Nr. 4 15. juni 2007 60. árið Kirkjuligt Missiónsblað TÁ IÐ TIT... Í byrjanini av januar mánaði í ár viðger, Bibelnøglen ein part av Matteusar evangelium. Bibelnøglen er ein bíbliulesiætlan, givin út av Bibellæse-Ringen i Danmark. Niðanfyri verður Matteus kap. 6 viðgjørdur, við støði í Bibelnøglen. Hesin kapittulin snýr seg um olmussu, bøn, føstu, vandan við ríkidømi og stúran. Matteus kap. 6. Tað fyrsta versið er ein innleiðing til hugtøkini: olmussa v. 2-4 bøn v. 5-15 føsta v. 16-18 Jesus sigur, at vit ikki skulu geva olmussu, biðja ella fasta fyri mannaeygum fyri at verða sædd, tí so hava vit ikki løn í himlinum hjá faðir okkara. Olmussa: Versini 2-4 Hann sigur, tá ið tit geva olmussu, og ikki um tit geva olmussu, t.v.s. hann roknar við, at vit eru gávumild. Eins og børn hjá einum ríkum pápa, (sum vit skulu arva), roknar hann við, at vit eru gávumild, og hann vil ikki, at vit skulu reypa okkum av okkara gávumildni ella ríkidømi tí alt er jú hansara ríkidømi. Oftani hevur verið ført fram, at vers 3., har hann sigur, at vinstra hond ikki skal vita, hvat høgra hond ger, merkir, at vit ikki skulu hugsa so nógv um, hvat vit geva. Tað merkir hetta ikki. Í Matt. 23,23 sigur Jesus, at tað at geva tíggjund er ein góð áseting, tað er lætt at rokna. Tí kunnu vit gott rokna upp á tað. Um vit hugsaðu meira um olmussu, og hvussu nógv vit skulu geva, hvat kundi tá hent? Tað sama, sum í 2. Mós, 35,4-36,7? Tað, sum var givið, var nóg mikið til at fullgera tað verk, ið skuldi verða gjørt; ja, tað leyp av. (2. Mós. 36,7) Bøn: Versini 5-15 Matt. 6,6 Men tú, tá ið tú heldur bøn, tá far innar í kamar títt og lat aftur hurð tína, og bið til faðir tín, sum er í loyndum, og faðir tín, sum sær í loyndum, skal gjalda tær Nógvastaðni í Skriftini lærir Jesus okkum at biðja, og tí roknar hann við, at vit gera tað. Tá ið tú biður, sigur hann, bið tá ikki fyri, at onnur skulu leggja merki til tín. Hetta merkir tó ikki, at tú ikki kanst biðja saman við øðrum. Jesus eggjar okkum til at biðja saman (Matt. 18, 19-20) Uppaftur sigi eg tykkum: Um tveir av tykkum eru samsintir á jørðini um at biðja um okkurt, hvør søk tað so man vera, tá skal tað verða teimum givið av faðir mínum, sum er í himlinum. Tí at hvar sum tveir ella tríggir eru komnir saman í mínum navni, har eri eg mitt ímillum teirra.
Faðir vár er ein felags bøn, um tað ikki var so, hevði bønin byrjað við Faðir mín t.v.s.: vit verða eggjað til felags bøn, men vit skulu ansa eftir, at vit ikki taka upp í saman nøgd av orðum, tí vit verða ikki bønhoyrd fyri orðanøgd okkara (v. 7), men vit skulu biðja klárt og greitt og ikki royna at imponera onnur ella Gud. Tað síðsta ber ikki til sambært Matt. 6,8 tí at faðir tykkara veit, hvat tykkum tarvast, áðrenn tit biðja hann. Bønin Faðir vár nýtist ikki at verða biðin orðarætt. Tað er tó sera praktiskt, tá ið vit biðja saman, men hon er eisini góð at brúka sum fyrimynd, tá ið vit biðja okkara egnu bøn, tí vit kunnu nýta bønina sum dispositión, og so koma vit inn á tað týdningarmesta í trúnni. Jesus lærir okkum bønina Faðir vár (v. 9-13). Hann leggur dent á fyrigevingina og hevur bara viðmerkingar til hennara (v. 14-15), sum tí má takast í størsta álvara. Vit hoyra eisini um týdningin í fyrigevingini í Matt. 18, 21-35. Jesus ikki bert lærdi okkum at biðja, hann bað eisini sjálvur. Vit hoyra nógvastaðni, at hann fór upp á eitt fjall at biðja, har var stilt og friðarligt. Hann kundi biðja eina heila nátt (Matt. 14, 23). Hetta sigur okkum nakað um, hvussu stóran týdning tað hevur at biðja og at finna eitt friðarligt stað at biðja í. Øll trúgvandi menniskju hava brúk fyri at finna eitt fjall, har tey ótarnað kunnu tosa við Jesus. Jesus lærdi okkum eina avgerandi fyritreyt fyri allari bøn, tá ið hann í sínum bønarstríði í Getsemane biður Verið vilji tín, Sí Jesus ANDAKT Dagin eftir sær hann Jesus koma til sín og sigur:»sí, Guðs lambið, sum ber synd heimsins!... «(Jóh 1,29). Guds lambið er Jesus Kristus og innihaldið í gleðiboðskapinum. Í Gamla Testamenti verður profeterað um tann komandi Messias á tvinnanda hættir. Eini hátturin er at umtala hann sum kong og harra, og hin sum tænara og offur. Menniskjum líkt heftu jødarnir seg við hetta fyrra, at Jesus skuldi bara verða kongur og harri, tí hvat kann ein nýta ein tænara og eitt offur til? Henda hugsan var so rótfest í fólkinum, at sjálvt lærusveinarnir - teir, sum áttu at vita betri! - ikki sluppu hesi hugsan fyrr enn eftir Jesus deyða og uppreisn. Eitt undantak var: Jóhannes doyparin! Boðskapur hansara var, at høvuðstrupulleikin hjá Ísraels fólki ikki var rómverjar fyrst og fremst, men fólksins egna synd! Rómverjar høvdu ytra valdið á fólkinum, men syndin tað innara valdið. Rómverjar høvdu við viðurskiftini her á jørðini at gera, men syndin eisini við ævigu støðu teirra. Tað, sum fólkinum tørvaði, var ein frelsara, sum kundi reinsa fólkið frá syndum teirra, so at viðurskifti teirra við Gud, vórðu rættað upp aftur. Tað var syndin, boðaði hann, sum leggur í oyði lívið millum menniskju her, men ikki minst viðurskifti teirra við Gud. Synd er alt tað illa sum kemur innanífrá av girnd, øvund, baktalan, klandri, beiskleika og hatri mótvegis næsta okkara og vantrúgv og stoltleika mótvegis Gudi. Jóhannes var greiður um, at øll ofringin av ymiskum djórum og fuglum í Gamla Testamenti, og alt tað blóð, sum her fleyt, hevði eittans endamál: at boða offurlambið, sum koma skuldi at geva sítt lív og lata sítt blóð renna fyri allar heimsins syndir. Allar, ikki bara fyri syndir Ísraels fólks. Sí, Guds lambið, sum ber synd heimsins!, segði hann. Sí, Guds lambið, sum kann fyrigeva okkum allar syndir okkara og reinsa okkum frá allari órættvísi. Sí hetta lamb, trúgv á tað og set títt álit á tað. Amen! Bergur D. Joensen 2 Nr. 4 15. juni 2007 60. árið
ikki sum eg vil, men sum tú vilt (Matt. 26, 39). Føsta: Versini 16-23 Man tað ikki vera soleiðis, at tað eru fleiri, sum biðja, enn geva gávur, og fleiri, sum geva gávur, enn tey, sum fasta? Hví man tað vera soleiðis? Jesus sigur um alt hetta, tá ið og ikki um, t.v.s. hann roknar við, at vit biðja, geva og fasta. Kann tað vera, at tað er lættari at biðja lættari enn at geva pengar? Men at tað eisini er lættari at geva pengar, enn at síggja burtur frá okkara tørvi fyri mati? Um tað er rætt, so velja vit í stóran mun tað lætta fram um tað rætta. Man tað vera so? Nógv, sum uttan víðari avvísa føstu, hava ongantíð tikið hesi orð í álvara. Kropsliga er tað eingin trupulleiki at fasta 1-2 dagar, (har vit bert drekka), og so kunnu vit brúka ta tíðina, sum annars verður brúkt til at gera mat og eta til andakt. Royn tað. Les meira um føstu í Jes. 58, har tað verður undirstrikað, at málið ikki er at hanga við høvdinum, men at lyfta høvdið og hjartað ímóti Gudi og hendurnar ímóti okkara medmenniskjum. Nei føsta, sum mær líkar, er at loysa leinkjur gudloysis og slíta bond oksans, sleppa kúgaðum leysum og sorla hvørt ok, at býta sítt breyð sundur til svong, hýsa neyðstøddum og heimleysum, at tú klæðir tann nakna, sum tú sært, og noktar ikki landa tínum hjálp. (Jes. 58, 6-7) Føsta hjálpir okkum at lata Guds ljós lýsa á okkara lív. Um vit seta pening í ov nógv á skeivum staði herniðri, hava vit okkara virðir í Himmal-Invest? Savnið tykkum ikki gripir á foldum, har sum mølur og rustur eta, og har sum tjóvar bróta inn og stjala; men savnið tykkum gripir í himli, har sum hvørki mølur ella rustur etur, og har sum tjóvar ikki bróta inn og stjala. Tí at har sum gripur tín er, har man eisini hjarta títt vera. (Matt. 6, 19-21) Vit hugsa, at okkara skynsemi og kenslur kunnu hjálpa okkum at finna tann rætta vegin, men tað blindar okkara eygu. Guds orð skal lýsa fyri okkum, fyri at vit skulu kunnu síggja. Eygað er ljós likamsins. Er tí eyga títt frískt, verður alt likam títt ljóst; men er eyga títt sjúkt, verður alt likam títt myrkt. Um tí ljósið í tær er myrkur, hvør stórt verður tá myrkrið! (Matt. 6,22-23) Skurðgudadyrkan versini 24-34 Tann síðsti parturin av kapitlinum snýr seg um, at vit ikki mugu stúra, ikki stúra fyri morgindegnum, men heldur gleðast um dagin í dag. Um tú byrjar at hugsa ov nógv um at tryggja framtíð tína, tá er lív títt vorðið tín gudur ein skurðgudur. Ein skurðgudur, sum einki megnar. Tú veitst jú ikki, um tað er nakað sum eitur í morgin hjá tær. Kanska hevur tú roynt at arbeiða leingi við eini verkætlan, sum stjórin/leiðslan vrakaði. Tú føldi, at títt arbeiði var burturspilt. Jesus hevur frammanundan sagt, at vit ikki skulu spilla krútið upp á okkara lív. Tað verður ikki longri av, at vit stúra. Men hvør tykkara kann við at stúra leggja eina alin aftur at ævi síni? (Matt. 6,27) Vit skulu ikki stúra, tí Gud hevur longu frammanundan tikið hond um okkum Hyggið at himmalsins fuglum; teir sáa ikki, ei heldur teir heysta og bera ei heldur saman í løður, og himmalski faðir tykkara føðir teir; eru tit ikki mikið meir verdir enn teir?... Tí eiga tit ikki at stúra og siga: Hvat skulu vit fáa at eta? ella: Hvat skulu vit fáa at drekka? ella: Hvat skulu vit fáa at lata okkum í? Tí at eftir øllum slíkum søkja heidnir menn; og tí at himmalski faðir tykkara veit, at tykkum tarvast alt slíkt (Matt. 6,26,32). Ágóðan av degnum í dag fáa bæði tú og næsti tín, tá ið tín fortíð er fevnd av náði, (syndir tínar eru fyrigivnar), og tín framtíð liggur í Guds hond, (tú klárar ikki at hava tamarhald á framtíðini kortini). Erik Holmgaard, Bíbilskúlalærari, Bibelnøglen, nr. 1 2007, 10. til 13. jan. Leysliga umsett Hildigunn Thomsen Loysn til krossorðagátu 1. Himmalin - 2. Ljósið - 3. Hvíldi - 4. Vøksturin - 5. Fiskarnarogfuglarnar 6. Djóriniogmenniskjuni - 7. Mánastjørnurogsól 3
Størst av øllum er frelsa sálanna Harald Mydland Triði partur av greinarøð um trúboðaran Jorun Hamre Sangbóka-verkætlanin Jorunn er ógvuliga takksom fyri alt tað, sum hon er sloppin at uppliva gjøgnum sítt ótrúliga hendingaríka lív í Etiopia. Fyri fýra árum síðani byrjaði hon upp á enn eina spennandi verkætlan, nevniliga at savna kristnar sangir á gudjinja-málinum. Men stóri trupulleikin var pengar. Tá ið hon fyri nøkrum árum síðani fylti 70 ár, ynskti hon staðin fyri gávur til sín sjálva, heldur pengar til sangbóka-verkætlanina. Fólk vístu eina ómetaliga gevaragleði. Jorunn var sera takksom og glað, tí hon fekk nóg mikið av pengum inn, so hon fekk framt sína virðismiklu sangbókaverkætlan. Tá ið eg fór út aftur til Etiopia á heysti 2002, kendi eg als einki til bókmentaligt arbeiði. Eg visti einki um, hvussu eg skuldi byrja. Tí segði eg við Gud: Tú mást geva mær eitt orð at fara uppá! Kall hansara til mín hevði verið hetta: Far út aftur og gev teimum eina sangbók. Sum svar upp á mína bøn, gav Gud mær 5. Mósebók 31,8: Harrin skal sjálvur ganga undan tær; hann vil vera við tær og ikki sleppa tær ella geva teg yvir; tí skalt tú ikki óttast og ikki vera ræddur! Hetta var lyfti Harrans til Jósva og Káleb, og hetta fór eg út uppá, sigur Jorunn. Trúboðanarleiðslan setti meg beint í miðdepilin í gudjifólkinum, drápsættarbólkinum, tí fólkinum í Etiopia, sum hevði ringasta orð á sær. Eg hevði onga teldu, og eg visti ikki, hvussu eg skuldi byrja arbeiðið. Eg havi arbeitt í hesum ættarbólkinum í til samans 16 ár. Hesin drápsættarbólkurin hevur ein ræðuligan sið: Áðrenn ungdómar sleppa at gifta seg, mugu teir hava dripið eitt fólk, tí ikki fyrr enn tá, kunnu teir roknast sum rættir menn. Tá ið teir hava tikið lívið av ofri sínum, skera teir kynslutirnar av og bera teir fram fyri teir leiðandi menninar. Men veruleikin er tann, at summir teirra, ið verða lamløstaðir, yvirliva og verða í skundi førdir til sjúkrahúsið. Eg kenni til hetta og havi tikið ímóti slíkum, sum eru førdir til sjúkrahúsið. Kanst tú ímynda tær hesa ræðuligu støðuna at koma í? Men nú hevur evangeliið tíbetur fingið fótafesti millum hetta fólk, og hesir ræðuligu siðir hvørva. Í dag fer hetta fram bara onkustaðni her og har millum tey mest einføldu og óskúlaðu. Gud útvegaði innføddar arbeiðsfelagar Eg var so ógvuliga spent uppá, hvørjar grannar eg fór at fáa. Men veitst tú hvat? Tíggju metrar frá mínum húsum sótu tríggir ungir menn og umsettu Bíbliuna til gudjinja ættarmálið. Hesir menn blivu ein ómetalig hjálp, tá ið eg arbeiddi við sangbókini, sum skuldi skrivast á sama ættarmál. Hann skal ganga undan tær, var lyftið, ið eg fekk. Eg sá tær opnu dyrnar. Næsta avbjóðingin var at fáa hendur á eitt hjálparfólk, sum kundi savna sangirnar frá teimum kristnu í økinum og skriva teir niður. Ein dagin møtti eg Hotessa, sum starvaðist við bókmentaligt virksemi. Eini amerikonsk hjún løntu honum. Av tí at hann skuldi ferðast 4 Nr. 4 15. juni 2007 60. árið
runt og seta lesiskúlar á stovn í økinum, hevði hann verið á skeiði í Addis Abeba. Har hevði hann lært hin nýggja skrivingarháttin, sum myndugleikarnir høvdu sett í verk fyri gudji-málið. Hann var ógvuliga væl skikkaður til skrivligt arbeiði. Tað bankaði á dyrnar hjá mær, og inn kom Hotessa. Hann vísti mær eitt bræv, sum hann júst hevði fingið frá amerikumonnunum. Í brævinum stóð, at hann var sagdur úr starvi, av tí at teir ongar pengar høvdu. Sama dagin varð hann settur sum leiðari fyri sangbókaverkætlanini. Gud legði alt til rættis og læt upp einar nýggjar dyr, tá ið mær tørvaði hjálp. Í fleiri mánaðir ferðaðust vit saman í hesum víðfevnda økinum og savnaðu 390 sangir. Mín lutur var at koyra bilin, og tað var ikki lætt á hesum knortlutu vegunum; men Gud var við okkum. Tá ið vit komu aftur av hesum ferðunum, góvu vit bíbliuumsetarunum sangirnar, og teir skrivaðu teir á telduni. Vit høvdu eitt ómetaliga gott samstarv og sóu tað sum Guds leiðslu. Vit tóku faðirvár, trúarjáttanina, boðini og signingina upp í sangbókina. Vit hava eisini gjørt 9 kassettubond við løgum til sangirnar. So vítt sum vit vita, er hetta einasta sangbókin, sum er útgivin á einum ættarmáli í Etiopia. Tað eru tríggjar milliónir av fólki í gudji-ættarbólkinum. Tey brúka latínskar bókstavir, og fólk í túsundatali hava í dag lært lesikynstrið. Eftir at sangbókin varð prentað, ferðaðust vit runt til kirkjuliðini og seldu bókina og kassettirnar. Tað var so hjartanemandi at síggja tey kristnu sita við sangbókini í hondini og lovprísa Jesusi við sangi, smílist Jorunn. Undrið við uppihaldsloyvinum Síðsta uppihaldið hjá Jorunn Hamre í Etiopia millum 2002 og 2006 er í sjálvum sær eitt undur. Seint út á heystið 2002 fór hon út til Etiopia við ferðamannaloyvi. Hon fekk einki lyfti um at sleppa at verða har ein dag longri enn tríggjar mánaðir. Tá fóru vinir mínir í gudjifólkinum í bøn fyi mær. Tey róptu til Gud og bóðu hann gera tað soleiðis, at eg kundi sleppa at verða í Etiopia nakað longri. Tá slapp eg at verða í eitt heilt ár afturat, og seinni slapp eg at verða enn eitt ár. Tá ið eg so fór heim í mars 2006, hevði eg verið í Etiopia í hesum umfarinum í til samans trý ár og fýra mánaðir. Og oman á alt so fekk Jorunn, beint áðrenn hon setti kósina heim, eitt loyvi útskrivað, har hon fekk innfararloyvi í eitt heilt ár afturat í Etiopia. Tað merkir, at hon fram til mars 2007 kann fara út aftur til sínar afrikansku vinir. Og tað er einki annað, hon heldur vil. Ein 17-ára gamal birti neistan Søgan um Sivert Gjerde, ein ungan drong úr Tysvær í Rogalandi, sum birti neistan til ta trúboðan, ið seinni gjørdist til Norsk Luthersk Misjonsamband, er søgan um, hvat ið Gud kann gera gjøgnum ein mann, sum er villigur at tæna honum. Í Bergen savnaði hann ungar gentur og segði teimum m.a.: Nú henda síðsta tíman eru 1400 sálir í Kina farnar niður í heidnamanna gravir uttan vón og uttan Gud. Eigur hetta ikki at taka okkum fast? Boðskapurin skapti neyð í hjørtunum, og genturnar settu eitt trúboðanarfelag á stovn. Sama hendi eisini í Ålesund og Kristiansand, greiðir Jorunn frá. Í 1890 fór Sivert Gjerde til Kina sum trúboðari, men doyði sjey mánaðir seinni. Heimskendi trúboðarin Hudson Taylor talaði í jarðarferðini. Teksturin, sum hann las, var úr 1. Kor. 15,58: Tess vegna, mínir elskaðu brøður, verið fastir, óvikiligir, altíð framtøknir í Harrans verki, við tað at tit vita, at arbeiði tykkara ikki er burturspilt í Harranum! Á minnisvarðanum, sum menn reistu yvir Sivert Gjerde í Tysvær í 1967, stendur skrivað: Hann kyndi ein eld, ið enn brennur. Eldurin gjørdist til størsta trúboðanarfelagið í Noregi, NLM. Við Guds hjálp vit skulu stórverk vinna. Sálm. 108,14. Eg kenni meg at hava fingið eini framíhjárættindi, eg, sum havi verið við í heimsins størstu uppgávu, trúboðanaruppgávuni, sigur Jorunn. Bøn mín og ynski er at verða brennandi fyri trúboðanarsøkini, so leingi sum eg livi, sigur Jorunn at enda. Effie Campbell umsetti. 5
Det var dog fantastisk Nærkontaktbrev nr. 13, d. 23/5-2007 Anne-Lene & Peter Olofson skriva Semestret er ved at være forbi. De sidste eksaminer er i denne uge. Derefter skal vi have fordelt næste semesters timer, så forberedelsen kan begynde. Peter skulle gerne være godt i gang med disse forberedelser meget snart, da vi efter planen tager på ekskursion til Dar es Salaam og Zanzibar med BD 3-klassen d. 22. juni i en uges tid. Derefter drager vi til Danmark og Færøerne, da Anne-Lene skal undervise på Færøerne i det næste skoleår. Peter tager et semester mere herude, for så at vende hjem til jul til orlov og møderejser. Peter har i dette semester undervist i dogmatik (= troslære), og da han læste eksamensopgaverne fra den ene klasse, måtte han sige: Det var dog fantastisk. De havde fået til opgave at skrive om retfærdiggørelse og helliggørelse og forholdet der imellem. Det høres ofte her, at det er dét, vi gør, der gør os til kristne, frem for alene det Gud har gjort for os i Kristus. Retfærdiggørelse og helliggørelse blandes grundigt sammen på forskellige måder. Det var fantastisk at læse en række opgaver, hvor retfærdiggørelse og helliggørelse hverken blev sammenblandet eller adskilt. Det var ikke blot fantastisk at læse deres eksamensbesvarelser, men det er da fantastisk i sig selv, at vi ikke bliver frelst ved alt muligt, vi har gjort eller skal gøre, men alene pga. det Jesus har gjort. Det er Guds kærlighed til os i Jesus. Hvorfor ikke tage den prædiken med i byen? Ja, hvorfor ikke? Derfor har vi fået lavet en stak T- shirts, hvorpå der står trykt: Yesu anakupenda (Jesus elsker dig). Foreløbig har vi dog kun fået én, men resten skulle snart være klar. Mon ikke det også skulle give en række vidnemuligheder i dagligdagen? På samme måde, som vores bil med sit Soma Biblia ( Læs Bibelen ) hele tiden giver anledning til samtaler. Peter var for nylig på værksted med bilen, og da han kom tilbage for at hente den, kom en lastbilchauffør for at snakke med ham. Lastbilchaufføren hørte til den lutherske kirke nordpå i Tanzania. Når han ikke var på tur, var det hans kald at prædike i forskellige lutherske menigheder. Og fik han lidt tilskud til benzin til 6 Nr. 4 15. juni 2007 60. árið
sin motorcykel fra menighederne, så var det fint. Men han ville gerne have hjælp til at forberede sine prædikener, og spurgte Peter, om han kunne hjælpe ham med nogle bøger til det formål. Peter tog ham med til bog butikken, og lastbilchaufføren fik seks gode bøger med til hjælp til prædikenforberedelse. Bøger, han selv betalte for. Om vi skal bruge ordet fantastisk her, er så en anden side af sagen, men det er opmuntrende at møde mennesker, der ikke har for meget at rutte med, men som gerne vil investere i, at være så vel forberedt som muligt (menneskeligt set), når de skal forkynde evangeliet. Tilbage Anne-Lene kom tilbage til Mbeya Skærtorsdag aften, og skal først møde til kontrol igen om 1 ½ år. Det er vi meget taknemmelig for, og takker for forbøn. Anne-Lene har nu overtaget computeren og skriver: Mens jeg var væk, blev præstekoneklassen lukket, fordi min stedfortræders mand blev fyret, så parret måtte rejse. Kvinderne og jeg var klar til at begynde igen hurtigst muligt, da jeg kom tilbage, men den ny ledelse gav bud om, at der ikke var penge til genåbning af præstekoneklassen (eller kvindeklassen, som en kaldes i daglig tale). Jeg havde ellers ikke brugt sidste års bevilling, så det var bare en dum undskyldning. Det viste sig imidlertid, at TEKUs ledelse havde lovet en mand, der arbejder på Brødrekirkens hovedkontor, at han kunne leje kvindeklassens hus til privat bolig. Jeg fik et officielt brev om, at jeg i stedet for huset senere kunne få et klasseværelse stillet til rådighed. Dagen efter, sent på aftenen, fik Peter en SMS, hvor han blev bedt om at fjerne mine personlige ting fra huset, da lejeren skulle flytte ind næste dag. Dette fik Peter dog ændret i sidste øjeblik. I kvindehuset er der to undervisningslokaler og et rum til kombineret klinik, bibliotek og ammestue, dvs. mødrene også ammer og pusler deres spædbørn i dette rum. Desuden har vi en systue (med 8 gode symaskiner), et badeværelse og køkken, som bruges til undervisning i sund madlavning, batikfremstilling og til te. Udenfor har vi en køkkenhave, hvor vi undersøger, hvilke dyrkningsmetoder, der giver det bedste afkast. Det siger sig selv, at det ikke er muligt at gennemføre undervisningen, som den er udviklet nu, med kun ét klasseværelse. Vi, præstekonerne og jeg, har brugt meget fritid i det sidste 1 ½ år på at gøre huset og haven tip top i stand. Derfor har jeg skrevet et grundigt informationsbrev om kvindeklassens historie, om uddannelsen, økonomien og visionen bag denne uddannelse til de implicerede parter også dem højere oppe i systemet. Bed om at brevet må få den virkning, som Gud vil. Jeg afsluttede brevet med at bede de ansvarlige om at gennemtænke deres beslutning om at lukke klassen én gang til. Foreløbig har det betydet, at ham, der havde fået tilbudt at leje kvindeklassens hus, har fået et andet hus stillet til rådighed. Ledelsen har nemlig fyret 7 lærere, så en del lærerboliger er tomme. 7
Og så har Peter fået en SMS om, at flytningen af kvindeklassen er udsat ind til videre. Om det betyder, at de bare sylter flytningen, indtil vi er taget på orlov, er ikke til at vide Mens vi er på orlov har Britta Andersen fra BDM lovet at hjælpe kvindeklassen, hvis den kommer i gang igen. Det håber vi meget på. Hendes mand, Robert, underviser i GT her på stedet. Her mens jeg er arbejdsløs gør jeg fortsat lidt for gadebørnene nogle gange om ugen og så har jeg fået tilladelse til at besøge byens børnefængsel hver mandag. De indsatte er mellem 12 og 18 år. Der er for tiden 2 piger og 22 drenge. Dog blev den ene pige løsladt i sidste uge, fordi hun blev frikendt for det tyveri, som hun var anklaget for, da sagen endelig kom for retten. Hun havde da siddet indespærret i et halvt år! Der er meget at fortælle både fra TEKU, gadebørnene og fængselsbørnene og meget andet, så jeg er begyndt at skrive mine oplevelser ned både de glædelige, og dem er der heldigvis mange af, men også om de ting, som det er lidt svært at leve med. Efter at jeg er kommet tilbage har jeg opsøgt den nyudnævnte dekan for sprogfakultet. Hun hedder Tuli Jocelyn Kassimoto og er ca. 60 år gammel. Hun bor 50m fra os. Det har været godt for mig at lære hende at kende. Jeg lige har læst hendes master-afhandling, der afdækker konsekvenserne af at smide piger ud af skolen, hvis de bliver gravide. Det er jo almindelig praksis her i landet. Hendes konklusion er, at man hellere skulle støtte de unge mødre i at gennemføre en uddannelse. Nu er jeg begyndt at læse hendes PHD-afhandling, der drejer sig om, hvorfor tanzaniske piger klarer sig dårligere i gymnasiet end drengene. Det har hun mange gode forklaringer på! Der er tale om, at Dr. Kassimoto muligvis skal overtage rektorembedet på TEKU om kort tid. Vi håber og beder til, at hun må blive udnævnt og det må I også meget gerne gøre. For hun har god erfaring i lederskab og et stort hjerte for kvinders uddannelse og hvis det står til hende, vil den etårige præstekoneuddannelse fortsætte. Hun og jeg har også talt om, at præstekoneuddannelsen kunne udvides til en egentlig pædagoguddannelse, for i fremtiden vil der blive brug for mange daginstitutioner her i landet. Men alt det må vi lægge i Guds hånd. Kærlig hilsen og Guds fred Anne-Lene og Peter 8 Nr. 4 15. juni 2007 60. árið
Summarstevnan 2007 í Klaksvík Hósdagin 28. juni: 20.00 Møti v/dan Hessellund: Kemur Jesus skjótt aftur? Hvørji eru teknini fyri afturkomu hansara? Op. Kap. 4-6. Fríggjadagur 29. juni: 10.00 Bønarmøti 10.30 Bíbliutími v/hjørleif Poulsen: Syndafallið frelsan. 16.00 Møti v/jóhan Henriksen 19.30 Møti v/dan Hessellund: Hvussu verða vit varðveitt sum kristin í síðstu tíðum? Op. 14,22. Op. 7,14-15. Leygardagur 30. juni: 10.00 Bønarmøti 10.30 Bíbliutími v/atla Rasmussen: Hvat er ein meinigheit? 16.00 Missiónsmøti v/oddmar Steinhólm Kirstin og Terji Johannesen syngja 19.30 Møti v/dan Hesslelund: Jesu afturkoma og dómurin hvørjum skal eg dømast eftir á dómadegi? Op. 20,11-15. Ekklesia syngur 22.00 Ungdómsmøti v/oddmar Steinhólm Sunnudagur 1. juli: 11.00 Gudstænasta v/altargongd Sverri Steinhólm 15.00 Familjumøti v/fólki úr Emmaus 18.00 Felagsmøti í kirkjuni saman við KFUM&K. Dan Hessellund: Hvat bíðar teimum, sum trúgva á Jesus? Op. 21. Kórið í KFUM&K syngur. Árliga summarstevnan hjá Kirkjuliga Missiónsfelagnum verður í døgunum 28. juni til 1. juli. Byrjað verður í Emmaus, men fríggjakvøldið verður farið í skúlan við Ósánna, har restin av summarstevnuni verður. Gestir í ár verða Dan Hessellund og Oddmar Steinhólm. Dan Hessellund er trúboðari hjá Luthersk Missionsforening í Danmark. Hann fer at hava øll kvøldmøtini og fer at tala um Jesu afturkomu - síðstu tíðirnar dómin - og um hvat bíðar teimum, sum trúgva á Jesus. Oddmar Steinhólm starvast hjá Ordet og Israel. Hann fer m.a. at greiða frá Ísraelmmissión og tí arbeiði Ordet og Israel ger millum jødar. Øll eru hjartaliga vælkomin. 9
Hvat er eitt líknilsi? Fatanin av líknilsum Jesusar er, at tey eru prædikumyndir. Áskoðanin er, at tey eru natúrligar myndir, ið skulu gera sannleikan um Guds ríki betur skiljandi og meira livandi fyri tí, ið lesur. Soleiðis er vanliga hugsanin, og leita vit í eini bíbliuleksikon ella vanligari leksikon, so finna vit einahvørja lýsing, ið stuðlar hesi fatan. Soleiðis sæð er henda fatan ikki ónatúrlig. Líknilsi eru jú ofta hugsað søga, ið greiðir frá einumhvørjum í dagliga lívinum fyri á tann hátt at varpa ljós á tað andaliga økið. Tað liggur okkum tí nær at lata hugin leita til prædikumyndina. Men júst hesin hugsunarháttur er vandamikil. Hyggja vit nærri at, síggja vit, at hetta stríðir ímóti tí, ið Jesus sjálvur sigur um líknilsi síni, t.d. Matt. 13. Eisini stríðir hetta ímóti nøkrum øðrum: Líknilsini vísa seg ofta at vera sera ónatúrligar myndir. Hóast hesar myndir kunnu tykjast eyðsæddar og týðiligar, og eingin ivi kann vera um, hvat tær sipa til, so eru tær als ikki natúrligar. Kortini eru nógv sløg av líknilsum. Serliga líkjast líknilsini í Lukasar Evangelium burturúr, tá samanberast skal við onnur. Hesi eru mest at meta sum fyrimyndarsøgur. Tað vil siga dømi úr dagliga lívinum, flutt yvir á andaliga økið og á tann hátt borin fram fyri okkum sum líknilsi. Líknilsi og myndatala. Parabel er tað veruliga heitið á líknilsi. Navnið stavar frá grikska orðinum parabole, sum nýtt verður í Nýggja Testamenti. Parabole er runnið av einum orði, ið merkir at leggja okkurt undir liðina á einum øðrum, sammeta. Í tulkingini av líknilsum ræður júst um at finna hesa samanbering og nýta hana. Tað kann vera sera vandamikið at flyta øll fyribrigdi í einum líknilsi yvir, tí ein slík flyting kann lættliga førka ein burtur frá samanberingini, og harvið frá tí hugsaða innihaldinum í líknilsinum. Hetta síggja vit t.d. best í líknilsinum um hin lítarleysa húshaldaran í Luk. 16. 1-13. Í hesum líknilsi er bert ein einasta samanbering: Børn ljósins, tey kristnu, eiga at vera eins klók, tá hugsað verður um framtíðina, ævinleikan, sum børn heimsins, tá hugsað verður um jarðisku framtíð teirra. Heilt øðrvísi er við myndataluni, sum á grikskum nevnist allegori, ið merkir, tala øðrvísi. Dømi um hetta: Eg eri hin góði hirðin sigur Jesus í Jóh. 10. Her verður ikki sagt, at Jesus líkist einum góðum hirða, men hann er ein góður hirði. Somuleiðis verður sagt um lærusveinarnar, at teir ikki bert líkjast seyðinum, men at teir eru seyðir hansara. Júst á sama hátt er tað í Jóh. 15: Eg eri hitt sanna víntræið, tit eru greinarnar. Jesus líkist ikki einum víntræi. Hann er tað. Vit líkjast ikki greinunum. Vit eru greinarnar á trænum, øll vit sum trúgva á Jesus. Rætt er, at myndatalan eisini verður nevnd líknilsi í bíbliutýðingum okkara, men vit síggja kortini, at aðalmunur er millum tað at tala í myndum og at gera samanberingar. Í myndataluni kann tað gerast í fluttari merking. Í líknilsinum ræður um at halda seg innan fyri samanberingina. Nú er tað kortini so, at mangar líknilsisfrásagnir hjá Jesusi eisini um somu tíð eru myndatalur. Tað merkir, at so satt vit halda okkum innan rammuna á líknilsinum, kunnu vit eisini úr tí flyta hvørt einasta brot. Egna tala Jesusar um líknilsi síni. Tíðarhvarvið tá Jesus talaði í líknilsum. Í fyrstanini var boðan Jesusar ikki í líknilsum. Tað er ikki fyrr enn í 13. kapitli í Matteusar Evangelium, at vit síggja eina veruliga boðan í líknilsum. Tann parturin av Matteusar Evangelium, sum 13. kap. stendur í, snýr seg um, hvussu mótstøðan móti Jesusi meira og meira økist. Rætt er tað, at stór fólkamongd fylkist rundan um hann, men kjakið um hann er nógv. Mótsetningurin millum Jesus og átrúnaðarligu leiðarar Ísraels er vorðin meira týðandi. Hetta síggja vit ikki minst í kap. 12 í Matteusar Evangelium. Í Ovastaráðnum og millum farisearar merkja vit týðiliga, at ein figgindsskapur móti Jesusi tekur seg upp, og tað er klárt, at hesin fíggindsskapur breiðir seg út millum stóran part av fólkinum. Tað er soleiðis neyvt samsvar millum líknilsisboðanina og mótstøðuna, Jesus fær frá fólkinum. Í dag verður mangan framhildið, at Jesus talaði við atliti til samtíðar áskoðanina. Ja, sagt verður, at Jesus nýtti eitt myndamál, sum samtíðin skilti. Einki er meiri ósatt at halda uppá enn hetta. Fyri samtíðini var Jesus ein gáta. Skiltur av fólkinum? Tað var júst tað, hann ikki var, og var tað nakað, sum Jesus als ikki gjørdi, so var tað at gera nýtslu av samtíðar áskoðanini. Ein maður, ið talar málið, ið samtíðin skilir, verður ongantíð illa lýddur. Jesus kundi verið høgt í metum millum fólk og andaligar leiðarar, talaði hann eitt mál, tey skiltu. Men tað gjørdi hann ikki. Tað er heldur ikki rætt at siga, at Jesus gjørdist illa lýddur, tí hann setti seg upp ímóti tí verandi. Tað gjørdi Jesus ongantíð. Hann var sera lóglýðin, og er tað nakað Jesus alla tíðina legði dent á, so var tað, at hann júst var komin til tess at uppfylla 10 Nr. 4 15. juni 2007 60. árið
skriftirnar. Alt tað hann ger, og alt tað, ið hendir, grundgevur Jesus við, at tað, sum stendur hjá profetunum í Gamla Testamenti, skal ganga út. Í Jóhannesar Evangelium, fimta kapitli leggur Jesus ferð eftir ferð dent á, at hann talar tað, sum hann hevur sæð og hoyrt hjá Faðiri sínum í Himli. Hann fer so langt sum at siga: Eg kann als einki gera av mær sjálvum, eins og eg hoyri, soleiðis dømi eg, og dómur mín er rættvísur, tí at eg søki ikki vilja mín, men vilja hansara, sum sendi meg (Johs. 5.30). Hann tekur ikki fyrilit fyri sær sjálvum, og ei heldur fyri øðrum menniskjum. Men hann boðar nakað, sum einki annað menniskja nakrantíð hevur boðað, og hetta er alt ein einasta stór gáta fyri samtíð hansara. Siga vit, at Jesus er ein gáta í okkara tíð, hvussu nógv størri gáta var hann ikki fyri samtíð sína. Er tað nakað, sum Jesus ikki hevur gjørt, so er tað at boða áskoðan samtíðarinnar og at tala málið hjá samtíðini. Tað er júst hetta, ið gongur aftur í líknilsum Jesusar. Tað, hann sigur í líknilsum sínum, er ikki at finna í samtíðini. Tí nevnir hann líknilsi síni Himmalsins loyndardómar (sí Matt. 13.11). Fyrsta líknilsi hansara í Matt. 13 kemur, sum nevnt, beint eftir eitt álvarsamt kjak. Ja, ein samanbrest við andaligu leiðarar fólksins. Hetta líknilsið stendur í eini serstøðu og er sum eitt byrjanarstøði til tess at skilja, hvat Jesus annars sigur í líknilsum. Tí skulu vit hyggja nærri at tí. Fyrsta líknilsistala Jesusar, og hvat vit læra av henni. Tað fyrsta er um sáðmannin. Støðan er tann, at nógv fólk er savnað um Jesus. Hann fer inn í ein bát og setur seg haðan at tala til fólkið, sum stendur inni á landi. Flest øll høvdu sagt, at hetta er eitt vælkent líknilsi. Sannleikin er tann, at vit ofta hava lisið tað, at tað ofta hevur verið talað yvir tað, og at tað soleiðis sæð á ongan hátt er okkum ókent. Kortini kann henda, at líknilsið júst ikki er serliga kent. Vit skulu geva tí gætur, at Jesus byrjar líknilsið við orðinum: Sí. Á ein serligan hátt fyrireikar hann okkum at taka ímóti tí, hann nú skal siga. Hjá okkum ræður tí um at fylgja hesi tilstuðlan. Hvat er tað, vit í veruleikanum síggja í hesum líknilsi?. Er tað ein hvønndagssøga um ein bónda, ið fer út at sáa?. Soleiðis tulka vit vanliga hetta líknilsið; men ein slík fatan kann ikki vera røtt. Hetta síggja vit, tá vit eygleiða, hvussu lærusveinarnir hátta sær, tá teir hoyra hetta líknilsið. Ikki tí, Jesus hevur mangan nýtt samanberingar og stuttar líknilsismálberingar, sum vit kunnu nevna tað. Til dømis: Tit eru salt jarðarinnar. Tit eru ljós heimsins. Hann hevur eisini talað um tað at byggja á hellubotn og mangt slíkt, ið ber samanlíkningar í sær, og er hetta sum so líknilsið. Men hetta í Matt. 13, er fyri lærusveinunum nakað heilt nýtt. Tað síggja vit, tá teir í vers. 10. ørindi spyrja: Hví talar tú til teirra í líknilsum? Lærusveinarnir halda hesa talu vera merkisverda. Teir skilja ikki, hví Jesus talar so. Teir eru vísir í, at tað at tala á hendan hátt ikki beinleiðis ger, at fólkið, ið lurtar, skilir taluna. Tí seta teir, sum sagt, spurningin: Hví talar tú til teirra í líknilsum.? Áðrenn vit hyggja nærri at svarinum, Jesus gevur lærusveinunum, skulu vit fylgja áheitan Jesusar: Sí!. Hvat er sermerkt fyri hesa frásøgn? Jú, tað er ein sáðmaður, ið fer út at sáa, og hann sáar uttan at gáa eftir, hvar sáðið fellur. Líknilsið er sostatt bæði týðiligt og klárt; men gevur tó onga sanna mynd av einum bónda, ið sáar. Harafturímóti gevur tað eina ónatúrliga mynd av einum sáðmanni. Hetta vísir okkum, at í Guds ríki kemur tað heilt øðrvísi fyri, enn tað ger í hesum heimi. Frá tulking Jesusar vita vit jú, at sáðið er Guds orð. Líknilsið sigur okkum, at sáast skal fyrilitarleyst, so kann menniskjað taka ímóti tí ella ikki. Líknilsið avmyndar ein sannleika í Guds ríki: Gud vil, at øll menniskju skulu koma at hoyra Guds orð. Gud vil, at øll menniskju skulu koma til kunnugleika um sannleikan og verða frelst. Tað er sjálv grundhugsanin í líknilsunum. Tað er sostatt tað, vit kundu nevnt tað ónatúrliga, sum hevur tann stóra týdningin. Hetta er eisini galdandi fyri mong onnur líknilsi Jesusar. Líknilsið í Matteus 20 kap. um bønarmenninar í víngarðinum er til dømis ikki eitt líknilsi um arbeiðið í Guds ríki í vanligari merking, men eitt líknilsi um, at í Guds ríki verður ikki lønt eftir, hvat fingið er frá hondini. Tað sama kann sigast um líknilsið um brúdleypið hjá kongssoninum. Har verða fólk ikki boðin eftir tign og mæti, verdugleika, ella ávísari støðu í samfelagnum, sum siðvenjan er, tá kongshús halda brúdleyp, men boðið verður til brúdleyps uttan at hyggja eftir, hvørji tey bodnu eru, hvaðan tey koma, ella hvat avreksverk teirra er ella ikki. Har er bert eittans spurningur, alt snýr seg um: At hoyra og at taka ímóti innbjóðingini. Tað er tí eitt stórt mistak at siga, at líknilsini eru natúrligar myndir, ið greiða skulu frá andaligum sannleikum. Myndirnar eru, sum áður nevnt, eyðsæddar og greiðar; men tann stóri boðskapurin liggur ofta júst í tí, at tær ikki eru natúrligar. Úr bókini hjá Øivind Andersen Sæden er Guds ord Týtt hevur Suni F. Jacobsen 11
Tað byrjaði við einari traktat. P. L. Rounds, fyrrverandi trúboðari í Japan greiðir frá: Ein ung genta í Japan hevði verið tvey ár á einum tuberkla-sjúkrahúsi. Hon var so kløn og ússalig, at hon næstan ikki fekk flutt seg í songini. Ein dagin, tá ið nøkur trúgvandi vitjaðu sjúkrahúsið, fekk hon eina traktat. Tann dagin var hon ov veik at halda traktatini, so hon bað sjúkrasystrina hjálpa sær, so hon fekk lisið hana. Tá ið hon las hitt einfalda evangeliið um Jesus hevði hetta stóra ávirkan á hana. Hon bað sjúkrasystrina standa við songina, meðan hon oysti út hjarta sítt í bøn. Hon bað um fyrigeving fyri synd sína, og hon gjørdist av sonnum umvend. Sum so mangur annar vildi henda unga gentan býta sína frelsugleði við onnur. Ein dagin las hon um ein mann, sum var deyðadømdur fyri morð. Hon gjørdi av at skriva til hansara og siga honum frá Jesusi; men tað tók henni tríggjar dagar at skriva eitt lítið bræv liðugt. Hon sendi traktatina, sum hevði havt so stóran týdning fyri hana, saman við brævinum. Iwata San, sum fangin æt, var at byrja við líkasælur og kaldur mótvegis brævinum; men eftir at hann hevði lisið tað og var farin at fata, hvat ið tað hevði kostað henni at senda honum hetta brævið, gjørdist hann rørdur, av tí at tað var onkur, sum hevði umsorgan fyri sál hansara. Traktatin varð lisin meira enn eina ferð, og ein dagin greip sannleikin hjarta hansara. Hann tók við boðskapinum í trúgv, og tann dagin frelsti Gud ein harðrendan drápsmann í einum av fangahúsunum í Tokyo. Vitnisburðurin hjá hesi ungu gentu hevði borið ávøkst. Seinni varð hesin drápsmaðurin fluttur til tað fangahúsið, har hann skuldi avrættast, umleið 600 km frá Tokyo. Ein dagin, tá ið hann sang ein av teimum kristnu sangunum, hann hevði lært, hoyrdi hann eina rødd kalla gjøgnum eina lítla sprungu úr einum øðrum kliva. Har sat ein maður, sum kallaðist Uchida, sum eisini hevði funnið Jesus sum sín Frelsara. Hesir báðir gjørdust ógvuliga glaðir at kunna luta sína frelsugleði hvør við annan. Iwata San og Uchita San fóru nú til verka, so hinir deyðadømdu fangarnir kundu blíva frelstir. Fangavørðurin gav teimum loyvi, meðan teir sótu og ótu, at siga hinum fangunum frá tí, teimum hevði verið fyri. Iwata San sat í fangahúsinum í tvey ár, og ta tíðina fekk hann náði at leiða 41 aðrar fangar til Jesus. Fangavørðurin gav øllum hesum loyvi at verða doyptar í fangahúsinum, og allur dámurin í deyðsklivunum broyttist frá ótta til gleði og frið. Tá ið vaktarmenninir gingu sína rutu millum klivarnar, hoyrdu teir evangeliskar sangir úr rættiliga nógvum klivum. Men tíðin, tá ið Iwata San skuldi avrættast, nærkaðist. Hann hevði bara eitt ynski, áðrenn hann doyði, og tað var at sleppa at vitja hesa ungu gentu, sum hevði sent honum brævið við traktatini. Hetta ynskið varð uppfylt. Tá ið hann sat við sjúkrasongina, segði hann henni, hvat ið Gud hevði virkað í hjarta hansara gjøgnum brævið. Tá ið hon hoyrdi tað, runnu tárini stríð oman eftir kjálkum hennara. Áðrenn hann fór avstað aftur, kendi Iwata San seg leiddan at leggja hendurnar á høvur hennara og biðja fyri henni. Síðani varð hann førdur aftur til fangahúsið, har hann varð avrættaður. Men sál hansara fór heim til Guds, sum hevði reinsað hana í Jesu blóði. Sama megin, sum hevði umbroytt hjørtuni á fangunum, kom nú inn í lívið hjá hesi ungu gentu. Eftir tveimum vikum var hon fullkomiliga grødd, og hon kundi fara heim aftur. Eitt sovorðið undur gjørdi Gud. Og alt byrjaði við eini traktat. Kirkeklokken. E. Campbell týddi. 12 Nr. 4 15. juni 2007 60. árið
Elsa Jacobsen skrivar Negash var lærari á skúlanum, sum missiónin rak í Konso, tey fyrstu árini eg var har. Kona hansara æt Birke. Dámlig fólk bæði tvey. Tey fingu útbúgving og sum vaksin, álitisstørv ymsa staðni í landinum. Eg minnist serliga tey elstu børnini, dreingirnar Alemayehu, Aweke, Girma og gentuna Amharech, tey spældu saman við teimum íslendsku børnunum, sum vóru har tá. Íslendingar høvdu ábyrgdina fyri missiónsstøðini í Konso, har eg arbeiddi í 10 ár tilsamans. Aftaná Amharech, fingu Negash og Birke ein drong, sum tey kallaðu Belete. Ein fittur drongur. Tá ið Belete var umleið hálvt annað ár, datt hann eftir høvdinum úr songini niður á sementgólvið og fekk heilaskaða. Vit sendu hann á sjúkrahús í Addes Abeba, sum er umleið 600 km. at koyra frá Konso. Har var eingin hjálp at fáa. Belete gjørdist brekaður alt sítt lív. Hann dugdi ikki at siga nakað, ei heldur kundi hann eta sjálvur, men gekk ofta beint fram, so hann var strævin at hava heima. Í Etiopiu vóru lítlir og eingir møguleikar fyri, at hann kundi koma á nakran stovn, ella at onkur kundi koma í heimið at ansa eftir honum. Tey vóru øll so góð við hann, og tað kom teimum ivaleyst ongantíð til hugs, at hann skuldi vera nakra staðni uttan heima hjá teimum sjálvum. Girma var hann serliga góður við. Hann kendi røddina hjá honum og vildi altíð sova Germa. Tey vóru trúgvandi fólk, og Negash var ein góður stuðul í meinigheitini. Lærararnir búðu allir á missiónsstøðini tá, og tað var eitt gott samanhald okkara millum. Kanska var eg mest knýtt til heimið hjá Negash og Birke, vegna teirra sjúka son. Miðskeiðis í sjeytiárunum komu kommunistarnir til Etiopia. Tá kom broyting í av ymsum slagi. Frá morgni til kvølds var sagt frá í útvarpinum um alt tað ringa, sum hevði verið og var í landinum, men nú skuldi alt verða øðrvísi. Nógv lyftir vóru givin, hetta ljóðaði alt so gott og vónríkt. Ei undur í, at ungdómurin varð ávirkaður av hesum. Tað, sum ikki varð so gott, var guðloysi, sum fylgdi við. Tað varð prentað inn í fólkið, at kristindómurin var ikki nakað gott, bara bant fólk. Tey kristnu bara snakkaðu um Himmalin. Vit skulu byggja landið upp. Tað skulu vit klára. Tað gekk ikki long tíð, fyrr enn mong av teimum kristnu fóru í hóslag við kommunistunum og fullu frá trúnni. Eisini Negash lat seg ávirka, tíverri. Tey kristnu vórðu atsøkt. Tað byrjaði við, at øll skuldu út at arbeiða um kirkjutíð sunnudag, tey, sum ikki fóru, vórðu revsað, fyrst við at gjalda eina ávísa upphædd í peningi, og so gjørdist revsingin harðari. Nesash var ein evnaríkur maður. Eina tíð var hann settur sum ein av teimum hægstu á høvuðsskrivstovuni í býnum. Seinni var hann eitt skifti umsjónarmaður við sjúkrahúsið í Arba Minch. Tey vóru nú flutt og búðu í Arba Minch. Eg frætti tá, at Negash var fongslaður av politiskum orsøkum. Tað kom mær dátt við at hoyra, so okkurt hevur verið í politisku sjónarmiðum hansara, sum ikki var í samsvar við stjórnina. Birke, konan, búði nú saman við børnunum inni í býnum. Eg vitjaði tey nokk so ofta. Belete var nú vorðin ein vaksin drongur. Hvat, ið sjúkuni viðvíkti, var støðan óbroytt. Í Arba Minch vóru nógv fleiri bilar enn í Konso. Tey høvdu nokkso nógvan ampa av honum, húsini vóru nær við vegin. Hann rann beint fram, hugdi hvørki til høgru ella vinstru, so vandi var fyri, at hann kundi koma fyri bilarnar. Eg vitjaði Negash onkuntíð í fongslinum. Viðurskiftini vóru alt annað enn góð. Møguleikarnir fyri at samtala vóru lítlir og eingir. Úti í garðinum stóð eitt ógvuliga breitt og høgt borð, tað rakk næstan upp undir høkuna á mær. Har stóðu vit so bæði hvør síni megin borðið og skuldu tala saman. Eg fekk, ið hvussu er, sagt: Negash, tú veitst vegin, og vit biðja fyri tær. Hann takkaði fyri, og fyri at eg var komin. Hann sat framvegis í fongsli, tá ið eg fór heimaftur til Føroya. Nógv ár eftir hetta, í 1999, var eg ein túr í Etiopia og ferðaðist, tá var Negash sloppin út úr fongslinum nøkur ár framman undan. Eg hitti hann á missiónsstøðini í Gidole, har hann var stjóri á sjúkrahúsinum. Tað var kensluborið at hitta hann aftur. Hann var komin innaftur á Vegin og átti lívið í Guði. Tann besta tíðin í lívinum var, tá ið vit øll vóru saman á missiónsstøðini í Konso, segði hann. Eg lat meg tøla av øllum hesum nýggja, sum sá so lokkandi út og kastaði trúnna fyri borð. Hvat fekk eg so fyri alt hetta, sum eg vavdi meg inn í? Einki uttan vónbrot. Hann segði mær annars, at Belete var deyður nøkur og tredivu ára gamal. Tað var ein stórur saknur. Hini børnini vóru væl framkomin. Amharech var lærari. Alemayehu var flogskipari. Aweke og Girma høvdu eisini góða útbúgving. Birke, konan, búði tá í Addes Abeba. Hann ferðaðist ímillum. Tíverri hitti eg hana ikki tá. 13
BARNASÍÐAN Bíblian í múrinum Ein løgin søga verður søgd úr tí vakra, sólljósa Italia, har appilsintrøini stóðu full av snjóhvítum blómum, og víntrøini vundu seg niðan eftir fjallalíðunum. Í útjaðaranum av einari bygd, sum lá hálvfjald av olivinlundum, kom ein kona spákandi. Beint uttan fyri bygdina sá hon ein múrara, sum fekst við at byggja ein múr. Hon heilsaði blídliga og fekk eitt líka so blídligt aftursvar. So fór konan at tosa við mannin, og tað gekk skemtiliga fyri seg, líka til hon fór í taskuna og tók upp eina lítla italska Bíbliu, sum hon bjóðaði hesum unga múraranum. Men tá broyttist hann í andlitinum. Við vanvirðing vendi hann bakið til hesa fremmandu. Bíbliu hennara hevði hann als ikki brúk fyri. Hann vildi yvirhøvur ikki taka ímóti henni. Konan gavst kortini ikki. Hon hevði nettupp tikið nakrar italskar Bíbliur við fyri at býta tær út til fólkið. Hon talaði so inniliga við mannin, at hann - sum tað tóktist - at endanum gavst. Hon slapp at skriva navn hansara í bókina og legði hana glað í hansara arbeiðsslitnu hond. Men hon sá ikki tað snilda og lúrna, sum glampaði í teimum myrku eygunum í suðurlendinginum, tá ið hann við einum løgnum smíli beyð henni Addio - tað merkir farvæl. So skjótt sum konan ikki longur sá hann, tók hann einar tveir steinar út úr múrinum, sum hann arbeiddi uppá, legði Bíbliuna inn í holið og múraði hana bæði væl og virðiliga inni. So, hugsaði hann, nú er hon væl goymd, og eg sleppi undan hasum mjarrinum hjá hasi fremmandu konuni. Handa andstyggiliga bókin er ikki betur verd. Eini tvey ár seinni hendi nakað í hesi somu bygdini. Tey ræðsluslignu bygdarfólkini vórðu eina náttina vakt úr svøvni av einum ræðuligum jarðskjálvta. Hús fóru í smildur, børn og konur skríggjaðu av ótta. Venan frá teimum særdu ljóðaði allastaðni. Meir enn helvtin av bygdini varð løgd í oyði eftir fáum minuttum. Tey skelkaðu bygdarfólkini flýddu til friðarligari støð; men nakað seinni komu kortini summi aftur, og fólk vórðu send út at kanna, hvussu nógv í veruleikanum var lagt í oyði. 14 Nr. 4 15. juni 2007 60. árið
BARNASÍÐAN Ein av hesum monnunum stóð og bankaði á ein skirvisligan múr at vita, hvussu nógv av honum kundi verða standandi. Brádliga hoyrdi hann á ljóðinum, at múrurin í einum staði var opin innan. Mundi ein skattur vera fjaldur her, hugsaði maðurin og fór at bróta hol á múrin. Púra rætt. Hol var í múrinum; men í holinum lá bara goymd ein lítil bók. Einki annað! Tað var løgið, hugsaði maðurin. Hann gjørdist eitt sindur vónsvikin. Hvat mundi hetta vera fyri ein bók? Hann tók hana við til hús og las í henni - og so kom hann eftir, at tað kortini hevði verið ein skattur í holinum í múrinum. á hesi bókini? Bíbliusølumaðurin segði frá øllum, og nú fekk múrarin Bíbliuna við sær heim. Hann beinleiðis bønaði og bað lova sær at fáa hana. Hann las í henni og gleddist um alla ta dýrd, hann har fann. Hann skilti jú væl, at tað var Gud, sum talaði til sín. Hann undraðist yvir, at hin fjalda Bíblian, sum hann hevði vanvirt og háðað, nú eftir Guds undurfullu vegum var komin aftur til sín, og henda Bíblian gjørdist síðani hansara besti skattur. Effie Campbell umsetti. Hann fekk so stóran kærleika til Bíbliuna og ígjøgnum hana til Jesus, at hann gjørdist bíbliuseljari í egna landi sínum. Hann hevði sjálvur funnið sín Frelsara, tá ið hann las Bíbliuna. Nú ætlaði hann sær at bera skattin út til sínar landsmenn. Men tað vóru ikki mong, sum vildu keypa Bíbliur. Ein dagin kom hann so til ein flokk av arbeiðsmonnum, pakkaði bøkur sínar út og talaði við fólkini. Ikki talan um, at eg vil hava nakað við hasa bókina at gera, rópti ein ungur múrari. Eg havi einaferð havt eina sovorðna bók í hondum mínum; men eg havi krógvað hana so væl, at sjálvt ikki djevulin kann finna hana. Maðurin við Bíbliunum kom brádliga at hugsa um okkurt. Hann læt sína egnu Bíbliu upp, vísti múraranum hana og spurdi, hvørs navn tað mundi vera, sum stóð skrivað í henni. Heilt forfardur hugdi múrarin at henni. - Hatta er mítt navn, rópti hann. Hvar hevur tú fingið fatur 15
Skapanin Postavgreitt blað Í fyrsta kapitli í Bíbliuni lesa vit um, hvussu Guð skapti jørðina. Jørðin var oyðin og ber, og tað var myrkt, men Guds andi lá á vøtnunum. So fór hann at skapa, og hann skapti alt við sínum orði. Fyrsta dagin skapti hann ljósið, annan himmalin, triðja vøksturin, gras, blómur og trø, fjórða skapti hann mánan, stjørnurnar og sólina, fimta fiskar og fuglar og sætta øll djórini og menniskjað. Guð var væl nøgdur við sítt skaparverk og gleddist. Sjeynda dagin hvíldi hann. Umbróting: Brandur Petersen Prent: Estra Ábyrgd: Kristian Thorleifsson Útgevari: Kirkjuliga Missiónsfelagið Purkugerði 7 FO-100 Tórshavn Tlf.: 225511 T-postur: kmf@kmf.fo Heimasíða: www.kmf.fo Konta: 9181-495.337.3 Kirkjuligt Missiónsblað kemur út 8 ferðir um árið (1/2, 15/3, 1/5, 15/6, 1/8, 15/9, 1/11, og 15/12) Haldaragjald: kr. 150,- 16 Nr. 4 15. juni 2007 60. árið