Soraarnerussutisiat pillugit isumasioqatigiinneq 14. september PFA Soraarneq

Transkript

1 Soraarnerussutisiat pillugit isumasioqatigiinneq 14. september 2010 PFA Soraarneq

2 Programmi PFA Soraarneq Isumaqatigiissut SSK-p aammalu PFA-p Soraarnerup akornanni Kikkut pineqarpat Suut akilerneqarpat Akiliutigineqartut imatut ingerlasarput Suliunnaaraanni susoqassava Akileraarusiinissamut malittarisassat Soraarnerussutisisussanik qanoq attaveqartarpugut Ajorunnaarsinnaanngitsumik nappaateqarnermi, toqusoqartillugulu akiliunneqarsinnaaneq side 2

3 PFA Soraarneq pilersinneqarpoq ukioq 2000 peqatigiiffik Soraarneq ammalu PFA Pension pilersitsisoralugit Pilersitsinermi tunuliaqutaapput, sulinermik inuussutissarsiuteqarput aammalu sulisitsisut namminersortuusut Kalaallit nunatsinneersut. PFA Soraarneq 24 % piginneqataavoq, PFA Pension 76 % piginneqataassutigigaa. Pisortaavoq Lis Hasling PFA Soraarneq Siulitaasuuvoq Niels Nielsen PFA Soraarneq, taassuma sinnerpai, inuussutissarsiutinut tunngasunik suliallit side 3

4 Suliat aaqqisuussaanerat Ulluinnarni allaffissorneq Tuniniaaneq siunnersuinerlu Allaffisorneq/ Aningaasaqarneq/ Qullersat Aningasaliinerit/ Qarasaasiaqaneq Suliat Oqarasuaatikkut saaffiginnissutit akineri Qarasaasiakkut allakkat akineri Inuit ataasiakkaat saaffiginnissutaat Apeqqutit paasiniagassat Københavnimut ingerlateqqinneri oqaatsit marluk atorlugit Oqarasuaatikkut siunnersuineq Oqarasuaatikkut sullissineq suliffeqarfinnut kattuffinnullu Killiffik pillugu ataatsimiinnerit Paasissutisseeqatigiinnerit Ataasiakkaanut siunnersuinerit Isumasioqatigiinnerit Nutaarsiassat Police-nik aqutsineq Missingersuusiorneq Naatsersuutit Aningaasaliinerit Soraarnerussutissianik akiliinerit side 4

5 2010 qaammatit siulliit arfinillit Pingaarnertut taasariallit Akiliutit tamakkiisut qaffariaataat 23% Sillimmasiinermi nalilittut pigisat 441 mio kr.-nik qaffariarput Aningaasaliissutit iluanaarutaat 7,4% Uninngasuutit erniaat 1,8% ukiumut 1. september 2010 tungaanut 1. september 2010 kingorna uninngasuutit erniaat qaffappoq 2,5% ukiumut side 5

6 2005-miit akiliutaasartut ineriartornerat Tusind koruuninngorlugit side 6

7 Pigisat nalillit ineriartornerat Tusind koruunit halvår 2010 side 7

8 Aningaasaliissutit iluanaarutaat %-tinngorlugu % halvår 2010 side 8

9 Uninngasuutit erniaat Uninngasuutit erniaat massakkut ukiumut 2,5 % -uvoq Uninngasuutit erniaat allanngorsinnaavoq qaammammit ataatsimit periarfissiilluni / / / Uninngasuutit erniaat ukiumut 4,0% 4,0% 4,0% 3,7% 1,8% 1,8% 2,5% side 9

10 Aningaasartuutit Akiliutiniit % 4,0% 4,0% 4,0% 4,0% 4,0% 4,0% 4,0% 4,0% Qaammammut akiliut 96 kr. 88 kr. 76 kr. 62 kr. 58 kr. 51 kr. 51 kr. 51 kr. Fripolicer qaammammut kr. side 10

11 SSK-p aammalu PFA Soraarnerup akornanni soraarnerussutisiassanut isumaqatigiissut side 11

12 SSK-p aammalu PFA Soraarnerup isumaqatigiissutaat Isumaqatigiissummi pineqarput Sulisunik Siulersuisutut atorfillit Naalakkersuisut aammalu SSK-p akornanni isumaqatigiissummik atuisut. Tamatuma saniatigut SSK-mi allattoqarfimmi atorfillit aamma pineqarput. Atorfininnermi ingerlaannaq nalunaarutigineqartassaaq. 65-nik ukioqalernermi soraarnerussutisiat aallartittarput. Soraarnerussutisiassanut katersat akissarsiat tunngaviiniit 7,73 %-ti toqqortorneqarpoq Katersat ukununnga atorneqarput Utoqqalinersiat Ataatsimoorussat Utoqqalinersiat sillimmasikkat Innarluuteqalernermi aammalu Toqukkut qimagunnermi side 12

13 Utoqqalinersianit pissarsineq imatut ingelasarpoq side 13

14 Sulisinnaanerup killeqalernerani Ataatsimoorussamik soraarnerussutisiat Innarluuteqalernermi soraarnerussutisiat, tunniunneqartarput sulisinnaaneq ataavartumik annaaneqarpat kiisalu pisortaaniit siusinaartumik utoqqalinersiaqalertussatut nalilerneqaraanni. Ullut utaqqiisaarfiusut qaammatit pingasuupput. Sulisinnaassuseq minnerpaamik affaannanngorsimassaaq. Innarluuteqalernermi soraarnerussutissiassat affaat tunniunneqassapput sulisinnaassuseq 1/2-miit 2/3-mut annertussusilittut naliliiffigineqarsimappat. Sulisinnaassuseq minnerpaamik 2/3-mit nalilerneqarsimappat innarluuteqalernermi soraarnerussutissiassat tamaakkiisut tunniunneqassapput. Sulisinnaassuseq affaq Akiliisarneq aallartissaaq Piginnaasat ajorsiartorput sulisinnaassuseq minnerpaamik 2/3-mit ilanngarpoq Akiliisarneq aallartippoq 65-nik ukioqalerneq Innarluuteqarnermi t utoqqalinersiat unipput, Utoqqalinersiat nalinginnaasut aallartipput Ukiut Innarluuteqarluni utoqqalinersiat Utoqqanilersiat inuunerup sinnera side 14

15 Sulisinnaanerup killeqalernerani Ataatsimoorussamik soraarnerussutisiat Akiliuteqannginnissaq Sulisinnaasuseq annaagaanni (innarluuteqalernermi soraarnerussutissiat tamakkiisut) tassunga killissimagaanni, taava akiliuteqartarneq unitsinneqassaaq, akiliutissallu PFA Soraarnerup akilertalissavai. Affarmik innarluuteqalernermi soraarnerussutisisaraanni, taava akiliutigineqartartoq affaannanngussaaq. Akiliuteqartarneq unitsinneqaraluartoq, sivisuumillu napparsimalluni uninngasimagaluaraanni, taamaattoq qularnaarneqartarput utoqqalinersiassatut katersat anguneqartarneri, taamaalilluni utoqqalilluni suliunnarnermi utoqqalinersiaqartoqarsinnalluni. side 15

16 Toqukkut qimagaanermi Ataatsimoorussamik soraarnerussutisiat Aapparisap utoqqalinersiutissai, tunniunneqartalissapput apparisap toquneraniit inuunerup sinnerani. Aapparisap utoqqalinersiutissai annertussuseqarput katersaniit 60 % Sillimmasigaq toquvoq Tunniussisarneq aallartippoq Aapparisaq toquvoq Tunniussisarneq unippoq Ukiut Aapparisap utoqqalinersiassai side 16

17 Toqukkut qimagaanermi Ataatsimoorussamik soraarnerussutisiat Inooqat aapparisatulli soraarnerussitissiassanik pinissamut pisinnaatitaaffeqarpoq, ataani piumasaqaatit naammassineqarsimappata: Sillimmaserneqartup toqunissani qaammatinik pingasunik sioqqullugu kingornussisussanut allassimaffimmi isumagereersimassavaa inooqatigisani aappaasutulli piginnaatitaassasoq kingornussinissamut. Toqunissaq sioqqullugu minnerpaamik ukiuni marlunni najugaqatigiissimassapput. Inooqataasoq aapparisimasaminiit soraarnerussitissiassaqassanngilaq. Inatsisitigut aapparisimasamut ajornartorsiutissaqassanngilaq. Sillimmaserneqartup 67-nik ukioqalernissaata tungaanut malittarisassat uku atuupput. side 17

18 Toqukkut qimagaanermi Ataatsimoorussamik soraarnerussutisiat Meerarisat qimagaasut utoqqalinersiassanik pissaat Meeqqat 21-vit inorlugit ukiullit pisartagaqassapput. Meeraq tamakkinnit angajoqqaaruppat pisartakkat marloriaatiingortinneqassaput. Meeqqat pisartagaat katersaaniit 10 % -mik annertussuseqassapput. Sillimmasigaq toquvoq Akilersuineq aallartippoq Meeqqat tamarmik Angajulleq 21-liivoq Akilersuineq unippoq Nukarleq 21-liivoq Akilersuineq unippoq Ukiut Meeraq angajulleq Meeraq nukarleq side 18

19 Utoqqalinersiaqalerneq Ataatsimoorussamik soraarnerussutisiat Utoqqalinersiat, 65-nik ukioqalernermiit inuunerup sinnerani akilersorneqassapput. Utoqqalilluni sulinnaarneq Utoqqalinersiat aallartipput PFA-p Inuuneqqortussutsimut missingersuutaa Toqukkut qimagunneq Utoqqalinersiat unipput Ukiut Inuunerup sinnerani pisartakkat side 19

20 Utoqqalinersisarnerup aallartiffii Ataatsimoorussamik soraarnerussutisiat Utoqqalinersiat, aapparisallu katersaasa ataqatigiisinneri Utoqqalilluni suliunnaarneq akiliisarneq aallartippoq Toqukkut qimagaaneq Aapparisimasamiit utoqqalinersiat akilerneqartalerput Aappaasup toqukkut qimagunnera Akilersuineq unippoq Ukiut Inuunerup sinnera utoqqalinersiat Aapparisamiit inuunerup sinnera utoqqalinersiat side 20

21 Toqqortikkat ilanissaanut periarfissaq Aggu-konto Aggu-konto toqqortukkat nalinginnaasut saniatigut toqqortukkat ilanissaannut periarfissaavoq. Ilanngaat akileraarutit naatsersunnginnerini ilanngaatigineqartartoq akissarsianiit 15 % angullugu pissarsiarineqarsinnaavoq. Aggu-konto ileqqaarfiuvoq, ileqqaakkat sillimmaserneqanngillat. Ileqqaakkat 65-nik ukioqalernermiit ukiut qulit ingerlaneranni tunniussuunneqassapput. Aggu-konto amma nammineerullugu ingerlanneqarsinnaavoq. side 21

22 Aggu-konto qanoq kinguneqassava? Aggu-konto 65-liinermiit ukiut qulit tunniussuunneqassaaq Ukiut 65-niit 75-nut naafferaartumik utoqqalinersiat Utoqqalilluni suliunnaarneq Akilersuineq aallartippoq Toqukkut qimagunneq Akilersuineq ingerlaannarpoq kingornussisussanut Atuuffiata naanera Akilersuineq unippoq, ukiut qulit ingerlareerlunni Ukiut Ukiut qulit naafferaartumik utoqqalinersiat side 22

23 Suliffeerukkaanni susoqassava side 23

24 Når indbetalingerne ophører vil PFA gå ud fra at medarbejderen er fratrådt Akilersuineq unikkaangat PFA-p imatut paasisarpaa sulisoq suliunnaarsimasoq. Allakkat PFA-miit sulisumut nassiunneqartarput, tassani nassuiarneqarlutik periarfissat suunersut. Periarfissat makkuupput: Sulisup akilersuinini ingerlateqqissinnaavaa. Sulisup katersani uninngatikkallarsinnaavai sillimmaserlugit. Fripolice, atorneqalersinnaavoq akiut millisillugu. SSK-mut isumaqatigiissut malillugu ataatsikkut tigusisinnaatitaaneq aatsaat pisinnaavoq, pineqartoq ataavartumik nalagaaffeqatigiiffiup avataani najugaqalerpat. Ataatsikkut tigusisinnaaneq akuerineqartassaaq pisut ataasiakkaarlugit. side 24

25 Maleruagassat suut atuuppat, allamut nuunnermi, soraarnerussutisiassanik suliaqartut akornanni. Allamik suliffittaarnermi isumaqatigiissut/nuussineq PFA Soraarneq aammalumi SISA allamik suliffittaarnermi maleruagassanut nalinginnaasunut ilaapput, taamaalilluni ajornaquteqanngitsumik nuussineq ingerlanneqarsinnaalluni. Qallunaat Nanatsinnilu soraarnerussutissiassanik suliaqartut akornanni maleruagassat uku atorneqarsinnaanngillat. Kalallit nunaannut nuussinermi maleruagassaq immikkut atuuttoq Isumaqatigiissut uunga atuuppoq, ataavartumik akilersuinerit, akileraarutissioriaaseq (skattekode 1) malillugu. Toqqortuinerup aallartinneraniit toqqortuisoq Kalaallit Nunaannut akileraartartuussaaq, imatut paasillugu Kalaallit Nunaanni najugaqassaaq. DK-mi akileraaruteqaataanngitsussanut ilanngaammik peqartoqassanngilaq, imaluunniit akiliinngikkallartitaasussaanermik. Nuussineq kingusinnerpaamik pissaaq 31/ Malugiuk PFA Soraarnerup taamaallat akileraarutissioriaaseq (skattekode 1) atorsinnaammagu. side 25

26 Ataatsikkut tigusineq qanoq akeqarpa Sulisoq ataatsikkut tigusisussanngorpat makku ilanngaatigineqassapput Hvad koster det at tilbagekøbe 45 % -mit akileraarut Kalaallit Nunaanni Namminersorlutik oqartussanut PFA Soraarnermut-mut ataasiartumik akiliut kr. side 26

27 Akileraarusiinermi malitassat side 27

28 Toqqortuinermi ilanngaatigineqarsinnaasut PFA Soraarneq Kalaallit Nunaat Naafferaartumik utoqqalinersiassat aammalu erniat Taamaallat tapertatut katersaniit aammalu saniatigut akilikkat 15 % angullugu akileraannginnermi ilanngaatitut atorneqarsinnaapput. Ukiumi akileraaffiusumi akiliutigineqartut tamakkiisumik ilanngaatigineqarsinnaanngillat ilanngaatissaq sivisuumik ingerlasarpoq tassalu utoqqalilluni suliunnaarnissap tungaanut. Immikkut isigineqarput naafferaartumik toqqortuineq Taamaallaat periarfissaavoq naafferaartumik utoqqalinissamut katersinermi, aningaaserivillu Kalaallit Nunatsinni angerlarsimaffeqarpat. Ataatsikkut tigusassat Ataatsikkut tigusassanut periarfissaqanngilaq. side 28

29 Soraarnerussutissianik akiliisarneq PFA Soraarneq Kalaallit Nunaat Naafferaartumik aammalu ataavartumik soraarnerussutisianik tigusisarneq Soraarnerussutisiat akileraaruteqaataasussapput Kalaallit Nunatsinniikkaanni Nunatsinnut akileraartoqassaaq Danmarkimi najugaqaraanni taava marloqiusamik akileraartoqannginnissaanik isumaqatigiissut malillugu akileraartoqassaaq, Nuna sorleq akileraarutinik pissarsissanersoq, ullumikkullu Danmarkimut akileraartoqartarpoq, tassa imaappoq Nuna najugarisat akileraarfiussaaq. Nunami allami najugaqaraanni isumaqatigiissut malillugu akileraartoqassaaq, tassa isumaqatigiissut aalajangiisuussaaq. Ataatsikkut tigusineq 45%-mik akileraartoqassaaq sumi najugaqarneq apeqqutaatinnagu side 29

30 Sullitagut qanoq attaveqarfigisarpagut side 30

31 Police Allakkatigut inunnut ataasiakkaanut attaveqarneq Sulisoq ilannguttutut nalunaarutigineqaraangat, police -mit tunineqartarpoq, tassanilu allaqqasarput suut pissarsiarineqarsinnaanersut soorlu innarluuteqalernermi, toqukkut qimagunnermi aammalu utoqqalilluni suliunnaarnermi. Ukiumut nalunaarutit allakkatigut februarimi martsimilu nassiunneqartarput. Piumasarineqarsinnaavoq ukiumoortoq E-boks-sikkut pissarsiarinissaa. Kissaatigigaanni E-boks piumasarineqarsinnaavoq, taanna allagarsianut toqqortuiffiuvoq internettimi, tassani allagarsiassat inunnullu ataasiakkaanut paasissutissat toqqortarineqarsinnaapput, assersuut konto-p assilineri, ukiumoortut nalunaarutit, kiisalu akissarsiat allagartaat. Tamakku atuarneqarsinnaapput nittartakkami uani side 31

32 (pilersinneqalivippoq) side 32

33 Nutaarsiassat side 33

34 Nutaarsiassat PFA Soraarneq ukiumut 2-4 nutaarsiassanit naqitsisarpoq Nyhedsbreve Nutaarsiassat -kut nassiussuunneqartarput, attaveqaatinut, suliffeqarfinnut, kattuffinnut, kiisalu soqutigisalinnut allanut. Nutaarsiassat aamma nittartakkami uani atuarneqarsinnaapput Nutaarsiassanik tigusaqarneq ajoruit taava allaffiginnga uunga kissaatigugukku siunissami pisalerusullugu. side 34

35 Nutaarsiassat side 35

36 Rådgivning Apeqqutit siunnersuinerillu PFA Soraarneq sianerfigiuk oqarasuaat Qarasaasiakkut allaffigiuk PFA Soraarneq allaffigiuk, Postboks 1840, 3900 Nuuk AK-p allaffianut saaffiginnissinnaavutit, uani najugaqarpoq Samuel Kleinschimidtip Aqqutaa 15, Nuuk Saaffiginnissutit AK-mit akineqarsinnaanngikkaangata PFA persionimut ingerlateqqinneqartarput side 36

37 Ajorrunnaarsinnaangitsumik nappaateqarnermi, toqukkullu qimagunnermi akiliunneqarnissanut periarfissat side 37

38 PFA Gruppeliv Soraarnerup sullitani neqeroorfigisarpai, ajorunnaarsinnaanngitsumik nappaateqarnermi, aammalu toqukkut qimagaanermi ataasiartumik aningaasanik tunineqarsinnaaneq. PFA Soraarnermi katersisut periarfissaqarput taakku pillugit ataatsimoorussamik sillimmasernissamut. Ataatsimoorussamik sillimmaserneq sulisunut tamanut atuuppoq, PFA soraarnermi katersisunut tamanut. Minnerpaamik inuit tallimat peqataassapput. Akiliunneqarsinnaasut Toqusoqartillugu ataatsimoorussamik akiliussineq PFA ajorunnaarsinnaanngitsumik nappaateqarneq Akiliutigineqartussaq girokort atorlugu akiligassiissutigineqartarpoq, nalinginnaasumik akilersuinerup saniatigut. side 38

39 Apeqqut side 39