Kona formaður VFÍ Áfangi í 95 ára sögu. Fimm verkfræðingar heiðraðir. Burðarþol og niðurbrot vega. Umhverfis- og byggingarverkfræðiskor

Størrelse: px
Starte visningen fra side:

Download "Kona formaður VFÍ Áfangi í 95 ára sögu. Fimm verkfræðingar heiðraðir. Burðarþol og niðurbrot vega. Umhverfis- og byggingarverkfræðiskor"

Transkript

1 4 Fimm verkfræðingar heiðraðir 2. t b l á r g Burðarþol og niðurbrot vega 7 Umhverfis- og byggingarverkfræðiskor 8 Geysir Green Energy 12 Frjáls markaður er fíaskó 14 Frá KTFÍ Kona formaður VFÍ Áfangi í 95 ára sögu Frestur til að skila inn framboðum til stjórnar VFÍ rann út 15. febrúar s.l. Sjálfkjörið var í stjórnina að þessu sinni. Jóhanna Harpa Árnadóttir, rekstrarverkfræðingur, verður formaður félagsins í stað Steinars Friðgeirssonar, rafmagnsverkfræðings, sem verið hefur formaður síðastliðin fjögur ár. Jóhanna er fyrsta konan til að gegna þessu embætti í 95 ára sögu félagsins. Hún tekur við embættinu á aðalfundi félagsins þann 22. mars n.k. og er óhætt er að segja að þá verði brotið blað í sögu Verkfræðingafélagsins. Konur eru mun færri en karlar í röðum verkfræðinga þó ásókn kvenna í verkfræðinámið hafi aukist mikið á síðastliðnum árum. Þó má geta þess að Verkfræðideild HÍ er eina deildin í háskólanum þar sem karlar eru enn í meirihluta í nemendahópnum. Í stjórn VFÍ munu sitja áfram þeir Ólafur Pétur Pálsson, vélaverkfræðingur, Gísli Pálsson, byggingarverkfræðingur og Eysteinn Einarsson, byggingarverkfræðingur. Björn Karlsson, byggingarverkfræðingur og Ásdís Elva Guðmundsdóttir, byggingarverkfræðingur, áttu að ganga úr stjórn en voru kjörgeng þar sem þau höfðu setið eitt kjörtímabil og buðu þau sig fram til áframhaldandi setu í stjórninni. Magnús Gíslason, rafmagnsverkfræðingur, er nýr í stjórninni og verður varameðstjórnandi. Aðalfundir félaga verkfræðinga og tæknifræðinga verða haldnir nú í marsmánuði. Kjarafélag TFÍ heldur aðalfund 15. mars, Stéttarfélag verkfræðinga þann 16. mars, og Tæknifræðingafélag Íslands 30. mars og Verkfræðingafélag Íslands heldur aðalfund 22. mars. Í þremur fyrstnefndu félögunum er kosið í stjórn á aðalfundi.

2

3 Aðalfundur KTFÍ Aðalfundur Kjarafélags Tæknifræðingafélags Íslands verður haldinn fimmtudaginn 15. mars kl. 17:00 í Verkfræðingahúsi að Engjateigi 9. Á dagskrá verða hefðbundin aðalfundarstörf. Aðalfundur SV Aðalfundur SV verður haldinn föstudaginn 16. mars næstkomandi í Verkfræðingahúsinu að Engjateigi 9. Á dagskrá fundarins verða hefðbundin aðalfundarstörf. Aðalfundur VFÍ Aðalfundur Verkfræðingafélags Íslands verður haldinn fimmtudaginn 22. mars kl. 16:00 í Verkfræðingahúsi, Engjateigi 9. Frestur til að skila inn framboðum vegna stjórnarog formannskjörs rann út 15. febrúar s.l. Aðalfundur TFÍ Aðalfundur Tæknifræðingafélags Íslands verður haldinn föstudaginn 30. mars 2007 kl. 17:00 að Engjateigi 9. Dagskrá: Hefðbundin aðalfundarstörf. Burðarþolshönnun og niðurbrotsmódel vega Er yfirskrift ráðstefnu sem verður haldin á Grand Hótel Reykjavík 22. og 23. mars n.k. Ráðstefnan er haldin af Vegagerðinni, Norræna vegtæknisambandinu (NVF), Tækninefnd 34 og nefnd um rannsóknir og þróun á sviði vegagerðar á Norðurlöndunum (NordFoU). Sjá nánari upplýsingar á bls. 6 Samlokufundir Samlokufundir eru að jafnaði haldnir fyrsta fimmtudag hvers mánaðar kl. 12:00 í Verkfræðingahúsi, Engjateigi 9. Félagsmenn fá samlokur og drykki án endurgjalds en utanfélagsmenn geta keypt veitingarnar á sanngjörnu verði. Samlokufundirnir eru auglýstir á heimasíðum TFÍ og VFÍ. Heimasíður SV, TFÍ og VFÍ Stéttarfélag verkfræðinga: Verkfræðingafélag Íslands: Tæknifræðingafélag Íslands: Athugið að hægt er að nálgast pdf-útgáfu af Verktækni á heimasíðunum. Efni á heimasíðurnar Þeir sem óska eftir að fá birtar tilkynningar, fréttir og annað efni á heimasíðum VFÍ og TFÍ geta sent tölvupóst til ritstjóra Verktækni (sigrun@vfi.is eða sigrun@tfi. is) sem sér um að koma efninu inn á síðurnar. Tölvupóstföng Félagsmenn eru hvattir til að senda upplýsingar um tölvupóstföng sín til skrifstofu félaganna vfi@vfi.is; tfi@tfi.is. Þeir sem það vilja eru settir á póstlista og minntir sérstaklega á viðburði á vegum félaganna. Skilafrestur Næsta tölublað Verktækni kemur út í lok mars. Þeir sem vilja koma efni í blaðið og/eða skilaboðum til ritstjóra eru beðnir um að senda tölvupóst á sigrun@vfi.is eða sigrun@tfi.is Leiðrétting Í tilkynningu um aðalfund VFÍ sem birtist í síðasta tölublaði Verktækni og á vef félagsins segir að Guðrún Rögnvaldardóttir sé ein þeirra sem gangi nú úr stjórn, hafi setið eitt kjörtímabil og sé því kjörgeng. Hið rétta er að þann 22. janúar s.l. sagði Guðrún af sér öllum trúnaðarstörfum fyrir VFÍ og sagði sig jafnframt úr félaginu. Beðist er velvirðingar á þessum mistökum. LEIÐARINN Fyrsta konan Það hljóta að teljast merkileg tíðindi að kona verði næsti formaður Verkfræðingafélags Íslands. Eins og sagt er frá á forsíðunni þá mun Jóhanna Harpa Árnadóttir, rekstrarverkfræðingur, taka við sem formaður félagsins á aðalfundinum 22. mars n.k. Jóhanna hefur verið formaður Stéttarfélags verkfræðinga síðastliðið ár og það birtist viðtal við hana í Verktækni á haustmánuðum, nánar tiltekið í 8. tbl Eldri tölublöð Verktækni eru á heimasíðum TFÍ, SV og VFÍ. Árið 1945 útskrifaðist fyrsta íslenska konan sem verkfræðingur. Það var rúmum þremur áratugum eftir stofnun VFÍ og þá var hálf öld liðin frá því að fyrsti íslenski verkfræðingurinn lauk námi. Síðan liðu rúmlega 20 ár þar til önnur íslensk kona lauk prófi í verkfræði. Fyrir 1980 höfðu samtals 14 íslenskar konur lokið prófi í verkfræði. Í Verkfræðingatali sem gefið var út 1996 eru 100 konur sem lokið hafa verkfræðiprófi. Í tæknifræðinni komu íslenskar konur mun seinna til sögunnar. Það var ekki fyrr en árið 1974 en þá luku tvær íslenskar konur námi í tæknifræði. Miklu færri konur hafa lokið námi í tæknifræði en verkfræði en þeim fjölgar hægt og bítandi í hópi tæknifræðinga. Segja má að í Háskóla Íslands sé verkfræðin síðasta vígi karlanna en verkfræðideildin er eina deild HÍ þar sem konur eru ekki í meirihluta. Sömu sögu er að segja frá öðrum löndum. Í löndum Evrópusambandsins er mesti munurinn á milli kynja í menntun á háskólastigi í verkfræði. Fyrir þá sem vilja kynna sér frekar stöðu kvenna innan verkfræðinnar má benda á ritgerð Guðrúnar Rögnvaldardóttur, rafmagnsverkfræðings, sem nefnist: Ekki kvenmannsverk? Staða kvenna í verkfræðistétt á Íslandi. Efni ritgerðarinnar var reifað í Verktækni (5. tbl. 2005). Á heimasíðu VFÍ í frétt frá eru glærur frá erindi sem Guðrún flutti um sama efni á aðalfundi Kvennanefndar VFÍ það ár. Sigrún S. Hafstein, ritstjóri. V E R K T Æ K N I Engjateigi Reykjavík Sími: Símbréf: Tölvupóstur: sigrun@vfi.is sigrun@tfi.is Blaðið VERKTÆKNI er gefið út af Verkfræðingafélagi Íslands, Stéttarfélagi verkfræðinga og Tæknifræðingafélagi Íslands og er dreift ókeypis til félagsmanna. Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Sigrún S. Hafstein. Blaðnefnd: Sveinbjörg Sveinsdóttir (SV), formaður, Árni Þór Árnason (TFÍ) og Ólafur Pétur Pálsson (VFÍ), auk ritstjóra. Leyfilegt er að birta efni úr Verktækni ef heimildar er getið. Skoðanir sem settar eru fram í blaðinu samrýmast ekki endilega viðhorfum útgefenda. Prentvinnsla: Gutenberg Mynd á forsíðu: Rafn Sigurbjörnsson Aðstoð við útgáfu: Hænir Sími: utgafa@utgafa.is

4 / VERKTÆKNI Fimm verkfræðingar heiðraðir Á árshátíð Verkfræðingafélags Íslands sem haldin var nýverið var Jóhann Már Maríusson gerður að heiðursfélaga VFÍ. Auk þess voru þeir Gunnar Torfason, Oddur Borgar Björnsson, Steingrímur Kárason og Sigurjón Þ. Árnason sæmdir heiðursmerki félagsins. Jóhann Már Maríusson byggingarverkfræðingur á að baki farsælan starfsferil á sviði raforkumála. Hann var staðarverkfræðingur Harza Engineering Co. Int. við virkjun Þjórsár við Búrfell og hafði leiðandi stöðu við uppbyggingu orkuvera og flutningsvirkja, fyrst sem yfirverkfræðingur Landsvirkjunar frá og síðar sem aðstoðarforstjóri fyrirtækisins. Jóhann hefur haldið á lofti, stutt og eflt íslenska verkfræðiþekkingu. Hann var í starfi sínu ötull talsmaður þess að efla innlenda ráðgjafarþjónustu og gera kröfur um vinnubrögð sem væru fullgild á alþjóðamælikvarða. Með þessu hefur Jóhann ekki einungis stuðlað að því að færa verkfræðistörf á Íslandi í hendur Íslendinga heldur einnig lagt grunn að útrás þekkingar á sviði verkfræðinnar. Jóhann hefur í gengum tíðina tekið virkan þátt í starfi VFÍ og var formaður félagsins Heiðursfélagar VFÍ Æðsta viðurkenning Verkfræðingafélags Íslands er að útnefna einstakling heiðursfélaga VFÍ. Alls hefur 21einstaklingur hlotið þessa viðurkenningu. Hér fyrir neðan er listi yfir heiðursfélaga VFÍ og hvaða ár þeir voru útnefndir. Sigurður J. Thoroddsen 1943 Thorvald Krabbe 1947 Knud Zimsen 1953 Geir Zoëga 1955 Steingrímur Jónsson 1960 Jakob Gíslason 1972 Sigurður S. Thoroddsen 1972 Árni Snævarr 1979 Benedikt Gröndal 1979 Einar B. Pálsson 1982 Eiríkur Briem 1982 Þorbjörn Sigurgeirsson 1985 Vigdís Finnbogadóttir 1992 Hinrik Guðmundsson 1992 Halldór H. Jónsson 1992 Haraldur Ásgeirsson 1992 Dr. Jóhannes Nordal 1997 Jóhannes Zoëga 1997 Sören Langvad 1998 Egill Skúli Ingibergsson 2002 Jóhann Már Maríusson 2007 Logi Kristjánsson, framkvæmdastjóri VFÍ, Gunnar Torfason, Sigurjón Árnason og Steinar Friðgeirsson, formaður VFÍ. Þeir Oddur, Steingrímur og Jóhann Már gátu ekki verið viðstaddir afhendinguna. Gunnar Torfason lauk prófi í byggingarverkfræði TU í München árið Gunnar hóf starfsferil sinn í Þýskalandi en fluttist til Íslands Lengst af rak Gunnar eigin verkfræðistofu en árin 1966 til 69 var hann framkvæmdastjóri Framkvæmdanefndar byggingaráætlunar sem reisti meðal annars Breiðholt I. Gunnar hefur verið frumkvöðull í að móta matsstörf hér á landi, undirbúið og stjórnað mörgum stórum verkfræðilegum verkefnum, verið fyrirlesari á námskeiðum skrifað greinar í blöð um efni er varðar verkfræði og er einn af frumkvöðlum og stofnendum Verkefnastjórnunarfélags Íslands. Gunnar hefur gegnt formannsstörfum í Verkefnastjórnunarfélaginu, Steinsteypufélaginu og Matsmannafélaginu. Gunnar hefur verið virkur félagi í VFÍ og sinnt þar ýmsum trúnaðarstörfum. Auk þessa hefur Gunnar gegnt fjölmörgum trúnaðarstörfum innan íþróttahreyfingarinnar. Vandvirkni, ósérhlífni og faglegur metnaður eru einkennandi fyrir verkfræðistörf hans. Oddur Borgar Björnsson lauk prófi í vélaverkfræði frá Háskóla Íslands árið 1974 og doktorsprófi á sviði straumfræði frá Heriot-Watt University Edinborg árið Oddur hefur starfað hjá verkfræðistofunni Fjarhitun frá árinu 1978 og sem yfirverkfræðingur frá árinu Hann var stundakennari og aðjúnkt við Verkfræðideild Háskóla Íslands frá og kenndi straumfræði í vélaverkfræðiskor og varmafræði, varmaflutningsfræði og straumfræði ásamt hönnun varmaorkuvera við rafmagnsverkfræðiskor. Oddur hefur verið frumkvöðull í hönnun lagna- og loftræstikerfa ásamt því að vera í fremstu röð meðal verkfræðinga í margþættri nýtingu jarðhita. Hann hefur verið verkefnisstjóri yfir flóknum lagna- og loftræstikerfum. Oddur hefur ritað fjölda tæknigreina og samið kennsluefni á sviði vélaverkfræði. Oddur hefur verið virkur í félags- og trúnaðarstörfum og var hann m.a. formaður VFÍ Sigurjón Þ. Árnason lauk prófi í vélaverkfræði frá Háskóla Íslands árið Hann stundaði framhaldsnám í Bandaríkjunum og Japan, þaðan sem hann lauk MBA námi og einnig í Þýskalandi þar sem hann lagði stund á nám í iðnaðarverkfræði. Að loknu framhaldsnámi 1995 hóf hann störf við Búnaðarbanka íslands og var framkvæmdastjóri rekstrarsviðs þegar hann var ráðinn til Landsbanka Íslands sem bankastjóri árið Sigurjón hefur náð einstaklega góðum árangri í störfum sínum og hann á drjúgan þátt í vexti og útrás íslenskra fjármálafyrirtækja á undanförnum árum. Bakgrunnur Sigurjóns sem verkfræðingur hefur komið að góðum notum við alþjóðlega uppbyggingu á sviði fjármála. Afburðafærni hans kemur fram við að greina viðfangsefni hratt og örugglega, taka ákvarðanir samkvæmt því, fela mönnum verkefni og ábyrgð með skýrum hætti og virkja þá til að ná sameiginlegum markmiðum. Steingrímur Þ. Kárason lauk prófi í vélaverkfræði við Háskóla Íslands 1991, meistaraprófi í vélaverkfræði frá Massachusetts Institute of Technology (MIT) 1993 og doktorsprófi frá sama skóla Steingrímur réðst til starfa hjá Kaupþingi árið 1997 og hefur verið yfirmaður áhættustýringar frá stofnun sviðsins árið Frá 2005 hefur hann gegnt stöðu framkvæmdastjóra áhættustýringar fyrir samstæðu Kaupþings. Steingrímur hefur yfirgripsmikla þekkingu á áhættustýringu, fjármálagreiningum og bankastarfsemi. Kunnáttuna hefur hann nýtt á farsælan hátt við stýringu áhættu og val á fjárfestingum Kaupþings. Hann er einn af lykilmönnum í útrás bankans á undanförnum árum sem er einstök á alþjóðlegum mælikvarða.

5 UMHVERFISVÆN "AKKKERFI BYGGINGAKERFI DÚK AK TPO Með Ecoseal þakdúk er náttúran varin Hringbrot Umhverfisvæna þakkerfið frá Ecoseal inniheldur hvorki PVC né halógen og er án eiturefna. Ecoseal TPO-þakdúkur er sá mest notaði í heiminum. Ecoseal veitir 15 ára ábyrgð. Ecoseal þakdúkurinn uppfyllir alla alþjóðlega staðla og íslenskar reglugerðir. Öll tæknileg atriði varðandi hönnun og lagningu er unnin af sérfræðingum Trelleborg. SÍMI Þessi einstaki þakdúkur veitir húsum langtímavernd á umhverfisvænan hátt.

6 Frá RVFÍ Heimsókn til Vodafone Þann 7. febrúar síðastliðinn heimsótti RVFÍ Vodafone í húsnæði þeirra að Skútuvogi 2. Jón Helgi Einarsson setti fundinn og þakkaði móttökurnar. Jóhann Friðgeir Haraldsson, Reynir Valdimarsson og Stefán Gunnarsson tóku á móti hópnum. Reynir Valdimarsson kynnti fyrirtækið. Kom fram að velta móðurfyrirtækisins Teymis er um 21 milljarður, í Vodafone eru 280 stöðugildi og þar af 90 í þjónustu. Vodafone hefur gert reikisamninga við 208 lönd og 670 fyirtæki. Hann sagði að nafni fyrirtækisins hefði verið breytt úr Og Vodafone í Vodafone í október Einnig gat hann þess að Vodafone sé fyrsta fyrirtækið sem noti nafnið Vodafone án þess að alþjóðlega fyrirtækið Vodafone eigi hlut í fyrirtækinu. Því næst ræddi Jóhann Friðgeir Haraldsson um umbreytingu í högum upplýsingakerfa. Verkefnið hófst á haustdögum 2005 og snýr að því að samræma og hagræða í upplýsingakerfum. Vodafone var stofnað með samruna nokkurra fyrirtækja, þ.e. Tal, Íslandssíma, Halló, Títan, Lína. net o.fl. Öll þessi fyrirtæki voru með sitt hvort upplýsingakerfið, eigið reikningakerfi o.s.frv. Þetta þýðir að mjög flókið samband hefur verið á milli pantana og gagnvart viðskiptum. Til stendur að setja upp svokallað miðjulag (Microsoft CRM) sem getur talað við öll kerfin og þá um leið einfaldað boðleiðirnar. Verkefnið tekur tvö til þrjú ár og mun kosta um 300 milljónir en ráðgert er að það sparist um 500 milljónir á ári. Í þjónustuverið koma um það bil 80 þúsund símtöl á ári og ef hægt er að stytta hvert símtal, þó ekki sé nema um nokkrar sekúndur þá getur það sparað umtalsverðar fjárhæðir. Reiknað er með að kerfið verði að mestu leyti tilbúið í haust, en þar sem skipta þarf um reikningakerfi lýkur því ekki fyrr en á næsta ári. Stefán Gunnarsson fjallaði um þráðlaus fjarskipti og þróun gagnaflutnings í GSM og UMTS kerfi Vodafone. GSM kerfi er fyrst og fremst talþjónustukerfi en hægt er að vera með takmarkaðan gagnaflutning með því að nota GPRS/EDGE í GSM kerfinu. Hann útskýrði helsta muninn á GPRS og EDGE en það síðarnefnda nær um það bil þreföldum hraða miðað við GPRS en um leið þarf EDGE meiri styrk til að ná hámarkshraða. UMTS/HSPA kerfi eru framtíðin og svokallaðir þriðjukynslóðar farsímar þar sem hægt verður að horfa jafnvel á sjónvarp í símanum. Til að hægt sé að nýta sér þessa tækni þarf að bæta við nýjum sendum til að þétta kerfið. Um það bil 20 sendum var bætt við kerfi Vodafone á höfuðborgarsvæðinu á síðasta ári og öðrum 20 hefur verið bætt við úti á landi. Að loknum fyrirlestrunum voru almennar fyrirspurnir og líflegar umræður um meðal annars nýja kerfið, áskriftargjöld og bilanir í sæstrengjunum. Þá barst talið að NMT símum og gervihnattasímum og hvað kæmi í staðinn nú þegar leggja ætti NMT kerfið niður. Í svörunum kom fram að í Þann 29. nóvember síðastliðinn hélt Andrés Þórarinsson, framkvæmdastjóri Verkfræðistofunnar Vista, fyrirlestur á vegum RVFÍ. Verkfræðistofan Vista hefur á undanförnum árum unnið margvísleg verkefni á sviði sjálfvirkrar söfnunar mæligagna og framsetningar þeirra. Í fyrirlestri sínum fjallaði Andrés um uppbyggingu sjálfvirkra mælikerfa og um notkun kerfa fyrirtækisins í margvíslegum viðfangsefnum hér á landi og erlendis. Noregi og Svíþjóð hefur verið sett upp kerfi sem nefnist CDMA 2000 og líklegast er að það verði einnig hér. Stjórn RVFÍ kann Vodafone bestu þakkir fyrir fróðlega fyrirlestra og höfðinglegar móttökur. Vista: Sjálfvirk söfnun mæligagna Fyrirlesarar á ráðstefnunni eru í fremstu röð sérfræðinga í heiminum á sviði vegaog gatnahönnunar og niðurbroti vega. Ráðstefnan er haldin af Vegagerðinni, Norræna vegtæknisambandinu (NVF), Tækninefnd 34 og nefnd um rannsóknir og þróun á sviði vegagerðar á Norðurlöndunum (NordFoU). Kerfi frá Vista eru m.a. notuð til að annast framsetningu mæligagna, skýrslugerð og viðvaranir í veðurfarsrannsóknum, við eftirlit með vatnasviði, til eftirlits á veitukerfum, til orkueftirlits í byggingum o.fl. Hugbúnaðarkerfið Vista Data Vision er í notkun víða um heim. Fyrirlesturinn var haldinn í Verkfræðingahúsi, Engjateigi 9 og var vel sóttur. Stjórn RVFÍ kann Andrési bestu þakkir fyrir áhugaverðan fyrirlestur. Burðarþolshönnun og niðurbrotsmódel vega Ráðstefna haldin á Grand Hótel Reykjavík 22. og 23. mars n.k. NVF34 vinnur að því að bera saman og meta mismunandi hönnunaraðferðir sem nú eru við hafðar á Norðurlöndunum. Nefnd NordFoU um niðurbrotsmódel, vinnur að því að aðlaga núverandi niðurbrotmódel og/eða þróa slík verkfæri og hafa vegagerðirnar á Norðurlöndum ákveðið að leggja 800 þúsund evrur í verkefnið á næstu þremur árum. Unnin hefur verið stöðuskýrsla um notkun niðurbrotsmódela á Norðurlöndum og ráðstefnan er hluti af þessu verkefni. Fyrirlesarar á ráðstefnunni eru í fremstu röð sérfræðinga í heiminum á sviði vega- og gatnahönnunar og niðurbroti vega. Fyrst mun Sigurður Erlingsson og Saba Rabbira Garba fara almennt yfir fræðilega hönnun og niðurbrotsmódel. Sérfræðingar norrænu vegagerðanna munu síðan kynna þær aðferðir sem notaðar eru á Norðurlöndunum. Farið verður ítarlega í nýja bandaríska hönnunarmódelið Design Guide og sömuleiðis hönnunarforrit sem notað er af vegagerðinni í Minnesota, Mn/Pave. Carl Monismith og Per Ullidtz kynna hönnunaraðferðir sem verið er að þróa Fyrir CalTrans í Kaliforníu og Björn Birgisson mun kynna nýja hönnunaraðferð sem byggir á nýrri nálgun aðstæðna og hefur m.a. verið tekin upp af vegagerðinni í Flórída. Andrew Collop mun segja frá enskum hönnunaraðferðum og þróun á þessu sviði. Pierre Hornych fer fyrir hópi sem vinnur að nýju hönnunarmódeli í Frakklandi og mun hann segja frá því sem er verið að gera hjá LCPC, sem er ein stærsta rannsóknarstofnunin á sviði samgöngutækni og umhverfismála í Evrópu. Heimaverkefni fyrirlesara Áhersla verður lögð á umræðuþáttinn og hafa sérfræðingarnir m.a. fengið verkefni þar sem þeir eiga að hanna vegi fyrir þrjá umferðarflokka áður en þeir mæta á ráðstefnuna. Ætlunin er að bera saman niðurstöðurnar frá hinum mismunandi aðferðum. Einnig voru þeir beðnir um að meta áhrif aukinnar þungaumferðar á líftíma veganna sem þeir hanna og verður fróðlegt að skoða það í ljósi breytinga sem hafa orðið á þungaflutningum um þjóðvegi hér á landi. Nánari upplýsingar og skráning á vef NVF 34 (

7 Á árinu fór fram umfangsmikil stefnumótun innan allra deilda og skora Háskóla Íslands. Í framhaldi af því hefur Háskóli Íslands sett sér það langtímamarkmið að vera á meðal 100 bestu háskóla í heimi til að þjóna sem best íslensku samfélagi. Stoðirnar á bak við þetta markmið eru þrjár: Framúrskarandi rannsóknir, framúrskarandi kennsla og framúrskarandi stjórnun og stoðkennsla. Umhverfis- og byggingarverkfræðiskor keppir nú að því að framfylgja þessari stefnu. Fyrsti hluti stefnunnar er að stórefla rannsóknir á meistara- og sérstaklega á doktorsstigi. Öflugt doktorsnám er ein grundvallarforsenda þess að Háskóli Íslands geti skipað sér röð fremstu háskóla heims. Skorin hefur einn doktorskandídat, Georges Guigai, sem vinnur að rannsóknum á eldi í lokuðu rými með sérstaka áherslu á tölvuhermun af gassprengingum (backdraft). Gassprengingar eiga sér stað þegar súrefni berst súrefnissnauðum eldi. Þessar sprengingar eru mjög hættulegar og nokkur dauðaslys verða í Evrópu á hverju ári af þeirra völdum. Þessar rannsóknir eru íslenski þátturinn í Evrópuverkefninu Firenet sem er undir sameiginlegri stjórn dr. Jónasar Elíassonar prófessors og dr. Björns Karlssonar brunamálastjóra og dósents. Meistaranám í verkfræði var formlega tekið upp árið 1998 þegar námið var endurskipulagt í þriggja ára B.S. nám og tveggja ára nám til meistaragráðu. Síðan þá hefur skorin unnið af kappi að því að efla aðstöðu og námsval fyrir meistaranema og afrakstur þeirrar miklu undirbúningsvinnu er farinn að skila sér því áætlað er að 18 meistaranemar muni ljúka námi sínu á þessu ári. Starfsmenn skorarinnar leiðbeina bæði nemum í verkfræði og í þverfaglegu námi í umhverfis- og auðlindafræði. Lokaverkefni eru unnin í góðum tengslum við fyrirtæki úr atvinnulífinu, sem er og verður áframhaldandi stefna skorarinnar. Annar hluti stefnu Háskóla Íslands er að bjóða upp á framúrskarandi kennslu, með því að leita markvisst að framúrskarandi og efnilegu starfsfólki og bjóða því góða aðstöðu, starfsumhverfi og samkeppnishæf laun. Á árinu 2006 hófu fjórir nýir starfsmenn störf á sviði umhverfis- og byggingarverkfræði. Björn Karlsson tók við 37% dósentstöðu á sviði brunamála, en hann gegnir jafnframt starfi brunamálastjóra og forstjóra Brunamálastofnunar. Björn er doktor frá byggingarverkfræðideild Dr. Björn Karlsson. Háskólans í Lundi þar sem hann gegndi jafnframt starfi dósents í átta ár. Björn gegnir fjölda trúnaðarstarfa og hefur birt fjölda rita á sviði brunavarna og brunavísinda. verktækni / Gróska innan umhverfis- og byggingarverkfræðiskorar Björn Marteinsson tók við 50% stöðu dósents og er í 50% starfi hjá Rannsóknastofnun byggingariðnaðarins. Björn er doktor frá Konunglega háskólanum í Stokkhólmi og hefur margra ára Dr. Björn Marteinsson. starfsreynslu á sviðum sem spanna orkunotkun og orkunýtingu til húsahitunar, byggingargalla og skaða, byggingartækni, endingu byggingarefna og viðhaldsþörf húsa. Benedikt Halldórsson tók við stöðu verkefnisstjóra hjá Rannsóknarmiðstöð Háskóla Íslands í jarðskjálftaverkfræði. Benedikt er doktor í byggingar- og jarðskjálftaverkfræði frá State University of Dr. Benedikt Halldórsson. New York í Buffalo. Hann vinnur nú að því að þróa ICEARRAY, sem er nýtt og afmarkað hröðunarmælanet á Suðurlandi. Benedikt Hrund Andradóttir tók við dósentstöðu í umhverfisverkfræði. Hrund er doktor í byggingar- og umhverfisverkfræði frá Massachusetts Institute of Technology og hefur sex ára starfsreynslu sem rekstr- Dr. Hrund Andradóttir. arráðgjafi fyrir Bandarísk stórfyrirtæki. Aðalverksvið Hrundar eru umhverfisverkfræði, dreifing efna í umhverfinu, eðlisfræði vatnakerfa, vatnsgæði og stjórnun vatnsauðlinda. Hér að framan hefur verið greint frá hinni miklu grósku sem er innan umhverfis- og byggingarverkfræðiskorar. Starfsmenn skorarinnar takast glaðir á við það verðuga markmið að efla íslenska verkfræðimenntun og stuðla að frekari tækniframförum í þjóðfélaginu. Að lokum, þá má nefna til gamans að starfsmenn verkfræðideildar hafa í anda stórra markmiða meðal annars sett markið á Hvannadalshnjúk í vor. Við stefnum hátt, við stefnum á toppinn! Hrund Ólöf Andradóttir, dósent í umhverfisverkfræði og Bjarni Bessason, prófessor og formaður umhverfis- og byggingarverkfræðiskorar. Á heimasíðum VFÍ og TFÍ er listi yfir meistaraverkefni frá umhverfis- og byggingarverkfræðiskor. Dæmi um gassprengingu.

8 / VIÐTALIÐ Mikill áhugi á Geysir Green Energy Ásgeir Margeirsson er ingartækifæra í jarðhitaiðnaði víða um heiminn. forstjóri Geysir Green Energy, fjárfestingarfélags Við ætlum okkur að vinna á öllum skalanum í jarðhitanum, jafnt á lághita- sem ætlar sér stóra hluti á sviði sjálfbærrar sem háhitasvæðum. Svæði orkuvinnslu. Hann segir sem við horfum fyrst og fremst til eru Bandaríkin, viðbrögðin við stofnun Þýskaland, Austur-Evrópa, fyrirtækisins vera mjög Kína og háhitalönd í Asíu. jákvæð og mikinn áhuga Við munum ennfremur meðal fjárfesta og annarra að vinna með fyr- skoða aðra kosti eftir atvikum eins og vatnsaflsvirkjanir en starfsvettvangurinn verður alfarið græn irtækinu. Áætlanirnar eru metnaðarfullar, undir er orka, segir Ásgeir. heimurinn allur og allt Hann bætir því við að viðbrögðin við stofnun fyrirtækisins hafi verið hreint sviðið innan jarðhitaiðnaðarins. Ásgeir hefur um út sagt stórkostleg, hvort Ásgeir Margeirsson. langt árabil verið í framvarðasveit í sem það er meðal fjárfesta, þjónustuaðila eða einstaklinga sem hafa áhuga á að starfa orkuiðnaðinum hérlendis, fyrst í starfi hjá fyrirtækinu. Í upphafi er hlutafé í Geysi sínu hjá Jarðborunum og síðar sem um sjö milljarðar króna og nú þegar hefur aðstoðarforstjóri Orkuveitu Reykjavíkur. 70% hlutafjárins verið ráðstafað. Hinum Stofnendur og aðalhluthafar Geysis eru 30% verður ráðstafað eingöngu til aðila FL Group, Glitnir og VGK-Hönnun. Á sem hafa einhverja sérstaka þekkingu fram næstu mánuðum og misserum munum við að færa eða tengsl við orkumarkaðinn eða vinna mjög ákveðið í því að leita fjárfest- jarðhitaiðnaðinn. Aðrir geta hugsanlega orðið hluthafar seinna meir, segir Ásgeir. Stjórn Geysir Green Energy. Hannes Smárason, forstjóri FL Group, stjórnarformaður, Jón Diðrik Jónsson, framkvæmdastjóri hjá Glitni, Einar Þorsteinsson, aðstoðarframkvæmdastjóri FL Group, Magnús Bjarnason, framkvæmdastjóri hjá Glitni og Runólfur Maack, framkvæmastjóri hjá VGK Hönnun. Áherslan er á sjálfbæra orkuframleiðslu Talið er að orkuþörf jarðarbúa muni tvöfaldast á næstu fimmtíu árum og mun hlutfall sjálfbærrar orkuframleiðslu væntanlega aukast meira en hinna hefðbundnari orkugjafa. Evrópusambandið stefnir að því að auka sjálfbæra orkuframleiðslu um 50% fyrir árið 2020 og Bandaríkin hyggjast tvöfalda sjálfbæra orkuframleiðslu á næstu tíu árum, meðal annars með byggingu jarðvarmavirkjana. Í því sambandi er fróðlegt að geta þess að í Bandaríkjunum eru yfir 60 jarðvarmaverkefni í vinnslu, samtals um MW og er áætluð fjárfesting í þessum verkefnum um sex milljarðar dollara. Ný skýrsla MIT greinir frá því að í kringum 2050 ætti jarðhiti að geta staðið undir 10% grunnaflsþörf Bandríkjanna, eða um MW raforku. Það er gríðarleg aukning frá því sem nú er, stærðargráðan MW/ári að jafnaði. Ásgeir segir að bjartsýni og stórhugur í tengslum við stofnun Geysis byggi á stöðugt vaxandi eftirspurn eftir orku og vegna mengunar og loftslagsbreytinga sé áherslan á umhverfisvæna, hreina orku. Jarðhitinn hefur víða fengið að okkar mati ótrúlega litla athygli miðað við þá miklu möguleika sem eru fyrir hendi og það er gríðarlega mikið ógert. Fyrir þessu eru ýmsar ástæður. Verðlag á olíu og gasi, sérstaklega jarðgasi, hefur komið í veg fyrir þróun á sviði jarðhitavinnslu. Hækkandi orkuverð gerir virkjanakosti í jarðhita hagkvæma sem voru það ekki áður þegar orkuverðið var lægra. Kolefniskvótar og styrkir leiða til aukinnar áherslu á græna orku. Þýskaland er gott dæmi þar sem raforkuverð frá litlum jarðvarmaorkuverum er mjög hátt, eða 15 evrucent á kílówattstundina frá virkjun. Það er fjórum til fimm sinnum hærra verð en fæst hér á landi. Þetta hefur leitt til þess að kostir sem ekki voru hagkvæmir áður eru áhugaverðir í dag. Ef við nýtum þá fjárfestingarkunnáttu, tækni- og rekstrarþekkingu sem við búum yfir þá er ég sannfærður um að við getum gert mjög góða hluti. Við byrjum reyndar ekki á núllpunkti. Geysir á þriðjungshlut í Enex Kína sem á hlut í hitaveitu í rekstri í Kína sem er ört stækkandi. Einnig á Geysir tæplega 30% í Enex og rúmleg helming hlutafjár í Exorku sem vinnur að Kalina-tækninni, þeirri sömu og notuð er í 2,1 MW virkjun Orkuveitu Húsavíkur við Húsavík. Við höfum sameinað kraf ta okkar, þekkingu og hugvit w w w. v g k h o n n u n. i s Grensásvegi Reykjavík Sími:

9 verktækni / Meira fjármagn og skjótari aðgerðir Í fréttum af stofnun Geysis kom fram að fyrirtækið stefnir að því að geta fjárfest fyrir um einn milljarð bandaríkjadala á næstu 3 árum. En Geysir er ekki fyrsta íslenska fyrirtækið sem fer í útrás á sviði jarðvarmavinnslu. Ásgeir var spurður um muninn á Geysi og öðrum fyrirtækjum, til dæmis Enex. Munurinn er auðvitað fyrst og fremst sá að við höfum peninga til að fjárfesta, önnur fyrirtæki hafa fyrst og fremst verið að selja þekkinguna. Enex hefur reyndar haft úr þó nokkru að moða og þróað mörg verkefni en ekki farið á flug í fjárfestingum. Það stafar fyrst og fremst af því að það virðist vera ráðandi sjónarmið í þjóðfélaginu að það sé ekki rétt að fjárfesta mjög mikið erlendis fyrir fjármagn orkufyrirtæjanna sem eru í opinberri eigu. Hjá Geysi eru einkaaðilar tilbúnir með fjármagn. Munurinn er því sá að við höfum meira fjármagn og ætlum okkur skjótari aðgerðir. Það liggur beint við að velta fyrir sér samhenginu á milli umræðunnar um einkavæðingu og sölu orkufyrirtækja hérlendis og þess að fyrirtækið er stofnað. Aðspurður segir Ásgeir að hugsanlega sé óbeint samhengi þar á milli. Geysir er stofnað til að fara í útrás en auðvitað munum við fylgjast með því sem gerist á hér heima líka. Ef íslensk orkufyrirtæki verða seld eða einkavædd afhverju ætti Geysir ekki að taka þátt í því eins og aðrir? Það væri einkennilegt ef ég svaraði þessari spurningu alfarið neitandi. Við erum að flytja út íslenska þekkingu og reynslu sem byggir á því sem hér hefur verið gert, ef það er til sölu munum við að sjálfsögðu skoða þá möguleika eins og aðra. Verkefni fyrir íslenska tæknimenn? Varðandi það hvort Geysir muni skapa verkefni fyrir íslenska vísinda- og tæknimenn segir Ásgeir. Við erum fyrst og fremst að nýta okkur íslenska þekkingu. Stærstu hluthafarnir og stofnendur fyrirtækisins hafa mikla þekkingu í fjárfestingum og tækni á sviði jarðhitaiðnaðar. Hversu mikið við munum leita til íslenskra vísinda- og tæknimanna get ég ekki sagt til um, það fer eftir einstökum verkefnum. Sum þeirra verða hrein fjárfestingarverkefni á virkjunum og veitum sem eru í rekstri önnur verða uppbyggingarverkefni, þ.e. rannsóknir og þróun á jarðhitasvæðum og síðan hönnun og bygging virkjana og rekstur þeirra. Sérstaða Íslendinga Íslendingar eru vitaskuld ekki þeir einu sem búa yfir mikilli þekkingu á sviði jarðhitavinnslu. Sérstaða okkar felst meðal annars í þekkingu á lághitavinnslu og segir Ásgeir að hún hafi fleytt Íslendingum áfram í Kína. Það sem við höfum algjöra sérstöðu í er samþætting á þessu öllu saman; raforkuvinnslu og lághitavinnslu og binary vinnslu eins og á Húsavík og í Svartsengi, þar stöndum við fremst allra. Þá má ekki gleyma því að það skiptir miklu máli að Ísland á enga óvini í samfélagi þjóðanna, okkur er aldrei illa tekið eða með fyrirvara. Eins hefur Jarðhitaskóli Sameinuðu þjóðanna skipt sköpum og í gegnum hann hafa myndast mikilvæg tengsl. Þá hefur íslenska utanríkisþjónustan, hin ýmsu ráðuneyti og forsetaembættið stutt dyggilega við þá útrás sem hingað til hefur orðið á sviði jarðhitavinnslunnar og við munum vissulega njóta góðs af. Geysir Green Energy mun einbeita sér að tækifærum í nýtingu jarðvarma, fjárfestingum í þróun og byggingu jarðvarmaorkuvera, annast yfirtöku á jarðvarmaorkuverum í eigu orkufyrirtækja og taka þátt í einkavæðingu orkufyrirtækja þar sem tækifæri gefast. (Fréttatilkynning um stofnun Geysir Green Energy). F R A M K V Æ M D A S V I Ð Borgarvefsjá Landupplýsingar fyrir almenning og fagfólk Einfalt og þægilegt vefkerfi þar sem þú getur fengið aðgang að fjölbreyttum landupplýsingum um Reykjavík og nágrenni. Í borgarvefsjánni er meðal annars hægt að: Skoða loftmyndir. Finna á korti heimilisfang eða götu. Sjá hvar lagnir liggja inn í hús og hvers konar lagnir það eru. Mæla vegalengdir, til dæmis á milli heimila og skóla. Mæla flatarmál garða, lóða eða svæða. Kynntu þér möguleikana! Nánari upplýsingar á

10 Af stjórnarbor i SV Vísinda- og starfsmenntunarsjóður hjá Ríki Haldnir eru stjórnarfundir reglulega, að jafnaði síðasta miðvikudag mánaðanna: mars, júní, september og síðasti fundur ársins um miðjan desember. Næsti fundur verður haldinn í lok mars. Umsóknareyðublöð má nálgast á heimasíðu SV: Valin er stikan Vísindasjóður, vinstra megin. Hægt er að sækja um styrki sem nema allt að kr Meðal annars eru veittir styrkir til tölvukaupa. Skilyrt er að minnst fjögur ár líði á milli styrkveitinga til tölvukaupa. Upphæð tölvustyrkja er að hámarki kr Styrkir eru veittir til að sækja námskeið og ráðstefnur, til kaupa á bókum o.fl. Starfsmenntunarsjóður hjá Reykjavíkurborg og sveitarfélögum Haldnir eru stjórnarfundir reglulega að jafnaði síðasta föstudag mánaðanna: mars, júní, september og síðasti fundur ársins um miðjan desember. Næsti fundur verður haldinn í lok mars. Upphæð hámarksstyrkja er kr Réttindi aukast um kr á ári sé ekki greiddur styrkur en verða ekki hærri en Sjóðfélagar eru hvattir til að sækja um. Vakin er athygli á því að þeir verkfræðingar sem starfa hjá sveitarfélögum sem gefa Launanefnd sveitarfélaga umboð til samninga við SV eiga aðild að sjóðnum. Umsóknareyðublöð má nálgast á heimasíðu SV: Styrkir eru veittir til að sækja námskeið og ráðstefnur, til kaupa á bókum, tölvum o.fl. Upphæð tölvustyrkja er að hámarki kr Frá Orlofssjóði Stéttarfélags verkfræðinga Akureyri, íbúð Hótelmiðar á Flugleiðahótel Hraunborgir í Grímsnesi Ólafshús í Stykkishólmi Í vetur bætast enn við gistimöguleikar hjá Orlofssjóði SV. Bæst hefur við íbúð á Akureyri. Íbúðin er í eigu Félags opinberra starfmanna á Suðurlandi og hefur samkomulag verið gert um að OSV nýti þær vikur sem eru lausar. Hægt er að skoða íbúðina á: Nánari upplýsingar fást á skrifstofu SV. Sjóðfélagar OSV geta nú leigt Ólafshús í Stykkishólmi um helgar frá fimmtudegi til sunnudags fyrir kr Ólafshús, Skólastíg 5 er 110 ára gamalt hús sem stendur á besta stað í Stykkishólmi með útsýni yfir Breiðafjörð. Húsið er alls 95 m² en íbúðin er ca. 80 m² auk kjallara með þvottahúsi. Neðri hæðin er bíslag þar sem er forstofa og baðherbergi og þaðan er gengið inn í alrými. Alrýmið er stofa, eldhús og borðstofa. Úr eldhúsi er afar fallegt útsýni yfir Stykkishólm. Á efri hæðinni er svefnherbergi og opið rými. Stykkishólmur er ört vaxandi ferðamannastaður sem býður upp á gríðarlega mikla og góða þjónustu. Aðeins tekur tæpa tvo tíma að aka frá Reykjavík til Stykkishólms en þangað eru 178 km frá Reykjavík. Í bænum er sundlaug og fjórir veitingastaðir/kaffihús þar af þrír sem eru starfræktir allt árið um kring. Þá gefst sjóðfélögum einnig að kaupa hótelmiða hjá Flugleiðahótelum á hagstæðu verði eða kr fyrir tveggja manna herbergi með baði. Morgunverður er innifalinn. Um er að ræða Hótel Flúðir, Hótel Hamar í nágrenni Borgarness, Hótel Klaustur á Kirkjubæjarklaustri, Flughótel í Keflavík og Hótel Loftleiðir í Reykjavík. KJARAKÖNNUN SV 2007 Undirbúningur kjarakönnunar SV 2007 stendur nú sem hæst. Það er aldrei of oft ítrekað að mikilvægt er að sem flestir verkfræðingar taki þátt í könnuninni. Aðeins þannig fást upplýsingar um raunveruleg laun verkfræðinga á Íslandi. Könnunin verður eins og undanfarin ár gerð á rafrænu formi. Það er því nauðsynlegt að hafa sem flest netföng starfandi verkfræðinga. Það er ekki skilyrði fyrir þátttöku að vera félagsmaður í SV. Hægt er að senda netfang á skrifstofu SV á netfang starfsmann félagsins, Ingigerði Jónsdóttur. Netfang Ingigerðar er: inga@sv.is. Á að greiða orlofsfé af bónusgreiðslum? S p u r n i n g m á n a a r i n s : SVAR: Í 7. gr. Orlofslaga nr 30/1987 stendur að : Orlofslaun reiknast við hverja launagreiðslu þannig að af heildarlaunum reiknast orlofslaunahlutfall viðkomandi starfsmanns að lágmarki 10,17%... Samkvæmt þessu á að greiða orlofslaun af öllum launum nema annað sé tekið sé fram í samningi. Hús Orlofssjóðsins í Hraunborgum eru til leigu allan veturinn. Ekki er um sérstök umsóknareyðublöð að ræða fyrir vetrarleigu en áhugasamir eru beðnir að snúa sér beint til skrifstofu SV. Tölvupóstfang: inga@sv.is og sími: Tilkynning frá Stéttarfélagi verkfræðinga Mjög mismunandi er hvernig stofnanir raða störfum í launaramma og launaflokka. Verkfræðingar sem hyggjast ráða sig hjá ríki og Reykjavíkurborg eru hvattir til að leita sér upplýsinga um röðun hjá viðkomandi stofnun áður en þeir ráða sig til vinnu.

11 SV og VFÍ með kynningu í Háskólanum í Reykjavík Fimmtudaginn 25. janúar síðastliðinn héldu SV og VFÍ kynningu á félögunum í Háskólanum í Reykjavík. Frá SV mættu Jóhanna H. Árnadóttir, formaður, Sveinn V. Árnason varaformaður og Árni B. Björnsson, framkvæmdastjóri. Steinar Friðgeirsson formaður og Logi Kristjánsson mættu fyrir VFÍ. Formenn félaganna kynntu þau og var áhugi mikill meðal nemendanna. Á næstunni mun framkvæmdastjóri SV halda stutt námskeið um ráðningar og launaviðtöl fyrir nema í HR. Aðalfundur SV 2007 Aðalfundur SV 2007 verður haldinn föstudaginn 16. mars næstkomandi í Verkfræðingahúsinu að Engjateigi 9. Á dagskrá fundarins verða venjubundin aðalfundarstörf. Undir liðnum önnur mál gefst félagsmönnum líka ágætt tækifæri til að ræða ýmis þau mál sem þeir vilja koma á framfæri. Allir félagsmenn eru hvattir til að fjölmenna á fundinn. Frá kynningunni, Jóhanna H. Árnadóttir kynnti starfsemi SV. BORGARNESI EHF

12 12 / VERKTÆKNI Frjáls markaður er fíaskó fyrir notendur Í Ingeniøren, blaði danskra verkfræðinga og tæknifræðinga, var nýverið greint frá niðurstöðum tveggja danskra prófessora sem telja að mistekist hafi að koma á samkeppni á raforkumarkaði í Evrópu. Verð á rafmagni til danskra notenda hafi hækkað um nærri þriðjung og breytingin sé því fíaskó, eins og það er orðað. Árið 1996 gekk í gildi tilskipun Evrópusambandsins sem hafði það að markmiði að efla samkeppni á raforkumarkaði. Meðal annars var hugmyndin sú að raforkufyrirtækin gætu selt orkuna yfir landamæri og þar með myndi samkeppni aukast til hagsbóta fyrir raforkukaupendur. Niels I. Meyer, prófessor emeritus við danska tækniháskólann og Frede Hvelplund, prófessor við háskólann í Álaborg, birtu skýrsluna í síðasta mánuði og telja að samkeppni á raforkumarkaði í Evrópu hafi algjörlega misheppnast. Fyrirtækjum á markaði hafi fækkað frá 1996 þegar tilskipunin gekk í gildi. Stór fyrirtæki hafi gleypt hin smærri og fimm stærstu raforkufyrirtækin í sambandinu ráði 60% markaðarins. Maeyr og Hvelplund segja að frá árinu 2000 hafi raforkuferð stöðugt farið hækkandi. Fram til 2005 hafi orkuverð til iðnfyrirtækja hækkað um 25% og til almennra raforkunotenda um næstum 33% á föstu verðlagi. Fullyrðingar um ávinning af frjálsum raforkumarkaði standist einfaldlega ekki. Þeir leggja til að Danir beiti sér fyrir því innan sambandsins að ESB semji ný raforkulög frá grunni. Í skýrslunni er vitnað í samkeppnismálastjóra Evrópusambandsins sem segir að tilskipunin hafi virst hafa tilætluð áhrif í upphafi en svo sé ekki nú. Raforkuverð hafi hækkað, samþjöppun á raforkumarkaði í sambandinu hafi aukist og dregið hafi úr gagnsæi í verðmyndun. Ástæða sé til að breyta löggjöf sambandsins til að hún nái markmiðum sínum. Ekki sé þó ástæða til þess að hverfa frá samkeppnisstefnu á þessu sviði. Raforkulögin sem tóku gildi hér á landi árið 2003 og kveða á um samkeppni á raforkumarkaði byggjast meðal annars á tilskipun Evrópusambandsins frá Skýrslan heitir: Problematisk liberalisering af elektricitetsmarkeded i EU. En rapport om konsekvenserne af det liberaliserede el-marked í EU. Skýrslan er á netinu: MILJO/ Ljósm: Morgunblaðið

13 Kassi nr. 1 skv. samn.: Sími: Skútuvogi 6 - Sími Kassi nr. 2 skv. samn.: Suðurlandsbraut 4, 108 Reykjavík Sími , fax Vefsíða Netfang fjarhitun@fjarhitun.is Stórhöfða Reykjavík Sími: Fax: fjolhonnun@fjolhonnun.is Framtíðin er í okkar höndum Framtíðin felst í hátækni - sjá áskorun til ríkisstjórnarinnar, stefnu SI og tillögur á Iðnaðar- og eldvarnarhurðir Ármúla 42, 108 Rvk. S: glofaxi@simnet.is Kassi nr. 2 skv. samn.: Framtíðin er í okkar höndum Ármúla Reykjavík Sími: Fax: hitastyring@hitastyring.is Framtíðin felst í hátækni - sjá áskorun til ríkisstjórnarinnar, stefnu SI og tillögur á HITAVEITA SUÐURNESJA HF. Pósthólf Reykjanesbær S: F: hs@hs.is Netf. forst.: julius@hs.is Kassi nr. 3 skv. samn.: hnit@hnit.is, Fagleg og lögleg Kassi nr. 3 skv. samn.: Hvetjum landsmenn að skipta aðeins við fagfólk með tilskilin réttindi - og það er að finna á Meistarinn.is Suðurlandsbraut 4a 108 Reykjavík Sími Fax lh@lh.is Fagleg og lögleg Hvetjum landsmenn að skipta aðeins við fagfólk með tilskilin réttindi - og það er að finna á Meistarinn.is pappi.is Þakpappi, þakdúkar Sundlaugadúkar, gúmmídúkar Sími og pappi@pappi.is Kassi til uppfyllingar (fríbirting): Ármúli Reykjavík Sími Fax rafhonnun@ rafhonnun.is CE merking byggingavara Stangarhyl 1A 110 Reykjavík Sími Fax rafstjorn@rafstjorn.is Virkni loftræstikerfa er okkar fag Kassi til uppfyllingar (fríbirting): Skúlatúni 2 Sími fs@rvk.is CE merking byggingavara Kirkjuvegi 23 Vestmannaeyjum Verkfræ istofa Sími Jóhanns tpzp@eyjar.is Indri asonar Sí umúla Reykjavík Sími Austurvegi Selfoss Sími Fax verksud@selfoss.is Bíldshöfða 14 sími: Sími Fax Grensásvegi 1, 108 Reykjavík Sími: / Fax: vgkhonnun@vgkhonnun.is /

14 14 / VERKTÆKNI Námskeið á vegum Endurmenntunar HÍ Þvermenningarleg tengsl: Viðskipti og verkefni á alþjóðlegum vettvangi Í samstarfi við MPM - meistaranám í verkefnastjórnun við Verkfræðideild Háskóla Íslands. Námskeiðið er ætlað þeim eiga í viðskiptasamböndum við erlend fyrirtæki og stofnanir. Takmarkaður sætafjöldi. Kennt er á ensku. Útrásin og mikil aukning í fjölda innflytjenda gerir það að verkum að íslenskt athafnafólk og starfsfólk íslenskra fyrirtækja kemst í síauknu mæli í snertingu við framandi menningarheima, siði og venjur. Skortur á skilingi á því hvernig maður nálgast, semur og vinnur með fólki með ólíkan menningarbakgrunn getur haft úrslitaáhrif á hvernig til tekst. Dob Dignen er afburðamaður í því að upplýsa fólk um slíka hluti og kenna því umgengni við þá í samhengi viðskipta og verkefnastjórnunar. Kennari: Bob Dignen, framkvæmdastjóri hjá York Associates. Tími: Mán. 12. og þri. 13. mars kl. 08:15-16:00(2x). Verð: Kr Af stjórnarbor i KTFÍ Orlofssjóður BHM Tæknifræðingar hjá ríki og Reykjavíkurborg eiga aðild að Orlofssjóði Bandalags háskólamanna (OBHM). Þeir eru hvattir til að kynna sér orlofskosti hjá sjóðnum, innanlands sem utan, og sækja tímanlega um. Ítarlegar upplýsingar eru á vef BHM (www. bhm.is). Á forsíðunni, stikunni vinstra megin, er upplýsingavefur og bókunarvefur OBHM. Þar er einnig hægt að nálgast Orlofsblaðið 2007 sem pdf-skjal. Sumarhús innanlands. Sótt er rafrænt um dvöl í sumarhúsum á bókunarvef Orlofssjóðsins. Athugið að umsóknarfrestur vegna sumarúthlutunar rennur út 1. apríl n.k. Eftir að þeirri úthlutun lýkur verða upplýsingar um lausar vikur settar á bókunarvefinn og þar geta sjóðfélagar bókað orlofshús beint. Verkfæri í verkefnastjórnun Ætlað þeim sem vinna í og stýra verkefnum og vilja kynnast nokkrum gagnlegum tólum sem nýtast vel í slíkri vinnu. Ekki er gerð krafa um sérstakan bakrunn þátttakenda. Kennt verður með fyrirlestrum en ætlast er til að þátttakendur komi með eigin fartölvur. Farið verður í grundvallaratriði nokkurra verkfæra sem nýtast í verkefnastjórnun, bæði við undirbúning og áætlanagerð sem og við eftirfylgni. Hugkort verða kynnt og hvernig þau nýtast í verkefnastjórnun og verkefnavinnu. Einnig verður hugkortagerð með tölvuforritum sýnd með sérstakri áherslu á MindManager og æfingu í notkun þess forrits. Farið verður í grundvallaratriði verkáætlanagerðar og forrit sem nýtast við gerð verkáætlana verða kynnt. Farið verður í gegnum hnitmiðaða æfingu á grundvelli MS Project og JCV - Gantt og nemendum gefið gott yfirlit yfir styrkleika og veikleika þessara tóla og hvenær þau eiga helst við. Einnig verður farið í notkun á hugbúnaði og lausnum sem snúa að verkefnastjórnun á netinu. Kynntar verða Niðurgreidd gisting. Orlofssjóður BHM býður nú sem tilraunaverkefni niðurgreidda gistingu á hótelum innanlands og er hægt að bóka hana á bókunarvef sjóðsins. Hver nótt kostar fjóra orlofspunkta. Samið hefur verið við fjögur fyrirtæki um samvinnu í þessu tilraunaverkefni, en fyrirhugað er að endurskoða það á vordögum. Fyrirtækin eru: Hótel Akureyri, Icelandair hótel, Fosshótel og Hótel Breiðafjörður. ECL stjórnstöðvar fyrir hitakerfi Húseigendur! Aukið þægindin og lækkið hitunarkostnaðinn með ECL stjórnstöð á hitakerfið Kynnið ykkur kosti og verð ECL stjórnstöðvarinnar frá Danfoss heildarlausnir sem fela í sér allt sem lítil og stærri verkefni þurfa, en einnig sérhæfðari lausnir sem fólk getur raðað saman að sínum þörfum. Kennari: Árni Sigurður Ingason MSc., vélaverkfræðingur. Tími: Mán. og mið mars kl. 9:00-12:00 (3x). Verð: Kr Rafmagnsþekking fyrir byggingarmenn Í samstarfi við ENSÍM (Endurmenntunarnefnd og símenntunarnefnd VFÍ, TFÍ og SV) og menntamálanefnd Arkitektafélags Íslands. Námskeiðið er ætlað byggingamönnum, t.d. tæknifræðingum, verkfræðingum og arkitektum sem vilja auka skilning og þekkingu á rafmagnsmálum. Námskeiðið nýtist vel þeim sem sinna hönnunarstjórn verka, eftirliti verka og almennt þeim sem þurfa að eiga samskipti við rafhönnuði og/eða rafvirkja vegna verka. Kennarar: Björn Ingi Sverrisson, rafmagnstæknifræðingur, Guðjón L. Sigurðsson, rafmagnsiðnfræðingur og Rúnar Bachmann rafvirki. Þeir eru allir starfsmenn hjá verkfræðistofunni Rafteikningu. Tími: Mán. 19. mars kl. 09:00-12:00 og 13:00-15:00 (1x). Verð: Kr Nánari upplýsingar og skráning á námskeiðin er á vef Endurmenntunar HÍ, og í síma: Aðalgötu Sauðárkróki Sími Fax stod@simnet.is Danfoss stjórnbúnaður fyrir hitakerfi fæst í öllum helstu lagnaverslunum landsins Danfoss hf Skútuvogi Reykjavík Sími

15 Autodesk Inventor hugbúnaðurinn er rétta valið fyrir nýja notendur og þá sem eru að færa sig úr tvívíddar hönnun í þrívídd. Inventor er með fullkomnum verkfærum fyrir bæði þrí- og tvívíddarvinnslu. Þú getur byggt á og haldið áfram að nýta gömul tvívíddargögn úr AutoCAD. Inventor Professional gefur möguleika á að hanna einnig loft- og vökvakerfi, raflagnir í vélar, gera hreyfilíkan og reikna álag. Autodesk Vault kerfið til útgáfustýringar svo og AutoCAD Mechanical fylgir með. Engin furða að Autodesk Inventor Series er mest selda þrívíddar hönnunarforritið. AutoCAD Mechanical er skraddarasaumaður tvívíddar hugbúnaður fyrir vélrænna hönnun og teikningu og býður upp á verulega afkastaaukningu við hönnun vélrænna hluta. Innifalið er íhlutasafn sem byggir á alþóða stöðlum svo sem ANSI; DIN, ISO ofl. Auk þesse eru teikniverkfæri til að sjálfvirkni í teikningagerð verði enn meiri en þekkist frá "venjulegum" AutoCAD. AutoCAD Komdu hugmyndum þínum í framkvæmd á skilvirkan og skýran hátt allt frá skissustígi til endanlegra hlutateikninga. Hvort sem þú vilt teikna í tvívídd eða vinna með gegnheil módel eða yfirborðsmódel. Villtu setja ljós og efni á teikninguna? Útbúa teikningasett? AutoCAD 2007 er svarið. AutoCAD Electrical er hluti af AutoCAD 2007 fjölskyldunni. Ef þú hannar rásateikningar eða einlínuteikningar fyrir véla, fyrir videokerfi, fyrir hljóðkerfi, stjórnkerfi osfrv. þá er AutoCAD Electrical fyrir þig. AutoCAD Electrical byggir á AutoCAD og er leiðandi á sínu sviði. AutoCAD Electrical getur móttekið frá og sent upplýsingar til Autodesk Inventor AutoCAD Electriacal - hið augljósa val - kostar minna en þú heldur. AutoCAD LT 2007 teiknihugbúnaðurinn - mest selda tvívíddar teikniforrit í heimi - er orðinn enn betri. Nú með "Dynamic Blocks", "Layer Express Tools" og enn auðveldari teikniaðgerðum ásamt mörgum öðrum nýjungum. CAD ehf S k i p h o l t 5 0 A R e y k j av í k s í m i : fa x : w w w.c a c a d. i s c a c a d. i s

16 VOTTAÐ UMHVERFISSTJÓRNUNARKERFI Nýir fisléttir tímar! Fjölbreytt íslensk framleiðsla Brunnur ø 1000 mm Brunnur ø 1000 mm Brunnur ø 600 mm Brunnur ø 600 mm Brunnur ø 400 mm Kapalbrunnur ø 1000 mm Framlenging ø 600 mm Keila ø 600 / 1000 mm Allar okkar vörur til fráveitulagna þola þyngstu umferð Framlenging ø 400 mm Vatnslásbrunnur Fituskilja Vatnsgeymir Sandföng Sandskilja Járnbentir brunnhringir Járnbent lok Sambyggð sand- og olíuskilja Rotþró Frauðplast Takkamottur Vegatálmar Vottað umhverfisstjórnunarkerfi síðan 1999 Sefgarðar 1-3a, 170 Seltjarnarnes og Völuteigur 31, 270 Mosfellsbær, sími fax , borgarplast@borgarplast.is Vottað gæðakerfi síðan 1993

Gólfhitagrind FHF. Hægt er að stýra hverjum loka með vaxmótorum, sem síðan er stjórnað af hitastilli í viðkomandi rými.

Gólfhitagrind FHF. Hægt er að stýra hverjum loka með vaxmótorum, sem síðan er stjórnað af hitastilli í viðkomandi rými. Notkun FHF gólfhitagrindin er notuð til að stjórna vatnsrennsli í gólfhitakerfum. Hvert rör í kerfinu er tengt gólfhitagrindinni sem gerir kleift að stjórna vatnsrennsli í hverri rás og hita í hverju rými

Læs mere

Sådan er jeg. Spil og leg 14 Følelser

Sådan er jeg. Spil og leg 14 Følelser Spil og leg 14 Læsebog side 40 41 Opgavebog side 68 Tegund: Samtalsæfing Form: Hópleikur Markmið: Að þjálfa orðaforða sem snýr að tilfinningum, persónueinkennum og útliti. Undirbúningur: Prenta út opgaveblad

Læs mere

Lærervejledninger LIVSSTIL. Í þemanu er m.a. unnið með orðaforða: Hugmyndir að kveikju:

Lærervejledninger LIVSSTIL. Í þemanu er m.a. unnið með orðaforða: Hugmyndir að kveikju: Í þemanu er m.a. unnið með orðaforða: tengdan lífsstíl um neyslu ungs fólks á Norðurlöndum um ofnotkun á hreinlætisvörum og orku Hugmyndir að kveikju: Umræður um neyslu ungs fólks í dag. Fjallað um myndina

Læs mere

Leiðbeiningar ein einföld byrjun á orkuvinnunni bók

Leiðbeiningar ein einföld byrjun á orkuvinnunni bók Tilllaga að leiðbeiningum og verkfærum til hjálpar Hvað þarf að koma fram í leiðbeiningunum? 1. Hvað er orkustjórnun? 2. Hvernig setjum við okkur orkustefnu og markmið? 3. Hvernig á að skipuleggja orkuvinnuna?

Læs mere

6.5.2 Útgáfa 1.2 Dags Frágangur handlista. Leiðbeiningar. Leiðbeiningar. Mannvirkjastofnun. Í grein í byggingarreglugerð segir:

6.5.2 Útgáfa 1.2 Dags Frágangur handlista. Leiðbeiningar. Leiðbeiningar. Mannvirkjastofnun. Í grein í byggingarreglugerð segir: . gr. byggingarreglugerðar, nr. 112/2012, sbr. rgl. nr. 1173/2012, 350/2013, 280/2014, 360/2016 og 666/2016 Lög um mannvirki, nr. 160/2010 Frágangur handlista Í grein í byggingarreglugerð segir: Handlistar

Læs mere

AUGLÝSING. um samning við Grænland/Danmörku um gagnkvæmar veiðar á úthafskarfa í fiskveiðilögsögu Íslands og Grænlands á árinu 2003.

AUGLÝSING. um samning við Grænland/Danmörku um gagnkvæmar veiðar á úthafskarfa í fiskveiðilögsögu Íslands og Grænlands á árinu 2003. 545 AUGLÝSING um samning við Grænland/Danmörku um gagnkvæmar veiðar á úthafskarfa í fiskveiðilögsögu Íslands og Grænlands á árinu. Hinn 30. apríl og 1. maí var með bréfaskiptum í Reykjavík og Nuuk gengið

Læs mere

Dyrebingo. Önnur útfærsla

Dyrebingo. Önnur útfærsla Opgaveblad 2A Opgaveblad 2C Dyr i Danmarks natur Læsebog side 10 11 Opgavebog side 19 Tegund: Bingó með myndaspjöldum Form: Hópleikur Markmið: Að þjálfa orðaforða tengdan dýrum. Undirbúningur: Prenta út

Læs mere

komudagur 21-1- 2 0 f2

komudagur 21-1- 2 0 f2 7W O s s u e i k (. íé T ) Erindim Þ M /lo O S komudagur 21-1- 2 0 f2 MINNISBLAÐ TIL EFNAHAGS- OG VIÐSKIPTANEFNDAR -tilla g a að nýrri 9. mgr. 100. gr. laga um verðbréfaviðskipti nr. 108/2007, með síðari

Læs mere

START. Spil og leg. Start Spil og leg Námsgagnastofnun 2011 9942

START. Spil og leg. Start Spil og leg Námsgagnastofnun 2011 9942 START Spil og leg 1 Spil og leg 1 Hvem er jeg? Hvad hedder du? Læsebog side 3 Opgavebog side Tegund: Samtals- og hreyfileikur Form: Hópleikur Markmið: Að læra að kynna sig. Undirbúningur: Finna bolta eða

Læs mere

Samþykkt fyrir. Vestnorrænan höfuðborgasjóð Nuuk, Reykjavíkur og Þórshafnar. Heiti og hlutverk. 1. gr.

Samþykkt fyrir. Vestnorrænan höfuðborgasjóð Nuuk, Reykjavíkur og Þórshafnar. Heiti og hlutverk. 1. gr. Samþykkt fyrir Vestnorrænan höfuðborgasjóð Nuuk, Reykjavíkur og Þórshafnar Heiti og hlutverk 1. gr. Sjóðurinn heitir Vestnorrænn höfuðborgasjóður Nuuk, Reykjavíkur og Þórshafnar. 2. gr. Hlutverk sjóðsins

Læs mere

Snak med din makker Nauðsynlegt er að nemendur læri litina utan að og noti síðan samtalsæfinguna til að festa þá i minni.

Snak med din makker Nauðsynlegt er að nemendur læri litina utan að og noti síðan samtalsæfinguna til að festa þá i minni. Tøj og farver Í þemanu er fjallað um: Föt, liti og fylgihluti. Markmið er að nemendur: læri helstu liti. læri grunnorðaforða um föt. skilji þegar talað er um föt og liti á dönsku á einfaldan hátt. geti

Læs mere

Leiðbeiningar gr. byggingarreglugerðar, nr. 112/2012, sbr. rgl. nr. 1173/2012, 350/2013, 280/2014 og 360/2016 Lög um mannvirki, nr.

Leiðbeiningar gr. byggingarreglugerðar, nr. 112/2012, sbr. rgl. nr. 1173/2012, 350/2013, 280/2014 og 360/2016 Lög um mannvirki, nr. . gr. byggingarreglugerðar, nr. 112/2012, sbr. rgl. nr. 1173/2012, 350/2013, 280/2014 og 360/2016 Lög um mannvirki, nr. 160/2010 Gangar og anddyri Í grein í byggingarreglugerð segir: Meginreglur: Eftirfarandi

Læs mere

Kennslulei⅟beiningar. Jeg hedder Ida. Hej, jeg hedder Line, hvad hedder du?

Kennslulei⅟beiningar. Jeg hedder Ida. Hej, jeg hedder Line, hvad hedder du? Kennslulei⅟beiningar Jeg hedder Ida Hej, jeg hedder Line, hvad hedder du? Höfundur: Katrín Hallgrímsdóttir 2 Opgave Oversigt OPGAVE OVERSIGT 3 OPGAVE DEL 1 5 VERKEFNI 1A AT MØDE NYE PERSONER 5 VERKEFNI

Læs mere

ÖLL BÖRN LÆRA en ekki jafnhratt

ÖLL BÖRN LÆRA en ekki jafnhratt ÖLL BÖRN LÆRA en ekki jafnhratt Anna Jørgensen, Zahle Seminarium, København Anna Kristjánsdóttir þýddi í apríl 2002 fyrir vefsetrið Stærðfræðin hrífur Greinin birtist fyrst í danska tímaritinu Matematik

Læs mere

esurveyspro.com - Survey Detail Report

esurveyspro.com - Survey Detail Report Page 1 of 5 Kommuner: Miljøledelse ved bygning af veje og gader i de nordiske lande Respondent Type: Customer Custom Data 1: Name: Anna Rósa Custom Data 2: Email address: anna.r.bodvarsdottir@reykjavik.is

Læs mere

Opgavebog. Jeg hedder Ida. Hej, jeg hedder Line, hvad hedder du?

Opgavebog. Jeg hedder Ida. Hej, jeg hedder Line, hvad hedder du? Opgavebog Jeg hedder Ida Hej, jeg hedder Line, hvad hedder du? Höfundur: Katrín Hallgrímsdóttir 2 Opgave oversigt OPGAVE OVERSIGT 3 OPGAVE DEL 1 5 OPGAVE 1A AT MØDE NYE PERSONER 5 OPGAVE 1B - HVAD ER MINE

Læs mere

FYR LØS. TAK Skapandi verkefni B 8570 Menntamálastofnun 2018

FYR LØS. TAK Skapandi verkefni B 8570 Menntamálastofnun 2018 B FYR LØS TAK FYR LØS B Efnisyfirlit 5 Fra barn til voksen Fyr løs 1 Mobilløb... 5 Opgaveblad 1 Fyr løs 2 Den øde ø... 6 Opgaveblad 2 6 Vi er alle forskellige Fyr løs 3 Hvilken person mangler der på billedet?...

Læs mere

BORGARHOLTSSKÓLI bókmennt handmennt - siðmennt

BORGARHOLTSSKÓLI bókmennt handmennt - siðmennt Útgáfa: 04 Dags: 03012018 Höfundur: IJ Samþykkt: Síða 1 af 4 BORGARHOLTSSKÓLI bókmennt handmennt - siðmennt Dan 2A05 Námsáætlun, vorönn 2018 Kennari: Inga Jóhannsdóttir Netfang: ij@bhsis Lýsing: Í áfanganum

Læs mere

Informationsteknologien og små sprogsamfund

Informationsteknologien og små sprogsamfund Eiríkur Rögnvaldsson Háskóla Íslands Informationsteknologien og små sprogsamfund 1. Indledning I denne artikel vil jeg fokusere på relativt nye medier som CD-ROM og Internettet. Jeg vil hævde at den hurtige

Læs mere

Program Nordiske Politimesterskaber I håndbold

Program Nordiske Politimesterskaber I håndbold Program Nordiske Politimesterskaber I håndbold Ísland 21. 24. maí 2009 1 Ágætu norrænu starfsfélagar velkomnir til Íslands. Þetta er í þriðja skipti sem norðurlandamót í handknattleik er haldið á Íslandi.

Læs mere

Stefnan sett! Um náms- og starfsval Kennsluleiðbeiningar

Stefnan sett! Um náms- og starfsval Kennsluleiðbeiningar Stefnan sett! Um náms- og starfsval Kennsluleiðbeiningar Efnisyfirlit Til kennara................................. 3 Uppbygging efnisins............................ 3 Markmið..................................

Læs mere

AUGLÝSING um samkomulag milli Íslands og Danmerkur um flugumferðarþjónustu í hluta af loftrými Grænlands.

AUGLÝSING um samkomulag milli Íslands og Danmerkur um flugumferðarþjónustu í hluta af loftrými Grænlands. S 5-4 1 S 5-4 Stjórnartíðindi C-deild, Nr. 19/1975 AUGLÝSING um samkomulag milli Íslands og Danmerkur um flugumferðarþjónustu í hluta af loftrými Grænlands. Með orðsendingaskiptum í Reykjavík í dag var

Læs mere

05 / MÁLTAKA ANNARS TUNGUMÁLS 14 / FJÓRAR AÐFERÐIR SEM NOTA MÁ TIL AÐ SAFNA GÖGNUM 16 / LISTAR - SKRÁNINGARBLAÐ - EINSTAKLINGSÁÆTLUN

05 / MÁLTAKA ANNARS TUNGUMÁLS 14 / FJÓRAR AÐFERÐIR SEM NOTA MÁ TIL AÐ SAFNA GÖGNUM 16 / LISTAR - SKRÁNINGARBLAÐ - EINSTAKLINGSÁÆTLUN EFNISYFIRLIT 03 / INNGANGUR 04 / EFNI HANDBÓKAR 05 / MÁLTAKA ANNARS TUNGUMÁLS 08 / MATSAÐFERÐIR 10 / HVAÐ - HVERNIG 11 / MÓDEL 14 / FJÓRAR AÐFERÐIR SEM NOTA MÁ TIL AÐ SAFNA GÖGNUM 16 / LISTAR - SKRÁNINGARBLAÐ

Læs mere

Kjarasamningar í Danmörku

Kjarasamningar í Danmörku Kjarasamningar í Danmörku Allan Lyngsø Madsen Aðalhagfræðingur Yfirlit 1. Undirbúningur 2. Félagslegur og hagfræðilegur byrjunarpunktur. 3. Viðræður LO og DA 4. Ferlið á almenna markaðinum 5. Áhrif á aðra.

Læs mere

EKKO NÁMSGAGNASTOFNUN 09850

EKKO NÁMSGAGNASTOFNUN 09850 EKKO NÁMSGAGNASTOFNUN 09850 EKKO MÁLNOTKUNARÆFINGAR Höfundar: Ásdís Lovísa Grétarsdóttir og Erna Jessen Teikningar: Böðvar Leós Ritstjórn: Ellen Klara Eyjólfsdóttir Útlit og umbrot: NÁMSGAGNASTOFNUN Námsgagnastofnun

Læs mere

Talæfingar með. Námsefni í dönsku fyrir unglingastig grunnskóla.

Talæfingar með. Námsefni í dönsku fyrir unglingastig grunnskóla. Tænk Talæfingar með Námsefni í dönsku fyrir unglingastig grunnskóla. Höfundar: Ásdís Lovísa Grétarsdóttir og Erna Jessen Teikningar: Þórey Mjallhvít Ómarsdóttir Yfirlestur og ráðgjöf: Astrid Juul Poulsen

Læs mere

SMART. Spil og leg. Smart Spil og leg Námsgagnastofnun 2011 9942

SMART. Spil og leg. Smart Spil og leg Námsgagnastofnun 2011 9942 SMART Spil og leg 1 Spil og leg 1 Tallene Tæl til hundrede Læsebog side 7 Opgavebog side 11 Tegund: Hermileikur Form: Hópleikur Markmið: Hlusta og einbeita sér. Að æfa tugina. Undirbúningur: 1. Nemendur

Læs mere

Listi yfir aðföng til málmsmíða Fylgiskjal 1

Listi yfir aðföng til málmsmíða Fylgiskjal 1 Listi yfir aðföng til málmsmíða Fylgiskjal 1 Efnisyfirlit Messing, nýsilfur, kopar, ál...3 Silfur...3 Blý...3 Tinklumpar...3 Tinþráður...4 Suðuteinar...4 Rör...4 Silfurslaglóð...4 Flúx...5 Teinar...5 Slípimassi,

Læs mere

Samband íslenskra sveitarfélaga. Fjárhagsaðstoð sveitarfélaga. leið til virkrar samfélagsþátttöku

Samband íslenskra sveitarfélaga. Fjárhagsaðstoð sveitarfélaga. leið til virkrar samfélagsþátttöku Samband íslenskra sveitarfélaga Fjárhagsaðstoð sveitarfélaga leið til virkrar samfélagsþátttöku Samband íslenskra sveitarfélaga Borgartúni 30 Pósthólf 8100 128 Reykjavík Hönnun og umbrot: Ingibjörg Hinriksdóttir

Læs mere

EKKO. Samtaleøvelser NÁMSGAGNASTOFNUN 09850

EKKO. Samtaleøvelser NÁMSGAGNASTOFNUN 09850 EKKO NÁMSGAGNASTOFNUN 09850 EKKO SAMTALSÆFINGAR Höfundar: Ásdís Lovísa Grétarsdóttir og Erna Jessen Teikningar: Böðvar Leós Ritstjórn: Ellen Klara Eyjólfsdóttir Útlit og umbrot: NÁMSGAGNASTOFNUN Námsgagnastofnun

Læs mere

Kökur, Flekar,Lengjur

Kökur, Flekar,Lengjur Kökur, Flekar,Lengjur Qimiq vörurnar eru unnar úr úrvals Austurísku hráefni. Q003301 Qimiq Profi Whip 1 kg (12) Q000114 Qimiq Base 1 kg (12) Q000115 Qimiq Sauce base 1 kg (12) Qimiq Whip Notið QimiQ Whip

Læs mere

Fyrirspurnir vegna hugmyndasamkeppni um umhverfi Norrænahússins. Spørgsmål vedrørende idékonkurrence om Nordens Hus omgivelser oversat til Dansk

Fyrirspurnir vegna hugmyndasamkeppni um umhverfi Norrænahússins. Spørgsmål vedrørende idékonkurrence om Nordens Hus omgivelser oversat til Dansk Reykjavík 09. Febrúar 2012 Fyrirspurnir vegna hugmyndasamkeppni um umhverfi Norrænahússins Spørgsmål vedrørende idékonkurrence om Nordens Hus omgivelser oversat til Dansk Nr. 1 Alle spørgsmål er oversat

Læs mere

- kennaraleiðbeiningar

- kennaraleiðbeiningar - kennaraleiðbeiningar María Una Óladóttir Kennsluleiðbeiningar með kennsluefninu ord til at starte med! Verkefni 1 - Að nemendur læri að kynna sig og fjölskyldumeðlimi. Nemendur teikna í rammann eða koma

Læs mere

Námslýsingar bekk :

Námslýsingar bekk : Námslýsingar 7. - 10. bekk 2017-2018: Nemendur eiga 6 stundir í vali yfir skólaárið og að auki val í íþróttum sem nemur einni kennslustund. Árshátíð leikrit. Þessi áfangi verður kenndur á 3. til 4. valtímabili

Læs mere

Skuldabréfaútgáfa fyrir 200 milljarða

Skuldabréfaútgáfa fyrir 200 milljarða Vistvæn prentsmiðja Sögurnar... tölurnar... fólkið... Sími 511 1234 www.gudjono.is Sprotafyrirtæki Stíga fram úr skugganum Orkan í iðrum jarðar Ónýtt að mestu leyti Viðskiptastefna ESB Stöndum betur innan

Læs mere

Reglur um skráningu mála og skjala afhendingarskyldra aðila Drög

Reglur um skráningu mála og skjala afhendingarskyldra aðila Drög Reglur um skráningu mála og skjala afhendingarskyldra aðila Drög 1. gr. Gildissvið. Reglur þessar gilda um afhendingarskylda aðila sem falla undir 1. og 2. mgr. 14. gr. laga nr. 77/2014 um opinber skjalasöfn.

Læs mere

Inntak sameiginlegrar forsjár samkvæmt 28. gr. a. barnalaga nr. 76/2003 Ákvörðunartaka um málefni barns

Inntak sameiginlegrar forsjár samkvæmt 28. gr. a. barnalaga nr. 76/2003 Ákvörðunartaka um málefni barns BA ritgerð í lögfræði Inntak sameiginlegrar forsjár samkvæmt 28. gr. a. barnalaga nr. 76/2003 Ákvörðunartaka um málefni barns Hulda Magnúsdóttir Leiðbeinandi: Elísabet Gísladóttir Desember 2013 BA ritgerð

Læs mere

Skal vi snakke sammen?

Skal vi snakke sammen? Skal vi snakke sammen? Kennsluefni í dönsku fyrir nemendur á miðstigi Katrín Hallgrímsdóttir Lokaverkefni B.Ed.-prófs Kennaradeild Skal vi snakke sammen? Kennsluefni í dönsku fyrir nemendur á miðstigi

Læs mere

ÞEKKING SEM NÝTIST. Tillögur um aukið norrænt samstarf á sviði félagsmála HÖFUNDUR: ÁRNI PÁLL ÁRNASON

ÞEKKING SEM NÝTIST. Tillögur um aukið norrænt samstarf á sviði félagsmála HÖFUNDUR: ÁRNI PÁLL ÁRNASON ÞEKKING SEM NÝTIST Tillögur um aukið norrænt samstarf á sviði félagsmála HÖFUNDUR: ÁRNI PÁLL ÁRNASON 1 ÞEKKING SEM NÝTIST Tillögur um aukið norrænt samstarf á sviði félagsmála Árni Páll Árnason ANP 2018:824

Læs mere

sþ. 52. Tillaga til þingsályktunar [52. mál]

sþ. 52. Tillaga til þingsályktunar [52. mál] sþ. 52. Tillaga til þingsályktunar [52. mál] um mótmæli gegn kjarnorkuendurvinnslustöðinni í Dounreay. Flm.: Hjörleifur Guttormsson, Kristín Einarsdóttir, Árni Gunnarsson, Júlíus Sólnes, Páll Pétursson,

Læs mere

Fimmtudaginn 14. apríl (Halldór H. Backman hrl.) gegn Ístaki hf. (Ólafur Eiríksson hrl.)

Fimmtudaginn 14. apríl (Halldór H. Backman hrl.) gegn Ístaki hf. (Ólafur Eiríksson hrl.) Nr. 273/2010. Fimmtudaginn 14. apríl 2011. Sverrir Þór Kristjánsson (Halldór H. Backman hrl.) gegn Ístaki hf. (Ólafur Eiríksson hrl.) Ráðningarsamningur. Laun. Tómlæti. S höfðaði mál gegn Í hf. og krafðist

Læs mere

Stefnan sett! Um náms- og starfsval Kennsluleiðbeiningar

Stefnan sett! Um náms- og starfsval Kennsluleiðbeiningar Stefnan sett! Um náms- og starfsval Kennsluleiðbeiningar Efnisyfirlit Til kennara................................. 3 Uppbygging efnisins............................ 3 Markmið..................................

Læs mere

Sorg barna Hvert er hlutverk skólans?

Sorg barna Hvert er hlutverk skólans? Lokaverkefni til B.Ed. -prófs Sorg barna Hvert er hlutverk skólans? Hanna Skúladóttir Kennaraháskóli Íslands Grunnskólabraut Apríl 2008 Lokaverkefni til B.Ed. -prófs Sorg barna Hvert er hlutverk skólans?

Læs mere

The Nordic Assisted Mobility Evaluation (NAME 1.0)

The Nordic Assisted Mobility Evaluation (NAME 1.0) NAME 1.0 Handbók The Nordic Assisted Mobility Evaluation (NAME 1.0) Åse Brandt Charlotte Löfqvist John Nilsson Kersti Samuelsson Tuula Hurnasti Inga Jónsdóttir Anna-Liisa Salminen Terje Sund Susanne Iwarsson

Læs mere

U n d e r v i s n i n g s p l a n i d a n s k 2 0 3 Gem denne plan! Her er mange nyttige oplysninger til dig om dit studie i dansk.

U n d e r v i s n i n g s p l a n i d a n s k 2 0 3 Gem denne plan! Her er mange nyttige oplysninger til dig om dit studie i dansk. U n d e r v i s n i n g s p l a n i d a n s k 2 0 3 Gem denne plan! Her er mange nyttige oplysninger til dig om dit studie i dansk. Lærer: Jette Dige Pedersen Undervisningsmateriale: 1. Danmarks mosaik

Læs mere

Samanburðarkönnun á skólakerfum á Íslandi, í Danmörku og í Svíþjóð

Samanburðarkönnun á skólakerfum á Íslandi, í Danmörku og í Svíþjóð Félagsvísindastofnun HÍ og Rannsóknarstofnun KHÍ Samanburðarkönnun á skólakerfum á Íslandi, í Danmörku og í Svíþjóð Unnið fyrir Menntamálaráðuneytið Skýrslugerð: Allyson Macdonald Andrea G. Dofradóttir

Læs mere

Alkohol relateret folkehelse arbejde - Island

Alkohol relateret folkehelse arbejde - Island Alkohol relateret folkehelse arbejde - Island Rafn M Jonsson Embætti landlæknis Nordisk folkehelsekonferanse Status og udvikling. Det forebyggende arbejde. Aktuelt! Udvikling af totalkonsumption af alkohol

Læs mere

Jökulsárlón og hvað svo?

Jökulsárlón og hvað svo? Jökulsárlón og hvað svo? Jökulsárlón á Breiðamerkursandi mikilvægt kennileiti í Íslenskri ferðaþjónustu meðal fjölsóttustu ferðamannastaða á Íslandi Þjónustusvæði - deiliskipulag staðfest í ágúst 2013

Læs mere

A FYR LØS TAK Skapandi verkefni A 8529 Menntamálastofnun 2018

A FYR LØS TAK Skapandi verkefni A 8529 Menntamálastofnun 2018 A FYR LØS TAK FYR LØS A Efnisyfirlit 1 Hjemmet Fyr løs 1 Bingo... 5 Opgaveblad 1 Fyr løs 2 Nævn to ting i hjemmet.. 6 Opgaveblad 2 Fyr løs 3 Se mit værelse... 7 Opgaveblad 3 2 Familien Fyr løs 4 Monas

Læs mere

Persónukjör við sveitarstjórnarkosningar

Persónukjör við sveitarstjórnarkosningar Persónukjör við sveitarstjórnarkosningar Magnús Karel Hannesson Aðalfundur SASS 16. október 2009 Höfn í Hornafirði SAMBAND ÍSLENSKRA SVEITARFÉLAGA Samband Samband íslenskra íslenskra sveitarfélaga sveitarfélaga

Læs mere

Jeg elsker Danmark. Í þemanu er fjallað um: Danmörku og danska menningu athyglisverða staði í Danmörku þjóðsögur og ferðalög almenningssamgöngur

Jeg elsker Danmark. Í þemanu er fjallað um: Danmörku og danska menningu athyglisverða staði í Danmörku þjóðsögur og ferðalög almenningssamgöngur Jeg elsker Danmark Í þemanu er fjallað um: Danmörku og danska menningu athyglisverða staði í Danmörku þjóðsögur og ferðalög almenningssamgöngur Markmiðið er að nemendur: fræðist um Danmörku og danska menningu.

Læs mere

VIÐSKIPTASVIÐ. HönnunarMars JÁ eða NEI? Árangur þátttakenda í HönnunarMars

VIÐSKIPTASVIÐ. HönnunarMars JÁ eða NEI? Árangur þátttakenda í HönnunarMars VIÐSKIPTASVIÐ HönnunarMars JÁ eða NEI? Árangur þátttakenda í HönnunarMars Ritgerð til B.S.-gráðu Nafn nemanda: Íris Ósk Sighvatsdóttir Leiðbeinandi: Haraldur Daði Ragnarsson Haustönn 206 i Staðfesting

Læs mere

SMIL KENNSLU- LEIÐBEININGAR. SMIL Kennsluleiðbeiningar B 9050 Námsgagnastofnun 2014

SMIL KENNSLU- LEIÐBEININGAR. SMIL Kennsluleiðbeiningar B 9050 Námsgagnastofnun 2014 SMIL b KENNSLU- LEIÐBEININGAR I SMIL kennsluleiðbeiningar Smil til verden og verden smiler til dig Smil til verden og verden smiler til dig b NÁMSGAGNASTOFNUN 9050 Efnisyfirlit 5 Jagten på berømmelse...

Læs mere

Nd. 230. Frumvarp til laga [127. mál]

Nd. 230. Frumvarp til laga [127. mál] Nd. 230. Frumvarp til laga [127. mál] um heimild fyrir ríkisstjórnina til þess að staðfesta fyrir Íslands hönd samning milli Íslands, Danmerkur, Finnlands, Noregs og Svíþjóðar um félagslegt öryggi. (Lagt

Læs mere

Saman gegn sóun. Drög að almennri stefnu um úrgangsforvarnir

Saman gegn sóun. Drög að almennri stefnu um úrgangsforvarnir Saman gegn sóun Drög að almennri stefnu um úrgangsforvarnir 2015-2026 Stefna umhverfis og auðlindaráðherra til næstu 12 ára. Níu áhersluflokkar í brennidepli. Áhersla lögð á nægjusemi, að nýta betur og

Læs mere

Bærinn okkar. betri bær og allir með

Bærinn okkar. betri bær og allir með Bærinn okkar betri bær og allir með Þróunarverkefni um útinám, mótun útikennslusvæðis við Varmárskóla og áherslur á umhverfi og menntun til sjálfbærrar þróunar í starfi skólans. 2008-2009 Lokaskýrsla Hópur

Læs mere

sþ. 562. Tillaga til þingsályktunar [265. mál]

sþ. 562. Tillaga til þingsályktunar [265. mál] sþ. 562. Tillaga til þingsályktunar [265. mál] um staðfestingu fjögurra Norðurlandasamninga um vinnumarkaðsmál og viðurkenningu starfsréttinda. (Lögð fyrir Alþingi á 104. löggjafarþingi 1981-82.) Alþingi

Læs mere

AFGØRELSE FRA ANKENÆVNET FOR BUS, TOG OG METRO. Kontrolafgift på 750 kr. grundet manglende zoner, da hun kørte for langt.

AFGØRELSE FRA ANKENÆVNET FOR BUS, TOG OG METRO. Kontrolafgift på 750 kr. grundet manglende zoner, da hun kørte for langt. AFGØRELSE FRA ANKENÆVNET FOR BUS, TOG OG METRO Journalnummer: 2016-0177 Klageren: XX Island Indklagede: Metroselskabet I/S v/metro Service A/S CVRnummer: 21 26 38 34 Klagen vedrører: Parternes krav: Kontrolafgift

Læs mere

Frumkvöðlar í ferðaþjónustu á Íslandi

Frumkvöðlar í ferðaþjónustu á Íslandi Hugvísindasvið Frumkvöðlar í ferðaþjónustu á Íslandi 1872-1936 Ritgerð til BA-prófs í sagnfræði Ómar Þór Óskarsson Maí 2014 1 Háskóli Íslands Hugvísindasvið Sagnfræði Frumkvöðlar í ferðaþjónustu á Íslandi

Læs mere

Sjö meginskyldur. embættismanna í opinberri stjórnsýslu. Þýðing forsætisráðuneytis á Syv centrale pligter for embedsmænd i centraladministrationen

Sjö meginskyldur. embættismanna í opinberri stjórnsýslu. Þýðing forsætisráðuneytis á Syv centrale pligter for embedsmænd i centraladministrationen Sjö meginskyldur embættismanna í opinberri stjórnsýslu Þýðing forsætisráðuneytis á Syv centrale pligter for embedsmænd i centraladministrationen 4 Þýðing forsætisráðuneytis á Syv centrale pligter for embedsmænd

Læs mere

Nýtt. 11 umsóknir. Nýir stjórnendur í GSS. Kaffi, konfekt og klarinettur. Hvorfor leger lærere ikke gemmeleg? Fordi ingen ville lede efter dem.

Nýtt. 11 umsóknir. Nýir stjórnendur í GSS. Kaffi, konfekt og klarinettur. Hvorfor leger lærere ikke gemmeleg? Fordi ingen ville lede efter dem. Veffang: www.snaefellingar.is Netfang: frettir snaefellingar.is SÉRRIT - 28. tbl. 23. árg. 11. ágúst 2016 Stykkishólms - Póstinum er dreift ókeypis í Stykkishólmi og Helgafellssveit og liggur frammi í

Læs mere

Forval fyrir hönnunarsamkeppni nýs Landspítala vð Hringbraut. Niðurstöður forvalsnefndar.

Forval fyrir hönnunarsamkeppni nýs Landspítala vð Hringbraut. Niðurstöður forvalsnefndar. Forval fyrir hönnunarsamkeppni nýs Landspítala vð Hringbraut. Niðurstöður forvalsnefndar. Umsóknir um þátttöku í forvali fyrir hönnunarsamkeppni vegna byggingar nýs Landspítala við Hringbraut voru opnaðar

Læs mere

Leiðbeiningar gr. byggingarreglugerðar, nr. 112/2012, sbr. rgl. nr. 1173/2012, 350/2013, 280/2014 og 360/2016

Leiðbeiningar gr. byggingarreglugerðar, nr. 112/2012, sbr. rgl. nr. 1173/2012, 350/2013, 280/2014 og 360/2016 6.4.2 6.4.2. gr. byggingarreglugerðar, nr. 112/2012, sbr. rgl. nr. 1173/2012, 350/2013, 280/2014 og 360/2016 Inngangsdyr / útidyr og svala /garðdyr Lög um mannvirki, nr. 160/2010 Í grein 6.4.2 í byggingarreglugerð

Læs mere

Greinargerð Trausti Jónsson. Langtímasveiflur III. Sjávarhiti

Greinargerð Trausti Jónsson. Langtímasveiflur III. Sjávarhiti Greinargerð 1 Trausti Jónsson Langtímasveiflur III Sjávarhiti VÍ-ÚR1 Reykjavík Mars Sjávarhitamælingar í gögnum Veðurstofunnar Inngangur Í gagnasafni Veðurstofunnar er talsvert til af sjávarhitamælingum.

Læs mere

Kennsluleiðbeiningar

Kennsluleiðbeiningar Tænk Kennsluleiðbeiningar Námsefni í dönsku fyrir unglingastig grunnskóla. Höfundar: Ásdís Lovísa Grétarsdóttir og Erna Jessen Ritstjóri: Ellen Klara Eyjólfsdóttir Yfirlestur: Astrid Juul Poulsen NÁMSGAGNASTOFNUN

Læs mere

Fylgiseðill. Upplýsingar um Ultracortenol augnsmyrsli 5 mg/g

Fylgiseðill. Upplýsingar um Ultracortenol augnsmyrsli 5 mg/g Fylgiseðill Upplýsingar um Ultracortenol augnsmyrsli 5 mg/g Lesið fylgiseðilinn vandlega áður en byrjað er að nota lyfið. - Geymið fylgiseðilinn. Nauðsynlegt getur verið að lesa hann síðar. - Leitið til

Læs mere

FORMENNSKA NOREGS 2017

FORMENNSKA NOREGS 2017 FORMENNSKA NOREGS 2017 1 Formennska Noregs 2017 ISBN 978-92-893-4698-6 (PRINT) ISBN 978-92-893-4699-3 (PDF) http://dx.doi.org/10.6027/anp2016-764 ANP 2016:764 Norræna ráðherranefndin 2016 Umbrot: Mette

Læs mere

Áður en farið er að vinna með kaflann er mælt með að tölurnar verði rifjaðar upp þar sem tölur koma við sögu í umfjöllun um t.d. verð og stærðir.

Áður en farið er að vinna með kaflann er mælt með að tölurnar verði rifjaðar upp þar sem tölur koma við sögu í umfjöllun um t.d. verð og stærðir. Tøj og tilbehør Í þemanu er fjallað um: mismunandi tegundir af fötum og fylgihlutum. hvað er í snyrtitöskunni. föt og tísku frá mismunandi tímabilum. stuttar fréttir og staðreyndir sem tengjast fötum.

Læs mere

Leiguverð hæst í Reykjavík en íbúðaverð lægst Samanburður milli húsnæðismarkaða á Norðurlöndunum

Leiguverð hæst í Reykjavík en íbúðaverð lægst Samanburður milli húsnæðismarkaða á Norðurlöndunum Húsnæðissvið September 2018 Leiguverð hæst í Reykjavík en íbúðaverð lægst Samanburður milli húsnæðismarkaða á Norðurlöndunum Raunverðshækkanir íbúða meiri hér á landi Frá því að mælingar á vísitölu leiguverðs

Læs mere

Kennsluleiðbeiningar A B

Kennsluleiðbeiningar A B Kennsluleiðbeiningar A B TAK KENNSLULEIÐBEININGAR A B 4 Efnisyfirlit Til kennara Almennt um námsefnið... 5 Nemendabók... 5 Verkefnabækur... 6 OPGAVEBOG A 1 Hjemmet Tak tak tak... 8 Boligen... 9 Hvordan

Læs mere

Alþingi Erindi nr. Þ 142/171 komudagur 3.7.2013

Alþingi Erindi nr. Þ 142/171 komudagur 3.7.2013 Alþingi Erindi nr. Þ 142/171 komudagur 3.7.2013 Reykjavík, 3. júlí, 2013 Til Allsherjar- og menntamálanefndar Alþingis v/ máls 14 um Hagstofu Íslands Þann 2. júlí var undirritaður, Helgi Tómasson, boðaður

Læs mere

1. tbl. 31. árgangur Málgagn móðurmálskennara

1. tbl. 31. árgangur Málgagn móðurmálskennara Skíma 1. tbl. 31. árgangur 2008 Málgagn móðurmálskennara Blóm gleðja Mikið úrval af fallegri gjafavöru, listmunum og blómum Góð og persónuleg þjónusta Opið til kl. 21 mynd: auja.net Skíma Ritstjóri og

Læs mere

Dómaraheimild. Rök með og á móti. Heimild til að dæma sameiginlega forsjá. Lúðvík Börkur Jónsson Formaður Félags um foreldrajafnrétti

Dómaraheimild. Rök með og á móti. Heimild til að dæma sameiginlega forsjá. Lúðvík Börkur Jónsson Formaður Félags um foreldrajafnrétti Dómaraheimild Heimild til að dæma sameiginlega forsjá Rök með og á móti Lúðvík Börkur Jónsson Formaður Félags um foreldrajafnrétti Maí 2008 Efnisatriði 1. Inngangur... 2 2. Nefndarálit allsherjarnefndar

Læs mere

Kárahnjúkavirkjun. Fallryksmælingar á Brúaröræfum, við Hálslón og á Fljótsdalshéraði sumarið Unnið fyrir Landsvirkjun. Gerður Guðmundsdóttir

Kárahnjúkavirkjun. Fallryksmælingar á Brúaröræfum, við Hálslón og á Fljótsdalshéraði sumarið Unnið fyrir Landsvirkjun. Gerður Guðmundsdóttir LV-2009/003 Kárahnjúkavirkjun Fallryksmælingar á Brúaröræfum, við Hálslón og á Fljótsdalshéraði sumarið 2008 Janúar 2009 Kárahnjúkavirkjun Fallryksmælingar á Brúaröræfum, við Hálslón og á Fljótsdalshéraði

Læs mere

Umsögn um frumvarp um náttúrupassa

Umsögn um frumvarp um náttúrupassa Aagot Vigdís Óskarsdóttir lögfræðingur1 Umsögn um frumvarp um náttúrupassa sem lagt var fram á Alþingi á 144. löggjafarþingi 2014-2015, 455. mál, þskj. 699. 1 Inngangur Frumvarp til laga sem kveður á um

Læs mere

Börn og sorg. Fræðsla um lífið og dauðann í leikskólum og gagnsemi hennar. Ragnheiður Guðjónsdóttir

Börn og sorg. Fræðsla um lífið og dauðann í leikskólum og gagnsemi hennar. Ragnheiður Guðjónsdóttir Börn og sorg Fræðsla um lífið og dauðann í leikskólum og gagnsemi hennar Ragnheiður Guðjónsdóttir Lokaverkefni lagt fram til fullnaðar B.Ed.-gráðu í leikskólakennarafræði við Háskóla Íslands, Menntavísindasvið

Læs mere

Efnisyfirlit. Ársskýrsla Arkitektafélags Íslands Skýrsla stjórnar Frá skrifstofu AÍ 6 Ársskýrsla samkeppnisnefndar

Efnisyfirlit. Ársskýrsla Arkitektafélags Íslands Skýrsla stjórnar Frá skrifstofu AÍ 6 Ársskýrsla samkeppnisnefndar 4 1 Efnisyfirlit Ársskýrsla Arkitektafélags Íslands 2013 3 Skýrsla stjórnar Frá skrifstofu AÍ 6 Ársskýrsla samkeppnisnefndar Markaðs- og kynningarmál 8 Markaðsnefnd Útgáfa 9 Ritnefnd Arkitektúr - tímarit

Læs mere

Skyldur og refsiábyrgð stjórnarmanna í hlutafélögum

Skyldur og refsiábyrgð stjórnarmanna í hlutafélögum Ása Kristín Óskarsdóttir Skyldur og refsiábyrgð stjórnarmanna í hlutafélögum -Lokaverkefni til ML gráðu í lögfræði- Leiðbeinandi: Sigurður Ragnar Arnalds Lagadeild Háskólans á Bifröst Vormisseri 2011 Ágrip

Læs mere

Grunnnámskeið 2. Að vera í sveitarstjórn. Hlutverk og ábyrgð sveitarstjórnarmanna. Samband íslenskra sveitarfélaga

Grunnnámskeið 2. Að vera í sveitarstjórn. Hlutverk og ábyrgð sveitarstjórnarmanna. Samband íslenskra sveitarfélaga Grunnnámskeið 2 Að vera í sveitarstjórn Hlutverk og ábyrgð sveitarstjórnarmanna Samband íslenskra sveitarfélaga 2011 Námskeið fyrir sveitarstjórnarmenn - Að vera í sveitarstjórn Samband íslenskra sveitarfélaga

Læs mere

SKÍMA. MÁLGAGN MÓÐURMÁLSKENNARA 1. tölublað 35. árgangur Prentvæn endurgerð á tölublaði sem kom upphaflega út sem rafrit

SKÍMA. MÁLGAGN MÓÐURMÁLSKENNARA 1. tölublað 35. árgangur Prentvæn endurgerð á tölublaði sem kom upphaflega út sem rafrit SKÍMA MÁLGAGN MÓÐURMÁLSKENNARA 1. tölublað 35. árgangur 2012 Prentvæn endurgerð á tölublaði sem kom upphaflega út sem rafrit SKÍMA 1. TBL. 35. ÁRGANGUR 2012 Efnisyfirlit Amma, þú kannt ekki dönsku...3

Læs mere

Opinber útboð, samkeppni og samkeppnishindranir

Opinber útboð, samkeppni og samkeppnishindranir Miðvikudagur 23. desember 2009 Álit nr. 4/2009 Opinber útboð, samkeppni og samkeppnishindranir Gátlisti til að forðast ólögmætar samkeppnishindranir I. Málsmeðferð Samkeppniseftirlitið hefur látið sig

Læs mere

Stefna og framkvæmd símenntunar og aðlögun innflytjenda á Íslandi og öðrum Norðurlöndum

Stefna og framkvæmd símenntunar og aðlögun innflytjenda á Íslandi og öðrum Norðurlöndum Birna Arnbjörnsdóttir Háskóla Íslands Stefna og framkvæmd símenntunar og aðlögun innflytjenda á Íslandi og öðrum Norðurlöndum 1. Inngangur Á haustmánuðum 2008 leitaði Norræna ráðherranefndin til Danmarks

Læs mere

Efni: Umsögn Lyfjastofnunar um frumvarp frumvarp til laga um lyfjalög (heildarlög, EES-reglur), 677. mál.

Efni: Umsögn Lyfjastofnunar um frumvarp frumvarp til laga um lyfjalög (heildarlög, EES-reglur), 677. mál. Nefndasvið Alþingis Velferðarnefnd 150 Reykjavík Reykjavík, 6.7.2016 Tilvísun: 0.5.1.2 / Málsnúmer: 2016050258 Efni: Umsögn Lyfjastofnunar um frumvarp frumvarp til laga um lyfjalög (heildarlög, EES-reglur),

Læs mere

Fyrsta heimilið. Kynningarblað. Kynningar: IKEA Bauhaus Birgisson Vodafone Elko. MIÐVIKUDAGUR 28. febrúar 2018

Fyrsta heimilið. Kynningarblað. Kynningar: IKEA Bauhaus Birgisson Vodafone Elko. MIÐVIKUDAGUR 28. febrúar 2018 Kynningarblað Fyrsta heimilið MIÐVIKUDAGUR 28. febrúar 2018 Kynningar: IKEA Bauhaus Birgisson Vodafone Elko nordicphotos/getty 2 KYNNINGARBLAÐ Húsnæðiskostir 28. febrúar 2018 MIÐVIKUDAGUR Það er leikur

Læs mere

Tengsl kaupmanna Almenna verslunarfélagsins og Íslendinga

Tengsl kaupmanna Almenna verslunarfélagsins og Íslendinga Hugvísindasvið Tengsl kaupmanna Almenna verslunarfélagsins og Íslendinga 1763-1774 Ritgerð til B.A.-prófs Björn Rúnar Guðmundsson Júní 2009 Háskóli Íslands Hugvísindasvið Sagnfræði Tengsl kaupmanna Almenna

Læs mere

Stuðningur við dönskukennslu Danskt íslenskt samstarfsverkefni

Stuðningur við dönskukennslu Danskt íslenskt samstarfsverkefni SKÓLAÞRÓUNARSVIÐ KENNARADEILDAR HA Þingvallastræti 23, 600 Akureyri Stuðningur við dönskukennslu Danskt íslenskt samstarfsverkefni 2003 2006. Úttekt Birna María Svanbjörnsdóttir María Steingrímsdóttir

Læs mere

Sådan B. Annelise Larsen Kaasgaard Guðlaug Ósk Gunnarsdóttir

Sådan B.  Annelise Larsen Kaasgaard Guðlaug Ósk Gunnarsdóttir www.nams.is Annelise Larsen Kaasgaard Guðlaug Ósk Gunnarsdóttir Sådan B Efnisyfirlit Kynning 3 Hvem er jeg? 4 Hjemmet 5 Jul 6 Konfirmation 8 Fritidsinteresser 9 Mystik eller Kriminalhistorier 10 Min islandske

Læs mere

Námsstíll. Kynning á námsstílslíkani Dunn og Dunn fyrir nemendur, foreldra, kennara og alla þá sem aðstoða börn við nám.

Námsstíll. Kynning á námsstílslíkani Dunn og Dunn fyrir nemendur, foreldra, kennara og alla þá sem aðstoða börn við nám. Námsstíll Læra að læra Læra með stíl Kynning á námsstílslíkani Dunn og Dunn fyrir nemendur, foreldra, kennara og alla þá sem aðstoða börn við nám. Öll getum við lært séu okkur búin skilyrði til þess en

Læs mere

Min krop. Se mit ansigt / Jeg hører med mine ører

Min krop. Se mit ansigt / Jeg hører med mine ører Min krop Í þemanu er fjallað um: Andlitið og skynfærin Líkamann Ýmsar daglegar athafnir tengdar líkamanum og skynfærunum. Ýmsa algenga kvilla eins og kvef og hálsbólgu. Markmið er að nemendur: Læri helstu

Læs mere

E"irgjöf skulda og ýmis álitamál því tengd námskeið hjá FEL 6. apríl, 2009, kl Fyrir þig Il fróðleiks

Eirgjöf skulda og ýmis álitamál því tengd námskeið hjá FEL 6. apríl, 2009, kl Fyrir þig Il fróðleiks E"irgjöf skulda og ýmis álitamál því tengd námskeið hjá FEL 6. apríl, 2009, kl. 13-16 Fyrir þig Il fróðleiks Ásmundur G. Vilhjálmsson SkaOalögfræðingur Inngangur Við e"irgjöf kröfu þarf skuldari ekki að

Læs mere

Úr sögu innrennslislyfja á Íslandi með ívafi eigin minninga og brotlegrar minjavörslu

Úr sögu innrennslislyfja á Íslandi með ívafi eigin minninga og brotlegrar minjavörslu Úr sögu innrennslislyfja á Íslandi með ívafi eigin minninga og brotlegrar minjavörslu Þorkell Jóhannesson dr.thorkell@simnet.is Höfundur er læknir, prófessor úr embætti. Stungulyf Innrennslislyf: Skilgreiningar

Læs mere

5. tbl. 8. árg. september 2008 Málgagn Kennarasambands Íslands

5. tbl. 8. árg. september 2008 Málgagn Kennarasambands Íslands 5. tbl. 8. árg. september 2008 Málgagn Kennarasambands Íslands HVAMMUR FORYSTUSKÓLI Í MARKVISSRI MÁLÖRVUN AÐ HEFJA NÁM Í FRAMHALDSSKÓLA SÖNGLEIKJAHALD Í GRUNDASKÓLA FORMANNSPISTILL Formaður og varaformaður

Læs mere

SMIL KENNSLU- LEIÐBEININGAR

SMIL KENNSLU- LEIÐBEININGAR SMIL KENNSLU- LEIÐBEININGAR I SMIL kennsluleiðbeiningar Smil til verden og verden smiler til dig Smil til verden og verden smiler til dig NÁMSGAGNASTOFNUN 9050 Efnisyfirlit 1 2 3 Til kennara....3 Almennt

Læs mere

Forkaupsréttarsniðganga

Forkaupsréttarsniðganga Forkaupsréttarsniðganga Þorvaldur Hauksson og Helgi Áss Grétarsson Lögfræðideild Ritstjóri: Helgi Áss Grétarsson Rannsóknir í félagsvísindum XVI. Erindi flutt á ráðstefnu í október 2015 Reykjavík: Félagsvísindastofnun

Læs mere

4. Konfirmation. Konfirmation. Í þemanu er fjallað um. Hugmyndir að Kveikju. Til minnis

4. Konfirmation. Konfirmation. Í þemanu er fjallað um. Hugmyndir að Kveikju. Til minnis 4. Konfirmation Í þemanu er fjallað um Hefðir tengdar fermingum í Danmörku Fermingarveislur Blå mandag Hugmyndir að Kveikju Æskilegt er að umræður fari fram á dönsku. Kennari spyr nemendur: Hvorfor bliver

Læs mere

Guðný Sigríður Sigurðardóttir. 1. Fræðileg umfjöllun Barnabókmenntir Þjóðsögur og ævintýri Fantasía...7

Guðný Sigríður Sigurðardóttir. 1. Fræðileg umfjöllun Barnabókmenntir Þjóðsögur og ævintýri Fantasía...7 Efnisyfirlit Ágrip 2 Inngangur...3 1. Fræðileg umfjöllun.4 1.1 Barnabókmenntir.... 4 1.2 Þjóðsögur og ævintýri......5 1.3 Fantasía...7 2. Myndabækur...8 2.1 Upphaf myndabók....8 2.2 Myndabókin og samspil

Læs mere

GREINING NR. 3/2017 DÝRMÆTT SAMSTARF

GREINING NR. 3/2017 DÝRMÆTT SAMSTARF GREINING NR. 3/2017 DÝRMÆTT SAMSTARF Er norrænt samstarf mikilvægt í augum almennings á Norðurlöndum? Vill fólk almennt að samstarfið sé meira eða minna en það er? Hver er grundvöllur þess að Norðurlöndin

Læs mere

Jöfn umgengni í framkvæmd

Jöfn umgengni í framkvæmd Jöfn umgengni í framkvæmd Helga Sigmundsdóttir Hrefna Friðriksdóttir Lagadeild Ritstjóri: Kristín Benediktsdóttir Rannsóknir í félagsvísindum XIV. Erindi flutt á ráðstefnu í október 2013 Reykjavík: Félagsvísindastofnun

Læs mere

ÞRÍTUGASTA LÖGGJAFARÞING - SAMBANDSLAGAÞINGIÐ

ÞRÍTUGASTA LÖGGJAFARÞING - SAMBANDSLAGAÞINGIÐ ÁLHKISTUIOI 1918 ÞRÍTUGASTA LÖGGJAFARÞING - SAMBANDSLAGAÞINGIÐ - A. PINGSKJOL MEÐ MÁLASKRÁ REYKJAVlK PRENTSMIÐJAN GUTENBERG 1918 Málaskrá i. F'rumvörp. Stjórnarfrumvarp. Frumvarp til d a n s k - í s 1

Læs mere