Австрија. Ав стрија е земја со нај мала невработеност во Евро па. На скии може да поминете над километри

Австрија 1 ТО МАС МИ ХА ЕЛ БАЈЕР, АМ БА СА ДОР НА АВ СТРИ ЈА ВО МА КЕ ДО НИ ЈА Ав стрија е земја со нај мала невработеност во Евро па Д-Р ЗО РАН НА РА ША НОВ, ПРЕ ТСЕ ДА ТЕЛ НА УПРАВ НИ ОТ ОД БОР НА ВИ НЕР ОСИ ГУ РУ ВА ЊЕ Покажавме дека знаеме да работиме на овие простори Ако не се сви ри Штра ус, не е Нова година! На скии може да поминете над 20.000 километри Чоколадните топчиња од ку ќа та бр. 13 во Салц бург

СОДРЖИНА Најголемата и највисока мала држава Томас Михаел Бајер, амбасадор на Австрија во Македонија Австрија е земја со најмала невработеност во Европа Австриски компании инвестираа половина милијарда евра во Македонија Вистинска бизнис-локација Герхард Шлатл, трговско аташе на Австрија Туризмот и храната може да привлечат нови австриски инвестиции во Македонија Д-р Зоран Нарашанов, претседател на управниот одбор на Винер осигурување Покажавме дека знаеме да работиме на овие простори Фројд - Колумбо на скриениот континент на несвесното Ако не се сви ри Штра ус, не е Но ва го ди на! Најславниот бакнеж во историјата на уметноста На скии може да поминете над 20.000 километри Австрија со голема брзина стигна до спортските височини Чудо од дете, миленик на жените, масон и генијалец Чоколадните топчиња од куќата бр.13 во Салцбург Фирми со австриски капитал во Македонија 04 06 08 09 10 12 14 18 20 22 24 26 28 30 ИМПРЕСУМ ЈАНУАРИ 2014 Директор: Ратко С. Лазаревски Главен и одговорен уредник: Зоран Димитровски Помошници на главниот и одговорен уредник: Марјан Велевски и Александар Димковски Уредник на прилогот: Весна Дамчевска Прилогот го подготвија: Слаѓана Димишкова, Владимир Николоски, Горан Манчевски, Гоце Трпковски, Александар Србиновски, Маја Трајковска, Ивана Нолчева, Мимоза Петревска Георгиева, Ангелина Димоска Дизaјн: Саша Белевска Лектори: Сузана Митревска и Кристина Јовановска Фотографија: Маја Ј. Илиева, Игор Бансколиев и Дарко Андоновски Маркетинг: тел. + 389(0) 2 5511727; + 389(0) 2 5511723; Дистрибуција: тел. + 389(0) 2 5511734; + 389(0) 2 5511740 Редакција: тел. + 389 (02) 5511711 Издавач: РЕПРО ПРИНТ доо Скопје Печати: Графички центар - Скопје

4 НАЈ ГО ЛЕ МА ТА И НАЈ ВИ СО КА МА ЛА ДР ЖА ВА Ав стри ја де нес мо же да се на ре че ед на од нај го ле ми те ма ли др жа ви во Евро па. Не е ме ѓу европ ски те џи но ви ни ту спо ред те рито ри ја та ни ту по бро јот на на се ле ни е то, но се пак е ед на од најв ли ја тел ни те и еко номски нај а ктив ни зем ји, осо бе но во Сред на, Источ на и во Ју го и сточ на Евро па. Оваа зем ја со тур бу лент но ми на то, но со од лич на ме сто по лож ба на источ ни от дел од Ал пи те, ка ко и на Ду нав, де нес е 12-та нај бо га та др жа ва на пла не та та со бру то-до ма шен про из вод од 35 ил ја ди евра по жи тел. Вие на ре дов но се по ја ву ва на ли сти те на нај до бри гра до ви за жи ве е ње во све тот, по не ко гаш и ка ко единс твен прет ставник од Евро па ме ѓу пр ви те де сет, во кон ку рен ци ја со австра ли ски те, ка над ски те и со но во зе ланд ски те ме тро по ли. НЕ МА НА ФТА, АМА ТА МУ Е СЕ ДИ ШТЕ ТО НА ОПЕК Де нес Ав стри ја е член ка на Европ ска та Уни ја, на Ор гани за ци ја та за еко ном ска со ра бо тка и раз вој (ОЕЦД), потпис нич ка е на Шен ген ски от до го вор и е дел од Европ ска та мо не тар на уни ја. Но ко га се во е ни те со ју зи во пра ша ње, Виена редовно се појавува на листите на најдобри градови за живеење во светот, понекогаш и како единствен претставник од Европа од 1955 го ди на, ко га си го вра ти су ве ре ни те тот по со јуз ничка та оку па ци ја, Ав стри ја прог ла су ва веч на не у трал ност. По па дот на ко му низ мот и на бло ков ска та по дел ба на све тот, Ав стри ја се пак вос по ста ву ва во е на со ра бо тка, учес тву ва во ми ров ни ми сии пре ку Парт нерс тво то за мир на НАТО, а пре ку ЕУ е дел од за ед нич ка та над во реш на и без бед носна по ли ти ка. Исто та ка, доз во лу ва и пре ле ти за воз душ ни на па ди, но нај важ ни от дел од не у трал но ста оста на, а тоа е за бра на та на неј зи на та те ри то ри ја да се по ста ву ва ат странски во е ни ба зи. Ви е на де нес, по Њу јорк, е нај важ но то се ди ште на Обеди не ти те на ции, со де се ти на аген ции на свет ска та ор га ниодрачјето на денешна Австрија било населено уште од времето на камената доба, а пред околу 25.000 години била регистрирана првата населба. Најпознатиот артефакт од тоа време е Вилен Пдорфска Венера, кој бил пронајден во Вилендорф во Долна Австрија

за ци ја сме сте ни во ав стри ска та ме тро по ла. Ме ѓу нив е и цен тра ла та на Ме ѓу на род на та аген ци ја за атом ска енерги ја (МААЕ), по тоа ор га ни за ци ја та за ин ду стри ски раз вој (УНИДО), за бор ба про тив дро га та (УНОДК) и дру ги. Се диште то на ОБСЕ и на глав ни те аген ции на оваа ор га ни за ција е исто та ка во Ви е на. Ав стри ја ре чи си не про из ве ду ва на фта - учес тву ва со 0,03 от сто во свет ско то про из водс тво, но е се ди ште на Ор га ни за ци ја та на зем ји-из воз нич ки на на фта (ОПЕК), иа ко не е и неј зи на член ка. Од европ ски те ин сти ту ции, во Ви е на е Аген ци ја та на ЕУ за фун да мен тални пра ва. Од ре ги о нал ни те, Ав стри ја е се ди ште на ор га низа ци и те за за шти та на Ду нав и на Ал пи те. Таа е ви со ка зем ја, иа ко има до ста ни зи ни, осо бе но покрај Ду нав и во ју го и сточ ни от дел. Но ре чи си 70 от сто од те ри то ри ја та се на над мор ска ви со чи на од над 500 ме три, а нај ви со ки от врв Гросг лок нер е ви сок 3.798 ме три. Ток му оваа ме сто по лож ба, пре ми нот од Ал пи те кон ни зи ни те, ѝ овоз мо жу ва на Ав стри ја да би де кр стос ни ца на овој дел од Евро па, мост ме ѓу за пад ни от и источ ни от дел од конти нен тот. ИСТОЧ НО КРАЛС ТВО Пла нин ски от пре дел и вод ни те бо гат ства ѝ овоз мо жија на Ав стри ја да про из ве ду ва ду ри по ло ви на од сво ја та енер ги ја од хи дро цен тра ли и уште 13 про цен ти од дру ги об нов ли ви из во ри, ка ко ве те рот, сон це то и би о ма са та. Во 1970-ти те има ло план да се из гра ди нук ле ар на цен тра ла по крај Ду нав, но иа ко тој е ед ног лас но усво ен во пар ламен тот, од би ен е на ре фе рен дум со не ве ро јат но те сен резул тат - 50,5 нас про ти 49,5 во ко рист на про тив ни ци те. Име то Ав стри ја (Osterreich) пре ве де но од гер ман ски значи источ но кралс тво или источ на др жа ва. Ав стриј ци те би ле сме та ни за Гер ман ци до 19 век, но по сте пе но, низ сло же ни те од но си ме ѓу гер ман ски те др жа ви во тоа вре ме, а осо бе но по ав стри ско-пру ска та вој на во 1866-та, ко га таа би ла иск лу че на од Гер ма ни ја, си соз да ле свој на ци о на лен иден ти тет и де нес не се сме та ат за Гер ман ци. Стан дард ниот гер ман ски е офи ци ја лен ја зик, но ло кал ни те ди ја ле кти Речиси 70 отсто од те риторијата е на надморска ви со чи на од над 500 ме три, а нај висо ки от врв Гросглокнер е ви сок 3.798 метри мал ку се раз ли ку ва ат од не го. Ви е на е убед ли во нај го ле ми от град во Ав стри ја, со 1,7 ми ли он жи те ли или вкуп но 2,2 ми ли о ни за ед но со пред гра ди јата. Грац, вто ри от нај го лем град, има 250 ил ја ди жи те ли. Спо ред ЗНА Е ВТЕ ЛИ ДЕ КА - Ав стри ја има ду ри осум со сед ни др жа ви, а во Евро па са мо Гер ма ни ја има по ве ќе од неа (де вет). Држа ва та се гра ни чи со Че шка, Сло вач ка, Ун га ри ја, Сло вени ја, Ита ли ја, Швај ца ри ја, Лих тен штајн и со Гер ма ни ја. - Ав стри ја е ед на од ретки те европ ски др жа ви ка де што во е ни от рок е сѐ уште за дол жи те лен. Си те во е нос по соб ни ма жи тре ба да отс лу жат шест ме се ци во вој ска и осум го ди ни во ре зер ва, а до бро вол но то слу же ње е мож но уште од 16-го диш на во зраст, и за ма жи те и за же ни те. Евро стат, 15 от сто од вкуп но 8,4 ми ли о ни жи те ли на земја та се стран ци. Др жав на та ста ти стич ка аген ци ја, пак, утвр ди ла де ка 19 от сто има ат до се ле нич ко потек ло, од нос но ба рем еден од ро ди те лите им е до се ле ник. Нај го ле ми те до селе нич ки гру пи се Тур ци те и жи тели те на по ранеш на Ју гос ла ви ја. Ка ко нату ра ли зи ра ни Ав стриј ци се на о ѓа ат и де се ти ци ил ја ди Гер ман ци, Фран цу зи, Ита ли јан ци, Бри тан ци, ду ри и Аме ри кан ци, Австра лиј ци, Ру си, Ки не зи и Иран ци. Ав стри ја е ту ри стич ка су пер си ла по мно гу не шта. Ту ка е пред сѐ Ви е на ка ко ед на од нај по се те ни те ме ѓу на род ни ме тро по ли, по тоа Салц бург, ка ко и мно гу број ни те ски јачки цен три со кои зем ја та е ме ѓу нај раз ви е ни те во све тот на зим ски те спор то ви. Го диш но зем ја та ја по се ту ва ат и по 20 ми ли о ни ту ри сти, од кои за ра бо ту ва пет на е се ти на ми лијар ди евра. Ду ри ед на де сет ти на од ав стри ска та еко но ми ја се пот пи ра на ту риз мот. 5 - Со 83.855 ква драт ни ки ло ме три, Ав стри ја е три па ти по го ле ма од Ма ке до ни ја - Има 8,4 ми ли о ни жи те ли, од кои ед на пет ти на (1,7 ми ли он) жи ве ат во глав ни от град Ви е на - Ре пуб ли ка Ав стри ја е фе де ра ци ја од де вет др жа вичлен ки - Пре тсе да тел: Хајнц Фи шер - Пре ми ер: Вер нер Фрај ман Во периодот кога Келтите се романизирале под контрола на Рим, на север се населиле Германите, мешајќи се со староседелското население. Покрај реката Дунав изградиле тврдини, а во една од нив на местото на старата келтска или илирска населба била изградена населбата Виндобона, која денес е главната престолнина на Австрија, Виена

6 ТО МАС МИ ХА ЕЛ БАЈЕР, АМ БА СА ДОР НА АВ СТРИ ЈА ВО МА КЕ ДО НИ ЈА АВ СТРИ ЈА Е ЗЕМ ЈА СО НАЈ МА ЛА НЕ ВРА БО ТЕ НОСТ ВО ЕВРО ПА Евро па се со о чу ва со еко ном ска кри за, ко ја се га пра ктич но е кри за на не вра боте ност. Ав стри ја сѐ уште има нај ни ска стап ка на не вра боте ност во Евро па. Ка ко ва ша та др жа ва се спра ву ва со кри за та? - Ние сме гор ди што ду ри и во те кот на кри за та Ав стри ја оста на зем ја со нај ни ска стапка на не вра бо те ност во Евро па, осо бе но во од нос на не вра боте но ста на мла ди те. Ед на од при чи ни те е тоа што Ав стри ја ус пеш но го при ме ну ва двој Ав стри ја е ме ѓу оние зем ји-член ки на ЕУ што сметаат дека препораката од Европската комисија, да се отворат разговори за пристапување на Македонија, конечно треба да се почитува. Ние, се разбира, сме свесни за прашањето за името и проблемите што ги генерира и заедно со нашите македонски пријатели постојано бараме начин да се решат овие проблеми, вели австрискиот амбасадор С о постепеното слабеење на Римската Империја, Австрија била изложена на сè поголеми напади од германските и други народи. Во 6 век се појавиле Баварците на запад и Словените и Аварите на исток. Во 10 век Унгарците ги загубиле војните и Австрија повторно била вклучена во составот на Баварија

7 ни от обра зо вен си стем, од нос но ста ва ак цент и на струч на та обу ка. Ка ко до пол не ние, во еко но ми ја та и биз ни сот до мини ра ат сред ни и ма ли прет при ја ти ја, а огром но мно зинство од нив не се на бер за та. По крај тоа, Ав стри ја има сил на ин ду стри ска ос но ва, ко ја соз да ва ви со ко ква ли тет ни ра ботни ме ста. Мно гу за пад ни зем ји се га го во рат за по тре ба та за по втор на ин ду стри ја ли за ци ја, од нос но вра ќа ње на зад на биз ни си те во зем ја та. Не кои дру ги фа кто ри што при до не соа за ре ла тив но лес но по ми ну ва ње на кри за та се до го во ри те на кра ток рок за рабо та во фа бри ки те, за фи нан си ска та и еко ном ска кри за да по ми не без от пу шта ња, ефе ктив но то со ци јал но парт нерс тво, кое ги прет ста ву ва и ра бо то дав ци те и вра бо те ни те, ка ко и интер на ци о на ли за ци ја та и ди вер зи фи ка ци ја та на ав стри ска та еко но ми ја. Спо ред вас, ко га европ ски те ли де ри ќе мо же да ка жат де ка кри за та е за вр ше на? - Не кои ли де ри на ЕУ ве лат де ка кри за та е ве ќе за вр ше на, а не кои ве ру ва ат де ка ќе има те шко тии што до пр ва ќе до аѓа ат. Кри зи те се се ко гаш пра ша ње на са мо ис пол ну ва ње на про рош тво то. Ако се зго ле му ва до вер ба та на по тро шу ва чи те, ком па ни и те ќе има ат по оп ти ми стич ки еко ном ски ста во ви и пред ви ду ва ња, ќе вра бо ту ва ат по ве ќе, кои за воз врат се во мож ност да ја зго ле мат по тро шу вач ка та. Се то тоа за ви си од оче ку ва ња та на јав но ста. Европ ска та еко но ми ја сѐ уште е во про цес на тран зи ци ја и по на та мош на ин те гра ци ја. Таа е сѐ уште ед на од нај моќ ни те еко ном ски цен три на све тот. По ве ќе то тр гов ски актив но сти сѐ уште се вр шат во рам ки те на европ ска та за ед ни ца. Трен дот во ид ни на е си гур но по го ле ма ин те гра ци ја со дру ги моќ ни еко ном ски цен три. По ра стот си гур но ќе би де по го лем надвор од Евро па; европ ски те фир ми на тој на чин ќе тре ба да се фо ку си ра ат и на по да леч ни те па за ри. Се пак, до маш ни те па за ри, ка ко и оној на Ју го и сточ на Евро па, исто та ка ќе игра ат мно гу важ на уло га во ид ни на за ав стри ска та еко но ми ја и нејзи ни те фир ми. Да су ми рам, кри за та ќе за вр ши штом лу ѓе то ќе има ат по веќе до вер ба во ид ни на та на европ ски от про ект. Ка ко со сед на ЈИЕ-др жа ви те, Ав стри ја е за ин те ре си ра на за ста бил ност во ре ги о нот. Ко ја е уло га та на Ма ке до ни ја во јак не ње то на ста бил но ста на Бал ка нот? - Со склу чу ва ње то на Охрид ски от рам ко вен до го вор во 2001 го ди на, Ма ке до ни ја соз да де со лид на ос но ва за га ран тира ње на учес тво то на си те ет нич ки за ед ни ци во по ли тич ки от, оп штес тве ни от и во кул тур ни от жи вот, ка ко и са мо и зра зу вање во рам ки те на ма ке дон ска та др жа ва. При тоа, Ма ке до ни ја не са мо што на пра ви го лем че кор на пред кон це лос на ин тегра ци ја на овие ет нич ки гру пи, чие ни во на учес тво до то гаш на не кој на чин за ви се ше од вол ја та на нај го ле ма та ет нич ка за ед ни ца, таа, исто та ка вос по ста ви акт, кој е при мер за стабил но ста на це ли от ре ги он. Ма ке до ни ја има актив на уло га во Про це сот за со ра бо тка на Ју го и сточ на Евро па, а на по ри те се во на со ка на ста бил ност на Бал ка нот. Крај но то до стиг ну ва ње ќе би де це лос на евро ат лант ска та ин те гра ци ја на Ма ке до ни ја. Ма ке до ни ја е зем ја-кан ди да тка за членс тво во ЕУ. Кои чеко ри тре ба да ги пре зе ме за да се по твр ди ка ко парт нер на ЕУ? - Го ди на ва, пет ти пат, Европ ска та ко ми си ја во сво јот нај нов из ве штај за на пре до кот пре по ра ча отво ра ње на при стап ни те пре го во ри со Ма ке до ни ја. Ав стри ја за ста ну ва зад пре по рака та, ка ко и на о ди те на ко ми си ја та, спо ред кои, по ли тич ки те кри те ри у ми тре ба да про дол жат сѐ до це лос но ис пол ну ва ње. Се пак, со ог лед на се гаш на та до бро поз на та преч ка над вор од зем ја та, при о ри тет за след на та го ди на тре ба да би де, од ед на стра на, ос тва ру ва ње на пре док во до бро со сед ски те од носи и, од дру га стра на, ефи кас но спро ве ду ва ње на по стој на та прав на и по ли тич ка рам ка, по све ту вај ќи осо бе но вни ма ние на вла де е ње то на пра во то, вклу чу вај ќи ја не за вис но ста на судс тво то, ка ко и сло бо да та на изра зу ва ње и ме ди у ми те. Ав стри ја и пре тсе да те лот Хајнц Фи шер се поз на ти ка ко под др жу ва чи на Ма ке до ни ја. Ка ко мо же по на та му Ав стрија да ја про мо ви ра Ма ке до ни ја во ЕУ и во ме ѓу на род на та за ед ни ца? - Ав стри ја и Ма ке до ни ја има ат бо га ти би ла те рал ни од но си, кои тре ба да се гле да ат и од ре ги о нал на перс пе кти ва, ка ко што е и на ша та цвр ста вер ба и јас на за лож ба де ка европски от про ект ќе би де за вр шен ко га си те зем ји во ре ги о нот ќе ста нат пол но прав ни член ки на Европ ска та Уни ја. За тоа, на ши те за че сте ни би ла те рал ни сред би при мар но се фо куси ра ат на ас пи ра ци и те на Ма ке до ни ја за ЕУ, за што Ав стри ја оста ну ва еден од нај сил ни те под др жу ва чи. Ав стри ја е ме ѓу оние зем ји-член ки на ЕУ што сме та ат де ка пре по ра ка та од Европ ска та ко ми си ја, да се отво рат раз го во ри за при ста пува ње на Ма ке до ни ја, ко неч но тре ба да се по чи ту ва. Ние, се раз би ра, сме свес ни за пра ша ње то за име то и проб леми те што ги ге не ри ра. За ед но со на ши те ма ке дон ски при јате ли по сто ја но ба ра ме на чи н да се ре шат овие проб ле ми. Сѐ уште пре ов ла ду ва на ше то мис ле ње де ка пра ша ње то за име то не тре ба да го по пре чу ва отво ра ње то на пре го во рите, за тоа што ние ве ру ва ме де ка тие би мо же ле да при доне сат за по стиг ну ва ње трај но ре ше ние. По крај тоа, ние сме убе де ни де ка преч ки те Ма ке до ни ја да ги поч не пре го во рите за при ста пу ва ње мо же и тре ба да се над ми нат, ако би дат пре зе ме ни на по ри на до бра вол ја во об ла ста на до бро сосед ски те од но си од си те стра ни. 97 година: Името Австрија првпат се појавува во средновековен запис - 1278 година: Кнежеството Австрија било освоено од страна на Хабсбуршката династија - 1526 година: Кралскиот трон во Виена ја презема контролата над Унгарија, Чешка, Морави 9ја и Хрватска

8 ОДЛИЧНИ ЕКОНОМСКИ ОДНОСИ МЕ ЃУ ДВЕТЕ ЗЕМЈИ Австриски компании инвестираа половина милијарда евра во Македонија Ав стри ја во мо мен тов е втор нај го лем инве сти тор во Ма ке до ни ја со вкуп ни инве сти ции од око лу 500 ми ли о ни евра. Енер ге ти ка та, бан карс тво то, те ле ко муни ка ци и те, оси гу ру ва ње то и гра деж ништво то се се кто ри те во кои се пла си ра ни најм но гу ав стри ски ин ве сти ции. Нај го лема е ин ве сти ци ја та на ком па ни ја та ЕВН, ко ја во 2006 го ди на го пре зе де Еле ктро сто панс тво на Ма ке до ни ја. Вто ра е ин ве сти ци ја та на Вип опе ра тор, од нос но Те ле ком Ав стри ја, а дру ги по важ ни ав стриски ком па нии при сут ни во Ма ке до ни ја се: Се ку ри ком, Пор ше Ма ке до ни ја, Со ра виа (биз нис и шо пинг-центар и ре зи ден ци јал ни об је кти), Ви нер ин шу ренс груп, Уни ка и Гра ве (оси гу ри те лен се ктор), Шпар ка се банка, Ау стри јан ер лајнс, Си неп лекс, Кна уф и дру ги. Ав стри ски те ком па нии во Ма ке до ни ја се нај при сут ни во ус луж ни от се ктор, а око лу 45 ком па нии во Ма ке до ни ја има ат свои прет став ниш тва. Две те зем ји има ат од лич на еко ном ска со ра бо тка, за ко ја е ка ра кте ри сти чен по сто ја ни от по раст на ме ѓу себна та тр гов ска раз ме на. Во 2012 го ди на бе ше ре ги стрира на раз ме на од ре корд ни 170 ми ли о ни евра, од кои 108 ми ли о ни евра от па ѓа ат на увоз на сто ки од Ав стри ја. Уво зот на го вед ско ме со е нај важ ни от про из вод во меѓу себ на та тр го ви ја (око лу 14 ми ли о ни евра), а уво зот на де ло ви за ма ши ни е уште ед на бит на ста вка во тр го вија та ме ѓу две те зем ји. Во 2012 го ди на ав стри ски от из воз во Ма ке до ни ја се зго ле ми за 3,5 от сто, а ма ке дон ски от из воз во Ав стри ја се зго ле ми за не ве ро јат ни 29 от сто. Во нај го лем дел Ав стри ја од Ма ке до ни ја уве зу ва тек стил ни про из во ди, по тоа же ле зо, че лик и дру ги про ду кти. Од 2008 го ди на во си ла е до го во рот за из бег ну ва ње на двој но то ода но чу ва ње. Во мо мен тов има 26 би ла те рал ни до го во ри ме ѓу Австри ја и Ма ке до ни ја, вклу чи тел но и до го во ри за за штита на ин ве сти ци и те, за ца рин ски про це ду ри, пре ку гранич на тр го ви ја со до бра и дру ги. Македонија и Австрија имаат одлична економска соработка, за која е карактеристичен постојаниот пораст на меѓусебната трговска размена. Во 2012 година беше регистрирана размена од рекордни 170 милиони евра, од кои 108 милиони евра отпаѓаат на увоз на сто ки од Ав стри ја 13,9% ИЗВОЗ 9,5% 15,3% 1,9% 0,9% 0,7% 0,4% 26,1% 31,4% произведени стоки храна и жива стока хемиски производи машини и опрема други готови производи пијалоци и тутун необработени стоки нафта и мазива масла и масти УВОЗ 0,1% 6,0% 4,5% 0,2% 0,1% 0,1% 22,2% 66,7% други готови производи произведени стоки храна и жива стока машини и опрема масла и масти пијалоци и тутун хемиски производи необработени стоки 529 година: Османлиската Империја во своите освојувачки кампањи напредувала и пристигнала пред портите на Виена, а оттогаш и во наредните 150 години овие две големи империи 1се во постојан конфликт

ВИ СТИН СКА БИЗ НИС-ЛО КА ЦИ ЈА 9 Австрија е можеби ма ла зем ја, но има екстремно висока ку пов на моќ и е петта најпросперитетна нација во ЕУ Ав стри ја е ед на од ре тки те зем ји во Евро па што не потк лек наа на го ле ма та долж ничка кри за, ус пеа да за др жи ви со ко ни во на вра бо те ност и да ос тва ри по зи ти вен еко ном ски по раст. Бла го да ре ние на силни те еко ном ски перфор ман си и ви со ка та про ду ктив ност на работ ни ци те, зем ја та е ран ги ра на ме ѓу ли де ри те во Евро па. Го ле ми те ин терна ци о нал ни ком па нии има ат при доби вки од ста бил но то и про фи та билно биз нис-оп кру жу ва ње. Гер ман ска та фир ма од авто мо бил ска та ин ду стри ја Ро берт Бош ин ве сти ра око лу 77 мили о ни евра во Ав стри ја во 2013 годи на, а швај цар ски от фар ма цев тски ги гант Но вар тис ин ве сти ра 70 ми ли о ни евра. Дру ги мул ти на ци о нал ни ком па нии, ка ко Пор ше, Бак стер и Мерк, го ди на ва ги про ши ри ја сво и те биз нис-опе ра ции во Ав стри ја. Ав стри ја е мо же би ма ла зем ја, но има ек стрем но ви сока ку пов на моќ и е пет та нај прос пе ри тет на на ци ја во ЕУ. Ав стри ја ме ѓу на род но се сме та за топ биз нис-ло ка ци ја за гра де ње биз нис-вр ски со Ју го и сточ на и со Источ на Европа. По сто јат 16.000 ме шо ви ти ком па нии во Ав стри ја и во Источ на Евро па. По ве ќе од 1.000 го ле ми ин тер на ци о нални ком па нии од Ав стри ја ги ко ор ди ни ра ат опе ра ци и те во зем ји те од Ју го и сточ на Евро па. Атра ктив на та да ноч на по ли ти ка, од лич ни те ин сти ту ции за истра жу ва ње и развој и ви со ко мо ти ви ра ни те и нај до бро ква ли фи ку ва ни ра бот ни ци пра ват од Ав стри ја атра ктив на де сти на ци ја за стран ски те ин ве сти то ри. Ав стри ја е ед на од зем ји те што имаат огро мен на пре док во по ле то на истра жу ва ње то и раз во јот. Во Ин дика то рот за ино ва ции 2012, Ав стри ја скок на на ос мо то ме сто. По ве ќе од осум ми ли јар ди евра се ин ве сти ра ни во про е кти за истра жу ва ње и раз вој. Си те за ин те ре си ра ни за ино ва ции, да ги иско ри стат пред но сти те на Ав стри ја или да ин ве стира ат во зем ја та има ат це лос на под др шка од АБА - ин вести рај во Ав стри ја, на ци о нал на аген ци ја за про мо ци ја на ин ве сти ции на Ре пуб ли ка Ав стри ја. Па ке тот сер ви си што ги ну ди аген ци ја та вклу чу ва ин фор ма ции за Ав стри ја ка ко биз нис-ло ка ци ја, по мош во иден ти фи ку ва ње и се лек ци ја на при год ни ло ка ции, по мош со да ноч ни те пра ша ња и сѐ дру го што им тре ба на ин ве сти то ри те. ABA-INVEST IN AUSTRIA T +43-1-588 58-0 E-Mail: office@aba.gv.at www.investinaustria.at Контакт: email: kcc.mk.office@kapsch.net телефон: +389 2 3103 690 Капш дооел-македонија е компанија што е дел од групацијата Капш (Kapsch Carrier Com) и во Македонија дејствува од 2007 година, кога воедно ја презема фирмата Телеинформатички системи доо-скопје, за да се приближи што повеќе кон своите локални корисници. Во своите активности Капш дооел-скопје се ориентира кон иновација и подобрување на постојните системи, за максимално искористување на постојната комуникациска инфраструктура, која веќе се наоѓа кај корисниците, што всушност значи заштеда на пари и ресурси. Активностите што веќе се случуваат се: Воведување микробранова опрема за телекомуникации и подобрување на интерната комуникациска мрежа. Мoдeрнизација на инфраструктурата за пренос на податоци (интернет, ммс...) кај еден од информациско-комуникациските оператори во државата со цел подобрување на квалитетот на сервисите кон крајните корисници, зголемување на брзината на пристап на интернет и можност за воведување на услуги од новата генерација. Воведување и одржување кориснички сервиси IFun, RBT преку WEB, WAP и SMS, како и платформата MGW кај еден од мобилните оператори. Јавни оператори Решенија за железница Решенија за јавниот транспорт Денес Kapsch CarrierCom стана глобален играч, сметајќи ги во база на свои корисници, кои се меѓународни јавни оператори како Orange или Те-мобајл, како и локални играчи Bouygues Telecom во Франција, Оптима во Хрватска или Go Malta во јужната островска држава. На глобалната референтна листа се вклучени, меѓу другите, Baikal WestCom во Русија, Chunghwa телеком во Тајван и STC во Саудиска Арабија итн. Нашето ГСМ-Р мрежно решение се состои од ГСМ-Р пристапот на инфраструктурата на јазли како што се Базната станица контролер (БСЦ), Транскодирана единица (TCU), Базна примопредавателна станица (BTS), со базно решение базирано на 3GPP Слободна 4 базична архитектура, користејќи ја платформа ATCA, решение на претплатничко и конфигурациско управување. Железничкиот сообраќаен систем за управување (ERTMS). Европскиот железнички контролен систем (ETCS), кој е дел од ERT MS. Благодарение на незаменливото искуство на Kapsch Carrier Com како глобален провајдер на GSM базни радиокомуникациски системи за железнички мрежи, ние ја имаме докажано нашата посветеност да доставиме безбедена телекомуникациска инфраструктура за транспорт на организации во светски обем. Исто така, поседуваме критични комуникациски решенија за урбаниот јавен транспорт, врз основа на ТЕТРА-технологија. Преку специјализирани сензори и мерачи инсталирани на клучните места - како што се згради, возила или машини Машина до машина комуникациските решенија собираат локациски податоци во реално време и ја пренесуваат безбедно во други области на бизнисот за итна анализа. Ова создава важни работни информации, што може да донесат цела низа бенефиции помагање на бизнисите да се заштедат пари, да работат поефикасно и да се понудат подобри услуги.

10 ГЕР ХАРД ШЛАТЛ, ТР ГОВ СКО АТА ШЕ НА АВ СТРИ ЈА Туризмот и храната може да нови австриски инвестиции Ав стри ја е еден од нај го ле ми те парт не ри на на ша та зем ја ко га е во пра ша ње економ ска та со ра бо тка, а ав стри ски те компа нии пре ку свои ин ве сти ции се при сут ни во енер гет ски от, те ле ко му ни ка ци ски от, бан кар ски от и оси гу ри тел ни от се ктор во зем ја ва. Гер хард Шлатл, тр гов ско ата ше на Ав стри ја, ве ли де ка по стои мож ност за прод ла бо чу ва ње на со ра бо тка та, а осо бе но кај пре хранбе на та од нос но пре ра бо ту вач ка та ин ду стри ја. Ав стри ја е еден од нај го ле ми те ин ве сти то ри во Ма кедо ни ја. Мо же ли да оче ку ва ме но ви ин ве сти ции од австри ски ком па нии во Ма ке до ни ја? - Ин ве сти ци и те се са мо ед на стра на од ме да лот. Надво реш на та тр го ви ја е ед на кво важ на и исто та ка кре и ра вра бо ту ва ња. Овој факт јав но ста че сто го за бо ра ва. Сепак, да, си гу рен сум де ка ќе има но ви ав стри ски ин вести ции во Ма ке до ни ја. Ав стри ја ве ќе има ше се ри оз ни ин ве сти ции во ус луж ни от се ктор, вклу чу вај ќи ги бан ки те, оси гу ру ва ње то, мо бил ни те опе ра то ри итн. Со зго ле му вање то на ку пов на та моќ на ма ке дон ски те гра ѓа ни си гур но ќе има по ве ќе ав стри ски ус луж ни ком па нии што ќе инве сти ра ат во Ма ке до ни ја. Прет по ста ву вам де ка ту риз мот мо же да би де ед на од ин ду стри и те со ви сок по тен ци јал. Исто та ка, пре ра бо ту вач ка та ин ду стри ја, а осо бе но кај хра на та, мо же да би де ве ту вач ки се ктор за еко ном ска та ид ни на на Ма ке до ни ја. Се пак, сѐ уште не ма ав стри ска ком па ни ја во сло бодни те еко ном ски зо ни во Ма ке до ни ја. Ка кво е ва ше то мис ле ње за вла ди ни те мер ки за прив ле ку ва ње ди ректни ин ве сти ции во сло бод ни те зо ни? - На 6 сеп тем ври 2013 го ди на бев ме до ма ќи ни на фору мот Ин ве сти рај во Ма ке до ни ја во Ав стри ска та фе дерал на сто пан ска ко мо ра. Ма ке дон ска та де ле га ци ја бе ше пред во де на од ви це пре ми е рот Зо ран Ста вре ски. По ве ќе од 70 прет став ни ци на ком па нии од Ав стри ја беа при сутни на фо ру мот. Ви це пре ми е рот Ста вре ски ги пре зен ти ра ин ве сти ци ски те по вол но сти во сло бод ни те зо ни за странски те ком па нии, а ме ѓу дру ги те да ноч ни те олес ну ва ња, ца рин ски те ос ло бо ду ва ња итн. Во од нос на ва кви те повол но сти, ма ке дон ска та вла да ну ди до ста атра кти вен па кет. Освен тоа, Ма ке до ни ја мо мен тал но е ран ги ра на на 25-то ме сто во пос лед ни от из ве штај на Свет ска бан ка за лес но ти ја та за во де ње биз нис, што е ду ри пет ме ста по до бро од Ав стри ја. Ка ко и да е, во мо мен тот не ма ме ин фор ма ци ја за ав стри ска ком па ни ја за ин те ре си ра на да ин ве сти ра во сло бод ни те ин ду стри ски зо ни во Ма ке дони ја. Ед на од при чи ни те ед но став но мо же да би де тоа што мно гу ав стри ски ком па нии од ус луж ни те деј но сти се актив ни во Ма ке до ни ја, а не ма тол ку мно гу про из водстве ни ком па нии. Ток му по ра ди тоа пред вид се зе ма ат раз лич ни фа кто ри за ло ци ра ње на ком па ни ја та, ка ко престиж но ста од кан це ла рии бли зу цен та рот на гра дот, повр зу ва ње то со ае ро дро мот, бли ско ста до по тро шу ва чи те или јав ни те ин сти ту ции и ми ни стри те. Ав стри ски те ком па нии има ат опе ра ции во енер гетски от, бан кар ски от и ин ду стри ски от се ктор во на ша та зем ја. По стои ли ин те рес за ин ве сти ции во пре хран бена та ин ду стри ја? - Пре хран бе на та ин ду стри ја си гур но е еден од нај инте рес ни те се кто ри во ма ке дон ска та еко но ми ја, со ог лед на тоа што има ви стин ска ком па ра тив на пред ност што се дол жи на по тек ло то и ква ли те тот на ма ке дон ско то овош је и зе лен чук. Што се од не су ва до ав стри ско-ма ке дон ски те еко ном ски вр ски во пре хран бе ни от се ктор, до се га не ма ав стри ска стран ска ди рект на ин ве сти ци ја во Ма ке до ни ја во мо мен тов. Се пак, хра на та и пи ја ла ци те се сме та ат за 683 година: Стигнала и втората опсада на Виена од Османлиите. Во исклучително тешките битки Османлиите биле поразени и нивните војски биле протерани. Во контраофанзивата врз територијата што ја контролирал Истанбул, Австрија ги освоила Унгарија и Славонија, 1како и голем дел од денешна Србија

11 привлечат во Македонија нај важ на тр гов ска ста вка во овој миг. За илу стра ци ја, Австри ја из ве зе го вед ско ме со во Ма ке до ни ја во вред ност од 15 ми ли о ни евра во 2012 го ди на. Со над град би на ма ши ни те и на опре ма та мо же да има зна чај на про из водс тве на ба за во Ма ке до ни ја. Во таа насо ка би са кал да наг ла сам де ка на ша та кан це ла ри ја плани ра да ор га ни зи ра по се та на ав стри ска биз нис-де ле гаци ја на Ма ке до ни ја во 2014 го ди на, спе ци ја ли зи ра на на пре ра бо ту вач ка та пре хран бе на ин ду стри ја и ма ши ни и опре ма. Што ве лат ав стри ски те биз нис ме ни за Ма ке до ни ја? - Ле то ска на ша та кан це ла ри ја спро ве де истра жу ва ње за биз нис-кли ма та ме ѓу ав стри ски те ком па нии и увозни ци во Ма ке до ни ја за да до бие се оп фа тен прег лед на те ков ни те оце ни за еко ном ска та со стој ба во Ма ке до ни ја. Би са кал да изд во јам не кол ку ре зул та ти од истра жу ва њето: ав стри ски те ком па нии се кри тич ки на стро е ни за ге нерал на та еко ном ска со стој ба во Ма ке до ни ја, но тие имаат по оп ти ми стич ки оче ку ва ња за 2014 го ди на. Во од нос на нив ни те се кто ри и еко ном ска та со стој ба, ав стри ски те ком па нии се уште по оп ти ми стич ки на стро е ни, со ог лед на тоа што мно гу од нив ин ве сти ра ле по ве ќе и вра бо тиле по ве ќе ли ца го ди на ва откол ку во 2012 го ди на. Ав стриски те ком па нии ја оце ну ва ат атра ктив но ста на Ма ке дони ја ка ко де сти на ци ја за стран ски ди рект ни ин ве сти ции ка ко за до во ли тел на или до бра. На кра јот, топ три при ори те ти за ав стри ски те ком па нии во од нос на ра бо та та на ма ке дон ска та вла да се на ма лу ва ње то на би ро кра ти ја та, си гур но ста на ин ве сти ци и те и по до бру ва ње то на ин фрастру кту ра та. Спо ред ва ше то мис ле ње, што мо же Ма ке до ни ја допол ни тел но да на пра ви за да охра бри при лив на странски ди рект ни ин ве сти ции? - Од го во рот од на ша перс пе кти ва е двос ло ен во завис ност од тоа да ли стран ски те ком па нии са мо ги произ ве ду ва ат сво и те про ду кти и ус лу ги во Ма ке до ни ја и ги из ве зу ва ат или, пак, исто вре ме но го опс лу жу ва ат и ма кедон ски от па зар. Во пр ви от слу чај од лу чу вач ки фа кто ри се до бра та ин фра стру кту ра, до бро то по вр зу ва ње со со седни те зем ји, ста бил на по ну да на ква ли фи ку ва на ра бот на си ла, ка ко и на стру ја и во да, ста би лен по ли тич ки си стем, по во лен да но чен си стем, по ед но ста ве ни ца рин ски проце ду ри итн. Се пак, во вто ри от слу чај, раз лич ни фа кто ри се до пол ни тел но важ ни, ка ко што се ста бил на ку пов на моќ и јав на по тро шу вач ка во Ма ке до ни ја, вла де е ње на пра во то, ефи ка сен суд ски си стем итн. Тоа што се га е од нај го ле ма важ ност е пра ша ње то на ли квид но ста. Иа ко на ви ки те за на вре ме но пла ќа ње се важ ни, до кол ку странски те ком па нии не мо жат да оче ку ва ат ста бил ни при ли ви на го то ви на и на вре ме но пла ќа ње на фа кту ри те, тие ќе се отка жат од ин ве сти ции во Ма ке до ни ја. Еден од нај е фе ктив ни те на чи ни да се охра брат но ви стран ски ди рект ни ин ве сти ции е да се ре а ги ра во од нос на те шко ти и те и пре диз ви ци те на по стој ни те стран ски ком па нии во Ма ке до ни ја. Ав стри ски те ком па нии се многу до бро по вр за ни. Та ка што нај че сто мно гу по важ ни се та ка на ре че ни те ме ки фа кто ри, ка ко ус ни те пре по ра ки, кои се од лу чу вач ки да ли одре де на стран ска ин ве сти ци ја ќе би де ре а ли зи ра на во одре де на зем ја, откол ку та ка наре че ни те твр ди фа кто ри, ка ко да ноч ни те по вол но сти итн. Атрактивноста на Македонија како дестинација за странски директни инвестиции, австриските компании ја оценуваат како задоволителна или добра. Топ три приоритети за австриските компани во однос на работата на македонската влада се намалувањето на бирократијата, сигурноста на инвестициите и подобрувањето на инфраструктурата 689 година: Како одмазда за османлиските напади, австриски војски влегле и на територијата на Македонија. Во обид да се спречи натамошното ширење на заразни болести - колера, 1генералот Пиколомини го запалил Скопје, кое во тоа време било под отоманска власт

12 Д-Р ЗО РАН НА РА ША НОВ, ПРЕ ТСЕ ДА ТЕЛ НА УПРАВ НИ ОТ ОД БОР НА ВИ НЕР ОСИ ГУ РУ ВА ЊЕ ПОКАЖАВМЕ ДЕКА ЗНАЕМЕ ДА РАБОТИМЕ НА ОВИЕ ПРОСТОРИ ин шу ренс груп е ед на од ре тки те ком па нии што во ус лови на кри за во из ми на ти ве го ди ни го зго ле ми ја про фи тот и ги про шири ја сво и те опе ра ции. Про дол жи ли трен дот на зго ле му ва ње на бројот на ко рис ни ци и во 2013 го ди на? Ви нер-ви е на - Оси гу ри тел ни от биз нис е спе цифи чен од по ве ќе при чи ни, а ед на од нив е де ка кол ку што е по не си гур но оп кру жу ва ње то, тол ку е по го ле ма по тре ба та да се пот пре те на се ри оз на, ста бил на и до вер ли ва оси гу рител на ку ќа. На ша та де лов на стра те ги ја е зас но ва на на долго ро чен по раст и раз вој, а тоа во ком би на ци ја со моќ но то ре о си гу ру ва ње и два та ве ка тра ди ци ја во оси гу ру ва ње то на Ви е на ин шу ренс груп не оста ва про стор ста бил но ста да би де до ве де на во пра ша ње. Ток му со бес пре кор на стабил ност и бе ском про мис на од го вор ност кон на ши те кли енти, парт не ри, ко ле ги и ак ци о не ри се из бо рив ме да ста не ме ви стин ски из бор за оси гу ру ва ње. За тоа нај до бро збо ру ва фа ктот што, иа ко сме ре ла тив но кра тко на па за рот, ве ќе во 2013 г. прв пат ста нав ме ли де ри ме ѓу оси гу ру ва чи те и на шата гру па ци ја има убед ли во нај го лем па за рен удел. Се пак, тоа се са мо број ки и тие че сто не ја по ка жу ва ат су шти на та, а тоа е де ка и во на ред ни от пер и од оста ну ва ме ма кси мал но по све те ни на ос тва ру ва ње на на ши те де лов ни при о ри те ти - ста бил но ста, раз во јот, екс пер ти за та и прис по соб ли во ста, при тоа за др жу вај ќи го фо ку сот це лос но на за до волс тво то на кли ен ти те. Ви е на ин шу ренс груп не о дам на го пре зе де упра ву вање то со Кју би оси гу ру ва ње, со што ја зац вр сти по зи ци јата на ре ги о на лен ли дер во биз ни сот со оси гу ру ва ње. Какви се при до би вки те од оваа акви зи ци ја? - Нај важ но од сѐ е што по ка жав ме де ка зна е ме да ра бо тиме на овие про сто ри, де ка по се ду ва ме ква ли тет, про фе сио нал ност и екс пер ти за. Се то ова го над гра див ме со це лосна та по све те ност на кли ен ти те и на тој на чин соз да дов ме де лов на сре ди на што ге не ри ра до вер ба. Тоа ре зул ти ра на нај до бри от мо жен на чин - со про ши ру ва ње на на ши те инве сти ции во Ма ке до ни ја. Ко га збо ру ва ме за при до би вки те, фа ктот што уште ед на ком па ни ја, тре та по ред, го збо га ти се мејс тво то на ВИГ, пред сѐ зна чи де ка ви со ки те стан дар ди на ус лу га што ги на мет нав ме ве ќе ста ну ва ат до ми нант на делов на по ли ти ка на па за рот на оси гу ру ва ње во Ма ке до ни ја. На тој на чин ќе до би е ме си те, а нај важ но од сѐ, најм но гу ќе до би јат кли ен ти те. Во кои др жа ви има те свои опе ра ции, се пла ни ра ли допол ни тел но про ши ру ва ње? - Во мо мен тов под за кри ла на гру па ци ја та се 50 ком пании во 24 др жа ви во Евро па, пре ку кои око лу 25.000 вра боте ни ус лу жу ва ат над 20 ми ли о ни за до вол ни кли ен ти. Овие број ки, ка ко и тра ди ци ја та од ре чи си два ве ка во оси гу рува ње то, нед вос мис ле но по твр ду ва ат де ка Ви е на ин шу ренс груп е нај моќ на та оси гу ри тел на гру па ци ја во Цен трал на и Источ на Евро па. На си те па за ри на кои гру па ци ја та е присут на има зна чај на уло га и се на мет ну ва ка ко гла вен играч, осо бе но ко га ста ну ва збор за про ши ру ва ње на опе ра ци и те. Тоа е при ро ден про цес и сво е вид на не оп ход ност на ди стрибу ци ја на де лов ни от ка пи тал, од нос но екс пер ти за та од ко ја ко рист има ат си те, а најм но гу ло кал ни от па зар и кли ен ти те. Ус пе хот што Ви е на ин шу ренс груп го по ка жу ва на си те паза ри на кои е при сут на нед вос мис ле но по твр ду ва де ка стану ва збор за гру па ци ја што е во деч ки оси гу ри те лен екс перт. Во ед но, го ле ма та фи нан си ска моќ, кон зер ва тив но то ин вести ра ње и стра те ги ја та за дол го ро чен ста би лен по раст ја пра ват гру па ци ја та мош не ста би лен парт нер во тур бу лентни те вре ми ња на гло бал на фи нан си ска не си гур ност. От ту ка, сме там де ка по на та мош но то ши ре ње не е пра ша ње, ту ку е 692 година: Австрискиот император во Виена ја создава првата академија на уметности во Европа - 1697 година: Австрија извојува победа во војната над Отоманската Империја 1-1705 година: Умира Леополд фон Хабсбург, императорот на светата Римска Империја

не ми нов ност. За ка ков вид оси гу ру ва ње се ин те ре си ра ат ма ке дон ските гра ѓа ни и ком па нии? - На ма ке дон ски от па зар на оси гу ру ва ње до ми ни ра ат задол жи тел ни ти по ви на оси гу ру ва ње, но по ле ка и си гур но се разд ви жу ва па за рот и за дру ги те ус лу ги што ва жеа за не довол но атра ктив ни. Оваа го ди на Ви нер за бе ле жа по зи тивни прид ви жу ва ња во де лот на не за дол жи тел ни те оси гу рува ња, осо бе но во сег мен тот на до ма ќин ско то оси гу ру ва ње, зем јо дел ско то оси гу ру ва ње и оси гу ру ва ње то од од го ворност. На тоа вли ја е ше на ше то су пе ри ор но оси гу ру ва ње оцене то со реј тинг А+ спо ред стан дар ди те на S&P, кое ни да ва мож ност да по ну ди ме оси гу ру ва ње ди зај ни ра но спо ред по тре би те и мож но сти те на гра ѓа ни те, ком па ни и те и ин ститу ци и те. Та ка, во де лот на до ма ќин ско то оси гу ру ва ње првпат на па за рот по ну див ме се лек ци ја на ри зи ци раз лич на од стан дард на та што се ну де ше го ди ни на па за рот. Ед но ставно, гра ѓа ни те прв пат до би ја мож ност да склу чат оси гу ру вање без да пла тат за ри зи ци те што ре ал но не го за гро зу ва ат нив ни от дом и по куќ ни на та, и ре ши ја да го иско ри стат. тоа Во до ме нот на зем јо дел ско то оси гу ру ва ње бев ме по сто јано при сут ни на те рен, во акти вен кон такт со зем јо дел ци те, слу шај ќи ги нив ни те по тре би и ну деј ќи ре ше ни ја за нив. Ток му ре о си гу ри тел но то по кри тие ни овоз мо жи и да по нуди ме по ши рок спе ктар на ри зи ци прв пат на па за рот, ка ко и мож ност за пла ќа ње на по ли са та со рок на за вр шу ва ње на отку пот на со од вет на та кул ту ра. Се то ова за ед но со ви со ка та суб вен ци ја што ја обез бе ди Вла да та го прид ви жи сег ментот на зем јо дел ско то оси гу ру ва ње, што мош не по зи тив но се одра зи на на ша та пре ми ја. Има ли зго ле мен ин те рес за оси гу ру ва ње? - Нај го ле ми от дел лу ѓе, за жал, сфа ќа ат де ка ква ли тет ното оси гу ру ва ње не ма ал тер на ти ва во ми гот ко га ста ну ва ат ди рект но за сег на ти со пос ле ди ци те на не ма ње со од вет но оси гу ру ва ње. Ту ка не ми нов но се на мет ну ва по тре ба та од еду ка ци ја за не оп ход но ста од ква ли тет но оси гу ру ва ње, а тоа е клуч на та за да ча за си те чи ни те ли по вр за ни со оси гу рител ни от биз нис. Оси гу ри тел ни те ком па нии мо ра да нај дат на чин да ги уве рат гра ѓа ни те де ка оси гу ру ва ње то е ин ве стици ја во си гур на ид ни на, но пред да поч не ме со тој про цес, и са ми те оси гу ри тел ни ком па нии мо ра да би дат уве ре ни де ка и еду ка ци ја та на гра ѓа ни те исто та ка е ин ве сти ци ја. Вто ри от мош не би тен ас пект е кре и ра ње то по ну да што целос но ќе од го во ри на по тре би те и мож но сти те на гра ѓа ни те. Зна е те, слич но ка ко и кај про стор но то пла ни ра ње, по грешно е да по ста ви те па те ки она му ка де што сме та те де ка тре ба да има и да че ка те лу ѓе то да поч нат да се дви жат по нив. Напро тив, тре ба да го про сту ди ра те при род ни от про ток и да ги на пра ви те па те ки те спо ред дви же ње то што им е при род но на гра ѓа ни те. Ние во Ви нер на вре ме поч нав ме со спро веду ва ње на два та ас пе кта што ги изд во ив ка ко клуч ни, при што кли ен тот бе ше и се ко гаш ќе би де во цен та рот на си те на ши де лов ни про це си. Гра ѓа ни те тоа бр зо го пре поз наа и тоа е ед на од глав ни те при чи ни што во мош не го лем број ни ја до ве ри ја сопс тве на та си гур ност. Ка кви се ва ши те оче ку ва ња за европ ска та и за ма ке донска та еко но ми ја во на ред на та го ди на? - Оче ку ва ња та не ги по ста ву ва ме по од нос на над во решни те ус ло ви. Има ме единс тве но оче ку ва ња од са ми те се беси - да нај де ме на чин да се прис по со би ме на си те ус ло ви и пре диз ви ци што нѐ оче ку ва ат се кој сле ден цик лус. Од тој аспект, про дол жу ва ме со на пор на та ра бо та, зац вр сту ва ње то на де лов ни от ка па ци тет и уна пре ду ва ње то на си те сег мен ти на ус лу га на кли ен ти те. Се на де ва ме на нај до бри ус ло ви, но единс тве но те мел ни от при стап е га ран ци ја за одр жу ва ње на на ша та стра те ги ја на ста би лен по раст и раз вој. Во се кој слу чај, оп ти ми сти сме де ка нај го ле ма та кри за е зад нас и де ка све ста, вол ја та и мож но ста на гра ѓа ни те за ква ли тет но оси гу ру ва ње ќе се прид ви жат во на гор на ли ни ја. 13 Високите стандарди на услуга што Винер ги наметна веќе стануваат доминатна деловна политика на пазарот на осигурување во Македонија. На тој начин добиваме сите, а најважно од сè, најмногу добиваат клиентите 717 година: Родена е Марија Тереза, кралицата-престолонаследник што владее со империјата - 1717 година: Австриската војска ги протерува Турците од Белград и го спречува нивниот обид за повторно окупирање на Балканот 1-1733 година: Франција и објавува војна на Австрија поради сукцесијата на Полска

14 СИГМУНД ФРОЈД, ТАТКОТО НА ПСИХОАНАЛИЗАТА Колумбо на скриениот континент на несвесното 737 година: Турската армија ги поразува австриските сили во Бања Лука - 1732 година: Роден е Франц Јозеф Хајдн, австриски композитор, кој има извонредно голем опус од 104 сим фо нии, 83 гу дач ки квар те ти, 20 опе ри 1-1739 година: Потпишан е мировен договор, а Виена му го отстапува Белград на Истанбул

Сиг мунд Фројд оди гра клуч на уло га во инте ле кту ал ни от жи вот на све тот ка ков што го зна е ме и од ре ал на лич ност се претво ри во мит. Тој е еден од нај бри ли јантни те умо ви на 20 век, кој со сво и те контро верз ни идеи го шо ки рал чо веш тво то отво рај ќи ги ка пи и те на до то гаш не и страже ни те одаи на чо ве ко ва та пси ха. Бев спо ре ду ван со Ко лум бо, Дар вин, Кеп лер, но бев и ома ло ва жу ван ка ко па рап си хо лог, збо ру вал Фројд за се бе. Ко лум бо ба рај ќи го па тот до Ин ди ја открил нов кон ти нент, до де ка Фројд оби ду вај ќи се да про нај де нов ме тод за пси хо те ра пи ја, и тоа пре ку раз го вор, го откри ва зат скри е ни от кон ти нент на чо ве ко ви от ум. НА КО КА И НОТ ГЛЕ ДАЛ КА КО НА АН ТИ ДЕ ПРЕ СИВ Со ќерка му Ана Фројд Колумбо барајќи го патот до Индија открил нов континент, додека Фројд обидувајќи се да пронајде нов метод за психотерапија го открива затскриениот континент на човековиот ум. Прв го соочил човекот со непознатите сили што жи ве ат во не го, кои го врзуваат за неговото детство или за минатото на човечката раса Сиг мунд Фројд (1856-1939 г.), ав стри ски от ле кар и пси хо лог, за се ко гаш го из ме ни на чи нот на кој раз мислу ва ме за се бе. Не го ви те пси хо а на ли тич ки тер ми ни, ка ко што се ид, его, ли би до, не вро зи и Еди пов комп лекс, ста наа дел од се којд нев ни от реч ник. Ро ден е на 6 мај 1856 го ди на во Фрај берг (Че шка - неко га шен дел од Ав стро-ун га ри ја) ка ко Сиг мунд Шломо Фројд и пр во ро ден че на Ја коб и Ама ли ја Фројд. Ре чи си це ли от свој жи вот го ми нал во Ви е на, сѐ до дека не бил при ну ден да пре бе га во Лон дон по про до рот на на ци сти те, ка де што оста нал сѐ до сво ја та смрт. Уште до де ка бил де те ро ди те ли те за бе ле жа ле де ка е иск лу чи тел но би стар и по ра ди тоа ужи вал и при ви ле ги ран ста тус во се мејс тво то. Иа ко жи ве е ле во мал стан со се дум де ца, Сиг мунд имал сопс тве на со ба и га зи е на све тил ка, до де ка дру ги те бра ќа и се стри ко ри сте ле све ќи до де ка уче ле. Во ед на при го да на пи шал: Чо ве кот што е ап со лутен мај кин ми ле ник це ли от жи вот го за др жу ва чув ство то де ка е осво ју вач. Уве рен е во сво јот ус пех, што че сто па ти до ве ду ва до ви стин ски ус пех. Збо ру вал фран цу ски, анг ли ски, ита ли јан ски и шпан ски ја зик и ги про у чу вал де ла та на Хе гел, Ни че, Шекс пир и на Кант. Бил еден од пр ви те што ја истра жу вал но ва та дро га ко ка ин и неј зи на та моќ да вли јае врз чо ве ко во то рас по ложе ние. Тој го гле дал ко ка и нот ка ко по тенци ја лен ан ти де пре сив и се за ла гал за не гова упо тре ба во раз лич ни це ли. ГЕР МА НЕЦ ПО КУЛ ТУ РА, ЕВРЕ ИН ПО ПРИ ПАД НОСТ За не го ва та мла дост се знае мал ку, бидеј ќи са ми от во два на вра ти ги уни шту вал спи си те од кои мо же ло да се доз нае не што по ве ќе за тој пер и од од не го ви от жи вот. Се оже нил со Мар та Бер најс, со ко ја имале шест де ца - три си на и три ќер ки. Не гова та ќер ка Ана Фројд и са ма та по доц на ќе ста не зна ча ен те о ре ти чар на пси хо а на лиза та. Оние што го поз на ва ле твр дат де ка бил иск лу чи тел но ор га ни зи ран и пе дантен. Се кој ден ги сре ду вал бра да та и му стаќи те кај исти от бер бер, се ко ја са бо та играл кар ти со исто то друш тво и по 11 го ди ни брак ве ќе не го ин те ре си рал се ксот. Во 1904 го ди на го об ја ву ва де ло то што ќе ста не не го ва та нај по пу лар на кни га Пси хопа то ло ги ја на се којд нев ни от жи вот, ка де што опи шу ва ка ко не свес ни те чув ства и жел би че сто па ти се реф ле кти ра ат во лапсу си те и гре шки те. Де ла та: Пси хо па то логи ја на се којд нев ни от жи вот, Тол ку ва ње на со ни шта та, Три рас пра ви за се ксу ална та те о ри ја, Во вед во пси хо а на ли за та, То тем и та бу, За со нот, Пси хо ло ги ја на ма си те и анали за на его то, Не у доб ност во кул ту ра та, Сту дии за хи сте ри ја та (со Јо зеф Бро ер), Авто би о гра фи ја та за се ко гаш ја обе ле жија чо ве ко ва та мис ла. 15 756 година: Роден е Волфганг Амадеус Моцарт, кој се смета за еден од најголемите композитори на европската класична музика - 1765 година: Во Виена е отворена првата ветеринарна болница 1-1770 година: Роден е Лудвиг ван Бетовен, еден од најголемите композитори

16 Иа ко по стиг нал це лос на са ти сфак ци ја во ка ри е ра та, пос лед ни те две де це нии од не го ви от жи вот би ле ис полне ти со тра ге дии. Во 1920 го ди на ед на од не го ви те ќер ки умре ла од грип на 26 го ди ни, а не го ви те че ти ри се стри, кои оста на ле во Ав стри ја, за вр шу ва ат во кон цен тра ци ски ло го ри. Иа ко Евре ин, сво е то по тек ло отво ре но поч ну ва да го дек ла ри ра ко га се со о чил со ужа си те на на циз мот. То гаш из ја вил: Мо јот ја зик е гер ман ски. Мо ја та кул ту ра, мо и те до стиг ну ва ња се гер ман ски. Јас се гле дам се бе си ка ко Гер ма нец ин те ле кту ал но, сѐ до де ка не се со о чив со ан ти се мит ски те пре дра су ди во Гер ма ни ја и во Ав стри ја. Се га по ве ќе са кам да се на ре ку вам се бе си Евре ин. СО О ЧУ ВА ЊЕ СО СМРТ ТА До бил рак на ви ли ца та по ра ди кој бил опе ри ран три есе ти на па ти. От то гаш но сел ме ха нич ко по ма га ло во устата, кое му овоз мо жу ва ло да збо ру ва. Со о чу вај ќи се со тешка та бо лест, тој ве ли: Ве ро јат но бо го ви те се ми лос ли ви кон нас, пра веј ќи ни го жи во тот сѐ по ма чен ка ко што старе е ме. На кра јот смрт та изг ле да по мал ку те шка откол ку ужас ни те то ва ри што ги но си ме. Умрел во Лон дон, на 23 сеп тем ври 1939 го ди на, во 83- та го ди на од жи во тот. Во ед на од не го ви те поз на ти из ја ви не по сред но пред смрт та ре кол: Не се бу нам про тив уни вер зал ни от по редок. Про жи ве ав це ли 70 го ди ни, имав до вол но за ја де ње, ужи вав во мно гу не шта - при ја телс тво то на мо ја та же на, мо и те де ца, зај ди сон ца та. Гле дав ка ко рас те ни ја та бу јат во про лет. Од вре ме-на вре ме ми бе ше пру жа на при ја телска ра ка. Ед наш или два па ти срет нав чо веч ко су штес тво што ре чи си и ме раз бра. Што по ве ќе мо же да се по са ка? По не го ва та смрт од не го ви те ку ќи во Лон дон и во Ви ена се на пра ве ни му зеи. Се га, за се дум евра во Ви е на или за шест и пол евра во Лон дон мо же те да го по чув ству ва те ду хот на та тко то на пси хо а на ли за та во за чу ва ни те одаи и ПОЗ НА ТИ ИЗРЕ КИ НА ФРОЈД Го ле мо то пра ша ње на кое не е ни ко гаш од го во ре но и на кое ни јас не бев ка да рен да од го во рам, нас про ти три е се тго диш ни те истра жу ва ња на жен ска та пси ха, гласи: Што са ка же на та? Во мо мен тот ко га чо век ќе поч не да се сом не ва во сво јот жи вот и сво ја та вред ност, тој ста ну ва бо лен. Мо ра лен е оној што ре а ги ра на иску ше ние што го до жи ву ва во са ми от се бе си, но не му се пре пу шта целос но. По ве ќе теж не е ме кон тоа да из бег не ме бол ка откол ку да по чув ству ва ме ра дост. До бри те од но си нај бр зо ги по стиг ну ва ме ако се прави ме де ка ве ќе ги има ме. Ни ко гаш не сме тол ку не за шти те ни ка ко ко га са ка ме. Зна е ње то не е илу зи ја. Но илу зи ја е да се ве ру ва де ка она што зна е ње то не мо же да ни го да де, мо же ме да го про нај де ме на дру го ме сто. Во зра сен е оној чо век што мо же да ги со е ди ни овие три ра бо ти: љу бов, ра бо та и ужи ва ње. Од се кој чо век чо ве кот мо же да се од бра ни, но против алч но ста е бес по мо шен. Стра вот е ро ди тел на су ро во ста. да ги ви ди те не го ви те лич ни пред ме ти. До де ка го лем број те о рии на Фројд де неш ни те психо те ра пе вти ги кри ти ку ва ат или це лос но ги отфр ла ат, мно гу ми на сѐ уште ги ко ри стат не го ви те ме то ди. Раз говор на та те ра пи ја игра глав на уло га во пси хо а на ли тичка та те ра пи ја и е ва жен дел од раз лич ни те ра пев тски тех ни ки. 797 го ди на: Ро ден е Франц Пе тар Шу берт, ав стри ски ком по зи тор, кој се сме та за пос ле ден мајстор од Виенската класична школа и еден од најраните поборници на музичкиот романтизам - 1809 година: Наполеон Бонапарта ја освојува Виена 1-1811 година: Формиран е Универзитетот за технички науки во Грац