Institusjón, organisasjón og sosial broyting.

2667.14 Institusjón, organisasjón og sosial broyting. Tímaætlan (uppdaterað 26. jan. 2017) Ábyrdarundirvísari: Firouz Gaini (firouzg@setur.fo) Undirvísari: Firouz Gaini (), Gestur Hovgaard (GH), Suni Petersen (SP), Armgarð Steinhólm (AS) og Runa Preeti Høgnesen (RPH) Stig: (bachelor stig 3. ár) 10 ECTS Stað: Søgu og -samfelagsdeildin, Jónas Broncks gøta 25, 4. hædd, lestrarhøli 3. Undirvísing: 26. januar (), 31. januar (), 2. februar (), 7. februar (SP), 9. februar (AS), 14. februar (), 16. februar (), 28. februar (RPH), 2. mars (), 7. mars (), 9. mars (), 14. mars (), 16. mars () og 21. mars () Niðanfyri er lýsing av einkultu lestrardøgunum í skeiðinum Institusjón,organisasjón og sosial broyting Tímaætlanin inniheldur ein bókmentalista fyri hvørja ferð vit hittast, og hetta tilfarið er pensum í skeiðinum. Tilfar verður eisini útflýggjað gjøgnum skeiðið. Ein leistur fyri próvtøkuna verður gjøgnumgingin við tykkum í góðari tíð. Próvtøkudagurin er ætlaður at verða 4. Apríl 2017 Dagur Evni Undirvísari Tími 1: Hósdagur 26.01 INNLEIÐSLA Vit hyggja nærri at grundhugtøkunum, sum vit fara at arbeiða við: institusjón (stovnur), organisasjón og sosial broyting. Hvussu verða hugtøkini allýst í samfelagsvísindum? Hvussu kunnu vit lýsa og greina ástøðiliga sambandið og samspælið millum hesi hugtøkini? Vit grundgeva eisini fyri hví hetta skeiðið er viðkomandi fyri at fáa eina betri fatan av nútíðarsamfelagnum. Tími 2: Týsdagur 31.01 SOSIAL ORGANISASJÓN OG BROYTING Vit hyggja nærri at organisasjón og sosiala broyting í samfelagsvísindum. Vit hyggja eisini at broytingunum í vælferðarsamfelagnum sum eitt dømi. Bauman, Z. 2015. Individet under belejring. In Fagre flydende verden. København: Hans Reitzels Forlag [s. 53-84] Bakka, J.F. & E. Fivesdal. 1989. Hvad er organisation og organisationsteori? In Organisationsteori. Struktur, kultur, processer. København: Nyt Nordisk Forlag Arnold Busck [s. 11-83] Torfing, J. 2007. Velfærdsstatens institutionelle forandring. In Nielsen, K. (ritstj.) Institutionel Teori. En tværfaglig introduktion [s. 263-276] Uml. 115

Tími 3: Hósdagur 02.02 Tími 4: Týsdagur 07.02 Tími 5: Hósdagur 09.02 INSTITUSJÓNIR Í SAMFELAGNUM Vit hyggja nærri at institusjónum (stovnum) í samfelagnum. Hvat er ein institusjón? Hvussu verða institusjónir allýstar í sosiologifakinum? Hvat er institusjonell broyting? Eisini verður hugt at valdinum, sum institusjónir kunnu umboða og útinna. Nielsen, K. Introduktion: Institutionelle tilgange inden for samfundsvidenskaberne [s. 11-44] Mac, A. Institutionelle teorier inden for sociologi [s. 65-92] Torfing, J. Institutionaliseringsprocesser [s. 165-180] Torfing, J. Institutioner og magt [s. 215-231] Nielsen, K. Institutionel forandring [s. 233-262] In Nielsen, K. (ritstj.) 2007. Institutionel teori. En tværfaglig introduktion. Roskilde Universitetsforlag UMHVØRVISSTOVAN Gestafyrilestur um Umhvørvisstovuna sum almennan føroyskan stovn. Hvørjar uppgávur hevur stovnurin? Hvønn leiklut hevur hann í samfelagnum? Vit hyggja serliga at Vernd/náttúruvernd og planlegging. Aftaná verður kjak og bólkaarbeiði. LANDSVERK Gestafyrilestur um Landsverk sum almennan føroyskan stovn. Hvørjar uppgávur hevur stovnurin? Hvønn leiklut hevur hann í samfelagnum? Vit hyggja serliga at samferðsluætlanina og samfelagsplanlegging. Aftaná verður kjak og bólkaarbeiði. Uml. 120 SP AS Tími 6: Týsdagur 14.02 ALMENNI SEKTORURIN Vit fara her inn á kjakið um almenna sektorin í samfelagsskipanini. Vit greina grundleggjandi spurningin, hví hava vit ein almennan sektor. Vit hyggja uppá nakrar søguligar forkláringar uppá framvøksturin av tí almenna og munin millum stat og tað almenna. Eisini koma vit inn á hvønn búskaparligan leiklut tað almenna (staturin) hevur og hví. Jespersen, J. 2011. Den offentlige sektors økonomi: en oversigt. In Greve, B. & J. Jespersen. Den offentlige sektors økonomi. København: Hans Reitzels Forlag [s. 13-31] GH Greve, B. 2012. Principper for den offentlige sektors økonomiske dispositioner. In Greve, B. & J. Jespersen. Den offentlige sektors økonomi. København: Hans Reitzels Forlag [s. 32-70] Schmid, H. 2010. Staten, samhället och vägen till det allmänna. In Jacobsen, K. (Ritstj.). Känslan för det allmänna. Medborganras relation till staten och varandra. Umeå: Boréa [s. 39-76]. Uml. 80

Tími 7: Hósdagur 16.02 kl. 10.00-12.45 NPM, INNOVASJÓN OG TAÐ ALMENNA Her hyggja vit nærri eftir hvussu leikluturin hjá tí almenna er broyttur seinastu árini. Klassisku bureaukratisku uppgávurnar eru har enn, men nú er tað almenna ein týdningamikil kelda og drívmegi til innovatión. Nýggja stýringshugsanin innan almenna sektorin gongur undir heitinum new public management. Vit skulu her hyggja nærri at hesum hugsunarhátti og hvat hann merkir fyri institutionalisering, organisering og sosiala broyting. Greve, C. 2002. New Public Management. Nordic Cultural Institute [9 s.] GH Du Gay, P. Hyldest til bureaukratiet. Embedet som kald? Entreprenant ledelse og bureaukratikritik [kap. 4 s. 129-148] & Konklusion [s. 203-217] Sørensen, E. og J. Torfing. 2011. Samarbejdsdrevet innovation i den offentlige sektor. Kap. 1 In Samarbejdsdrevet Innovation i den offentlige sektor. Jurist- og Økonomforbundets Forlag [s. 19-39] Kristensen, L.S. 2011. Samarbejde og Innovation i fysisk planlægningsteori. Kap. 3 In Samarbejdsdrevet Innovation i den offentlige sektor. Jurist- og Økonomforbundets Forlag [s. 59-84] Tími 8: Týsdagur 28.02 Torfing, J. 2011. Teorier om offentlig administration og styring. Fra stillestående bureaukrati til samarbejdsdrevet innovation. Kap. 6 In Samarbejdsdrevet Innovation i den offentlige sektor. Jurist- og Økonomforbundets Forlag [s. 117-138] KYN OG SIVILSAMFELAG Vit hyggja nærri at sivilsamfelagnum og kanna eftir hvønn týdning tað hevur fyri borgararnar. Vit hyggja eisini at kynsperspektivinum. Vit brúka tilfar úr Føroyum fyri at hyggja at støðuni í okkara landi: sivilsamfelagnum og vælferðini (vælferðartænastunum) Hava vit nakra triðja sektor í Føroyum? Mýri M. Námsrit 2004. Sosialur Kapitalur við støði í Robert D. Putnam. Granskingardepilin fyri Økismenning Námsrit 4/2004 (S1-31) Knudsen K.J.L., Poppel M.K., Rafnsdóttir G.L. og Ómarsdóttir, I.L. 2010. Kvinnur og Vælferð í útnorðri. Nordiske Ministerråd, København, Tema Nord 2010. (S 3-39) Hulgår L. Civilsamfund Eller Social Kapital; En institutionel kritik af Habermass og Putnam Inspirerede Civilsamfundteorier (S1-15) - her finni eg ikki forlag ella nær tað er skrivað- havi sent tær tektin, tey kunnu fáa textin sum tað er. Uml. 87 RPH Uml. 80

Tími 9: Hósdagur 02.03 Tími 10: Týsdagur 07.03 SOSIALAR RØRSLUR OG BROYTINGAR Vit hyggja at eftir sosialu rørsluni sum hugtak og sum samfelagsligt fyribrigdi. Í seinna parti hyggja vit eftir altjóða rættvísis rørsluni (global justice movement). Hvat eyðkennir samfelagskritikkin hjá teimum, ið skriva seg inn undir hetta felags heiti, og hvussu verður sosial broyting teoretisera og praktisera í hesum høpi? Fabian, L., Nørgaard, A.E. & B.S. Risager. 2015. Protestens taktikker, traditioner og teorier redaktionelt forord. In Slagmark #71: Sosiale bevægelser og politisk protest. (15 s.) Horn, J. 2013. Social Movements: Evolution, Debates, Definitions and Resources. Chapter two in Gender and Social Movements: Overview Report. BRIDGE Development-Gender. Institute of Development Studies. [s. 19-32] Bourdieu, P. 2001. Modild. København: Hans Reitzels Forlag [s. 17-119] VÆLFERÐARSAMFELAGIÐ, LUTTØKA OG ÁHUGABÓLKAR Vit hyggja nærri at triðja sektorinum í samfelagnum, har eitt nú tað sjálvbodna arbeiðið gongur fyri seg. Hvussu skilir hesin seg institutionelt og organisatoriskt frá stati og marknaði? Hvønn rationalitet byggir hann á? Vit hyggja eisini at ástøði um vælferðarsamfelagið. Uml. 128 Green-Pedersen, C. & A.S. Nørgaard. 2009. Velfærdsteori. In Kaspersen, L.B. & J. Loftager (ritstj.) Klassisk og moderne politisk teori. Keypmannahavn: Hans Reitzels Forlag [s. 1002-1017] Blom-Hansen, J. & C. Daugbjerg. 2009. Teorier om samspillet mellem stat og interesseorganisationer. In Kaspersen, L.B. & J. Loftager (ritstj.) Klassisk og moderne politisk teori. Keypmannahavn: Hans Reitzels Forlag [s. 1207-1222] Klausen, K.K. 1989. Den tredje sektor. Frivilliges organisationer mellem stat og marked. In Klausen, K.K. & T. Hviid Nielsen (ritstj.) Stat og Marked. Fra Leviathan og usynlig hånd til forhandlingsøkonomi. Jurist og Økonomforbundets Forlag [s. 227-282] Tími 11: Hósdagur 09.03 Boje, T.P. 2011. Civilsamfund, medborgerskab og deltagelse. In Greve, B. (ritstj.). Grundbog i Socialvidenskab 4 perspektiver. Frederiksberg: Nyt fra Samfundsvidenskaberne [s. 101-123] GLOBALISERING OG SIVILSAMFELAG Hvussu kunnu vit varðveita fólkaræðið, tá heimsbúskapurin broytir fortreytirnar fyri suverenitetinum hjá statinum? Hvønn týdning hava nationalstaturin og sivilsamfelagið fyri vælferðina og fólkaræðinum? Hirst, P. 1997. Kap.1+2+3+4 In Globalisering, demokrati og det civile samfund. København: Hans Reitzels Forlag [s. 13-128] Uml. 110 Uml. 115

Tími 12: Týsdagur 14.03 STATUR, BORGARAARBEIÐI OG FÓLKARÆÐI Vit hyggja at stati, sosialari broyting, organisasjón og globalisering í sosiologiskum tekstum hjá Beck. Hvussu kunnu sosiologisku greiningarnar hjá Beck hjálpa okkum at fata kompleksu broytingarnar í vælferðasamfelagnum í dag? Er stættarsamfelagið farið í søguna? Og á hvønn hátt kunnu tær knýtast at grundhugtøkunum institusjón, organisasjón og sosial broyting hjá okkum? Beck, U. 2006. Statsstrategier mellem renationalisering og transnationalisering [kap. V] In Magt og modmagt. Keypmannahavn: Hans Reitzels Forlag [s. 249-338] Beck, U. 2002. Fremtidsvision I Borgerarbejdets Europa & Fremtidsvision II Det postnationale borgersamfund. In Fagre bye arbejdsverden. Keypmannahavn: Hans Reitzels Forlag [s. 139-206] Uml. 155 Tími 13: Hósdagur 16.03 SEMINAR HVUSSU GRANSKA SOSIALAR BROYTINGAR? Vit kjakast um gransking, ið roynir at greina sosialar broytingar. Hvat fyri háttalag kunnu vit brúka? Hvat fyri evni kunnu vit seta í fokus? Allmendinger, P. 2009. What is theory? Kap. 1. í Planning Theory. Palgrave Macmillan [s. 1-29] Tími 14: Týsdagur 21.03 kl. 10.30-12.00 Klein, J.T. Interdisciplinary Approaches in Social Science Research. Kap. 2. In Outhwaite, W. & S. Turner (ritstj.) The SAGE Handbook of Social Science Methodology. SAGE [s. 32-50] SAMANUMTØKA. UM SKEIÐIÐ, PRÓVTØKUNA, OSFR. Uml. 44