

Læs mere

LØGTINGSINS UMBOÐSMAÐUR

LØGTINGSINS UMBOÐSMAÐUR Tórshavn, tann 5. november 2007 J.Nr.: 200700058 (at tilskila í svari) Viðgjørt: Álit viðvíkjandi avgerð hjá Løgmansskrivstovuni um noktan av almennum innliti í skjøl viðvíkjandi føroysku sendistovuni

Læs mere

Kirkjuligt Missiónsblað

Kirkjuligt Missiónsblað Nr. 7 nov. 2010 63. árið Kirkjuligt Missiónsblað BJARGING FYRI ØLL! Men alt er frá Guði, sum gjørdi okkum sáttar við seg við Kristi og gav okkum sáttargerðartænastuna, við tað at tað var Guð, sum í Kristi

Læs mere

Heilsan hjá langfarafiskimonnum

Heilsan hjá langfarafiskimonnum Nr. 307 Hósdagur 11. desember 2003 10,- Síða 3 Søgan um John Dam John Dam var ein megnarmaður. Vit ummæla bókina og hava frásøgn frá móttøkuni, tá bókin varð handað. Bátasøgan á Eiði Vit hava fyrsta av

Læs mere

Hvussu kunnu vit liva sum trúgvandi í dag?

Hvussu kunnu vit liva sum trúgvandi í dag? Hvussu kunnu vit liva sum trúgvandi í dag? Titus 2, 11-15 Haldi tað er eitt sindur ymiskt, hvat hugtekur okkum mest, tá ið tað kemur til evni í sambandi við okkara kristinlív. Summum dáma væl bíbliusøgurnar

Læs mere

Fiskivinnufróðskaparsetur

Fiskivinnufróðskaparsetur Nr. 368 Hósdagur 1. juni 2006 15,- Síða 21 Løgmaður fremur sensur Lýsir bert sjónarmið hjá sínum fjølmiðlum á heimasíðu. Fiskivinnufróðskaparsetur í Scalloway Síða 6 Hevur næmingar úr Falklandsoyggjunum

Læs mere

Kirkjuligt Missiónsblað

Kirkjuligt Missiónsblað Kirkjuligt Missiónsblað JESUS-KONGURIN Hetta er søgan um ein kong. Vit skulu lesa úr Jóhannesar evangelium 18. kapittul, frá 33. versi: Pilatus fór tá inn aftur í borgina, og hann kallaði Jesus til sín

Læs mere

Nýggj skip. 70 ár síðan Nólsoy gekk burtur Søgan um ringin sum kom aftur. Svenskari vitjað í Føroyum í 56 ár

Nýggj skip. 70 ár síðan Nólsoy gekk burtur Søgan um ringin sum kom aftur. Svenskari vitjað í Føroyum í 56 ár Síða 21 Svenskari vitjað í Føroyum í 56 ár Nr. 325 Hósdagur 2. september 2004 12,- Tann sum ikki hevur verið í Fugloy hevur ikki verið í Føroyum! Á ferð í Fugloy Síða 11 70 ár síðan Nólsoy gekk burtur

Læs mere

Ársins studentur. Áhugaverd frásøgn frá meslingagrindini, sum var í Gøtu í Vit hava myndir frá grindini, sum ikki fyrr hava verið alment kendar.

Ársins studentur. Áhugaverd frásøgn frá meslingagrindini, sum var í Gøtu í Vit hava myndir frá grindini, sum ikki fyrr hava verið alment kendar. Síða 2 Nr. 272 Hósdagur 4. juli 2002 10,- Ársins studentur Lesið søguna um Áka sum hóast sera skerdan førleika kortini fekk studentsprógv. Vitjan á Sjóbjargingarstøðini Neyðug kunning fyri øll siglandi.

Læs mere

Kirkjuligt Missiónsblað

Kirkjuligt Missiónsblað Nr. 7 nov. 2011 64. árið Kirkjuligt Missiónsblað TEKINI Í JÓHANNES EVANGELIIÐ Jesus gjørdi hitt fyrsta tekinið í einum brúdleypi (Jóh. 2). Hetta brúdleypið var í Kána í Gallilea. Mamma Jesu var boðin við,

Læs mere

Heilsu- og innlendismálaráðið

Heilsu- og innlendismálaráðið Heilsu- og innlendismálaráðið Løgtingið Dagfesting: 5. januar 2018 Mál nr.: 17/00573-14 Málsviðgjørt: MHR Løgtingsmál nr. xx/2017: Uppskot til løgtingslóg um broyting í Anordning om ikrafttræden for Færøerne

Læs mere

Nr. 1 Februar árið

Nr. 1 Februar árið Fællesbrev nr. 126 Arusha 20/1 2016 1 Når vi det? Julebrevet blev skrevet, men sidste fællesbrev har et stykke tid på bagen. I december tog vi endnu en tur til YMCA i Moshi, hvor vi tog en uges ferie.

Læs mere

Heilsu- og innlendismálaráðið

Heilsu- og innlendismálaráðið Heilsu- og innlendismálaráðið Løgtingið Dagfesting: 5. mars 2018 Mál nr.: 17/00573-95 Málsviðgjørt: MHR Løgtingsmál nr. 109/2017: Uppskot til løgtingslóg um broyting í anordning om ikrafttræden for Færøerne

Læs mere

Fakturablanketten virk.dk. 1 At senda elektroniskar rokningar við fakturablanketten

Fakturablanketten virk.dk. 1 At senda elektroniskar rokningar við fakturablanketten Fakturablanketten virk.dk At senda fakturar til kunda via teldupost, har fakturin er viðheftur sum t.d. pdf-skjal, er ikki at rokna sum elektronisk fakturering (talgild fakturering) í hesum sambandi. Talgild

Læs mere

Frá elstu døgum H A V N A R K L U B B A

Frá elstu døgum H A V N A R K L U B B A Frá elstu døgum H A V N A R K L U B B A Árið 1974 er eitt merkisár í søgu Havnar Klubba: Klubbin hevur 175 ár á baki, stovnaður sum hann var í oktober 1799. Sjálvur stovningardagurin er eftir sum menn

Læs mere

Blákrossheimið Ársfrágreiðing 2017

Blákrossheimið Ársfrágreiðing 2017 Blákrossheimið Ársfrágreiðing 2017 Innihald Um stovnin 2 Nevndin 2 Starvsfólk 2 Játtan 2 Rakstur 3 Samstarv 3 Bíðilisti 3 Ástøði í heildarviðgerðini 4 Hagtøl 5 Viðgerð býtt eftir slagi 5 Viðgerð - býtt

Læs mere

Kirkjuligt Missiónsblað

Kirkjuligt Missiónsblað Nr. 1 feb. 2011 64. árið Kirkjuligt Missiónsblað KIRGISISTAN Tað eru nógvir møguleikar at dríva missión, og ymiskt er, hvussu menniskju hava hoyrt gleðiboðskapin og komin til trúgv. Men tó er eitt felags

Læs mere

Bekendtgørelse om arbejdsløshedsforsikring ved arbejde mv.m.v. inden for EØS, Færøerne og i det øvrige udland

Bekendtgørelse om arbejdsløshedsforsikring ved arbejde mv.m.v. inden for EØS, Færøerne og i det øvrige udland Bekendtgørelse om arbejdsløshedsforsikring ved arbejde mv.m.v. inden for EØS, Færøerne og i det øvrige udland I medfør af 41, stk. 6, 53, stk. 8, og 95 i lov om arbejdsløshedsforsikring m.v., jf. lovbekendtgørelse

Læs mere

Advokatskrivstovan Fr. Petersensgøta

Advokatskrivstovan Fr. Petersensgøta Advokatskrivstovan Fr. Petersensgøta Fr. Petersensgøta 9 Postboks 6 110 Tórshavn Telefon: (298) 11145 Telefax: (298) 11525 Tórshavn, tann 26.11.1997 970823 kj Oljufyrisitingin Debesartrøð att. Herálvur

Læs mere

Nýggj stjórnarskipan má fyrst og fremst verja borgaran

Nýggj stjórnarskipan má fyrst og fremst verja borgaran Nr. 360 Hósdagur 9. februar 2006 15,- Baksíðan Føroyingurin Jón fingið heiðursbræv í Kanada Føroyingar seta okkara land á heimskortið. Ein av hesum er Jón. Vit hava frásøgn frá livrafundinum í seinastu

Læs mere

Smiðjan á Skipanesi Brot úr okkara smiðjusøgu. Okkara maður í Nambia. Er prískappingin í vanda? Børn á Sanatoriinum

Smiðjan á Skipanesi Brot úr okkara smiðjusøgu. Okkara maður í Nambia. Er prískappingin í vanda? Børn á Sanatoriinum Síða 4 Nr. 372 Hósdagur 27. juli 2006 15,- Hvussu minka við gapið millum fiskimenn og fiskifrøði? Frásøgn frá fundi við Menakhem Ben Yami Eru vit við at fara aftur í 80-ini? Síða 26 Er prískappingin í

Læs mere

Kvinnan við Sikarsbrunn Partur II Joh. 4, 1-43

Kvinnan við Sikarsbrunn Partur II Joh. 4, 1-43 Kvinnan við Sikarsbrunn Partur II Joh. 4, 1-43 1 Óuppiborðin felagsskapur við Jesus Jesus kennir trupulleikarnar hjá hesi kvinnu, men hann veit eisini, hvør loysnin er. Hann veit altíð, hvør loysnin er.

Læs mere

Ramsar ætlan fyri Skúvoy

Ramsar ætlan fyri Skúvoy Endaligt uppskot til Ramsar ætlan fyri Skúvoy Tilmæli um tiltøk at verja fugl, serliga sjófugl Sent í almenna hoyring 22. desember 2015 1 Innihaldsyvirlit Innihaldsyvirlit... 2 Fororð... 3 Samandráttur...

Læs mere

Framleiðsla av salti

Framleiðsla av salti Síða 2 Nr. 329 Hósdagur 5. november 2004 12,- Sámal Jákup farin í land Aftaná 50 ár á sjónum er Sámal Jákup givin. 100 ár síðan fyrsta Gøtuskipið fórst Tað gekk illa hjá fyrstu gøtumonnum, sum fingu sær

Læs mere

Kvinnurnar við grøvina

Kvinnurnar við grøvina Nr. 2 Mars 2017 70. árið Kvinnurnar við grøvina Luk. 24,1-12. Alvhild Vassel Eide, Noreg - Effie Campbell Hendingin fer fram í lýsingini fyrsta dagin í vikuni ta páskahøgtíðina, tá ið Jesus varð krossfestur,

Læs mere

Kirkjuligt Missiónsblað

Kirkjuligt Missiónsblað Nr. 8 dec. 2013 66. árið Kirkjuligt Missiónsblað BORGARSKAPUR OKKARA ER Á HIMNUM Borgaraskapur okkara er á himnum. Fil. 3, 20. Trýrt tú á Jesus, ert tú borgari í Guðs ríki. Tað er so lætt at gloyma tað.

Læs mere

2. ÁRSFJÓRÐINGUR 2004 BLAÐ NR. 11 HAVNAR HANDVERKARAFELAG

2. ÁRSFJÓRÐINGUR 2004 BLAÐ NR. 11 HAVNAR HANDVERKARAFELAG 2. ÁRSFJÓRÐINGUR 2004 BLAÐ NR. 11 HAVNAR HANDVERKARAFELAG Ein var maður, ið úti stóð Handverkarar sunnan fyri Hórisgøtu Síðani 1997 hava umleið 2 /3 av føroyskum handverkarum verið hildnir uttanfyri alla

Læs mere

Hvat hendi við russarunum?

Hvat hendi við russarunum? Nr. 280 Hósdagur 7. november 2002 10,- Kennir nakar klippfiskamerkið? Vit hava frásøgn um "klippfiskamerkið" frá 1931, men vilja fegin frætta meira. Síða 18 Síða 4 Síða 14 Samrøða við gamla landsdjóralæknan

Læs mere

"Okkara maður" í Sandoynni fyllir runt. Sigmund verður 75. Vit dokumentera, at sjónvarpstíðindini vóru fupp. Úr Syðrugøtu til Aberdeen

Okkara maður í Sandoynni fyllir runt. Sigmund verður 75. Vit dokumentera, at sjónvarpstíðindini vóru fupp. Úr Syðrugøtu til Aberdeen Nr. 352 Hósdagur 6. oktober 2005 12,- "Okkara maður" í Sandoynni fyllir runt. Síða 3 Sigmund verður 75 Fupp og fakta um tilfeingisgjald og -rentu Vit dokumentera, at sjónvarpstíðindini vóru fupp Síða 6

Læs mere

Ein fiskivinnubygd í Íslandi

Ein fiskivinnubygd í Íslandi Síða 2-3 Nr. 270 Hósdagur 6. juni 2002 10,- Sinnisbati 20 ár Vit hava frásøgn um 20 ára haldið hjá Sinnisbata og søguna um byrjanina til felagið Tíðindi úr Grønlandi Kári við Stein hevur aftur tíðindi

Læs mere

Kirkjuligt Missiónsblað

Kirkjuligt Missiónsblað Nr. 8 des. 2010 63. árið Kirkjuligt Missiónsblað JESUS OG JÓLAMAÐURIN Ert tú veruliga til reiðar at halda jól? Um hesa tiðina er so nógv um at vera, at vit nærum ikki hava stundir til at hugsa um hví vit

Læs mere

Løgtingið. Tórshavn, tann 24. februar 2009 Vmr J.Nr.:

Løgtingið. Tórshavn, tann 24. februar 2009 Vmr J.Nr.: Løgtingið. Tórshavn, tann 24. februar 2009 Vmr J.Nr.: 200900059 Viðgjørt: ABD Løgtingsmál nr. 149/2008: Uppskot til løgtingslóg um at broyta ymsar vinnufelagalógir (fylgibroytingar til grannskoðaralógina)

Læs mere

Ríki maður og Lázarus Luk. 16,

Ríki maður og Lázarus Luk. 16, Ríki maður og Lázarus Luk. 16, 19-31. Úr bókini Sæden er Guds ord Øivind Andersen Hetta líknilsið er av øðrum slag, enn tað vit hava sæð í Matteus Evangeliinum. Her snýr tað seg ikki um myndatalu ella

Læs mere

Skipari kláraði tað, sum læknar ikki kundu! Læknarnar vildi taka beinið av Palla, men hann noktaði.

Skipari kláraði tað, sum læknar ikki kundu! Læknarnar vildi taka beinið av Palla, men hann noktaði. Nr. 357 Hósdagur 22. desember 2005 12,- FF-blaðið og Føroya Fiskimannafelag ynskja øllum okkara sjófólki, lesarum og føroyingum annars ein gleðilig jól og eitt av Harranum signað nýggjár. Síða 14 Atlantic

Læs mere

Nr mai árg. Lívsins orð

Nr mai árg. Lívsins orð Nr. 9 4. mai 2014 74. árg. Lívsins orð Farið og stígið fram og talið í halgidóminum øll hesi lívsins orð til fólkið! Áps. 5,20. Lívsins orð styttri kann tað ikki sigast, hvat ið kristindómur er. Lívsins

Læs mere

Liðugfráboðan til eftirlits av Brunaávaringarskipan

Liðugfráboðan til eftirlits av Brunaávaringarskipan Síða 1 av 5 Til Brunaumsjón landsins, Tinghúsvegi 5, 100 Tórshavn Liðugfráboðan til eftirlits av Brunaávaringarskipan Anleggseigari Navn: Bústaður: Att.: Anlaggsadressa Navn: Bústaður: Kontaktpersónur:

Læs mere

Nr. 321 Hósdagur 8. juli ,- Síða 17 Baksíðan Síða 9 Síða 3 Síða 14

Nr. 321 Hósdagur 8. juli ,- Síða 17 Baksíðan Síða 9 Síða 3 Síða 14 Nr. 321 Hósdagur 8. juli 2004 12,- Karl verið í sama reiðarí í 25 ár Góð reiðarí fáa fiskimenn at støðast. Karl hevur verið í sama reiðarí í 25 ár. Síða 17 Lorraine við skriviborðið hjá Anettu, har hon

Læs mere