POLITIKA MINISTERSTVO ZA TRUD I SOCIJALNA ПРЕДЛОГ НА ЗАКОН ЗА ИЗМЕНУВАЊЕ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА СОЦИЈАЛНАТА ЗАШТИТА По скратена постапка Skopje, ноември, 2008 godina 1
ВОВЕД I. ОЦЕНА НА СОСТОЈБИТЕ ВО ОБЛАСТА ШТО ТРЕБА ДА СЕ УРЕДИ СО ЗАКОНОТ И ПРИЧИНИ ЗА ДОНЕСУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ Во Република Македонија, областа на социјалната заштита е уредена со Zakonot za socijalnata za{tita ("Slu`ben vesnik na Republika Makedonija" br 50/97, 16/2000, 17/2003, 65/2004, 62/2005, 111/2005, 40/2007 i 98/2008). Предложените измени и дополнувања на овој закон се во насока на poednostavuvaње на postapkata za ostvaruvawe na одделни prava од социјалната заштита, vo ramkite na Proektot za regulatorna gilotiwa na Vladata na Republika Makedonija, koj ima za cel namaluvawe na administrativnite barieri. Утврдена е потреба od posebna pomo{ na decata i mladincite bez roditeli i roditelska gri`a, zaradi nivno adaptirawe vo socijalnata sredina, po престанокот на сместување во ustanovata ili zgri`uva~koto semejstvo. Utvrdena e potreba za zgolemuvawe na socijalnata sigurnost na semejstvata vo koi decata ne `iveat so dvata roditela, како и на повеќедетните семејства. II. ЦЕЛИ, НАЧЕЛА И ОСНОВНИ РЕШЕНИЈА Основна цел на предложените измени и дополнувања на Законот за социјалната заштита е voveduvawe na na~eloto mol~eweто zna~i odobruvawe pri ostvaruvawe na pravo na ednokratna pari~na pomo{, socijalna pari~na pomo{ i pari~na pomo{ na lice koe do 18 godini imalo status na dete bez roditeli i roditelska gri`a, skratuvaње на rokot za izdavawe potvrdi i uverenija za statusot na korisnikot na socijalna za{tita, soglasno so slu`benata evidencija vo centrite za socijalna rabota, so единствена цел за poednostavuvaње на postapkata za ostvaruvawe na ovie prava. Цел на овие измени и дополнувања е и подобрување на социјалниот статус за одредени категории на граѓани. Предлог на законот за изменување и дополнување на Законот за социјалната заштита се заснова на уставната определба, правото на социјална сигурност и социјално осигурување се утврдува со закон и начелата на хуманизам, социјална правда и солидарност. Предложените измени и дополнувања на Законот за социјалната заштита ги содржат следниве решенија: 2
Поедноставување на постапките и намалување на административните бариери Обезбедување на еднократна парична помош на децата без родители и родителска грижа по нивното напуштање на установата или згрижувачкото семејство, заради овозможување на нивно вклучување во општествената заедница Подобрување на социјалниот статус на децата кои живеат со еден родител Подобрување на социјалниот статус на повеќедетните семејства Создавање основа за формирање посебна комисија во второстепени постапки за право на постојана парична помош и паричен надоместок за помош и нега од друго лице Допрецизирање на одредени одредби, согласно сознанијата од досегашната имплементација. III.ОЦЕНА НА ФИНАНСИСКИТЕ ПОСЛЕДИЦИ ОД ПРЕДЛОГОТ НА ЗАКОН ВРЗ БУЏЕТОТ И ДРУГИТЕ ЈАВНИ ФИНАНСИСКИ СРЕДСТВА Предлогот за изменување и дополнување на Законот за социјалната заштита ќе предизвика фискални импликации врз Буџетот на РМ. До крајот на 2008 година потребни се 500.000 денари, а во наредните години потребни се 4.500.000,00 денари на годишно ниво за 25 деца, односно младинци. IV. ПРОЦЕНА НА ФИНАНСИСКИТЕ СРЕДСТВА ПОТРЕБНИ ЗА СПРОВЕДУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ, НАЧИН НА НИВНО ОБЕЗБЕДУВАЊЕ,ПОДАТОЦИ ЗА ТОА ДАЛИ СПРОВЕДУВАЊЕТО НА ЗАКОНОТ ПОВЕЛКУВА МАТЕРИЈАЛНИ ОБВРСКИ ЗА ОДДЕЛНИ СУБЈЕКТИ Средставата за спроведување на предложените измени и дополнување на Законот за социјалната заштита ќе се реализираат од Буџетот на Република Македонија, раздел 15020 Социјална заштита, Програма 41 - Надоместоци по основа на права од социјална заштита. Средствата се обезбедени во Буџетот на Република Македонија за 2008 година. Предложените измени и дополнување не предизвикуваат материјални трошоци за корисниците на социјална заштита. VI. PREDLOG ZA DONESUVAWE NA ZAKONOT PO SKRATENA POSTAPKA 3
Со оглед на тоа што не се работи за обемен и сложен закон согласно со член 170 од Деловникот за работа на Собранието на Република Македонија ("Службен весник на РМ" број 91/08), oвој закон се предлага да се донесе по скратена постапка. Predlog на Зakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za socijalnata za{tita Чlen 1 Vo Zakonot za socijalnata za{tita ("Slu`ben vesnik na Republika Makedonija" br 50/97, 16/00, 17/03, 65/04, 62/05, 111/05, 40/07 i 98/08), vo ~lenot 20-a alineja 2 se menuva i glasi: "- ne pobaralo izdr`uvawe od liceto koe e dol`no da go izdr`uva vrz osnova na Zakonot za semejstvoto, osven ako centarot za socijalna rabota utvrdi deka liceto koe spored zakon e dol`no da go izdr`uva bi ostanalo bez minimum sredstva za egzistencija, poniski od visinata na postojanata pari~na pomo{ utvrdena so ovoj zakon," Vo alineja 4 po zborovite: " za naslednik" se dadavaat zborovite: " vo period od dve godini pred podnesuvawe na baraweто za ostvaruvawe na pravo na postojana pari~na pomo{ i socijalna pari~na pomo{;" Чlen 2 Vo ~lenot 23 vo stav 2 to~kata na krajot na re~enicata se zamenuva so zapirka i se dodavaat zborovite: " ednokratna pari~na pomo{ za novoroden~e, родителски додаток за дете и zakonska izdr{ka za dete vo visina do 30% od просечната плата исплатена по вработен во Република Македонија во претходната година. " 4
Чlen 3 Vo ~lenot 29-v vo stav 2 to~kata na krajot na re~enicata se zamenuva so zapirka i se dodavaat zborovite: " ednokratna pari~na pomo{ za novoroden~e, родителски додаток за дете i zakonska izdr{ka za dete vo visina do 30% od просечната плата исплатена по вработен во Република Македонија во претходната година. " Чlen 4 Vo ~lenot 34 po stav 4 se dodava nov stav 5 koj glasi: " Po isklu~ok od stav 3 na ovoj ~len, iznosot na ednokratnata pari~na pomo{ iznesuva 180.000 denari za dete ili mladinec bez roditeli i bez roditelska gri`a, koj po napolnuvawe na osumnaeset godi{na vozrast ja napu{ta ustanovata ili zgri`uva~koto semejstvo, zaradi negovo adaptirawe vo socijalnata sredina. " Stavovite 5,6 i 7 stanuvaat stavovi 6, 7 i 8. Чlen 5 Vo ~lenot 62 alineja 3 se menuva i glasi: " - re{ava za pravata utvrdeni so Zakonot za za{tita na decata, i toa: detski dodatok, poseben dodatok, ednokratna pari~na pomo{ za novoroden~e i roditelski dodatok za dete; " Чlen 6 Vo ~lenot 90 po stav 2 se dodava nov stav 3 koj glasi: "Ministerot so re{enie formira komisija za izgotvuvawe na naod, ocena i mislewe, za re{avawe po izjavena `alba protiv prvostepeno re{enie so koe e odbieno baraweto za ostvaruvawe na pravo na postojana pari~na pomo{ i pravoto na pari~en nadomestok za pomo{ i nega od drugo lice." Stavot 3 stanuva stav 4. Чlen 7 Po ~lenot 94 se dodavaat tri novi ~lena 94-a, 94-b i 94-v koi glasat: " ^len 94-a Centarot izdava potvrda i uverenie za statusot na korisnikot na socijalna za{tita soglasno so slu`benata evidencija, vo rok od deset dena od denot na podnesuvawe na baraweto. 5
Чlen 94-b Centarot vo postapkata za ostvaruvawe na pravo na ednokratna pari~na pomo{, socijalna pari~na pomo{ i pari~na pomo{ na lice koe do 18 godini imalo status na dete bez roditeli i roditelska gri`a, dol`en e da donese re{enie vo rok od 30 dena od denot na podnesuvawe na baraweto so potrebnata dokumentacija. Formata i sodr`inata na obraсците na baraweto i potrebnata dokumentacija za ostaruvawe на правата od stav 1 na ovoj ~len gi propi{uva ministerot. Чlen 94-в Пo istekot na rokot od чlen 94-b став 1 на овој закон, подносителот на барањето во рок од пет дена има право да поднесе барање за донесување решение до директорот на центарот. Формата и содржината на образецот на барањето од став 1 на овој член го пропишува министерот. Директорот на центарот во рок од пет дена од приемот на барањето, донесува решение по барањето од став 1 на овој член со кое ќе констатира дека барањето е уважено, врз основа на кое странката ќе го оствари правото од член 94-б став 1 на овој закон. Решението од став 3 на овој член директорот го донесува откако претходно ќе утврди дека поднесокот не содржи формални недостатоци, сите пропишани документи се доставени, поминал рокот за решавање утврден во член 94-б став 1 на овој закон и барањето за донесување на решение е поднесено во рокот и на пропишаниот образец од член 94-б став 2 од овој закон и став 2 на овој член, Кон барањето од став 2 на овој член странката поднесува копие од барањето од член 94-б став 2 од овој закон." Чlen 8 Vo ~lenot 95 se dodava stav 2 koj glasi: "Pravoto na socijalna pari~na pomo{ se ostvaruvaat od prviot den na naredniot mesec po podnesuvaweто na baraweto." Чlen 9 Propisите od ~len 94-b stav 2 и 94-в став 2 na ovoj zakon ministerot }e gи donese najdocna vo rok od eden mesec od denot na vleguvawe vo sila na ovoj zakon. Чlen 10 Во членот 126 став 1 по алинеја 3 се додава нова алинеја 4 која гласи: " не донесе решeние ( член 94-v sтav 3)." 6
Чlen 11 Se ovlastuva Zakonodavno-pravnata komisija na Sobranieto na Republika Makedonija da utvrdi pre~isten tekst na Zakonot za socijalnata za{tita. Чlen 12 Ovoj zakon vleguva vo sila osmiot den od denot na objavuvaweto vo "Slu`beniot vesnik na Republika Makedonija", a ~len 5 }e otpo~ne da se primenuva od 1 januari 2009 godina. ОБРАЗЛОЖЕНИЕ НА ПРЕДЛОГ NA ЗАКОНОТ ЗА ИЗМЕНУВАЊЕ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА СОЦИЈАЛНАТА ЗАШТИТА I.Објаснување на содржината на одредбите на Предлог na законот за изменување и дополнување на Законот за социјална заштита: Vo oblasta na socijalnata za{tita utvrdena e potreba za poednostavuvawe na postapkata za ostvaruvawe na poedini prava od socijalnata za{tita, vo ramkite na Proektot za regulatorna gilotiwa na Vladata na Republika Makedonija, koj ima za cel namaluvawe na administrativnite barieri. Vo ovaa nasoka se voveduva na~eloto mol~ewe zna~i odobruvawe vo postapkite za ostvaruvawe na pravo na ednokratna pari~na pomo{, socijalna pari~na pomo{ i pari~na pomo{ na lice koe do 18 godini imalo status na dete bez roditeli i roditelska gri`a, se skratuva rokot za izdavawe potvrdi i uverenija za statusot na korisnikot na socijalna za{tita, soglasno so slu`benata evidencija vo centrite za socijalna rabota. 7
Zaradi potrebata od posebna pomo{ na decata i mladincite bez roditeli i roditelska gri`a po napu{tawe na ustanovata ili zgri`uva~koto semejstvo, se predviduva ostvaruvawe na pravo na ednokratna pari~na pomo{, zaradi nivno adaptirawe vo socijalnata sredina. Iznosot na zakonskaта izdr{ka za dete se presmetuva vo vkupniot prihodot na semejstvoto pri ostvaruvawe na pravo na socijalna pari~na pomo{ i postojana pari~na pomo{. So cel da se podobri socijalnata sigurnost i da se ovozmo`i pogolema za{tita na ovie semejstva koi se nao aat vo socijalen rizik, se predviduva iznosot na ednokratnata pari~na pomo{ za novoroden~e, родителскиот додаток за дете и zakonskata izdr{ka na dete vo visina do 30% od просечната плата исплатена по вработен во Република Македонија во претходната година, pove}e da ne se zema vo predvid pri presmetuvawe na vkupnite prihodi na semejstvoto ili doma}instvoto pri ostvaruvawe na pravo na socijalna pari~na pomo{ i postojana pari~na pomo{. So ~len 1 od Predlogot na Zakonot za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za socijalnata za{tita se vr{i doprecizirawe na odredbata i se ovozmo`uva edinstvena primena vo postapkite {to se vodat vo centrite za socijalna rabota. Pravnoto dejstvo na negativniot uslov za ostvaruvawe na pravo na socijalna pari~na pomo{ i postojana pari~na pomo{ во случај кога корисникот не се прифатил за законски наследник на оставина se skratuva i se opredeluva vo period od dve godini pred podnesuvawe na barawetо. So ~len 2 se predviduva iznosot na ednokratnata pari~na pomo{ za novoroden~e, родителскиот додаток за дете и zakonskata izdr{ka na dete vo visina do 30% od просечната плата исплатена по вработен во Република Македонија во претходната година, da ne se zema vo predvid pri presmetuvawe na vkupnite prihodi na semejstvoto pri ostvaruvawe na pravo na postojana pari~na pomo{. So ~len 3 se predviduva iznosot na ednokratnata pari~na pomo{ za novoroden~e, родителскиот додаток за дете и zakonskata izdr{ka na dete vo visina do 30% od просечната плата исплатена по вработен во Република Македонија во претходната година, da ne se zema vo predvid pri presmetuvawe na vkupnite prihodi na semejstvoto ili doma}instvoto pri ostvaruvawe na pravo na socijalna pari~na pomo{. 8
So ~len 4 se voveduva pravo na ednokratna pari~na pomo{ vo iznos od 180.000 denari za dete ili mladinec bez roditeli i bez roditelska gri`a, koj po napolnuvawe na osumnaeset godi{na vozrast ja napu{ta ustanovata ili zgri`uva~koto semejstvo, zaradi negovo adaptirawe vo socijalnata sredina. So ~len 5 se utvrduva nadle`nost za centrite za socijalna rabota da re{avaat za novite prava utvrdeni so Zakonot za za{tita na decata i toa ednokratna pari~na pomo{ za novoroden~e i roditelski dodatok za dete. So ~len 6 se dava zakonska osnova za formirawe na komisija za izgotvuvawe na vtorostepen naod, ocena i mislewe, zaradi sproveduvawe na postapka po izjavena `alba protiv prvostepeno re{enie so koe e odbieno baraweto za ostvaruvawe na pravo na postojana pari~na pomo{ i pravoto na pari~en nadomestok za pomo{ i nega od drugo lice. So ~len 7 se skratuva rokot za izdavawe potvrdi i uverenija za statusot na korisnikot na socijalna za{tita soglasno so slu`benata evidencija vo centrite za socijalna rabota i se voveduva примената на na~eloto mol~ewe zna~i odobruvawe vo postapkite za ostvaruvawe na pravo na ednokratna pari~na pomo{, socijalna pari~na pomo{ i pari~na pomo{ na lice koe do 18 godini imalo status na dete bez roditeli i roditelska gri`a. So ~len 8 se precizira koristeweto na pravoto na socijalna pari~na pomo{. II. МЕЃУСЕБНА ПОВРЗАНОСТ НА РЕШЕНИЈАТА СОДРЖАНИ ВО ПРЕДЛОЖЕНИТЕ ОДРЕДБИ Со оглед на тоа што со изменувањето и дополнувањето на Законот за социјалната заштита се воведува нова категорија на корисници на правото на еднократна парична помош, поедноставување на постапката и подобрување на спроведувањето на законот, решенијата содржани во одредбите се меѓусебно поврзани и се однесуваат на иста правна работа. III. ПОСЛЕДИЦИ ШТО ЌЕ ПРОИЗЛЕЗАТ ОД ПРЕДЛОЖЕНИТЕ РЕШЕНИЈА. 9
Со предложените измени и дополнувања ќе се поедностави постапката за остварување на одредени права од социјална заштита и ќе се подобри социјалната состојба на одредени категории на граѓани. IV. ПРИЧИНИ ЗА ПРЕДЛАГАЊЕ НА ОДРЕДБИ КОИ ИМААТ ПОВРАТНО ДЕЈСТВО Измените и дополнувањата на Законот за социјалната заштита не предвидуваат одредби со повратно дејство. Tekst na odredbite na Zakonot za socijalnata za{tita koi se menuvaat ^len 20-a Pravo na postojana pari~na pomo{ i pravo na socijalna pari~na pomo{, ne mo`e da ostvari lice koe: 10
- mo`e samo da se izdr`uva, - ne pobaralo izdr`uvawe od liceto koe e dol`no da go izdr`uva vrz osnova na Zakonot za semejstvoto, osven ako centarot za socijalna rabota utvrdi deka liceto koe spored zakonot e dol`no da go izdr`uva ne e vo mo`nost da go dava izdr`uvaweto, - ne ostvarilo izdr`uvawe vrz osnova na sklu~en dogovor za do`ivotna izdr{ka, a ne pokrenalo postapka za raskinuvawe na toj dogovor, - ne dostavilo dokaz deka e povedena postapka za raspredelba na ostavinata na ostavitel, na koja mo`e da se javi kako naslednik soglasno zakon ili vo tekot na postapkata ne se prifatilo za naslednik i - mo`e da obezbedi izdr`uvawe po druga osnova. ^len 23 Za socijalno neobezbedeno lice, vo smisla na ovoj zakon, se smeta lice koe nema prihodi ili ~ii prihodi po site osnovi, kako prihod na celoto semejstvo, se pomali od postojanata pari~na pomo{ utvrdena so ovoj zakon. Kako prihod vo smisla na stav 1 na ovoj ~len, ne se smeta pari~en nadomestok za pomo{ i nega od drugo lice, detski dodatok i poseben dodatok ostvaren vrz osnova na drugi propisi. ^len 29-v Mese~niot prihod na liceto, semejstvoto ili doma}instvoto se opredeluva spored prose~niot mese~en prihod na liceto, odnosno na site ~lenovi, ostvaren po site osnovi vo poslednite tri meseci pred podnesuvawe na baraweto za ostvaruvawe na pravo za socijalna pari;na pomo{. Kako prihod, vo smisla na stav 1 na ovoj ~len, ne se smetaat: pari~en nadomestok za pomo{ i nega od drugo lice, detski dodatok i poseben dodatok, nadomestoci za telesno o{tetuvawe, nadomestok po osnova na rabotno anga`irawe, ednokratna pari~na pomo{ i pomo{ vo natura za pretrpena elementarna nepogoda i pari~en nadomestok za tro{oci za zgri`eno lice vo zgri`uva~ko semejstvo. ^len 34 Ednokratna pari~na pomo{ ili pomo{ vo natura se dodeluva na lice ili semejstvo, koi se na{le vo polо`ba na socijalen rizik, zaradi pretrpena prirodna nepogoda ili epidemija, podolgo lekuvawe vo zdravstvena ustanova, ili druga socijalna kriza. 11
Pod pomo{ vo natura, vo smisla na ovoj zakon, se podrazbira obezbeduvawe na obleka, ishrana i drugi sredstva neophodni za minimalna egzistencija na gra aninot i semejstvoto. Iznosot na ednokratnata pari~na pomo{ mo`e da iznesuva najmnogu do visina na dve prose~ni mese~ni neto plati po rabotnik vo Republika Makedonija ostvareni vo poslednite tri meseci. Iznosot na ednokratnata pari~na pomo{ so akt go opredeluva minsterot. Ednokratnata pari~na pomo{ se ostvaruva vo centarot za socijalna rabota, a vo itni i neodlo`ni slu~ai ministerot mo`e da ja dodeli ednokratnata pari~na pomo{. Protiv re{enieto na ministerot od stavot 5 na ovoj ~len mo`e da se izjavi `alba do Komisijata na Vladata za re{avawe na upravni raboti vo vtor stepen od oblasta na trudot, socijalnata politika i zdravstvoto (vo natamo{niot tekst: Komisijata na Vladata). Pravoto od stav 1 na ovoj ~len po isklu~ok vo nesre}ni slu~ai, akutna bolest koja bara bolni~ko lekuvawe i sli~no mo`e da go koristat i dr`avjani na Republika Makedonija koi nemaat postojano `iveali{te, kako i stranci koi nemaat postojan prestoj na `iveewe vo Republika Makedonija. ^len 62 Od delokrugot na javnite ovlastuvawa centarot gi vr{i slednive raboti: - re{ava za pravata od socijalna za{tita, utvrdeni so ovoj zakon; - re{ava za rabotite utvrdeni so semejno-pravnite propisi; - re{ava za pravata utvrdeni so Zakonot za za{tita na decata, i toa: detski dodatok, poseben dodatok i pomo{ za oprema na novoroden~e; - re{ava za pravoto utvrdeno so Zakonot za azil i privremena za{tita i toa pari~na pomo{ na lice so status na priznaen begalec i na lice pod humanitarna za{tita; - postapuva po rabotite utvrdeni so krivi~no-pravnite propisi i - vr{i i drugi raboti utvrdeni so zakon. ^len 90 Po baraweto za ostvaruvawe na pravo od socijalna za{tita vo prv stepen re{ava centarot nadle`en za podra~jeto na koe podnositelot na baraweto ima `iveali{te. Po `albata protiv re{enieto na centarot re{ava ministerot. @albata ne go odlo`uva izvr{uvaweto na re{enieto. 12
^len 95 Pravoto na postojana pari~na pomo{ i pari~en nadomestok za pomo{ i nega od drugo lice se ostvaruvaat od prviot den na mesecot vo koj e podneseno baraweto. Чlen 126 Globa vo iznos od 3.000 do 5.000 evra vo denarska protivvrednost }e se izre~e za prekr{ok na ustanovata za socijalna za{tita ili drugo pravno lice, odnosno globa vo iznos od 800 do 1.000 evra vo denarska protivvrednost }e se izre~e i na fizi~ko lice koe vr{i opredeleni raboti od socijalna za{tita, ako: - korisnikot na socijalna za{tita go postavuva vo neednakva polo`ba (~len 7-v); - ne izvesti za prestanok na rabota na privatnata ustanova (~len 45-a); - fizi~ko lice ne vodi evidencija za korisnicite i dadenite uslugi (~len 89-p stav 1 alineja 3) i ne izvesti za privremeniot prestanok za vr{ewe na rabotite (~len 89-u stav 2); - pravnoto lice prodol`i so davawe na uslugi na stari lica i vozrasni lica so telesna popre~enost sprotivno na odredbite na ovoj zakon, po donesenoto re{enie za zabrana za vr{ewe na rabotite od socijalnata za{tita (~len 126); - ne pru`i socijalna za{tita na lice vo polo`ba od socijalen rizik (~len 63 stav 1 alineja 2); - ne vodi ili neuredno ja vodi propi{anata evidencija i dokumentacija (~len 59 stav 1); - ne primi korisnik na pravo od socijalna za{tita, a vo ustanovata ima mesto ili go otpu{ti pred da gi prezeme potrebnite merki (ustanovite za socijalna za{tita od ~len 74 do 88); - ne gi sprovede merkite utvrdeni vo ~len 113 stav 3 od ovoj zakon; - ne postapi po re{enieto za otstranuvawe na konstatiranite nedostatoci i nepravilnosti vo opredeleniot rok (~len 118-q stav 1 alineja 1 i 2); - ne ja po~ituva zabranata za sproveduvawe na merki i prezemawe raboti koi se vo sprotivnost so zakonot i drug propis, pri vr{ewe raboti od socijalna za{tita, ( ~len 118- m stav 1 alineja 1); - ne ja po~ituva zabranata za rabota na ustanova za socijalna za{tita i drugo pravno ili fizi~ko lice koe vr{i odredeni raboti od socijalna za{tita i ne gi prezema drugite merki od ~len 118-o stav 1 alineja 1 i 2 na ovoj zakon; 13
- onevozmo`i vr{ewe na nadzor nad stru~nata rabota (~len 123) i - vo opredelen rok ne prezeme merki za otstranuvawe na utvrdenite nedostatoci od izvr{eniot nadzor nad stru~nata rabota i za toa ne go izvesti Ministerstvoto za trud i socijalna politika i Zavodot za socijalni dejnosti (~len 125). Globa vo iznos od 800 do 1.000 evra vo denarska protivvrednost }e se izre~e i na fizi~ko lice koe vr{i opredeleni raboti od socijalna za{tita za prekr{ocite od stavot 1 na ovoj ~len. Globa vo iznos od 700 do 1000 evra vo denarska protivvrednost }e se izre~e i na odgovornoto lice vo ustanovata za socijalna za{tita i na rabotnikot koj neposredno gi vr{i rabotite za prekr{ocite od stavot 1 na ovoj ~len." 14