რაუნდა უნდაიცოდეს იცოდესოჯახის ოჯახისექიმმა თავისტკივილის ტკივილისშესახებ ზაზა ქაცარავა ქალაქ უნას ევანგელური საავადმყოფოს ნევროლოგიური კლინიკის დირექტორი ქალაქ ესენის უნივერსიტეტის პროფესორი თავის ტკივილის ევროპის ფედერაციის გენერალური მდივანი
თავისტკივილიხშირიჩივილია ერთხელმაინც = 100% განმეორებითი= 60-70% შაკიკი= 15-20% დაძაბულობის= ca. 40-70% ქრონიკული= 3-4% 2
თავის ტკივილი ბევრნაირი არსებობს 3
კლასიფიკაცია 220 ნაირი თავის ტკივილი, თავები 1-14 პირველადი მეორადი ნევრალგიები სხვა 1-4 5-12 13 14 92% 7,8% 0,2% 4
ოჯახის ექიმს ევალება პირველადი თავის ტკივილების სწორი დიაგნოსტიკა ავადმყოფის განათლება მწვავე შეტევის სწორი მკურნალობა პროფილაქტიკა მეორადი თავის ტკივილის დიაგნოსტიკა პაციენტის ექიმ სპეციალისტთან გადაგზავნა 5
შაკიკი ინტენს სივობა დრო პულსირებადი თავის ნახევარი გულის რევა ფოტო ფონოფობია დატვირტვის დროს გაძლიერება 4 72 საათი 6
შაკიკის შეტევა თავისტკივილი აურ რა პრემორბიდულიფაზა დაღლილობა 7
აურა 8
Cutrer et al. Ann Neurol (1998) 9
ტრიგემინალური ნოციცეპტური სისტემა Nozizeptives und anti-nozizeptives System Kortex შეხება ტკივილი Thalamus PAG; Locus coeruleus; raphe nuclei N. trigeminus Nucl. caudalis 10
შაკიკის გენერატორი WeillerC et al. NatMed 1995, 1:658-660 BahraAet al. Lancet 2001, 357: 1016-17 11
შაკიკის ტკივილის პათფიზიოლოგია CGRP N Trigeminus C Fasern PAG; Locus coeruleus; raphe nuclei Trigeminus 12
შეტევის მკურნალობა I. II. ანტიემეტური ტრიპტანები ანალგეტიკი Sumatriptan Rizatriptan Zolmitriptan Naratriptan Eletriptan Almotriptan Frovatriptan www.dgn.org 13
მკურნალობა ASS Metoclopramid (z.b. Paspertin ) 1 Tbl. (10 mg) oder 20 Trpf. (z.b. Aspirin + C Brause, 500-1000 mg www.dgn.org Paracetam ol (z.b. ben-uron Supp.) 500-1000 mg or plus Domperidon (z.b. Motilium ) 1 Tbl. (10 mg) oder 1 ml Ibuprofen (z.b. Aktren, Dolormin ) 400-800 mg Naproxen (z.b. Proxen ) 500-1000 mg 14
ძალიან ძლიერი შეტევის მკურნალობა Metoclopramid (z.b. Paspertin ) 10 mg i.v. plus ASS (Aspisol ) 500-1000 mg i.v. Sumatriptan (Imigran ) 6 mg s.c. Metamizol (z.b. Novalgin ) 500 mg langsam i.v. 15
შაკიკის პროფილაქტიკური მკურნალობა 2ან მეტი შეტევა თვეში ძალიან ძლიერი ტკივილი შაკიკი აურით www.dgn.org 16
შეცდომები არასწორი დიაგნოზი წამლის დოზის სწრაფად მომატება წამლის დაბალი დოზირება ხანმოკლე მკურნალობა გვერდითი მოვლენები ავ. ცნობილი არ არის ავ. არარეალური მოლოდინი 17
პროფილაქტიკა Betablocker: Metoprolol (z.b. Beloc 150-200 mg/die) Propranolol (z.b. Dociton 160-200 mg/die) Bisoprolol (z.b. Concor 5-10 mg/die) კიარა არტერიულიჰიპერტონიაფილტვისობსტრუქტიულიდაავადება ტრემორიდეპრესია იმპოტენცია 18
პროფილაქტიკა Calcium antagonists: Flunarizin (Sibelium 5 mg/die or 10mg times/week) კიარა მენიერისდაავადებაჭარბიწონა უძილობადეპრესია 19
პროფილაქტიკა Valproate: (Ergenyl 900 mg/tag) კიარა ეპილეფსიაორსულობა შაკიკიაურითთმისცვენა ღვიძლისფუნქცია 20
პროფილაქტიკა Topiramate: (Topamax 100-200 mg/die) კი ეპილეფსია არა ორსულობა შაკიკი აურით დეპრესია ჭარბი წონა კოგნიცია 21
შაკიკი, როდის უნდა გაიგზავნოს ავ. სპეციალისტთან ატიმიური სიმპრომები შაკიკი აურით უშედეგო პროფილაქტიკური მკურნალობა ქრონიკული შაკიკი ანალგეტიკების ჭარბი მოხმარება ფსიქიატრიული კომორბიდობა 22
ქრონიკულიშაკიკი IHS შაკიკისანამნეზი თავისტკივილის 15 დღე 8 შაკიკით Silberstein Lipton შაკიკისანამნეზი თავისტკივილის 15 დღე 23
ქრონიკული შაკიკის მკურნალობა სწორი დიაგნოზი ანალგეტიკების ჭარბი მოხმარება ფსიქიატრიული კომორბიდობა დეპრესია ანალგეტიკების მოხსნა პროფილაქტიკა მჭიდრო მეურნეობა 24
BOTOX forchronicmigraine, the PREEMPT Study 0 0-2 4 8 12 16 BOTOX (n=688) Placebo (n=696) 20 24 28 32 36 40 44 48 52 56-4 -6 p<0,001-8 -10-12 p<0,001 p<0,001 p<0,001 p<0,001 p<0,001 p<0,001 p=0,008 p=0,01 p=0,047 p=0,007 p=0,019 p=0,011 p=0,019-14 25
fix Points fix Dose 31 Injektionsin 7sites. 155 BOTOX Units M. occipitalis (6 x 5 U) M. temporalis (8 x 5 U) M. frontalis (4 x 5 U) M. procerus (1 x 5 U) M. corrugator (2 x 5 U) zervikale paraspinale Muskeln (4 x 5 U) 1. Blumenfeld A et al. Headache 2010;50:1406-1418 2. Fachinformation BOTOX. Allergan, Stand Aug 2011 M. trapezius (6 x 5 U) 26
Chronic Migraine ElektricalStimulation of the great occipital nerve 27
ONS for chronic mingraine 28
ანალგეტიკებისჭარბიმოხმარებითგამოწვეულითავისტკივი ლისმკურნალობა ამბულატორიული მოტივირებულდადისციპლინირებულავ. ტრიპტანებიანმხოლოდანალგეტიკები სტაციონარიანდღისსტაციონარი წარუმატებელიამბულატორიულიმკურნალობა ანალკეტიკისდაოპიატებისანსხვაკომბინაცია ფსიქიატრიულიკომორბიდობა Diener HC: Guidelines for diagnostic and treatment, DGN 29
დაძაბვის ტიპის თავის ტკივილი მოჭერითი ორმხრივი არა ფოტო, ფონოფობია გულის რევა, ღებინება 30
შაკიკი/ დაძაბვისტიპის შაკიკი დაძაბვის ტკივილი ცალმხრივი ორმხრივი პეთქვითი მატულობს მომჭერი არა თამხლები გულოს რევა არა ფოტო, ფონო არა ტრიპტანები ეფექტურია არა 31
მკურნალობა მწვავე ანალგეტიკები პროფილაქტიკა ტრიციკლური SSRI plus SNRI SSRI? არა 32
ქლასტერული თავის ტკივილი თქვენით ნუ უმკურნალებთ გამჭოლი ცალმხრივი თვალის გაწითლება ცრემლდენა 45წუთი-3საათი 33
Hypothalamus 34
პათფიზიოლოგია CGRP VIP Cortex Thalamus Nucleus salivatorius superior Nervus trigeminus Nucleus caudalis Nervi trigemini 35
მკურნალობა კორტიზონი 100მგ 5დღე, შემდეგდაკლება შეტევისმკურნალობა Zomig spray Imigransc Oxygen პროფილაქტიკა Li Verapamil Topamax 36
რეფრაქტერულიკლასტერულითავისტკივილი CenEurNeurosurg2011; 37 72(2): 84-89
SPG CGRP VIP Cortex Thalamus Nucleus salivatorius superior Nervus trigeminus Nucleus caudalis Nervi trigemini 38
Ganglion sphenopalatinum Stimulation 39
ქრონიკული პაროქსიზმული ჰემიკრანია გამჭოლი ცალმხრივი თვალის გაწითლება ცრემლდენა 2 წუთი-45 წუთი 40
თერაპია Indometazin 50mg 3-5per die Pantozol40mg 2 per die 41
Trigeminal neuralgia გამჭოლი V2 > V3 >V1 + / -Hypoalgesia +/- Hypoaesthesia 42
Trigeminal neuralgia CBZ, OXB, LTG, TOP GLOA PhenytoinIV 43
Red flag ახალი ყოველთვის CT / MRI 44
36 წლის ქალი, 20 წლის შაკიკის ანამნეზი მეტადმარჯვნივ მომჭერი გულის რევა, ღებინება 1 კვირა გამუდმებით 45
Red flag სხვანაირი 46
36 წლის მამაკაცი მარცხნივ მეტად სახის კისრისალოდინია მხედველობისმოშლამარ ცხნივ 47
36 წლის მამაკაცი, სიმძიმის აწევისას ძალიანძლიერი 48
მენინგიტი მთელითავი სიცხე მენინგიზმი 49
50