Nr. 7 nov. 2009 62. árið Kirkjuligt Missiónsblað VIT BOÐA KRIST KROSSFESTAN 1. Kor. 1,19-25: Tí at skrivað stendur:»eg vil týna vísdóm vísmanna, og vitsku vitra manna vil eg gera til einkis.«hvar er vísmaður? Hvar skriftlærdur? Hvar orðakappi í hesum heimi? Hevur Guð ikki gjørt til dárskapar vísdóm heimsins? Tí at við tað at heimurin við vísdómi sínum ikki kendi Guð í vísdómi Guðs, líkaði tað Guði við boðanardárskapi at frelsa tey, sum trúgva; við tað at bæði Jødar krevja tekin og Grikkar søkja vísdóm, men vit boða Krist krossfestan, Jødum meinboga, men heidningum dárskap, men sjálvum hinum kallaðu, bæði Jødum og Grikkum, Krist, Guðs kraft og Guðs vísdóm. Tí at dárskapurin hjá Guði er vísari enn menniskjan, og veikleikin hjá Guði er sterkari enn menniskjan. Menniskju søkja eftir einum gudi. Man tað skal vera ein gudur, sum styrkir okkum og gevur okkum tað, sum vit ynskja okkum. Ein, sum góðkennir okkum og gevur okkum eitt betri lív. Jødar krevja tekin, Grikkar søkja vísdóm. Nútíðar menniskju í vesturheiminum søkja ein gud, sum
kann geva harmoni, sjálvsvirðing, sjálvsálit, leking frá sjúkum, og kenslu av at vera væleydnað. Men hin livandi Gud, Jesus Kristus, vil nakað annað. Hann gevur ikki fólki tað, ið tey ynskja sær. Hann vil frelsa tað fortapta. Hann vil leita upp hitt burturfarna. Hann vil geva ein frið, sum heimurin ikki gevur. Hann vil geva ævigt lív, og frelsa okkum úr hesum syndafulla heimi. Gud hevur eitt heilt annað mál, enn vit hava í okkara egnu hugsan. Paulus vil ikki gera tekin fyri jødum ella nýta vakra talu ella heimspeki fyri grikkum. Og Gud gevur okkum ikki tað, sum vit natúrliga søkja, fyri at vit skulu vekjast. Paulus veit, at hansara boðskapur skapar stóra mótstøðu, men hann prædikar, tí hann hevur álit á, at Guds orð er livandi. Tá ið vit tala og vitna fyri øðrum, so mugu vit vera greið yvir, at menniskju ikki ynskja at møta Gudi. Ádam og Eva goymdu seg, og líka síðani hava menniskju goymt seg. Menniskju kunnu flýggja leingi frá Gudi. Men vit mugu tolin bíða eftir hini lagaligu stundini, og meðan vit bíða, skulu vit verða til reiðar at hjálpa, stuðla og brúka tíð til tey, sum ikki eu komin til trúgv á Jesus. Vit mugu biðja fyri teimum og verða har fyri tey. Men í boðanini mugu vit hava eitt endamál. Alt fólk koma í røtt viðurskifti við Gud. Tað endamálið hevur Paulus á Areopagos í Áps. 17. Hann er í Athen, vísdómsins høvuðsborg. Hann er beint við templið, har ein ørgrynna av gudum verða tilbidnir. Tó sigur hann, at bert ein Gud er til, og hann ikki býr ANDAKT Vit eiga at minnast til, at hóast vit eru vorðin lýðin móti gleðiboðskapinum, so tørvar einum trúgvandi støðugt at verða endurnýggjaður í gleðiboðskapinum, fyri støðugt at kunna liva í trúarinnar lýdni og í sunnum og sonnum samfelagi við Gud. Tí hvat gagnar tað, at ein menniskja er komin til trúnna, um hon ikki framvegis livir í trúnni! Og eins og trúgvin kyknar upp ígjøgnum boðskapin um Kristus, soleiðis endurnýggjast og veksur hon bert ígjøgnum henda sama boðskapin. Tessvegna var tað eisini so umráðandi hjá apostlinum í kallsgerningi hansara at boða fyri trúgvandi menniskjum sannleikan bæði til frelsu og halganar. Og hesum eiga vit at geva gætur! Mong eru tey trúgvandi, sum eru í stórum andaligum trupulleikum, og eru við at ganga burtur, tí at tey eru vikin burtur frá sannleikanum um Jesus Kristus. Sjálvi halda tey, at tað eru freistingar og trupulleikar, og tey viðurskifti, sum tey liva undir, sum gera alt so ógreitt fyri teimum; men so er ikki.tí hevði tað verið so, at vit mistu kósina av slíkum orsøkum, so hevði alt verið vónleyst. eingin hevði tá kunnað komið frelstur ígjøgnum henda ónda heim; tí at Satan og heimurin og okkara ónda náttúra eru líka hættislig og vandamikil hjá okkum øllum! Men Gud hevur givið okkum hjálp júst ímóti hesum. Tá ið vit kortini troyttast og fara skeiv av vegnum, so er tað tí, at vit eru hildin uppat at geva gætur eftir orðinum um Jesus! Les Hebr. 12,3:»Ja, hugsið um hann... fyri at tit ikki skulu troyttast og verða givnir í sálum tykkara.«og hann, Jesus, kunnu vit bert hugsa um og geva gætur eftir ígjøgnum orðið um hann. Tessvegna er tað, at hin trúgvandi dagliga hevur brúk fyri gleðiboðskapinum, til tess at kunna verða í Kristusi! Og júst um Rómverjabrævið sigur Luther, at teir sentralu partarnir í hesum brævi áttu at verið dagligur lestur hjá teimum trúgvandi, so at tey kunnu liva rætt við Gudi. Og skuldu hesi orð míni rokkið til mótleysan og veikan, so biði eg teg um at geva gætur eftir teimum onkran mótleysan og veikan, so biði eg teg um at geva gætur eftir teimum Úr bókini Høvuðssannleikar til sælu eftir Øjvind Andersen Týtt hevur Esmar Jacobsen 2 Nr. 7 nov. 2009 62. árið
í templum. Gud hevur verið tolin við teirra vankunnleika, men boðar nú grikkum at venda um, tí Gud fer at døma. Eisini talar hann um uppreisn teirra deyðu. Paulus talar beint ímóti tí, sum fólk ynskja at hoyra. Hesir menn halda seg helst verða teir klókastu í heiminum, men Paulus kallar teir vankunnugar. Hann talar ímóti teirra elligomlu gudstrúgv og talar enntá um uppreisn frá deyðum, sum als ikki hóskar inn í hugaheimin hjá grikkum. Ja, tað er so langt úti, at tey flestu ikki vildu hoyra meir. Men summi tóku við trúgv (v. 34). Ikki løgið, at Paulus bleiv so ofta bukaður, tá hann prædikaði. Gjørdi Paulus nakað skeivt? Dugdi hann ikki nógv væl at tillaga sína boðan? Hann boðar evangeliið klárt og uttan at broyta tað minsta, fyri at fólk kunnu koma til trúgv. Hann talaði her til fólk, sum høvdu eina ørgrynnu av gudum og skiltu heimin nógv øðrvísi enn tey kristnu. Kanska ikki so ólíkt nú á døgum? Hvat er teknikkurin hjá Paulusi? Jú, at tala Guds orð, sum er dárskapur. Tí sjálvt um tey flestu onki løgdu í, so vóru nøkur fólk frelst. Her er onki við at droppa tað, sum stoytir fólk ella síggja nøgdina av umvendingum, sum mát fyri góðum úrsliti. Hetta er ótrúliga frígerandi. Tað er ikki títt ella mítt kall at umvenda fólk. Vit hvørki kunnu ella skulu umvenda fólk. Vit eru kallað til at vitna um Jesus, men bert Gud kann umvenda fólk. Vit eru kallað til at biðja fyri øðrum, men bert Gud kann føða tey av nýggjum. Paulus fall ikki í fátt, tí so nógv fólk ikki tímdu at lurta, men kundi gleðast yvir tey, sum blivu frelst. Fruktin er upp til Gud. Minst til hetta. Vit eru kallað til at planta og sáa, men fruktin er upp til Gud. Okkara álit er á Guds orð, sum er livandi og máttmikið og hvassari enn nakað tvíeggjað svørð, og fer inn ígjøgnum, til tað skilir sál og anda, liðir og merg, og dømir hugsanir og ráð hjartans (Hebr. 4,12). Jesaja sigur hetta um Guds orð: Tí at eins og regn og kavi falla av himni og ikki fara aftur hagar, fyrr enn jørðin er vætað og vorðin gróðursom og hevur latið tað spretta og givið sáð til at sáa og breyð til at eta, soleiðis skal orð mítt, ið fer av mínum munni, ikki venda aftur við ongum, men útinna tað, sum mær líkar, og fremja tað, sum eg sendi tað til (Jes. 55,10-11). Hetta skulu vit leggja til merkis. Guds orð er livandi og máttmikið, og tað útinnir tað, Gudi líkar. Guds orð skal boðast. Restin er upp til Gud. Eitt lítið orð um Jesus til ein vin er ein bumba. Tað er livandi, tað vendir ikki aftur við ongum. Tað útinnir tað Gud vil. Hvussu, hvar og nær Gud vil nakað, vita og skilja vit oftast ikki, men vit mugu hvíla í Guds lyfti um, at hansara orð útinnir tað, hann vil. Hetta er okkara álit og hetta ger missión so ítøkiliga sum til ber. Missión er at boða Guds orð í orði og liva eftir tí alt annað er upp til Gud. Tað er onki við míni ella tíni kraft, kunnleika, samskiftisevnir, styrki, teknikk ella nakað at gera. Tað hvílir ikki á okkum, men á, at Gud er virkin gjøgnum sítt orð. Tað, vit skulu geva okkum far um, er, at vit boða Guds orð satt, klárt og uttan at taka nakað frá ella leggja nakað afturat. Tá Paulus skal fara frá samkomuna í Efesus heldur hann talu í Áps. 20. Í v. 26-27 sigur hann: Tess vegna vitni eg fyri tykkum henda dagin í dag, at eg eri reinur fyri alra manna blóð; tí at eg bar meg ikki undan at boða tykkum alt Guðs ráð. Paulus er ikki stúrin fyri, at vera orsøk til, at onkur glatast, júst tí hann hevur boðað teimum alt Guds ráð. Hetta er hansara grund til frímóð. Hann hevur boðað Guds orð alt annað er upp til Gud. At alt Guds orð verður boðað er arbeiði, sum verður standandi, tá alt annað brennur upp á evsta degi. Frammhald í næsta blað Silas K.K. Olofson 3
At læra Bíbliuna uttanat Í norska blaðnum Ungdom og Tiden nr. 3 í 1981 stendur henda samrøða við Øivind Andersen, bíbliuskúlalærara. Tað var Kristian Fagerli, sum tosaði við hann. Øivind Andsersen, sum doyði í 1994, dugdi nógv av Bíbliuni uttanat. Hann var blindur seinastu mongu árini. Hvør av okkum lesur Guds orð ein tíma hvønn einasta dag? Tey eru ikki mong, sjálvt ikki millum bíbliuskúlanæmingar okkara, sigur Øivind Andersen, sum sjálvur hevur verið lærari á Bíbliu- og Missiónsskúla í 50 ár, so hann skuldi vita hvat hann talar um. Hví er tað so umráðandi at lesa í Bíbliuni, Øivind Andersen? Bíblian er Guds orð. Bíblian inniheldur ikki Guds orð. Bíblian er Guds orð frá permu til permu. Hvat vil tað siga? Tú møtir Gudi sjálvum í Bíbliuni. Hann ger sín gerning í hjarta tínum gjøgnum orð sítt. Tú dugir ikki sjálvur síggja, at tú ert fullkomiliga glataður uttan Jesus. Tað kann orðið vísa tær. Tú kanst ikki umvenda hjarta títt. Tað kann Guds orð. Hvussu skapast trúgvin í hjarta okkara? Av tær sjálvum kanst tú ikki tvinga hjarta títt til at hava álit á einum menniskja, tú ikki hevur álit á. Men vísir eitt menniskja seg at vera at líta á, nýtist tær bert at vera saman við tí, hoyra tað, síggja tað, og tá fært tú álit á tí. Soleiðis er tað, tá Heilagi Andin fær víst tær Jesus í orðinum. Tú fært álit á Jesusi, trúgv á Jesus við at hoyra hann, síggja hann, soleiðis sum hann stendur fram í Guds orði. Hava tygum nøkur góð ráð til ein, sum vil byrja at lesa í Bíbliuni? Jú, lat tað vera skil í bíbliulesnaðinum. Set tær fyri at hava eina ávísa tíð á degnum, har tú setur teg niður at lesa. Og les samanhangandi, ikki eitt orð her og eitt annað har. Legg fyri við Jóhannesar evangeliinum, og les eitt petti, ikki ov langt, hvønn dag. Les tað sakta tríggjar ferðir, og um tú kanst lesa hart, er tað frálíkt. At lesa framhaldandi á henda hátt hevur størri týdning enn tú nakrantíð hevði hugsa tær. Kann tað leiða til lógartrældóm, at ein lesur Guds orð ávísar tíðir? Nei, hetta er millum tað tvætlið, sum vit hoyra í dag, har ongar reglur eru galdandi fyri nøkrum. Eingin verður lógartrælur av at hava góðar vanar. Jesus fór í Halgidómin, sum hann var vanur. At seta seg niður av vana at lurta eftir Guds orði, leiðir ikki til lógartrældóm, men til signing. Mong siga, at tey hava ikki stundir at lesa Guds orð. Tað er lygn. Tú hevur stundir, um tú tekur tær stundir. Tú fært ongantíð tíð til at lesa í Bíbliuni. Ta tíðina mást tú taka tær. Men gert tú tað, fert tú eisini at sanna, 4 Nr. 7 nov. 2009 62. árið
at tú fært tíð til nógv, sum tú ikki hevði tíð til áður. Hetta kann eg siga av egnum royndum. Onnur siga, at tey hava so ilt við at hugsavna seg. Tá ið tú setir teg niður at lesa Guds orð, skalt tú ikki hugsa um støðu tína. Tú skalt heldur ikki hugsa um, um tú fært nakað. Ikki berjast við teg sjálvan fyri at sita við andakt. Meira tú berjist fyri at savna tankarnar, meira spjaddir verða teir. Bíblian, tvørturímóti, savnar tankar tínar, tá ið tú situr í friði við henni og spyrt, hvat har stendur. Hendir vøksturin automatiskt, tá ið vit lesa Guds orð? Onki hendir automatiskt ella mekaniskt í tí andaliga lívinum, men tað hendir organiskt, sum tá ið fruktin veksur á einum træi. Tá ið tú lesur, mást tú vera klárur at fylgja tí, sum Bíblian sigur tær, og so langt sum tað stendur til tín, mást tú innrætta lív títt eftir tí, sum tú lesur. Tað, sum Bíblian sigur er synd, mást tú ikki av fríum vilja ganga við til at gera. Sum kristin livir tú í einari áhaldandi bardagastøðu móti syndini. Men hini, sum sáað vóru í góða jørð, tað eru tey, ið hoyra orðið og taka við tí og bera ávøkst, tríatifalt og sekstifalt og hundraðfalt. Tygum hava lært stórar partar í Bíbliuni uttanat. Hví er tað umráðandi? Tá ið tú lærir teg partar og bíbliuorð uttanat, hevur tú Guds orð í hjartanum alla tíðina. Heilagi Andin kann tá arbeiða við tær gjøgnum hetta orðið. Hann kann taka tað fram og greina tað fyri tær so greitt, hvar tú ert. Tú kanst síggja lutir í Guds orði, sum tú gongur úti á vegnum, tá ið tí situr og etur, ja, nær sum helst. Ljósið kann renna upp fyri tær, uttan at tú tilvitað hugsar um Guds orð ella tí, sum viðvíkur andaliga lívinum. Hvussu skal ein bera seg at, tá ið ein skal læra seg Bíbliuna uttanat? Tú skalt læra teg uttanat tey orð ella partar, sum tú merkir tala serliga til tín. Men ansa eftir ikki at seta upp eina ov stóra ætlan. Ert tú ov bráður í byrjanini, kanst tú skjótt missa mótið. Sjálv innlæringin er við endurtøku, ikki við at terpa. Í dag eru vit so bangin fyri at lesa og hoyra nakað umaftur. Tað skulu vit ikki vera. Les tað, tú skalt læra umaftur og umaftur. Vend aftur til tað við jøvnum millumbilum, hugsa um tað, grunda yvir tað. Er tað serliga umráðandi í dag, at kenna Bíbliu sína? Ja, Jesus segði við teir religiøsu leiðararnar í Ísrael: Tit fara villir, av tí at tit hvørki kenna skriftirnar ella Guds mátt. Matt. 22,29 Í síðstu tíðum fer allur kristinheimurin at sovna. Mong eru í dag villleidd, og tú fert at uppliva, at uppaftur fleiri fara at verða villleidd í tíðini, sum kemur. Tí áminnir Bíblian teg um at vaka og til at týða tíðarteknini. Men tú kanst ikki týða tíðarinnar tekin, uttan tú kennir Bíbliuna, og tú kanst heldur ikki vaka, uttan tú veitst, hvat skrivað stendur, og heldur teg til tað. Alt tað, sum er ilt í lívi tínum, kemur av, at tú ikki nýtir Guds orð. Alt, sum er gott og elskuligt og satt, og ein og hvør dygd kemur av, at tú lesur Bíbliuna og heldur teg til hana. Fer so alt at verða rósureytt og ongir trupulleikar? Nei, Bíblian fer uttan iva at vísa tær, hvør tú veruliga ert. Tað fer ikki altíð at vera lætt at síggja tað. Og vilt tú halda teg til Guds orð, verður tú eitt livandi mótmæli móti nógvum av tí, sum hendir í dag. Tað fer heldur ikki altíð at vera lætt. Men tú fert eisini at síggja Jesus. Tú fært ljós, tú fært frelsuvissu og gleði í Harranum, og tú fært ta livandi vónina, vónina um Himmalin grundfesta í hjarta tínum. Hava tygum eini góð ráð til seinast? Ein norskur lesandi spurdi ein lærara í fronskum, hvat hann skuldi gera fyri at læra franskt. Eg vil geva tær trý ráð, segði lærarin. Í fyrsta lagið: Les franskt. Í øðrum lagi: Les franskt; og í triðja lagi: Les franskt. Ynskir tú at liva saman við Jesusi? Ynskir tú at vera í tænastu hansara? Ynskir tú sigur og kraft í lívi tínum og í tænastuni? Tá vil eg fegin geva tær trý ráð: Les Bíbliuna. Tað er tað fyrsta. Les Bíbliuna. Tað er tað annað. Les Bíbliuna. Tað er tað triðja. Emma Jacobsen týddi 5
Enkeseminar Da vi sidste efterår flyttede til Sumbawanga blev det min opgave at deltage i bibelskolens aktiviteter og undervise alle klasser i engelsk. Desuden skulle jeg være rådgiver for Mathilda, som er leder af Brødrekirkens arbejde blandt kvinder og børn i Rukwa Stift. Første gang jeg mødte Mathilda spurgte jeg hende hvor hun særligt kunne tænke sig at sætte ind og udvide arbejdet. Enkerne trænger mest til hjælp, sagde hun uden tøven. Efter at jeg nu er kommet mere ind i arbejdet, må jeg give Mathilda ret. Sagen er nemlig den, at i følge traditionel tankegang tilhører hus og hjem, marker og børn manden. Når manden dør overgår ejendomsretten til mandens familie. Det betyder, at enken kan risikere at miste f.eks. sine marker og indbo, når hendes mand er død. Og hvad skal hun så leve af og hvordan skal hun forsørge sine børn? I praksis har det desværre vist sig, at mange ikke ser anden udvej end prostitution, hvilken medfører HIV og AIDS. Derfor var Mathilda begyndt at arrangere seminarer for stiftets enker. Og hun indbød mig til at deltage i det næste, som skulle afholdes få dage efter. 6 Nr. 7 nov. 2009 62. árið
Til dette enkeseminar havde vi først sang og bøn og en bibeltime. Derefter var det en forretningskvinde, der holdt foredrag. Hun havde selv startet et cafeteria nede ved rutebilstationen. Hun foreslog kvinderne at begynde deres egen lille forretning med brødbagning, hønseopdræt eller begynde at sy tøj for folk. Mulighederne var mange, hvis man så sig om, sagde hun. Men man skulle vogte sig for at sælge sine varer for billigt, så man fik underskud. Man måtte lære at lave regnskab, så det hele kunne løbe rundt. Efter middagen fik enkerne en grundig undervisning om HIV og AIDS. Og der blev svaret på mange spørgsmål. Sidst på eftermiddagen var det meningen at biskoppens kone skulle overrække en høne til hver af deltagerne. Men hun havde meldt afbud, fordi et af hendes børnebørn skulle begraves. Derfor fik jeg æren af at uddele hønerne. Da vi var færdige kom Peter og hentede mig og han tog dette billede af enkerne, hønerne og mig. Jeg vil så gerne have ændret enkernes forhold og have kirkerne til at tale enkernes sag. Vil du være med til at bede om det? Desværre er dette ikke kun et problem i Tanzania, men gælder også i mange andre lande, ikke mindst i den tredje verden. Kærlig hilsen Anne-Lene Olofson 7
Væleydnað Ársmøti Ársmøti Kirkjuliga Missiónsfelagsins var í døgunum 24. 27. september. Hetta gjørdust nakrir góðir og uppbyggiligir dagar. Talari var Peter Olsen úr Danmark. Hann hevði tríggjar bíbliutímar út frá Kolossubrævinum og tvey kvøldmøtir, har hann talaði út frá Gamla Testamenti. Hansara undirvísing var frígerandi, og hann vísti á okkara ríkidømi í Kristi. Kristus hevur tikið okkara skuldabræv og neglt tað á krossin. Vit eru keypt frí frá synd og dómi. Vit eru keypt frí til at liva eitt nýtt lív, har himmalin er okkara mál og mið. Og okkara kall her er at vera ljós í heiminum, so fólk kunnu koma til trúgv á Jesus, sum teirra frelsara og harra. Umframt Peter Olsen, talaði Jóhan Henriksen á møtinum leygarkvøldið, sum eisini var tikið upp til Kringvarpið. Argjakórið tók lut við sangi og spæli. Eisini hevði Silas Olofson ein bíbliutíma leygarmorgunin. Samanumtikið var hetta eitt gott og uppbyggiligt ársmøti, sum eisini var væl vitjað. Fleiri fólk gistu ymsastaðni í Tórshavn, og tað var eisini góð tíð til at hugna sær meðan døgurði var, ella fáa sær ein kaffimun og práta aftan á møtini. Longu nú kunnu tit seta kross í 2010 kalendaran, tí dato fyri ármøti og summarstevnu eru fastløgd. Ársmøti verður í Klaksvík 23. - 26. sep. 2010. Summarstevnan verður í Havn 1. - 4. juli 2010. Íslendski trúboðarin, Skúli Svavarsson, hevur lovað at vera høvuðstalari á ársmøtinum í Klaksvík í 2010. So vit hava nógv at gleða okkum til! 8 Nr. 7 nov. 2009 62. árið
Tøkk Kristi himmalsferðardag varð savnað inn í kirkjum kring landið til heidningamissiónina hjá Kirkjuliga missiónsfelagnum. Hjartaliga takk fyri gávurnar. Innsavnan Kristi himmalsferðardag 2009 Bíggjar kirkja... 150,00 Christianskirkjan... 7.998,00 Dals kirkja... 1.046,00 Eiðis kirkja... 4.024,50 Elduvíkar kirkja... 320,00 Funnings kirkja... 310,00 Gjáar kirkja... 555,00 Gøtu kirkja... 45.955,00 Hoyvíkar kirkja... 3.574,00 Havnar kirkja... 4.358,25 Hvalbiar kirkja... 3.034,50 Hvannasunds kirkja... 5.094,00 Kvívíkar kirkja... 620,00 Miðvágs kirkja... 3.676,50 Mikladals kirkja... 1.826,50 Nólsoyar kirkja... 562,00 Oyndarfjarðar kirkja... 1.372,25 Porkeris kirkja... 1.026,00 Sandvíkar kirkja... 600,00 Sandavágs kirkja... 2.236,10 Selatraðar kirkja... 700,00 Skála kirkja... 2.736,50 Skúvoyar kirkja... 865,00 Vesturkirkjan... 9.551,00 Viðareiðis kirkja... 1.062,25 Ókend Kirkja... 1.275,00 Ókend Kirkja... 2.988,50 Ókend Kirkja... 3.530,00 Tilsamans... 111.046,85 Tað eru kanska kirkjur eftir, sum ikki hava flutt peningin, ella av misgáum ikki eru komnar við í yvirlitið. Kirkjuliga Missiónsfelagið 9
Bíblian er balsam fyri sálina Dúva upp á Bíbliuna. Slít hana upp. Ger dagligan bíbiliulestur til ein vana. Tað skrivar Hakon Christiansen, sum er fyrisitingarstarvsfólkaleiðari í Luthersk Missionsforening. Hann mælir eisini til, at ein skipar sín bíbliulestur - til dømis nýtir eina bíbliulesiætlan sum Bibelnøglen. Hakon Christiansen heldur áfram: Tað er eingin, ið verður frelstur av at lesa í Bíbliuni. Men tað eru nógv, ið glatast, tí tey lata vera við at lesa. Nei, tað tænir ongum endamáli at ræða nakran at lesa dagliga í Bíbliuni. Men tað má kortini sigast, at fráfallið byrjar við, at vit vanrøkja Guðs orð. Fyrst missir orðið sín myndugleika, og beinanvegin missa vit sannleikan og týdningin av orðinum. Nei, dagligur bíbliulestur er eingin trygging móti fráfalli. Men tað skaðar ikki. Í roynd og veru er Bíblian júst Tær heilagu skriftirnar, sum kunnu geva beint tað øvugta: vísdóm til frelsu við trúnni á Krist Jesus ( 2 Tim. 3,15 ). Stressa av við Bíbliuni Og so ein hálvur sannleiki afturat. Tað hjálpir ímóti stressi. Aftur í dag lá ein Skeið- skrá á skriviborði mínum. Stressa av í dag eitur skeiðið. Tak tær av løttum, tað er nokk av stressi til øll. Hesi skeið verða hildin allastaðni fyri tíðina. Bløð og tíðarrit við virðing fyri sær sjálvum skriva við jøvnum millumbilum temasíður um stress. Eitt av teimun ráðum, eg ofta havi sæð, eru fleiri sløg av meditatión. Eg yvirseti beinanvegin hetta til lív mítt, til dagliga bíbliulesing, at lata verðina úti fyri eina stutta løtu ella longri at vera hugsavnaður við mín faðir í Himlinum í bøn og bíbliulesing... tað er balsam fyri sálina. Kelda : Tro og Mission Skriva: Kaja Lauterbach ( kl@dlm.dk ) Týtt: Kristian Thorleifsson 10 Nr. 7 nov. 2009 62. árið
Ávaring móti íblásturi frá Willow Creek. Willow Creek er ein Kirkja í USA. Bill Hybels er prestur í hesi kirkjuni og skipar eisini fyri ráðstevnum m.a. í norðanlondum. Willow Creek hevur elvt til nógv tjak og ósemju í Danmark eftir at fyrsta ráðstevnan var í Danmark í 2001. Í Luthersk Missión í Danmark hava teir ikki upplivað eina slíka kreppu seinastu hundrað árini, sum hana, sum nú er uppstaðin av tí, sum Willow Creek er komin við, og enn er ikki semja um hetta málið. Í hesum sambandi havi eg lisið nakað í bókini Smittende tro (ein av høvðuskeldunum til at skilja Willow Creek), skrivað av Bill Hybels, leiðaranum í Willow Creek, og einum øðrum rithøvunda. Eisini havi eg spurt meg fyri hjá lærarunum á Luthersk Missions Bibelskole (LMH), sum hava givið mær nógv ymiskt tilfar at lesa. Úr hesum tilfarið er m.a. ein rapport, sum Luthersk Missión lat gera í 2003 í samband við kanning av gudfrøðini hjá Willow Creek. Rapportin er skriva av trimum teologum; Peter Olsen, Birger Reuss Schmidt og Mikkel Vigilius. Tað, sum eg skrivi í hesi grein, havi eg í høvuðsheitum fingið úr hesi rapportini. Sjálv rapportin kann heintast á alnótini ( www.josafat.no/ T ema_i_fokus/2006/ WC_apr05.pdf) og er verd at lesa. Í Europa ger Willow Creek stórt arbeiði á tí leiðandi økinum. Av hesum kann ein ætla, at teir vita júst, hvussu teir skulu tala til samkomuleiðarar. Um tað nú er villleiðandi boðskapur teir koma við, standa leiðararnir í stórum vanda fyri at fara av leið. Og um leiðararnir fara av leið, er stórur vandi fyri, at stórsti parturin av samkomuni fylgir við. Tey, sum tala fyri Willow Creek, vilja í høvuðsheitum tala um neyðina, Willow Creek hevur, fyri teimum ófrelstu, sum eina grund fyri at opna fyri íblástri. Tey, sum tala ímóti Willow Creek, gleðast um hesa neyðina hjá Willow Creek. Men høvuðsgrundin til at tey tala ímóti, er at læran hjá Willow Creek leiðir okkum til ein annan gleðiboðskap, enn tann, sum vit hava í Bíbliuni. Skúlastýrið á LMH skrivaði í 2003 millum annað soleiðis í einari grein í Båndet (blaðið hjá LMH): Leiðarin hjá Willow Creek gevur úttrykk fyri nógvum sjónarmiðum og sjónarmiðum, sum vit kunnu standa inn fyri. Vit kunnu vera samd við honum í at: Eingin søkir Guð, uttan at Guð fyrst søkir viðkomandi Eingin elskar Guð uttan at Guð fyrst elskar viðkomandi Eingin kemur til Faðirin, uttan at Hann dregur hann. Tað finst eingin frelsa uttan Jesu Kristi kross og kraftina í evangeliinum. Guð er tann veruligi evangelisturin, og vit eru bara tænarar fyri hansara frígerandi boðskapi. Lesur ein so Smittende tro má ein spyrja: Hvussu kann tað vera møguligt, at ein leiðari, við hesi sannføring, skrivar eina slíka bók? Hví er bókin so Jesus-fátøk? Hetta er eitt av eyðkennunum í tilfarinum frá Willow Creek. Tað verður tosa nógv um okkum og okkara innsats og lítið og einki um Jesus og hansara kraft. Willow Creek hevur lítið álit á kraftini í Guðs orðið. Willow Creek sigur lítið og einki um krossin. Tað hevur verið nevnt, at tað hjá Willow Creek hevur verið lagdur ov stórur dentur á metodir. Hetta er ein av trupulleikunum, av tí at metodurnar ofta stríða við Guðs orð. Ein annar trupulleiki er, at um tú setur spurnartekin við, um metodurnar hjá Willow Creek samsvarað við Guðs orð, er skjótt at tú verður roknaður sum tað rotna súreplið. Hetta ger, at tað eisini er lítið 11
pláss fyri teimum, sum til dømis hava fingið náðigávuna at døma um andar. Í talunum hjá Bill Hybels verður víst vánalig respekt fyri vanligum gomlum tulkingarprinsippum, sum millum annað eru, at teir bíbilsku tekstirnir altíð mugu lesast í ljósinum av samanhanginum og at teir greiðu tekstirnir skulu lýsa teir ógreiðu. Ein má tí vera ógvuliga vakin fyri vandanum at enda í reinari menniskjansligari og holdligari hugsan. Læran hjá Willow Creek hevur eina grundleggjandi villu, sum flytur tann trúgvandi burtur frá náðini í Kristusi og yvir til eins egna stríð fyri at blíva heilagur og effektivur í gleðiboðanini. Hetta er lógartrældómur. Hon hjálpir okkum ikki niður í máttloysi, sum er grundarlagið fyri, at máttur Krists kann vera fullkomin í okkum(2 Kor.12,9). Fyrst í máttloysinum síggja vit, at vit ikki klára at blíva heilag sjálvi, ei heldur at skapa umvending og úrslit í missiónsarbeiðinum. Hetta má virkast av Guðs anda gjøgnum evangeliið. Á síðu 59 í rapportini skriva teir soleiðis: Hybels sammenfatter sin tænkning om vejen til åndsfylde og åndskraft på denne måde: Så hvis du går i kirke, hvis du gør religiøse øvelser, er med i en lille gruppe, tjener og gør disse barmhjertighedsgerninger, så vil din temperatur bare gå op og op, og meget snart er du fyldt. Du er fri! Det er svært at finde mildere betegnelser for denne vejledning end, at den er uevangelisk i rystende grad. Hybels fremstiller vejen til frihed og åndsfylde som udførelsen af en række bestemte gerninger! I NT står én ting i centrum for al forkyndelse om åndeligt liv og åndelig vækst: evangeliet om Kristus og frelsens rigdom i ham. Det er ved dette evangelium, vi får tro, kraft, liv, åndsfylde og alle Åndens frugter. Kun i den af evangeliet åbenbarede frihed fra loven kan troens nye liv vokse frem og folde sig ud! (fx Joh 15,1-8; Rom 6,14; 8,1-11; Gal 2,19-21; Ef 4,11-16; Hebr 9,14). Evangeliet er det åndelige livs og den åndelige krafts sande og eneste kilde. Hybels synes at være blind for denne helt centrale evangeliske sandhed og giver derfor en vejledning i helliggørelse og åndsfylde, som er gennemført lovisk. Hans vejledning på dette punkt er af så alvorligt vranglærende karakter, at det på afgørende måde undergraver tilliden til ham som forkynder og åndelig leder. Det er en vranglære af netop denne art, Paulus vender sig mod i Galaterbrevet: Dette ene vil jeg vide af jer: Fik I Ånden ved at gøre lovgerninger eller ved at høre i tro? Er I så uforstandige? I begyndte dog i Ånden, vil I nu ende i kødelighed? (Gal 3,2-3). Jóhannes skrivar í 2 Jóh. 1,10-11 soleiðis: Um einhvør kemur til tykkara, og ikki kemur við hesi læruni, tá skulu tit ikki geva honum hús og ikki biðja hann vera vælkomnan. Tí at tann, sum biður hann vera vælkomnan, kemur upp í part við honum í hansara illu gerningum. Tað er einki galið í at læra av øðrum. Vit hava brúk fyri íblástri uttanífrá, eisini úr USA. Tað, sum er avgerandi er, um íblásturin er grundaður í Skriftini. Um vit handla út frá Guðs orðið. Tað er frá honum, vit eiga at fáa okkara íblástur, so at vit ikki skilja okkum frá honum. Lat okkum tí halda óvikaliga fast við Guðs orð, tí í ævinleikanum, er tað tað einasta, sum stendur fast. Matt 24,35 Himmalin og jørðin skulu ganga undir, men orð míni skulu als ikki ganga undir. Eg vil í sambandi við hesa greinina viðmæla eina bók av D.A.Carson úr USA, sum á donskum eitur Med korset i fokus. Hetta er avgerðandi ein sera góð og viðkomandi bók fyri ein og hvønn, sum stendur í boðandi ella leiðandi tænastu. Dan Jógvan Eliassen 12 Nr. 7 nov. 2009 62. árið
Børnini mugu hoyra gleðiboðskapin Tað er ikki nóg mikið at siga børnunum, at Gud hevur skapt tey og givið teimum heilsu og vinir, og eina jørð at búgva á. Jesus doyði í stað barnanna. Tað er tað, sum er mest umráðandi at siga teimum. Latið okkum siga teimum, at Gud vil fyrigeva teimum, tí Jesus tók revsingina fyri syndir teirra. Tú ert kanska onkuntíð biðin um at siga okkurt við børnini í sunnudagsskúlanum ella á barnamøti. Tá hevur tú hugsað: Á, nei, lat meg sleppa undan. Tað er so trupult at vitna fyri børnum. Tað kunnu vera fleiri orsøkir, men lat meg nevna eina. Vit hava av onkrari grund fingið hesa hugmynd: Tala so børnini skilja tað! Tey skilja ikki tað, sum verður sagt á vanligum møtum, hví skulu tey so ganga á møti? Her lúrur ein stórur vandi. Í íðinskapi okkara at tala so einfalt sum gjørligt, boða vit teimum ikki longur gleðiboðskapin. Vit geva børnunum nakrar religiøsar tankar, nakað, sum tey skilja. Eg havi eina barnasangbók frammanfyri mær. Hon roynir av øllum alvi at frambera kristna boðskapin soleiðis, at børnini kunnu skilja hann. Hon talar nógv um Gud sum skapara. Gud hevur skapt mínar fingrar, blómurnar á jørðini o.s.fr. Umsorgan skilir barnið. Ikki bara mamma og pápi hava umsorgan fyri børnunum, men eisini Gud. Tí syngja vit um Jesus sum vin. Børnini vita eisini, hvat tað er at biðja. So tað mugu vit syngja um. Gud lurtar eftir okkum. Gud Faðir í tí høga vakir altíð. Hjálp børnunum í øllum londum, so eingin líðir neyð. Men onkuntíð eru vit óargalig tá fyrigev mær Jesus Nú sigur tú kanska: Er hetta ikki gott og rætt? Tað verður jú talað um Gud. Jú, eitt petti av vegnum er tað rætt, men vit verða ikki frelst við at hoyra at Gud hevur skapað okkum og at hann er vinur okkara, sum vit kunnu biðja til. Vit verða heldur ikki frelst, tí vit eru røsk at biðja um fyrigeving. Eitt ørindi í barnasangbókini ljóðar soleiðis: Í míni Bíbil stendur tað: ver glað um alt, sum Gud tær gav. Hvat gav Gud? Sambært sangbókini verður tað heilsa, jørð at búgva á, vinir og at Gud sjálvur vil vera faðir okkara. Og so fyrigevur hann okkum, tá ið vit biðja hann um fyrigeving. Hevur Gud ikki givið børnunum annað enn hetta? Tá eru tey glatað. Sum yvirskrift yvir nøkrum av sangunum stendur: Jesus vinur og frelsari. Men ikki eitt orð er sagt um, at Jesus doyði á einum krossi. Men tað ber jú ikki til at syngja um Jesus sum frelsara, uttan at syngja um, at hann bar syndir okkara. Jesus doyði í stað barnanna. Hetta er tað mest umráðandi at siga børnunum. Latið okkum siga teimum, at Gud vil fyrigeva teimum, tí Jesus tók á seg revsingina fyri syndir teirra. Vit mugu siga børnunum, at Jesus er rættvísi teirra. Hví syngja vit so lítið um hetta fyri børnunum? Svarið er einfalt: Tí tey skilja tað ikki! Men gleðiboðskapurin er væl ikki til at skilja, men til at trúgva. Gleðiboðskapurin gongur yvir vit og skil okkara, um vit eru børn ella vaksin. Skulu vit greina gleðiboðskapin so at vit skilja hann, tá er tað ikki longur gleðiboðskapurin, lat tað vera heilt greitt. Ein kristindómur, har krossurin ikki er miðdepil, er eingin kristindómur. Ver umhugsin hvørjar sangir tú lærir børnini. Lat sniðið tú klæðir boðskapin í vera so einfalt sum gjørligt, men lat sjálvan boðskapin vera tann hann er, ein dárskapur fyri skil okkara. Odd Åge Ågedal, kristniboðari Ungdom og Tiden, nr. 5, 1976 Emma Jacobsen týddi 13
Tann rætti vegurin Ein smádrongur, sum búði uttan fyri London, skuldi ein dagin fara at vitja ommu og abba sín, sum búðu í London. Hann var tíggju ára gamal og skuldi fyri fyrstu ferð koyra einsamallur við tokinum. Mamma hansara fylgdi honum til jarnbreytarstøðina og bað konduktørin ansa væl eftir honum, og so skuldi abbin vera og taka ímóti honum á jarnbreytarstøðini í London. Drongurin helt, at tað var sera spennandi at sleppa at ferðast einsamallur og sat við vindeygað og hugdi út allan vegin. Tá ið hann kom til London, sá hann ongan abba á jarnbreytarstøðini, og hann gjørdist bangin og fór at gráta. Hann visti ikki, hvat hann skuldi gera. Ein løgreglumaður sá hann standa har og gráta og spurdi, hvat ið bagdi. Drongurin segði sum var, at hann skuldi vitja ommu og abba sín í London, og at abbin skuldi koma eftir honum, men at onkur misskiljing mátti vera komin í, tí hann var ikki komin ímóti honum. Politisturin spurdi hann, um hann kundi siga sær á hvørjari gøtu omma og abbi hansara búðu. Tað visti drongurin ikki, men mintist so, at mamman hevði stungið ein lepa í lumman hjá honum, áðrenn tey fóru frá húsum og hevði sagt, at tað var best, um hann hevði navnið á bústaðnum hjá ommuni og abbanum, um okkurt óvæntað skuldi hent. Drongurin vísti løgreglumanninum seðilin, og hann tók eitt kort fram og leitaði eftir gøtuni. Hann fann hana og segði dronginum, hvussu hann skuldi ganga. Men drongurin hevði langt síðani gloymt tann fyrsta vegin, áðrenn løgreglumaðurin var liðugur við at forklára og spurdi hann tí, um hann ikki kundi vísa sær vegin til ommuna og abban. Ein maður, sum hevði staðið tætt við drongin og løgreglumannin og hevði hoyrt, hvat teir prátaðu um, kom nú yvir til teirra og segði, at hann skuldi fylgja dronginum, tí hann skuldi sama veg. Maðurin sá sera fittur út, og drongurin tók so í hond hansara. Soleiðis kom drongurin í øllum góðum til ommu og abba sín, og tey vórðu sera bilsin at síggja hann, tí at tey hildu, at hann ikki skuldi koma fyrr enn dagin eftir. Jesus sigur í Jóh. 14,6. Eg eri vegurin, sannleikin og lívið. Eingin kemur til faðirin uttan við mær. Eins og drongurin í søguni ikki einsamallur fann vegin til ommuna og abban, finna vit menniskju heldur ikki einsamøll vegin til Himmals. Men so gevur Jesus okkum lyfti um, at hann er vegurin og biður okkum fylgja sær, tí tað er bara í fylgi við Jesusi, at vit koma á mál. Leysliga umsett Petra Gregersen 14 Nr. 7 nov. 2009 62. árið
BARNASÍÐAN Ferðin út úr Egyptalandi Tíggjunda plágan var tann ringasta. Um náttina varð elsti sonurin í hvørjum húsi dripin, men ísraelsfólk høvdu fingið at vita, at tey kvøldið fyri skuldu drepa eitt lamb og smyrja blóðið á durastavin. Farið varð so fram við teirra húsum, og blóðið á durastavinum bjargaði soleiðis tí elsta soninum í húsinum. Fyri at minnast til, hvussu Guð á henda hátt hevði bjargað ísraelsfólki, hildu tey eina høgtíð hvørt ár, sum tey kallaðu páskir. Í dag halda vit kristnu eisini páskir, men tað er fyri at minnast, at Jesu blóð, sum rann á Golgata, kann bjarga okkum menniskjum. Tá ið egyptar sóu, hvat ið var hent, bað Farao Móses beinanvegin fara út úr Egyptalandi við fólki sínum. Tey fóru, og Guð vísti teimum veg. Um dagin við einum skýstólpa og um náttina við einum eldstólpa. Seinni angraði Farao, at hann hevði lovað teimum at fara og elti tey við sínum heri. Tá høvdu ísraelsfólk sett síni tjøld upp við Reyðahavið, og tey vórðu sera bangin, tá ið tey sóu herin, tí tey dugdu ikki at síggja nakran veg at flýggja undan Farao. Men Móses kendi ein veg, sum førdi upp til himmals, og hann bað til Guðs. Síðani segði hann við fólki, at tey ikki skuldu óttast, tí at Guð so heilt vist fór at bjarga teimum. Guð bað Móses rætta stav sín yvir Reyðahavið, og sjógvurin fór sundur, so at ísraelsfólk turrskødd kundu ganga gjøgnum havið. Egyptar fóru aftaná, men tá ið teir vórðu komnir hálva leið, rætti Móses aftur stavin upp, havið fór saman aftur, og egyptarnir druknaðu. Tá ísraelsfólk sóu, at tey vórðu bjargað, sungu tey Guði lovsong. 15
Umbróting: Prent: Estra Ábyrgd: Silas K.K. Olofson Útgevari: Kirkjuliga Missiónsfelagið Undir Klakki 39 FO-700 Klaksvík Tlf.: 286968 T-postur: kmf@kmf.fo Heimasíða: www.kmf.fo Konta: 9181-495.337.3 Kirkjuligt Missiónsblað kemur út 8 ferðir um árið ( feb, mar, mai, jun, aug, sep, nov, og des) Haldaragjald: kr. 150,- 16 Nr. 7 nov. 2009 62. árið