» π åμ «Õß Áßª Ÿ «â«πè â Ÿ π ßÀ«âÕ ÕÁ. Abstract

Transkript

1 Original Article» π åμ «Õß Áßª Ÿ «â«πè â Ÿ π ßÀ«âÕ ÕÁ Situation Analysis of Cervical Cancer Screening by Visual Inspection with Acetic Acid in Roi-Et Province æ πàß 1, ÿæ «π ππ å *2, ÿã å «π ππ å 1 Patchariya thonhongsa 1, Supon Limwattananonta *2, Chulaporn Limwattananon 3 1 «π» μ å À «Õπ àπ Õ. Õß. Õπ àπ μ å ß À» μ å À «Õπ àπ Õ. Õß. Õπ àπ Received: 3 May 2007 Accepted: 8 August 2007 Abstract A cervical cancer screening aims for early detection of the precancerous lesions and provision of the appropriate treatment before the lesion advances to cancer years later. However, in low - resource settings the screening coverage is low. The Visual Inspection with acetic acid (VIA) program was first implemented in Thailand as a pilot project in 4 districts of Roi Et in 2000 and has been expanded to primary care settings throughout the province in It has been expected this approach could increase the coverage of cervical cancer screening in the target women. The purpose of this study is to assess the situation of program effectiveness with respect to the coverage rate between Data of VIA screening between were obtained from electronic screening records which included 101,205 screening visits totally, where as data of VIA screening in 1998 and Pap smear screening between were obtained from monthly annual performance reports of The Corresponding Provincial Health Office. This study shows that the 5-year cumulative coverage ( ) by VIA based on number of women years in 2006 was 47.2%. The new screening coverage rate by VIA and Pap smear increased from 3.4% to 6.1% after VIA expanded throughout the province and increased from 7.9% to 10.1% after The National Health Security Board allocates budget to support cervical cancer prevention and control program through vertical program. The percentage of VIA screenings as a proportion of all new screening of women aged was 68%, on average. Women aged had the highest screening coverage. The highest proportions of VIA tests were screened at District hospital level. Barrier to cervical cancer screening in supply side is insufficient of service provider. Factors associated demand side such as the immigration of target women, embarrassment, lack of knowledge and perceived information about cervical cancer are barriers to screening among women. This study provides that VIA is a potential alternative screening method of cervical cancer prevention in the low coverage screening, low resource settings like rural areas in Thailand. Keyword: Situation analysis, Cervical cancer, Acetic acid *ºŸâ π Ë μ μàõ â: ÿæ «π ππ å» μ å À «Õπ àπ» æ å , supon@kku.ac.th

2 IJPS Vol.3, No. 2, Jul-Dec àõ μ «Õß Áßª Ÿ «μ ÿª ß å æ ËÕ Õß Õ Èπμâπ Àâ Ë À àõπ Ë æ π ª ªìπ Áß πõ ªï â ßÀπâ Õ à ß Áμ πª» Ë æ μ «Õß Áßª Ÿ ß «Õ ÿ μë πªï 2543 ª» âπ μ «Õß â««via â ªìπ ß π àõß Èß πæ Èπ Ë 4 Õ Õ Õß ßÀ«âÕ ÕÁ Õ ÿ Èß ßÀ«πªï 2545 â««à«ß «à ªìπ«Ë æ Ë «Õ ÿ μ «Õß π μ ÿà ªÑ À â» Èßπ È «μ ÿª ß å æ ËÕ«Àå π å «Á Õß ß Õ μ «Õ ÿ Õß μ «Õß π à«ßªï âõ Ÿ μ «Õß â««via πªï â π âõ Ÿ Õ Á Õπ å π«π 101,205 Èß âõ Ÿ μ «Õß â««via πªï 2541 âõ Ÿ μ «Õß â««pap smear πªï â ß πª Õπ Õß π ß π ÿ ßÀ«º» æ «à Õ μ Õ ÿ 5 ªï ( ) â««via π μ ÿà ªÑ À Õ ÿ ªï πªï 2549 à à 47.2% «Õ ÿ π μ À à Ë â μ «Õß Áßª Ÿ «VIA Pap smear ÈßÀ æ Ë 3.4% πªï 2541 ªìπ 6.1% À ß Ë Ë μ «Õß â««via Õ ÿ Èß ßÀ«æ Ë 7.9% πªï 2547 ªìπ 10.1% À ß Ë π ß πª π ÿ æ Ààß μ π π πÿπ â πß ª π ß «ÿ ªÑÕß π Áßª Ÿ μ À à â μ «â««via Ë ªìπ 68.0% Õß μ Ë â μ «Õß ÈßÀ μ Õ ÿ ªï â μ «Õß ªìπ à«π Ÿß ÿ μ à«π À à â μ «Õß π ßæ ÿ π ªìπ 60.3% Õÿª π μ «Õß Áßª Ÿ â πºÿâ Àâ Õ â Àπâ Ë à æ ßæÕ â πºÿâ Õ â Ëπ ßß π «Õ «Ÿâ âõ Ÿ Ë «Áßª Ÿ» π È ß Àâ ÀÁπ«à VIA ªìπÕ «Àπ Ëß π μ «Õß æ ËÕªÑÕß π Áßª Ÿ æ π æ Èπ Ë Ë «Õ ÿ Õß μ «ÕßμË æ àπ μ π Õßª» :» π å Áßª Ÿ πè â Ÿ π Áßª Ÿ ªìπ Áß Ëæ àõ ªìπÕ π Õß π μ Ë«ªìπª âõ 10 Õß Áß ÈßÀ âõ 80 Õß Áß ª Ÿ æ πª» ßæ π å«à Ë«μ À à Ë Áßª Ÿ π«π 493,000 μàõªï «μ 274,000 μàõªï (Ashford et al., 2004; Ferley et al., 2000) À ª» Áß ªìπ Àμÿ Õß «μ Õß π ªìπÕ π Àπ Ëß Áß π μ Ë ªìπ Àμÿ Õß «μ Ë ÿ Õ Áßª Ÿ À Õÿ μ åª μ πμ Õ ÿ Õß Áß ª Ÿ πª» Ë Ÿß Ë ÿ à 26.7 μàõ μ (Sriplung et al., 2003) Áßª Ÿ ß ß ªìπªí À ß ÿ Ë Õßª» Àâ Ÿ «μ Õß ª π Èπ ª Õß à â à π æ ªìπ π«π Èß Ë π «ªìπ ß Áßª Ÿ ªìπ Áß Ë «π «ÿ ªÑÕß π â («πμå æß»å, 2542) μ «Õß ªìπ ªÑÕß π Áßª Ÿ Èπ ÿμ Ÿ ÿ ª ß å æ ËÕμ «À Õ Àâ â μ Èß μà Ë Àâ à Àâ Õ Àπâ ªìπ Áß ÿ Ëß ªìπ«Ë ÿâ à «Ëπ Ë ÿ Õ μ «å«õßª Ÿ À Õ Pap smear ( μÿæ, 2547) πª»æ π Ë Õß Áßª Ÿ Ë Õ ÿ

3 Õÿ μ å π Áßª Ÿ ß â ÀÁπ â âõ Ÿ Õßª»øîπ π å Õ π å «π Ëß ªìπª» Ë Õß Áßª Ÿ Õ ÿ âõ 100 ÀâÕÿ μ å Áßª Ÿ ß â ß âõ (Anttila et al., 2004) Õ à ß Áμ πª» ßæ π Ëß æ àõπ â ß μ «Õß â««pap smear Ëß «π À ÈπμÕπ μâõß Õº Õà π å º ª μ ßÀâÕßªØ μ Àâ «Õ ÿ Õß μ «Õß â««ß à «àõπ â ßμË πª» Ë æ âπ μ «Õß «ª Ÿ â«πè â Ÿ â«μ «Ÿ «º ª μ Õßª Ÿ â«μ (Visual Inspection with Acetic acid, VIA) Ëßº» æ «à ªìπ«μ «Õß Ëæ «à ««(sensitivity) Ÿß «à Pap smear μà «æ (specificity) μë «à (ACCP, 2004; Sankaranarayanan, 2005) ËßÕ Àâ º ««ß (false positive) Ë Ÿß ªìπ π μ μ À Õ àßμàõ æ ËÕ π πà Õ Àâ π ªìπ Ëßº» ß Àâ ÀÁπ«à à Àâ Õ πμ (Gaffikin et al, 2003) πõ π È π â«è ÁπÀ æ «º ª μ ªìπ Àâ Á Èπ π Èß «Ë «à single visit approach À Õ see and treat Àâ â ß Èπ «ÿâ à ß â π»» μ å (Goldie et al., 2005; ÿ«π, 2550) æ Õ à ß Ëß π Ë Ë ªí À π â ß «Õß π Áß Ààß μ π ªï 2543 ß π«à Õ Ë μ â μ «Õß «Pap smear æ ß 5% (Srivatanakul, 2000) ß π «Õ ÿ Õß μ «Õß ßÀ«âÕ ÕÁ πªï 2543 æ ß âõ 4.7% ßπ Èπ Áßª Ÿ ß ªìπªí À ß ÿ Ë Õ π μâπ Õß ßÀ«âÕ ÕÁ Ëß ªìπ æ Èπ Ë π æ (Chaisiri, 2000; Palanuwong, 2007) ßπ Èπ πªï æ.» Õπ «Ÿμ π æ å Ààßª» Õß å Johns Hopkins Program for International Education in Gynecology Situation Analysis of Cervical Cancer Screening by Visual Inspection with Acetic Acid in Roi-Et Province P Thonhongsa et al 93 and Obstetrics (JHPIEGO) à«ÿã ß å À «À «Õπ àπ π ß π ÿ ßÀ«âÕ ÕÁ â Ë ß Õß Õß VIA π μ ßÀ«âÕ ÕÁ ÿ ÿàßà æ ËÕ æ Ë «Õ ÿ π μ «Õß Ë πæ Èπ Ë 4 Õ Õ Õ Õ Õ μ «μÿ æ μ æ π æπ æ ª ÿ μμå Ëß â» «ß «ª Õ Õ «ªìπ ª â Õß«VIA à««º ª μ â«è Áπ π (SAFE project) (Gaffikin et al., 2003) À ß π Èπ πªï 2545 â æ Èπ Ë π π Õ ÿ Èß ßÀ«âÕ ÕÁ «17 Õ Õ» Èßπ È «μ ÿª ß å æ ËÕ«Àå π åμ «Õß Áßª Ÿ π â π «Õ ÿ Õß μ «Õß π ßÀ«âÕ ÕÁ» «Õ ÿ Õß π πß π â«ª Õ μ «Õ ÿ àõπ À ß π μ «Õß â««via â ª Õ μ «Õ ÿ àõπ À ßπ μ «Õß Áßª Ÿ Õß π ß πª π ÿ æ Ààß μ ( ª.) μ ÿà ªÑ À Õß μ «Õß â««via Õ μ Õ ÿ ªï à â μ «Õß àõ Ÿà À«à ß μ Èß å à ª «μ hysterectomy π Ë μ «Õß â««pap smear μ «Õß π μ Õ ÿ ªï (π Õß æ å Àπ Õ ÿ μ ÿà ªÑ À Õ 35, 40, 45, 50, 55, 60 ªï) «Èß» ªí À Õÿª π π πß π π ÿ Õß ÕßºŸâ Àâ ÿ æ » μ «ß ÿ «(cross - sectional study) æ ËÕª πõ μ «Õ ÿ Õß μ «Õß Áßª Ÿ π ßÀ«âÕ ÕÁ À«à ß ªï 2541 ß ªï 2549 ª Õ μ «Õ ÿ Õß μ «Õß Áßª Ÿ πªï 2545 Ëß ªìπ «Àπ ËßªïÀ ß π «VIA â â π μ «Õß ªï 2541 Ëß ªìπ

4 IJPS Vol.3, No. 2, Jul-Dec «àõπ Ë π «VIA â «ß ª Õ μ «Õ ÿ Õß μ «Õß Áßª Ÿ πªï 2548 Ëß ªìπ «Àπ ËßªïÀ ß Ë π Õß ª. ªï 2547 Ëß ªìπ «àõπ Ë π Õß ª. π Àπ ß ª ÿà ªÑ À π«ß π πß π «ÿ ªÑÕß π Áßª Ÿ âõ Ÿ μ «Õß Ëπ «Àå â π âõ Ÿ Cervical Precancerous Information System with Thai modification (CPIStm) Ëß ªìπ π âõ Ÿ ºŸâ ÿ Õß ßÀ«âÕ ÕÁ π«π ÈßÀ 101,205 Èß À«à ßªï âõ Ÿ μ «Õß àõπ Ë π «VIA â πªï 2541 μ «Õß â««pap smear πªï ««ß πº ªØ μ ß πª Õπ Õß π ß π ÿ ßÀ«âÕ ÕÁ Ëß âõ Õß âõ Ÿ Õ ªìπ π«π ÈßÀ Ë μ «Õß â««pap smear à π μ Ë ªìπ À à â ( «âπ âõ Ÿ ªï )» π È ßª π«π μ À à Ë â μ «Õß â««pap smear à«π Õß μ π ßÀ«âÕ ÕÁ Ë μ «Õß È â««pap smear πªï 2545 Õ 25.7% μâ μ π «à Õ μ μ «Õß È â««pap smear π μà ªï à μ μà ß π âõ Ÿ π«πª π μà ªï π âõ Ÿ ª Õß ª Õß «ß À (Department of Provincial Administration, DOPA) Õ μ «Õ ÿ Õß μ «Õß π«π«π μ π ÿà ªÑ À Ë â μ «ÕßÀ â«π«π μ ÿà ªÑ À ÈßÀ Ë «â μ «Õß «Àå âõ Ÿ ª «Õ ÿ À«à ßªï ªï » ªí À Õÿª π π πß π μ «Õß â«å ß (In - depth interview) ºŸâ Àâ ÿà Õ μ «Õ à ß multistage stratified Èπ Ÿ Ë 1 àßμ π ß æ ªìπ π 30 μ ß «à 30 μ ß Èπ Ÿ Ë 2 àßμ «Õ ÿ Õß μ «Õß ªìπ Ÿß μë ßæ Ë Õ ªìπ ÿà μ «Õ à ß æ ËÕ å ß π«π 4 ßæ ºŸâ Àâ âõ Ÿ ªìπ â Àπâ ËºŸâ º Õ ß π «ÿ ªÑÕß π Áßª Ÿ ßæ 2 π âõ Ÿ Ë â å μ «Õ triangulation å â «ª 1-2 Ë«ß π ª â Õπÿ μ ºŸâ Àâ âõ Ÿ âõ Ÿ Ë âπ â ªìπ π«ß π «ß ºπª ª ÿß π πß πμ «Õß Áßª Ÿ Àâ Õ ÿ æ Ë Èπ º» «Õ ÿ Õß μ «Õß Áß ª Ÿ π μà ªï ß πμ ß Ë 1 π«π μ À à Ë â μ «Õß Áßª Ÿ «VIA Pap smear ÈßÀ æ Ë 8,734 πªï 2541 Ëß ªìπ à«ß «àõπ μ «Õß â««via æ Ë π«π ªìπ 16,887 πªï 2545 À ß Ë Ë μ «Õß â««via ËÕ ª Õ μ «Õ ÿ æ «à Õ μ «Õ ÿ πªï 2541 à 3.4% Õ μ «Õ ÿ πªï 2545 à 6.1% ËÕ ª π«π μ À à Ë â μ «Õß Áßª Ÿ πªï 2547 Ëß ªìπªï àõπ Ë ß Õß ª. æ «à π«π 20,726 æ Ë ªìπ 26,866 πªï 2548 Ëß ªìπ «Àπ ËßªïÀ ß Ë ß Õß ª. ËÕ ª Õ μ «Õ ÿ æ «à Õ μ «Õ ÿ πªï 2547 à 7.9% Õ μ «Õ ÿ πªï 2548 à 10.1% ËÕæ «Õ ÿ ÀÁπ «à μ «Õß Áßª Ÿ â««via Pap smear μ Èß μàªï π μ Õ ÿ ªï ª π«π ÿà ªÑ À πªï 2549 Õ μ à 44.8% À «Õ ÿ Õß μ «Õß æ â««via μ Èß μàªï

5 π μ ÿà ªÑ À Õ ÿ ªï ËÕ ª π«π ÿà ªÑ À πªï 2549 à à 47.2% ªìπÕ μ æ Ë Ë ªï 9.4% Ÿª Ë 1 ß à«π μ À à Ë â μ «Õß â««via π μà ªï æ «à μ À à Ë â μ «Õß â««via μ Èß μàªï à«π π à«ß 42.2% % Ë ªìπ 68.0% Õß μ Ë â μ «Õß ÈßÀ Situation Analysis of Cervical Cancer Screening by Visual Inspection with Acetic Acid in Roi-Et Province P Thonhongsa et al 95 ËÕæ ÿà Õ ÿ Õß μ Ë â μ «Õß â««via æ «à μ Õ ÿμë «à 30 ªï, ªï, ªï Õ ÿ «à 60 ªï â μ «Õß âõ 4.5%, 88.7%, 6.6% 0.3% μ ÀÁπ«à μ Õ ÿ ªï â μ «Õß ªìπ à«π Ÿß Ë ÿ ËßÕ π ËÕß ªìπ ÿà ªÑ À Õß μ «Õß â««via ß ß π Ÿª Ë 2 μ ß Ë 1 «Õ ÿ Õß μ «Õß Áßª Ÿ â««pap smear VIA π μ Õ ÿ ªï μ À à Ë â μ «Õß Ÿª π πß π ªï μ Õ ÿ ªï VIA Pap smear «Õ μ «Õ ÿ (%) àõπ VIA , ,734 8, ,162 13,448 3,439 16, π «VIA â ,276 22,393 4,087 26, ,037 14,829 5,897 20, Ë ß Õß ª ,437 16,717 10,149 26, ,819 12,411 16,979 29, # Percentage of new VIA visit to all new visits = VIA new visits x 100/all new visits Ÿª Ë 1 à«π μ À à Ë â μ «Õß â««via μ Ë â μ «Õß ÈßÀ

6 IJPS Vol.3, No. 2, Jul-Dec μ À à Ë â μ «Õß â««via ËÕ π μ Õ Õ π μà ªï ß ß π μ ß Ë 2 π«πâ «Õ ÿ Õß μ «Õß æ Ë Èπ πªï Ë 2 3 Õß π πß π μ ß Ë 3 «Õ ÿ Õß μ À à Ë â μ «Õß â««via π Õ Õ æ «à Õ Õ π À à ( ßæ ÿ π π «à 30 μ ß) «Õ ÿ ËÕ ª π«π ÿà ªÑ À πªï 2549 Õ μ À«à ß 49.9% % πõ Õ π Á ( ßæ ÿ π π 30 μ ß) «Õ ÿ ËÕ ª π«π ÿà ªÑ À πªï 2549 Õ μ À«à ß 9.1% % À μæ Èπ ËÕ Õ Õß ( ßæ ßÀ«) «Õ ÿ ËÕ ª π«π ÿà ªÑ À πªï 2549 Õ μ 19.0% ÀÁπ«à μõ Õ Õß «Õ ÿ ËμË ËÕ ª Õ ÕÕ Ëπ Õ Õ π À à «Õ ÿ â ß π à«πõ Õ π Á «Õ ÿ μ μà ß π Èßπ È âõ Ÿ å ß æ ºŸâ º Õ ß π μ «Õß π ßæ Ë «Õ ÿ Ÿß ª ßæ Ë «Õ ÿ μë æ «à ªí Ë μ μà ß π π π πß π Õß Õ Ÿª π πß πæ «à ßæ Ë «Õ ÿ Ÿß π Ÿª ÕÕ Àπà«ËÕπ ËÕ à ß Ë Õ π Ë ßæ Ë «Õ ÿ μë Àâ æ π à«ß Ë Ë π π à π Èπ πõ π È ª æ π å ß ÿ π π πÿπ ÕßºŸâ À Ë π μàõ π ËÕß ÿ å π âπà μ ªÑ À æ ÿà μ Ë ªìπ ßß π â Ëπ ªìπªí Àπ Ëß Ë º Àâ «Õ ÿ Õß μ «Õß æ Ë Èπ Ÿª Ë 2 à«π μ À à Ë â μ «Õß â««via μ Ë â μ «Õß ÈßÀ ËÕæ æ ÿ ËªØ μ ß π «ÿ ªÑÕß π Áßª Ÿ Õß ßæ π 30 μ ß «à 30 μ ß ª π«π ÿà ªÑ À Ë «â μ «Õß πªï 2549 æ «à ßæ π «à 30 μ ß ß π «à πõ π Èæ «à à«π Õß π«π ÿà ªÑ À π«πºÿâ Àâ º μàõ «Õ ÿ Õß μ «Õß ÀÁπ â«à ßæ Ë à«π ÿà ªÑ À μàõºÿâ Àâ πâõ «Õ ÿ «à ß ß πμ ß Ë 3 à«π Õß μ Ë â μ «Õß â««via μ Èß μàªï ËÕ π μ ª π æ «à â μ «Õß π π Õπ ªìπ 39.4% ßæ ÿ π 60.3% ßæ ª ßÀ«0.3% ÀÁπ â«à μ à«π À à â μ «Õß π ßæ ÿ π ßμ ß Ë 4 À» ªí À Õÿª ºŸâ Àâ å ÿª ªìπª Áπμà ßÊ â ßπ È â πºÿâ Àâ ÿ æ

7 1. â πõ μ ß ÕßºŸâ Àâ Ëß ß à æ ß æõ ËÕ ª ß π πõ π È μ «Õß â««via μâõßºà π Õ π æ ßπ ÈπºŸâ Àâ àõπ â ß π«ππâõ ËÕ ÿà ªÑ À ÀπÕßæÕ Situation Analysis of Cervical Cancer Screening by Visual Inspection with Acetic Acid in Roi-Et Province P Thonhongsa et al ºŸâ Àâ μâõß º Õ ß πà Õ à ßÕ Ëπ â«àâº π πß πμ «Õß μ ªÑ À â àõπ â ß à â μ ß Ë 2 «Õ ÿ Õß μ «Õß â««via π μà ªï π Õ Õ ª Õ Õ ßæ Ë«ª Õß ßæ ÿ π π 30 μ ß μ «ª ÿ μμå μÿ æ μ æ π «ÿ æπ æ æ Ï Õß «ß æπ Õ Á ßÀ Ÿ ßæ ÿ π æπ Õß π 60 μ ß ÿ«ÿ (%) (%) (%) (%) (%) 0 (0.0) 1,285 (4.9) 1,444 (5.5) 1,261 (4.8) 988 (3.8) 0 576` 1,967 1, (0.0) (5.1) (17.5) (13.7) 1.8) (8.0) (12.8) (14.2) (7.1) (6.5) ,006 1,647 1,612 (1.0) (7.1) (9.0) (14.8) (14.5) 403 1,706 1, (4.9) (19.7) (13.9) (6.1) (8.2) 548 2,213 1,183 1,530 3,169 (4.2) (16.2) (8.9) (11.5) (24.3) 1,151 1,638 1, (19.3) (26.0) (18.1) (5.3) (13.5) 1, (15.0) (5.9) (10.3) (6.4) (10.2) (16.2) (21.4) (25.3) (3.9) (7.0) (26.5) (13.4) (9.5) (29.8) (0.2) 1,881 2, (20.1) (26.3) (2.1) (8.1) (0.1) (0.0) (0.0) (0.1) (7.3) (1.6) 1, (22.6) (4.5) (8.1) (10.4) (5.6) 493 1, (7.2) (14.7) (7.9) (3.4) (13.9) 1,085 3,276 1,240 3, (5.9) (17.1) (6.7) (16.2) (4.0) 1,829 1,115 1,388 1, (13.6) (8.0) (10.0) (13.5) (6.0) 2,130 3, , (15.2) (26.0) (4.7) (8.7) (4.0) Ë (%)

8 IJPS Vol.3, No. 2, Jul-Dec â πºÿâ 1. â π âπà μ ÿà ªÑ À π ËÕß μ ÿà ªÑ À à«πàπ Ëß â Ëπ ßß π Àâ μ μ μ À à π È Àâ μ «Õß Áß ª Ÿ ªìπ ª â 2. â π«π «ËÕ π ËÕß μ ß à«π π âõß Ëπ ß «Õ π Ë μâõß μ «π «Ÿâ «â Ë «Áßª Ÿ àπ à «à â ªìπ Áßª Ÿ π ÀâÀ â π ËÕß Ë«ª ª π «â «à ªìπ Áß à ÀâÀ â πõ π È π π π à«ß ß à Õ Àâ μ ß à«π à ÀÁπ «μ ß Ë 3 «Õ ÿ Õß μ «Õß â««via ß πμàõºÿâ Àâ μàõªï π Õ Õ Õ Õ μ À à Ë â μ «Õß ªï μ Õ ÿ ªï πªï 2549 «Õ ÿ (%) π«π ÿà ªÑ À μàõ ºŸâ Àâ 1 μàõªï ßæ Ë«ª Õß 4,980 26, ,368 μ «4,314 11, ,827 ª ÿ μμå 3,112 6, μÿ æ μ æ π 5,172 11, ,231 «ÿ 4,469 8, ,119 æπ æ 8,643 13, ,860 æ Ï 5,091 6, ,055 ßæ ÿ π ÀπÕßæÕ 3,704 8, ,607 π 30 μ ß Õß «ß 1,406 2, æπ 2,194 2, Õ 5,452 10, ,006 «282 3, ,031» Á 2,670 5, ,752 ßÀ 3,262 6, ,294 ßæ ÿ π Ÿ 9,381 18, ,700 π 60 μ ß æπ Õß 7,060 14, ,829 ÿ«ÿ 8,473 14, ,959 «79, , ,168

9 â ππ âõ Ÿ 1. π μ «Õß Áßª Ÿ Ëß ß à π μàõ ªØ μ π ËÕß Àπ Õ ÿ Õß μ ÿà ªÑ À Õß μ «â««pap smear VIA È âõπ π «Èß «μ μà ß Õßπ μ «Õß Áßª Ÿ π μà CUP 2. μ μ àßμàõºÿâªé«ß à Ÿ å «à â Ëß àßº Àâ à μ μ º πºÿâªé«â Situation Analysis of Cervical Cancer Screening by Visual Inspection with Acetic Acid in Roi-Et Province P Thonhongsa et al π âõ Ÿ Ë â π âõ Ÿ ºŸâ ÿ Õß μ «Õß ªìπ π âõ Ÿ π À«à ß«Pap smear VIA Àâ ª «º àõπ â ß æ Ë ß π 4. ª æ π å ß ÿ ºà π ËÕμà ßÊ àπ»πå «ÿ Àâ μ ÿà ªÑ À àμ Àπ ÀÁπ ß «Õß μ «Õß Áß ª Ÿ μ ß Ë 4 à«π π«π Èß Õß μ «Õß â««via π μ ª π ª π «π Õπ 5,734 9,244 4,781 12,274 4,647 36, % 38.0% 28.1% 49.7% 37.4% 39.4% ßæ ÿ π 9,038 14,916 12,096 12,415 7,720 56, % 61.4% 71.1% 50.3% 62.2% 60.3% ßæ ßÀ« % 0.8% 0.0% 0.1% 0.3% «åº» «Õ ÿ Õß μ «Õß Áßª Ÿ π «5 ªï Õß ßÀ«âÕ ÕÁ μë «à ªÑ À Ëμ Èß «â Õ Õ ÿ 80% π «5 ªï Àμÿº ª Àπ Ëß Õ Ë μ ÿà ªÑ À â Ëπ ßß π «Èß μ à«πàπ Ëß Ë à â μ «Õß ß «Õ Ë μ «π μ π μõ Õ Õß â μ «Õß ªìπ à«π ËμË «à æ Èπ ËÕ ÕÕ ËπÊ âõ ß μ ÕßºŸâ Àâ æ «à μ πæ Èπ ËπÕ μ» â μ «Õß ªìπ à«π «à μ πæ Èπ Ë μ» Ëß Õ âõß º» Õß«πªï 2538 ªï 2540 μ à«πàπ Ëß Àâ Àμÿº «à μ «Õß Ë π âõ Ÿ Õß à«ππ È ß à â μ μ æ ËÕª π «Õ ÿ π ËÕß μ π μ» ß «Õ ÿ Õß μ «À Áßª Ÿ à Ÿß π ß «ß å æ ËÕ æ Ë «Õ ÿ Õß μ «π È Àâ ÿ» àß μ «À Áßª Ÿ π μà ßÊ «ÈßÕ π π ß å âàπà«ÿ ËÕπ Ë Õ» «à«õ» ÿ π Õ ÿ π μ» π«πâ à«π μ À à Ëμ «Õß â««via ÀÁπ«à π μà ªï π«πâ Ë ß Ëß ªìπ ª â«à À ß Ë π μ «Õß Áß ª Ÿ â««pap smear ÕÕ π μ Èß ªÑ À â ªí À π μà ÈπμÕπ Õß«Pap smear àπ μ Èß ª πß π Àπà«Õà π å«àâ π πß π ««Á«Èπ «Èß ÕÕ Àπà«ËÕπ Ë à«μ «Õß â««via Àâ μ ÿà ªÑ À â ß μ «Õß â««pap smear â Èπ πõ π È μ «Õß Áßª Ÿ â««pap smear â Àπâ Ë π Õπ Àâ μ «Õß

10 IJPS Vol.3, No. 2, Jul-Dec â π Ë μ «Õß â««via ºŸâ Àâ μâõß ªìπæ Ëºà π Õ À Ÿμ æ à π Èπ Àâ ªìπ âõ π â πõ μ ß ÕßºŸâ Àâ πõ π Èæ «à ÿà ªÑ À Ë ªìπ À à à«π À à â μ «Õß π à«ß Õß ß ªï π ËÕß π«π μ Ë à âμ «Õß ß Õ Ÿà μ Ë μ «Õß â«á μ «ªìπª à«π μ ÿà Ë ß à â μ «Õß Á ß ß à μ «Õß ßπ Èπ ÿ Ë æ Ë «Õ ÿ Àâ æ Ë ÈπμâÕßÀ ÿ å æ ËÕ Àâ μ ÿà Ë à μ «Õß μ «Õß æ Ë «Õ ÿ Õß μ «Õß Áßª Ÿ à Àâ Á â ß ß Àπ Ëß Àâ ÿ» àß μ «Õß π μ Ë μà ßÊ π π ÿ àπ ß πõπ à Á π π «ß π Õ ËπÊ «Èß º π π ª ß μ ÿà Õ Ëπ ËÕ Ÿà π Õ «μ æ ËπâÕß æ ËÕπ â πõ à«π à«æ Ë «Õ ÿ Õß μ «Õß Áßª Ÿ â «Àå âõ Ÿ ºŸâ «Õ ÿ Õß μ «Õß π ÿ π ªìπ Ëß ªìπ à«π «ß ºπ Àâ æ ËÕ Õ ÿ ÿà ªÑ À ËμâÕß â ß åμ «À Áßª Ÿ «πâπ æ Ë π μ Ë à μ «À Áßª Ÿ ß ß å π ÿ π Àπà«ÿ ËÕπ Ë πà ªìπ Ë ª æ ß Àπ Ëß πæ Èπ Ë æ π μ π Ë μ «À Áßª Ÿ ª μ à Õ ÿ μ ÿà Ë ß â À âõ Õß» π Èßπ È Õ «π» æ ËÕ ª Õ μ «Õ ÿ ª πªï 2541 ªï 2545 π ËÕß πªï 2543 ªìπ à«ß «π πß π SAFE project Ëß ªìπ» π àõß ß àπ âõ Ÿ «Àå π ËÕß Õ ªí Õ ËπÊ Ë àßº μàõ «Õ ÿ πªï ªìπ «Ë ß à â π π μ «Õß â««via ÿ æ Èπ Ë Õß ßÀ«À π«π μ À à Ë â μ «Õß â««pap smear π μà ªï π«à«π Õß μ π ßÀ«âÕ ÕÁ Ë μ «Õß È â««pap smear πªï 2545 ßπ ÈπÕ μ μ «Õß È â««pap smear π μà ªï à μ μà ß π πõ π È à âõ Ÿ π«π μ Ëμ «Õß â««pap smear π μà à«ßõ ÿ â Àâ à ª «VIA â «Èß âõ Ÿ Ë «ªí À Õÿª π μ «Õß ªìπ ÿ Õß π â πºÿâ ÿ æ à π Èπ À âõ Ÿ â πºÿâ ÿ æª Õ Àâ â ªí À Õÿª π π πß π «ß ºπ â â Õ ÿ Èπ âõ Ÿ Õß» ß π â π μ μ àßμàõºÿâªé«º «π Èπ ÿ â Ëß ªìπ à«π Àπ Ëß Ë «àßº μàõ «Á π π πß π «ÿ ªÑÕß π Áßª Ÿ ÿªº» «Õ ÿ Õß μ «Õß Áßª Ÿ â««via Pap smear π «5 ªï Õß ßÀ«âÕ ÕÁ ª π«π μ ªÑ À Õ ÿ ªï πªï 2549 Õ μ à 44.8% «Õ ÿ Õß μ «Õß â««via ª π«π μ ªÑ À Õ ÿ ªï πªï 2549 Õ μ à 47.2% ªìπ Õ μ æ Ë Ë ªï 9.4% à«π Õß μ À à Ë â μ «Õß â««via Ë ªìπ âõ 68% Õß μ Ë â μ «Õß ÈßÀ «Õ ÿ Õß μ «VIA π Õ Õ æ «à Õ Õ π À à Ë ß æ π 60 μ ß Õ μ À«à ß 49.9% % Õ Õ π Á Ë ßæ π 30 μ ß Õ μ À«à ß 9.1% % ßæ Ë«ª Õ μ 19% à«π Õß π«π ÿà ªÑ À π«πºÿâ Àâ º μàõ «Õ ÿ Õß μ «Õß ÀÁπ â«à ßæ Ë à«π ÿà ªÑ À μàõºÿâ Àâ μë

11 «Õ ÿ Ÿß «à μ Ë â μ «Õß π ßæ ÿ π à«π 60.3% «à π Õπ ßæ Ë«ª ËÕ ª º π πß π ªÑ À Ëμ Èß «â Õß μ «Õß â««via Õ Õ ÿ 80% π μμ ª» Situation Analysis of Cervical Cancer Screening by Visual Inspection with Acetic Acid in Roi-Et Province P Thonhongsa et al 101 «5 ªï «Õ ÿ ßμË «à ªÑ À Àμÿº à«πàπ Ëß ªí À â Ëπ Õß ßß π «Õ àμ Àπ ß «Õß μ «Õß Õ μ ß â πºÿâ Àâ ÿ æ à æ ßæÕ â ÿπ π πÿπ ± μ«à «Õπ àπ À ÿπ » μ å À «Õπ àπ π (The Population and Reproductive Health Capacity Building Program, The World bank) Õ Õâ ßÕ ß μÿæ» Ÿ å «Áßª Ÿ π : μÿæ» Ÿ å,. Áß ª Ÿ «π. ÿß æ- À π : æ øõ π ÿä å π μõ å. Àπâ «πμå π μ, æß»å Õ» ß Ÿ Õ ÿ Epidemiology of Gynecologic Cancers π: «πμå π μ, μ» ÿæ,. ตำรามะเร งนร เวชว ทยา. ÿß æ- À π : Œ μ æ Ëß. Àπâ «««ÿ æß»å, π π æ»ÿ ÿ, ª À» Ïæ π å, æ ß πμ, «««μ æß»å, «å ß π ««Õ ÿ â μ «À Áßª Ÿ π μ π ÕßÕ Õ à Õ ßÀ«μ. «æ å. 20, 2 : Àπâ «««ÿ æß»å, æ ß πμ, ª À» Ïæ π å, «««μ æß»å, ÿ«μ æ å ««Õ ÿ â μ «À Áßª Ÿ π μ Õ Õ à Õ ßÀ«μ ªï ««ÿ. 7, 1: Àπâ ÿ«π «π, ««ÿ, ª å π«ß μ «Õß Áßª Ÿ àõπ ªìπ Áß â««via «º ª μ Õßª Ÿ â««è Áπ. ÕßÕπ æ π ÿå Õπ, æ æå Èß Ë 2 ÿß æ À π : ßæ æå Õß å ß Àå À ºà π». Àπâ Anttila A, Ronco G, Clifford G, et al Cervical cancer screening programmes and policies in 18 European countries. Brit J Cancer 91: Alliance for Cervical Cancer Prevention (ACCP) Planning and implementing cervical cancer prevention and control programs: A manual for managers. Seattle: ACCP; Ashford L, Collymore Y Preventing Cervical Cancer Worldwide: Policy Brief. Washington DC: Population Reference Bureau. Chaisiri K Coverage of Papanicolaou smear as a cervical cancer screening in Roi-et province. In: Annual official report of Roi-et provincial health office. Roi-et provincial health office. Ferlay J, Bray F, Pisani P, Parkin DM Cancer incidence, mortality and prevalence worldwide. In : GLOBOCAN 2000, version 1.0. IARC Cancer Base No. 5 Lyon: IARC Press, Available from globocan.htm. Gaffikin L, Blumenthal PD, Emerson M, et al Royal Thai College of Obstetricians and Gynaecologists (RTCOG)/JHPIEGO Corporation Cervical Cancer Prevention Group. Safety, acceptability, and feasibility of a

12 IJPS Vol.3, No. 2, Jul-Dec single-visit approach to cervical-cancer prevention in rural Thailand: A demonstration project. Lancet 361: Goldie SJ, Gaffikin L, Goldhaber-Fiebert JD, et al Cost-effectiveness of cervical cancer screening in five developing countries. N Eng Med 353: Palanuwong B Alternative cervical cancer prevention in low-resource settings: Experiences of visual inspection by acetic acid with single-visit approach in the first five provinces of Thailand. Aust NZ J Obstet Gyn 47: Sankaranarayanan R, Gaffikin L, Jacob M, et al A critical assessment of screening methods for cervical neoplasia. Int J Gynaecol Obstet 89: S4-S12. Sriplung H. Projection of cancer problems. In: Sriplung H, Sontipong S, Martin N, et al. editors Cancer in Thailand Vol III, Bangkok, Bangkok Medical Publisher. pp Srivatanakul P. Cervical cancer screening: Pap smears. In: Srivatanakul P, Koohaprema T, Deerasamee S. editors. Appropriate strategic plan in cervical cancer control and prevention of Thailand. Bangkok: Thai National Cancer Institute; 2000: