Transkript

1

2

3

4

5

6

7 Z wielk¹ przyjemnoci¹ polecam Paסstwu Przewodnik Inwestora, wydawnictwo przybli- aj¹ce warunki i moliwoci inwestowania w naszym regionie. Mam nadziejך, i ta publikacja zachךci przedsiךbiorcףw do bliszego zapoznania siך z wojewףdztwem podkarpackim, a w efekcie pomoe podj¹ז decyzjך o ulokowaniu tu kapita³u. Atutem Podkarpacia jest wietne po³oenie geograficzne w bezporednim s¹siedztwie Ukrainy i S³owacji, z ktףrymi podejmujemy wszechstronn¹ wspף³pracך. Wojewףdztwo podkarpackie jest zatem swoistym pomostem z zachodni¹ czךci¹ Europy. Stwarza to unikaln¹ szansך dla inwestorףw, szczegףlnie w przededniu integracji Polski ze strukturami Unii Europejskiej. Region dysponuje duym potencja³em spo³eczno-gospodarczym. Nasz¹ ofertך wyrףniaj¹: niskie koszty wytwarzania, ulgi inwestycyjne, niewysokie nak³ady, dobrze wykszta³cone kadry, relatywnie nisze koszty pracy, m¹dre i aktywne samorz¹dy, dzia³aj¹ce instytucje oko³obiznesowe - w tym Centrum Obs³ugi Inwestora, a take port lotniczy o bardzo wysokich parametrach, po³oony w Jasionce, planowane Centrum Logistyczne wokף³ strefy przylotniskowej oraz pomys³ utworzenia Doliny Lotniczej w po³udniowo-wschodniej Polsce. Chcia³bym podkreliז, e atrakcyjnoז Podkarpackiego uzupe³niaj¹ rףwnie niepowtarzalne walory krajobrazowe, piךkno przyrody, czystoז rodowiska naturalnego i liczne zabytki, co odgrywa istotn¹ rolך we wspף³czesnych tendencjach lokowania nowych inwestycji zagranicznych. Zachךcaj¹c Paסstwa do zapoznania siך z niniejszym Przewodnikiem, pragnך podziךkowaז wszystkim inwestorom, ktףrzy ju s¹ obecni w wojewףdztwie podkarpackim i wyraam nadziejך, e dziךki temu wydawnictwu bךdך mףg³ powitaז kolejnych. Z wyrazami szacunku Marsza³ek Wojewףdztwa Podkarpackiego Leszek Deptu³a

8

9 1. CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH FORM PROWADZENIA DZIA ALNOCI GOSPODARCZEJ Podstawowymi aktami prawnymi reguluj¹cymi prowadzenie dzia³alnoci gospodarczej na terenie Rzeczpospolitej Polskiej s¹: Ustawa Prawo dzia³alnoci gospodarczej i Kodeks spף³ek handlowych. Wszystkie podmioty gospodarcze dzia³aj¹ w okrelonej formie organizacyjnej oraz wystךpuj¹ w okrelonej formie prawnej. Wed³ug stanu prawnego, w Polsce mog¹ funkcjonowaז nastךpuj¹ce formy organizacyjno-prawne prowadzenia dzia³alnoci gospodarczej: przedsiךbiorstwo jednoosobowe (przedsiךbiorca prowadz¹cy dzia³alnoז na podstawie wpisu do ewidencji dzia³alnoci gospodarczej), spף³ka cywilna, spף³ka jawna, spף³ka partnerska, spף³ka komandytowa, spף³ka komandytowo - akcyjna, spף³ka z ograniczon¹ odpowiedzialnoci¹, spף³ka akcyjna, przedsiךbiorstwo paסstwowe, spף³dzielnie, stowarzyszenia, fundacje. Z punktu widzenia prawa rozrףnia siך spף³ki cywilne i handlowe. Spף³ki cywilne dzia³aj¹ wg Kodeksu cywilnego. Spף³ki handlowe dzia³aj¹ na podstawie Kodeksu spף³ek handlowych i dzielimy je na spף³ki osobowe i kapita³owe. Spף³ki osobowe opieraj¹ sw¹ dzia³alnoז na osobistej odpowiedzialnoci wspףlnikףw za zobowi¹zania spף³ki. Wspףlnicy ponosz¹ pe³n¹ odpowiedzialnoז za zobowi¹zania spף³ki. Do tych spף³ek zalicza siך spף³kך jawn¹ i komandytow¹, partnersk¹, komandytowo - akcyjn¹. Spף³ki kapita³owe odpowiadaj¹ za zobowi¹zania wobec wierzycieli tylko kapita³em spף³ki, a wiךc wk³adami wspףlnikףw. Wspףlnicy natomiast nie odpowiadaj¹ swoim maj¹tkiem osobistym za zobowi¹zania wobec wierzycieli. Do tych spף³ek zalicza siך spף³kך z ograniczon¹ odpowiedzialnoci¹ i spף³kך akcyjn¹ PODMIOTY GOSPODARCZE Przedsiךbiorc¹ jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz niemaj¹ca osobowoci prawnej spף³ka prawa handlowego, ktףra zawodowo, we w³asnym imieniu podejmuje i wykonuje dzia³alnoז gospodarcz¹. Za przedsiךbiorcףw uznaje siך take wspףlnikףw spף³ki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich dzia³alnoci gospodarczej. Przedsiךbiorca (osoba fizyczna) prowadz¹cy dzia³alnoז gospodarcz¹ na podstawie wpisu do Krajoweg Rejestru S¹dowego (KRS), potocznie zwany jest przedsiךbiorc¹ jednoosobowym. 61

10 Pe³ni on funkcjך kierownika i wnosi do przedsiךbiorstwa ca³y swףj maj¹tek. Osoba ta ponosi pe³n¹ odpowiedzialnoז prawn¹ wobec wierzycieli i pe³ne ryzyko prowadzenia dzia³alnoci gospodarczej. Rozmiary dzia³alnoci tego przedsiךbiorstwa s¹ ograniczone przez moliwoci mobilizacji kapita³u ze strony pojedynczego w³aciciela. Spף³ka cywilna jest umow¹ uregulowan¹ w Kodeksie cywilnym. Ta forma dzia³alnoci gospodarczej powstaje w drodze umowy zawartej miךdzy wspףlnikami. Zobowi¹zuje wspףlnikףw, aby wspףlnie d¹yli do osi¹gniךcia wspףlnego celu gospodarczego i okrela, w jaki sposףb ten cel powinien byז osi¹gniךty. Maj¹tek spף³ki cywilnej sk³ada siך z wk³adףw wnoszonych przez wspףlnikףw. Wk³adem wspףlnika do spף³ki moe byז w³asnoז lub inne prawo, ale moe te polegaז na wiadczeniu us³ug na rzecz spף³ki (np. prowadzeniu rachunkowoci spף³ki). Spף³ka cywilna nie maj¹c osobowoci prawnej nie jest podmiotem prawa w³asnoci, a wiךc nie jest w³acicielem maj¹tku. Jego w³acicielami pozostaj¹ wspףlnicy, choז na czas trwania spף³ki wspףlnicy nie mog¹ rozporz¹dzaז swoim udzia³em, ani domagaז siך podzia³u wspףlnego maj¹tku wspףlnikףw. Za zobowi¹zania spף³ki wspףlnicy odpowiadaj¹ solidarnie. Kady wspףlnik jest uprawniony do rףwnego udzia³u w zyskach i w tym samym stosunku uczestniczy w stratach. W umowie spף³ki mona inaczej ustaliז udzia³ wspףlnikףw w zyskach i stratach, lecz nigdy nie mona wy³¹czyז wspףlnika od udzia³u w zyskach. Kodeks spף³ek handlowych zak³ada m.in., e wszystkie spף³ki cywilne, ktףrych przychody netto ze sprzeday towarףw lub wiadczenia us³ug w kadym z dwףch kolejnych lat obrotowych osi¹gnך³y rףwnowartoז co najmniej euro bךd¹ musia³y przekszta³ciז siך w spף³ki jawne i zarejestrowaז w KRS. Zak³ada on rףwnie moliwoז przekszta³cenia spף³ki cywilnej w spף³kך prawa handlowego bez koniecznoci jej rozwi¹zania SP KI HANDLOWE Spף³ka jawna powstaje w wyniku umowy zawartej przez wspףlnikףw. Kady wspףlnik ma prawo do rףwnego udzia³u w zysku, ma te obowi¹zek pokrywania strat w tym samym stosunku. W umowie spף³ki mona inaczej ustaliז udzia³ wspףlnikףw w zyskach i stratach, lecz nigdy nie mona zwolniז wspףlnika od udzia³u w stratach. Wspףlnicy odpowiadaj¹ za zobowi¹zania spף³ki osobicie, nieograniczenie, solidarnie i subsydiarnie. Spף³ka partnerska wzorowana na rozwi¹zaniach z USA umoliwia wspף³pracך przedstawicielom wolnych zawodףw (np. adwokatom, lekarzom). Cech¹ charakterystyczn¹ tej spף³ki jest m.in. sposףb odpowiedzialnoci partnerףw za jej zobowi¹zania. Odpowiedzialnoז partnera ogranicza siך do nastךpstw czynnoci wykonywanych przez niego lub osoby znajduj¹ce siך pod jego kierownictwem. Umowa moe jednak przewidywaז, e jeden albo wiךksza liczba partnerףw ponosi odpowiedzialnoז tak jak wspףlnik spף³ki jawnej. Spף³ka komandytowa charakteryzuje siך tym, e odpowiedzialnoז wspףlnikףw za zobowi¹zania jest zrףnicowana. Jedni odpowiadaj¹ bez ograniczeס tj. ca³ym swym maj¹tkiem - s¹ to komplementariusze. Inni - tzw. komandytariusze - tylko do wysokoci wk³adu, czyli tzw. sumy komandytowej. W zwi¹zku z ograniczon¹ odpowiedzialnoci¹ komandytariusza jest on w zasadzie odsuniךty od prowadzenia spraw spף³ki i jej reprezentowania. 62

11 Utworzenie tej spף³ki wymaga zawarcia przez wspףlnikףw umowy w formie aktu notarialnego i wpisania do rejestru. Wymaga rףwnie zg³oszenia do rejestru, identycznie jak w przypadku wszystkich spף³ek prawa handlowego. Spף³ka komandytowo-akcyjna ma u³atwiז pozyskanie kapita³u polskim przedsiךbiorstwom, ktףre maj¹ uregulowan¹ pozycjך na rynku. Spף³ka ta moe podnosiז kapita³ emituj¹c akcje. Zamiast komandytariuszy uczestnicz¹ w niej akcjonariusze, czyli inwestorzy pasywni. Kapita³ zak³adowy winien wynosiז co najmniej 50 tys. z³otych. Spף³ka ta posiada organy takie jak: walne zgromadzenie oraz rada nadzorcza. Rada nadzorcza jest organem obligatoryjnym, gdy liczba akcjonariuszy przekracza 25 osףb. Funkcjך quasi zarz¹du pe³ni¹ komplementariusze (o ile statut spףlki nie stanowi inaczej) SP KI KAPITA OWE Spף³ka z ograniczon¹ odpowiedzialnoci¹ jest spף³k¹ kapita³ow¹ i moe byז tworzona w kadym celu prawnie dozwolonym. Spף³ki z ograniczon¹ odpowiedzialnoci¹ zawierane mog¹ byז przez jedn¹ lub wiךcej osףb. Umowa spף³ki powinna byז zawarta w formie aktu notarialnego. Kapita³ spף³ki musi wynosiז minimum z³. Wysokoז jednego udzia³u winna wynosiז minimum 500 z³. Z chwil¹ zawarcia umowy spף³ki powstaje spף³ka z o.o. w organizacji. Z chwil¹ wpisania jej do rejestru spף³ka z o.o. uzyskuje osobowoז prawn¹. Umowa spף³ki z ograniczon¹ odpowiedzialnoci¹ powinna byז zawarta w formie aktu notarialnego oraz okrelaז: firmך i siedzibך spף³ki, przedmiot dzia³alnoci spף³ki, wysokoז kapita³u zak³adowego, czy wspףlnik moe mieז wiךcej ni jeden udzia³, liczbך i wartoז nominaln¹ udzia³ףw objךtych przez poszczegףlnych wspףlnikףw, czas trwania spף³ki, jeeli jest oznaczony. Do powstania spף³ki z ograniczon¹ odpowiedzialnoci¹ wymaga siך: zawarcia umowy spף³ki (w formie aktu notarialnego), wniesienia przez wspףlnikףw wk³adףw na pokrycie ca³ego kapita³u zak³adowego, a w razie objךcia udzia³u za cen¹ wysz¹ od wartoci nominalnej, take wniesienia nadwyki, powo³ania zarz¹du, ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeeli wymaga tego ustawa lub umowa spף³ki, wpisu do rejestru. Zg³oszenie sp. z o.o. do s¹du rejestrowego wymaga z³oenia formularza KRS-W3 wraz ze stosownymi za³¹cznikami i powinno zawieraז: firmך, siedzibך i adres spף³ki, przedmiot dzia³alnoci spף³ki, wysokoז kapita³u zak³adowego, okrelenie, czy wspףlnik moe mieז wiךcej ni jeden udzia³, 63

12 nazwiska, imiona i adresy cz³onkףw zarz¹du oraz sposףb reprezentowania spף³ki, nazwiska i imiona cz³onkףw rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeeli ustawa lub umowa spף³ki wymaga ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeeli wspףlnicy wnosz¹ do spף³ki wk³ady niepieniךne zaznaczenie tej okolicznoci, czas trwania spף³ki, jeeli jest oznaczony, jeeli umowa wskazuje gazetך przeznaczon¹ do og³oszeס spף³ki oznaczenie tej gazety. Do wniosku o zarejestrowanie naley do³¹czyז: umowך spף³ki, pisemne owiadczenie cz³onkףw zarz¹du, e wk³ady na pokrycie kapita³u zak³adowego zosta³y przez wszystkich wspףlnikףw w ca³oci wniesione, dowףd ustanowienia w³adz spף³ki z wyszczegףlnieniem ich sk³adu osobowego, jeeli o powo³aniu cz³onkףw organףw spף³ki nie stanowi akt notarialny zawieraj¹cy umowך spף³ki, listך wspףlnikףw z podaniem ich nazwiska i imienia lub firmy oraz liczby i wartoci nominalnej udzia³ףw kadego z nich, podpisan¹ przez wspףlnikףw, wzory podpisףw cz³onkףw zarz¹du z³oone wobec s¹du lub powiadczone notarialnie. Spף³ka powinna posiadaז zarz¹d, radך nadzorcz¹ lub komisjך rewizyjn¹. Rada nadzorcza musi byז powo³ana, gdy kapita³ zak³adowy przekracza sumך z³ i wspףlnikףw jest wiךcej ni 25. Najwyszym organem spף³ki z ograniczon¹ odpowiedzialnoci¹ jest zgromadzenie wspףlnikףw. Udzia³owcy spף³ki partycypuj¹ w zyskach i kwocie likwidacyjnej stosownie do posiadanego wk³adu lub zgodnie z zasadami zawartymi w akcie za³oycielskim. Udzia³ nigdy nie moe byז papierem wartociowym; jego minimalna wartoז musi wynosiז 500 z³. Obrףt udzia³ami jest swobodny. Mona je zbywaז, zastawiaז i dzieliז (o ile po podzieleniu ich wartoז nie bךdzie nisza od ustawowego minimum). Jednak Kodeks spף³ek handlowych przewiduje szereg wyj¹tkףw, a podstawowy to moliwoז uzalenienia w akcie za³oycielskim spף³ki zbycia lub zastawienia od jej zezwolenia. Spף³ka akcyjna moe byז zawi¹zana przez jedn¹ albo wiךcej osףb. Podstawowym dokumentem reguluj¹cym dzia³alnoז spף³ki jest jej statut w formie aktu notarialnego. Kodeks spף³ek handlowych okrela szereg wymogףw formalnych warunkuj¹cych powstanie spף³ki akcyjnej, m.in. sporz¹dzenie i podpisanie statutu, wniesienie przez akcjonariuszy wk³adףw na pokrycie kapita³u zak³adowego. Kapita³ zak³adowy winien wynosiז minimum z³ i dzieli siך na akcje o rףwnej wartoci nominalnej. Kolejnymi warunkami jest ustanowienie zarz¹du i rady nadzorczej oraz wpis do rejestru. Z chwil¹ zawi¹zania spף³ki powstaje spף³ka akcyjna w organizacji. Z chwil¹ wpisania do rejestru spף³ka akcyjna nabywa osobowoז prawn¹. Statut spף³ki akcyjnej (umowa spף³ki) zawarty w formie aktu notarialnego powinien okrelaז: firmך i siedzibך spף³ki, przedmiot dzia³alnoci spף³ki, czas trwania spף³ki, jeeli jest oznaczony, wysokoז kapita³u zak³adowego oraz kwotך wp³acon¹ przed zarejestrowaniem na pokrycie kapita³u zak³adowego, wartoז nominaln¹ akcji i ich liczbך ze wskazaniem, czy akcje s¹ imienne, czy na okaziciela, 64

13 liczbך akcji poszczegףlnych rodzajףw i zwi¹zane z nimi uprawnienia, jeeli maj¹ byז wprowadzone, nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) za³oycieli, liczbך cz³onkףw zarz¹du i rady nadzorczej albo co najmniej minimaln¹ lub maksymaln¹ liczbך cz³onkףw tych organףw oraz podmiot uprawniony do ustalenie sk³adu zarz¹du lub rady nadzorczej, co najmniej przyblion¹ wielkoז wszystkich kosztףw poniesionych lub obci¹aj¹cych spף³kך w zwi¹zku z jej utworzeniem, ustalon¹ na dzieס zawi¹zania spף³ki, gazetך do og³oszeס, jeeli spף³ka zamierza dokonywaז og³oszeס rףwnie poza Monitorem S¹dowym i Gospodarczym. Ponadto wymagane jest, pod rygorem bezskutecznoci wobec spף³ki, aby statut zawiera³ postanowienia dotycz¹ce: liczby i rodzajףw tytu³ףw uczestnictwa w zysku lub w podziale maj¹tku spף³ki oraz zwi¹zanych z nimi praw, wszelkich zwi¹zanych z akcjami obowi¹zkףw wiadczenia na rzecz spף³ki, poza obowi¹zkiem wp³acenia nalenoci za akcje, warunkףw i sposobu umorzenia akcji, ograniczeס zbywalnoci akcji, uprawnieס osobistych przyznanych akcjonariuszom. Zg³oszenie spף³ki akcyjnej do s¹du rejestrowego powinno zawieraז: firmך, siedzibך i adres spף³ki albo adres do dorךczeס, przedmiot dzia³alnoci spף³ki, wysokoז kapita³u zak³adowego, liczbך i wartoז nominaln¹ akcji, wysokoז kapita³u docelowego, jeeli statut to przewiduje, liczbך akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania, wzmiankך, jaka czךז kapita³u zak³adowego zosta³a pokryta przed zarejestrowaniem, nazwiska i imiona cz³onkףw zarz¹du oraz sposףb reprezentowania spף³ki, nazwiska i imiona cz³onkףw rady nadzorczej, jeeli akcjonariusze wnosz¹ wk³ady niepieniךne, zaznaczenie tej okolicznoci, czas trwania spף³ki, jeeli jest oznaczony, jeeli statut wskazuje gazetך przeznaczon¹ do og³oszeס spף³ki jej oznaczenie, jeeli statut przewiduje przyznanie uprawnieס osobistych okrelonym akcjonariuszom lub tytu³y uczestnictwa w dochodach lub maj¹tku spף³ki nie wynikaj¹ce z akcji zaznaczenie tych okolicznoci. Do zg³oszenia spף³ki naley do³¹czyז: statut, akty notarialne o zawi¹zaniu spף³ki i objךciu akcji, owiadczenie wszystkich cz³onkףw zarz¹du, e wymagane statutem wp³aty na akcje oraz wk³ady niepieniךne zosta³y dokonane zgodnie z prawem, potwierdzony przez bank lub dom maklerski dowףd wp³aty na akcje, dokonanej na rachunek spף³ki w organizacji; w przypadku, gdy statut przewiduje pokrycie kapita³u zak³adowego wk³adami niepieniךnymi po dokonaniu rejestracji, naley do³¹czyז owiadczenie wszystkich cz³onkףw zarz¹du, e wniesienie tych wk³adףw do spף³ki jest zapewnione zgodnie z postanowieniami statutu przed up³ywem wymaganego terminu, dokument stwierdzaj¹cy ustanowienie organףw spף³ki z wyszczegףlnieniem ich sk³adu osobowego, 65

14 zezwolenie lub dowףd zatwierdzenia statutu przez w³aciwy organ w³adzy publicznej, jeeli s¹ one wymagane do powstania spף³ki, akt notarialny owiadczenia zarz¹du o wysokoci objךtego kapita³u zak³adowego, jeeli statut okrela minimaln¹ lub maksymaln¹ wysokoז kapita³u zak³adowego. Akcje nie mog¹ byז obejmowane poniej ich wartoci nominalnej. Jeli s¹ obejmowane po cenie wyszej od wartoci nominalnej, to nadwyka musi byז uiszczona w ca³oci przed zarejestrowaniem spף³ki. Akcje obejmowane za wk³ady niepieniךne powinny byז pokryte w ca³oci, nie pףniej ni przed up³ywem roku po zarejestrowaniu spף³ki. Akcje obejmowane za wk³ady pieniךne powinny byז op³acone przed zarejestrowaniem spף³ki co najmniej w jednej czwartej ich wartoci nominalnej. Jeeli akcje s¹ obejmowane wy³¹cznie za wk³ady niepieniךne albo za wk³ady niepieniךne i pieniךne, wףwczas kapita³ zak³adowy powinien byז pokryty przed zarejestrowaniem co najmniej w jednej czwartej jego minimalnej wymaganej wysokoci ( z³). Organami spף³ki s¹: zarz¹d - prowadzi sprawy spף³ki i reprezentuje spף³kך na zewn¹trz. Sk³ada siך on z jednego lub wiךkszej liczby cz³onkףw, powo³ywanych i odwo³ywanych przez radך nadzorcz¹. Cz³onek moe byז te odwo³any lub zawieszony przez walne zgromadzenie. rada nadzorcza - sprawuje sta³y nadzףr nad dzia³alnoci¹ spף³ki we wszystkich dziedzinach jej dzia³alnoci. Rada sk³ada siך z co najmniej trzech cz³onkףw powo³ywanych i odwo³ywanych przez walne zgromadzenie. walne zgromadzenie - najwysza w³adza spף³ki. Sk³ada siך z wszystkich uprawnionych do g³osowania akcjonariuszy spף³ki. Walne zgromadzenie zatwierdza i rozpatruje sprawozdania zarz¹du z dzia³alnoci spף³ki oraz sprawozdania finansowe, udziela absolutorium organom spף³ki z wykonanych przez nie obowi¹zkףw. Uchwala te podzia³ zyskףw albo pokrycie strat PORWNANIE WYBRANYCH SP EK PRAWA HANDLOWEGO Spף³ka komandytowa jest specyficzn¹ spף³k¹ osobow¹, gdy pozwala prowadziז dzia³alnoז w szerokim zakresie i dowolnym rozmiarze, daj¹c jednoczenie wspףlnikom bardzo du¹ swobodך w kszta³towaniu odpowiedzialnoci za sprawy spף³ki i jej zobowi¹zania. Kapita³owa spף³ka z ograniczon¹ odpowiedzialnoci¹, w odrףnieniu od osobowej spף³ki komandytowej, posiada od momentu rejestracji osobowoז prawn¹. Moe zatem nabywaז prawa oraz zaci¹gaז zobowi¹zania, pozywaז i byז pozywana. Osobowoז prawna jest bardzo wana przy podejmowaniu i realizacji inwestycji, a take w kontaktach z kontrahentami oraz u³atwia zaci¹ganie kredytףw inwestycyjnych. Ograniczona odpowiedzialnoז spף³ki nie oznacza jednak, e wierzycieli zaspokaja siך jedynie z maj¹tku spף³ki. Spף³ka odpowiada przed wierzycielami do wysokoci udzia³ףw wspףlnikףw i wartoci maj¹tku spף³ki. Jeli zobowi¹zanie ma wysz¹ wartoז, dodatkowo odpowiadaj¹ wszyscy cz³onkowie zarz¹du ca³ym swoim maj¹tkiem. W ma³ych firmach, gdzie cz³onkami zarz¹du najczךciej s¹ sami wspףlnicy, oznacza to zatem ich osobist¹ odpowiedzialnoז. Spף³ka akcyjna jest podobnie, jak spף³ka z ograniczon¹ odpowiedzialnoci¹, spף³k¹ kapita³ow¹ i posiada osobowoז prawn¹. Jest form¹ prowadzenia dzia³alnoci gospodarczej 66

15 > > > I > F 8 H > A > 8 A ) > ) ) 8 ) A 8 > 8> F 8 I > > B8 )? 8 >8 F) > A > 8 B )B8. ) A > > B?) ) A A8 DI F B8 I> A8 I > ) > 8 B8 > B?) 8 &2 %& (./, G : C C 3

16 2. CZYNNOCI FORMALNO-PRAWNE ZWI ZANE Z ROZPOCZCIEM DZIA ALNOCI GOSPODARCZEJ Ustawa Prawo dzia³alnoci gospodarczej jako dzia³alnoז gospodarcz¹ definiuje kad¹ zarobkow¹ dzia³alnoז: wytwףrcz¹, handlow¹, budowlan¹ i us³ugow¹ oraz zorganizowane i ci¹g³e poszukiwanie, eksploatowanie i rozpoznawanie zasobףw naturalnych. Ustawy nie stosuje siך do dzia³alnoci wytwףrczej w zakresie upraw rolnych oraz do chowu i hodowli zwierz¹t, ogrodnictwa, warzywnictwa, lenictwa i rybactwa rףdl¹dowego, oraz do wynajmowania przez rolnikףw pokoi i miejsc dla namiotףw w gospodarstwach rolnych, a take us³ug z tym zwi¹zanych. Rozpoczךcie dzia³alnoci gospodarczej w formie spף³ki w Polsce wi¹e siך z dokonaniem nastךpuj¹cych czynnoci formalno-prawnych: z³oenia wniosku o wpis do rejestru wraz z niezbךdnymi za³¹cznikami do Krajowego Rejestru S¹dowego, z³oenia wniosku o nadanie numeru identyfikacji statystycznej REGON w Urzךdzie Statystycznym, wyrobienia piecz¹tki, otwarcia konta bankowego, z³oenia wniosku o nadanie numeru identyfikacji podatkowej NIP poprzez rejestracjך spף³ki w Urzךdzie Skarbowym, rejestracji spף³ki w Zak³adzie Ubezpieczeס Spo³ecznych, uzyskania koncesji lub zezwolenia na prowadzenie dzia³alnoci gospodarczej, jeli jest wymagane, zawiadomienia innych instytucji w zalenoci od odpowiednich uregulowaס prawnych REJESTRACJA SP KI W KRAJOWYM REJESTRZE S DOWYM Zgodnie z art. 36 Ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze S¹dowym (Dz. U. z 1997 r. Nr 121, poz. 769 z pףniejszymi zmianami) rejestracji w rejestrze przedsiךbiorcףw prowadzonym w ramach Krajowego Rejestru S¹dowego, podlegaj¹: osoby fizyczne wykonuj¹ce dzia³alnoז gospodarcz¹, spף³ki jawne, spף³ki partnerskie, spף³ki komandytowe, spף³ki komandytowo-akcyjne, spף³ki z ograniczon¹ odpowiedzialnoci¹, spף³ki akcyjne, spף³dzielnie, przedsiךbiorstwa paסstwowe, jednostki badawczo-rozwojowe, przedsiךbiorcy okreleni w przepisach o zasadach prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dzia³alnoci gospodarczej w zakresie drobnej wytwףrczoci przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne, 68

17 towarzystwa ubezpieczeniowe wzajemne, inne osoby prawne, jeeli wykonuj¹ dzia³alnoז gospodarcz¹ i podlegaj¹ obowi¹zkowi wpisu do rejestru, oddzia³y przedsiךbiorcףw zagranicznych dzia³aj¹cych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, g³ףwne oddzia³y zagranicznych zak³adףw ubezpieczeס. Ustawa o Krajowym Rejestrze S¹dowym (KRS) zak³ada jednolite postךpowanie rejestrowe, wspףlne dla wszystkich podmiotףw, na ktףrych ci¹y obowi¹zek wpisu do KRS. Krajowy Rejestr S¹dowy prowadz¹ w systemie informatycznym s¹dy rejonowe (s¹dy gospodarcze), ktףre s¹ jednoczenie s¹dami rejestrowymi obejmuj¹cymi swoj¹ w³aciwoci¹ obszar wojewףdztwa lub jego czךז. Wpisy do KRS podlegaj¹ obowi¹zkowi og³oszenia w Monitorze S¹dowym i Gospodarczym, chyba e ustawa stanowi inaczej. Nie podlegaj¹ og³oszeniu wpisy dotycz¹ce osףb fizycznych, wykonuj¹cych dzia³alnoז gospodarcz¹. Wniosek o wpis do rejestru sk³ada siך na odpowiednim urzךdowym formularzu, ktףry jest dostךpny w siedzibach s¹dףw oraz poza nimi, w terminie 7 dni od dnia zdarzenia uzasadniaj¹cego dokonanie wpisu, chyba e przepis szczegףlny stanowi inaczej. Wnioski mona te sk³adaז na bezbarwnych formularzach stanowi¹cych wydruki komputerowe lub bךd¹cych kserokopiami formularzy urzךdowych. Do wniosku o wpis do KRS naley do³¹czyז (za³¹cznik 6.1.): uwierzytelnione notarialnie albo z³oone przed sךdzi¹ lub upowanionym pracownikiem s¹du wzory podpisףw osףb upowanionych do reprezentacji spף³ki, dokument potwierdzaj¹cy tytu³ prawny wnioskodawcy do lokalu (nieruchomoci), w ktףrym ma byז wykonywana dzia³alnoז objךta wnioskiem, odpowiednie dokumenty (umowך spף³ki, statut spף³ki) b¹d jako orygina³y b¹d jako uwierzytelnione urzךdowo odpisy lub wyci¹gi, dowody uiszczenia op³aty s¹dowej od wpisu s¹dowego oraz op³aty za umieszczenie og³oszenia w Monitorze S¹dowym i Gospodarczym NADANIE NUMERU IDENTYFIKACJI STATYSTYCZNEJ REGON Zgodnie z Ustaw¹ o statystyce publicznej z dn. 29 czerwca 1995 roku (Dz. U. Nr 88/95, poz. 439, art. 30) rejestr REGON pe³ni funkcjך Krajowego Rejestru Urzךdowego Podmiotףw Gospodarki Narodowej. Jest to obecnie jedyny w Polsce zintegrowany rejestr obejmuj¹cy wszystkie podmioty gospodarki narodowej. Identyfikator REGON stosowany jest w systemie bankowym, celnym, podatkowym, a take w przetwarzaniu danych handlu zagranicznego i innych systemach handlowych i marketingowych. Kady podmiot ma nadany niepowtarzalny dziewiךciocyfrowy numer identyfikacyjny REGON. Aby uzyskaז numer REGON naley wype³niז i z³oyז w urzךdzie statystycznym w ci¹gu 14 dni od daty powstania podmiotu lub od daty zaistnienia zmian nastךpuj¹ce dokumenty: formularz RG-1, wypis z rejestru s¹dowego. 69

18 We wniosku RG-1 naley podaז nastךpuj¹ce informacje: nazwך i informacje adresowe, formך prawn¹ i w³asnociow¹, sposףb zorganizowania, rodzaje prowadzonej dzia³alnoci, stan gotowoci eksploatacyjnej, informacje o rejestracji prawnej, przewidywan¹ liczbך pracuj¹cych OTWARCIE KONTA BANKOWEGO Za³oenie konta bankowego wymaga przedstawienia bankowi nastךpuj¹cych dokumentףw: wypisu z rejestru s¹dowego, dowodףw osobistych wspףlnikףw, dowodu nadania REGON, dowodu nadania NIP (do z³oenia zaraz po nadaniu). Dodatkowo potrzebna jest piecz¹tka, stanowi¹ca wzףr stempla firmowego do wype³nienia karty wzorףw podpisףw. W procedurze nadania numeru NIP niezbךdne jest konto bankowe, banki natomiast ze swojej strony wymagaj¹ dowodu nadania NIP jako dokumentu niezbךdnego dla za³oenia rachunku bankowego. Problem ten zosta³ rozwi¹zany za pomoc¹ numeru REGON, ktףry banki przyjך³y jako zastךpczy do czasu nadania numeru NIP. Rachunek bankowy firma powinna za³oyז w momencie uzyskania odpowiednich dokumentףw niezbךdnych do jego otwarcia. Obowi¹zek rozliczeס bezgotףwkowych nak³adaj¹ na podmioty gospodarcze przepisy prawne. Dotyczy to np. p³atnoci do ZUS lub Urzךdu Skarbowego NADANIE NUMERU IDENTYFIKACJI PODATKOWEJ NIP W celu rejestracji firmy w Urzךdzie Skarbowym zainteresowany zobowi¹zany jest do: przed³oenia we w³aciwym terytorialnie Urzךdzie Skarbowym niezbךdnych dokumentףw: - umowy spף³ki, - odpisu z rejestru handlowego lub zawiadczenia o wpisie do ewidencji dzia³alnoci gospodarczej, - zawiadczenia o nadaniu numeru REGON, - informacji o rachunku bankowym, wyboru formy opodatkowania i sposobu prowadzenia ewidencji podatkowej, rejestracji w zakresie podatku od towaru i us³ug (VAT) i podatku akcyzowego. 70

19 P³atnicy podatku dochodowego od osףb prawnych lub od osףb fizycznych s¹ ustawowo zobligowani do dokonania zg³oszenia o nadanie NIP nie pףniej ni w terminie z³oenia pierwszej deklaracji podatkowej, za p³atnicy VAT lub podatku akcyzowego przed dokonaniem pierwszej czynnoci podlegaj¹cej opodatkowaniu jednym z tych podatkףw. Wraz z pierwszym zeznaniem podatkowym naley z³oyז zg³oszenie identyfikacyjne NIP-1 lub NIP-3 w celu nadania numeru identyfikacji podatkowej, jeeli podatnik wczeniej takiego zg³oszenia nie z³oy³, a take zg³oszenie aktualizacyjne NIP-1 lub NIP-3 jeeli nast¹pi³a zmiana danych w stosunku do podanych na wczeniej z³oonym zg³oszeniu. Formularz NIP-1 sk³adaj¹ podatnicy uzyskuj¹cy przychody z samodzielnie prowadzonej dzia³alnoci gospodarczej, za formularz NIP-3 podatnicy uzyskuj¹cy przychody za porednictwem p³atnikףw. O nadanie NIP wystךpuje siך tylko jeden raz. Podatnik moe posiadaז tylko jeden NIP. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo dzia³alnoci gospodarczej, Ustawa z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towaru i us³ug oraz o podatku akcyzowym (art. 9 i art. 46), Rozporz¹dzenie Ministra Finansףw z 9 grudnia 1994 r. w sprawie op³aty skarbowej ( 4 ust. 1 punkt 16), Rozporz¹dzenie Ministra Finansףw z 23 grudnia 1994 r. w sprawie karty podatkowej, Rozporz¹dzenie Ministra Finansףw z 23 grudnia 1994 r. w sprawie zrycza³towanego podatku dochodowego, Rozporz¹dzenie Ministra Finansףw z 15 grudnia 1992 r. w sprawie prowadzenie podatkowej ksiךgi przychodףw i rozchodףw, Ustawa z dnia 29 wrzenia 1994 r. o rachunkowoci, Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osףb prawnych, Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osףb fizycznych REJESTRACJA SP KI W ZAK ADZIE UBEZPIECZE SPO ECZNYCH Aby zarejestrowaז firmך w Zak³adzie Ubezpieczeס Spo³ecznych (ZUS) naley wype³niז odpowiednie dokumenty zg³oszeniowe (tabela 2.1.). Do dokumentu ZUS ZPA naley do³¹czyז informacjך o numerach rachunkףw bankowych p³atnika sk³adek (ZUS ZBA), jeeli p³atnik posiada wiךcej ni jeden rachunek bankowy, a take adresy prowadzenia dzia³alnoci gospodarczej przez p³atnika sk³adek (ZUS ZAA), jeeli p³atnik prowadzi dzia³alnoז pod adresem (adresami) innym ni adres siedziby. Zgodnie z Ustaw¹ z dnia 13 padziernika 1998 r. o systemie ubezpieczeס spo³ecznych, p³atnicy sk³adek s¹ zobowi¹zani do z³oenia formularza ZUS ZUA w terminie 7 dni od: daty zatrudnienia pierwszego pracownika lub powstania stosunku prawnego uzasadniaj¹cego objךcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym pierwszej osoby, daty powstania obowi¹zku ubezpieczeס emerytalnego i rentowego dla ubezpieczonych zobowi¹zanych do p³acenia sk³adek wy³¹cznie na w³asne ubezpieczenia albo sk³adek na ubezpieczenie osףb z nimi wspף³pracuj¹cych. 71

20 Tabela 2.1. Nazwy i symbole dokumentףw zg³oszeniowych rףd³o: Opracowanie w³asne na podstawie informacji z ZUS Oddzia³ w Rzeszowie 2.6. UZYSKANIE KONCESJI LUB ZEZWOLENIA Jeeli dzia³alnoז gospodarcza, ktףr¹ chce podj¹ז firma, jest objךta koncesj¹ lub zezwoleniem, naley zwrףciז siך do odpowiedniego organu koncesyjnego lub zezwalaj¹cego o uzyskanie potrzebnej koncesji czy niezbךdnego zezwolenia. Podstawowa rףnica polega na tym, e koncesja ma charakter uznaniowy (decyzja ley w gestii w³aciwego urzךdnika albo organu), zezwolenie natomiast musi zostaז wydane - przez w³aciwy podmiot - o ile podmiot ubiegaj¹cy siך o nie, spe³nia warunki okrelone stosown¹ norm¹ prawn¹. Zgodnie z art. 14 pkt. 1 Ustawy z dnia 19 listopada 1999 roku Prawo dzia³alnoci gospodarczej (Dz. U. z 1999 r. Nr 101, poz. 1178), uzyskania koncesji wymaga wykonywanie dzia³alnoci gospodarczej w zakresie: poszukiwania lub rozpoznawania z³ף kopalin, wydobywania kopalin ze z³ף, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz sk³adowania odpadףw w gףrotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach gףrniczych, wytwarzania i obrotu materia³ami wybuchowymi, broni¹ i amunicj¹ oraz wyrobami i technologi¹ o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym, wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesy³ania, dystrybucji i obrotu paliwami i energi¹, ochrony osףb i mienia, transportu lotniczego oraz wykonywania innych us³ug lotniczych, budowy i eksploatacji albo wy³¹cznie eksploatacji autostrad p³atnych oraz drףg ekspresowych, do ktףrych stosuje siך przepisy o autostradach p³atnych, zarz¹dzania liniami kolejowymi oraz wykonywania przewozףw kolejowych, rozpowszechniania programףw radiowych i telewizyjnych. 72

21 Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana i cofniךcie koncesji naley do ministra w³aciwego ze wzglךdu na przedmiot dzia³alnoci gospodarczej podlegaj¹cej koncesjonowaniu i odbywa siך w drodze decyzji administracyjnej. Koncesji udziela siך na czas oznaczony, nie krףtszy jednak ni 2 lata i nie d³uszy ni 50 lat. Organami koncesyjnymi s¹ odpowiednio: Minister rodowiska w zakresie: poszukiwania lub rozpoznawania z³ף kopalin itp., Minister Spraw Wewnךtrznych w zakresie: wytwarzania i obrotu materia³ami wybuchowymi, broni¹ i amunicj¹ oraz wyrobami i technologi¹ o przeznaczeniu wojskowym i policyjnym, a take ochrony osףb i mienia, Minister w³aciwy ds. gospodarki w zakresie dystrybucji i obrotu paliwami i energi¹ oraz rozpowszechniania programףw radiowych i telewizyjnych, Minister Infrastruktury w zakresie transportu lotniczego, budowy i eksploatacji autostrad p³atnych, zarz¹dzania liniami kolejowymi. Wniosek o udzielenie koncesji powinien zawieraז: oznaczenie przedsiךbiorcy, jego siedzibך i adres, numer w rejestrze przedsiךbiorcףw, okrelenie rodzaju i zakresu wykonywania dzia³alnoci gospodarczej, na ktףr¹ ma byז udzielona koncesja, informacje okrelone w przepisach odrךbnych ustaw. Do wniosku do³¹cza siך jeszcze inne wymagane dokumenty wskazuj¹ce na moliwoז spe³nienia warunkףw technicznych i organizacyjnych, zapewniaj¹cych prawid³owe wykonywanie dzia³alnoci objךtej koncesj¹ oraz wskazuj¹ce na posiadanie moliwoci jej finansowania, okrelone przez odrךbne ustawy oraz w drodze rozporz¹dzenia przez ministra w³aciwego ze wzglךdu na przedmiot dzia³alnoci podlegaj¹cej koncesjonowaniu (za³¹cznik 6.2.). Odmowa udzielenia koncesji lub ograniczenie jej zakresu przez organ koncesyjny nastךpuje w przypadku: gdy przedsiךbiorca nie spe³nia warunkףw wykonywania dzia³alnoci gospodarczej objךtej koncesj¹ okrelonych w ustawie lub szczegףlnych warunkףw wykonywania dzia³alnoci gospodarczej objךtej koncesj¹ podanych wczeniej do wiadomoci przedsiךbiorcom przez organ koncesyjny, ze wzglךdu na zagroenie obronnoci lub bezpieczeסstwa paסstwa, ze wzglךdu na inny wany interes publiczny, jeeli w wyniku przeprowadzonej rozprawy administracyjnej, dotycz¹cej z³oenia wnioskףw przez kilku przedsiךbiorcףw, udzielono koncesji innemu lub innym przedsiךbiorcom. Cofniךcie koncesji natomiast odbywa siך w przypadku, gdy: 1) wydano prawomocne orzeczenie zakazuj¹ce przedsiךbiorcy wykonywania dzia³alnoci gospodarczej objךtej koncesj¹, 2) przedsiךbiorca nie podj¹³ dzia³alnoci objךtej koncesj¹, mimo wezwania organu koncesyjnego lub zaprzesta³ wykonywania dzia³alnoci gospodarczej objךtej koncesj¹, 3) przedsiךbiorca w wyznaczonym terminie nie usun¹³ stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z warunkami okrelonymi w koncesji lub przepisami reguluj¹cymi dzia³alnoז gospodarcz¹ objךt¹ koncesj¹, 73

22 4) przedsiךbiorca ra¹co narusza warunki okrelone w koncesji lub inne warunki wykonywania koncesjonowanej dzia³alnoci gospodarczej, 5) wystךpuje zagroenie obronnoci i bezpieczeסstwa paסstwa lub innego wanego interesu publicznego. Organ koncesyjny moe take zmieniז zakres koncesji w przypadkach wyej wymienionych w punktach 3, 4 i 5. Przedsiךbiorca, ktףremu cofniךto koncesjך z powodףw wyej wymienionych w punktach 1 i 2, moe wyst¹piז z wnioskiem o ponowne udzielenie koncesji w takim samym zakresie nie wczeniej ni po up³ywie 3 lat od dnia wydania decyzji o cofniךciu. Natomiast uzyskanie zezwolenia jest wymagane na wykonywanie dzia³alnoci w zakresie: wyrobu, rozlewu, oczyszczania, skaania i odwadniania spirytusu oraz wydzielania spirytusu z innego wytworu, a take wyrobu i rozlewu wףdek, wytwarzania wyrobףw tytoniowych, us³ug detektywistycznych, produkcji i dystrybucji tablic rejestracyjnych pojazdףw, zarz¹dzania lotniskami, us³ug kurierskich, a take pocztowych us³ug o charakterze powszechnym, polegaj¹cych na przewozie i dorךczaniu w obrocie krajowym i zagranicznym przesy³ek listownych i listףw wartociowych o masie powyej 2000 g, us³ug telekomunikacyjnych, wytwarzania rodkףw farmaceutycznych i materia³ףw medycznych, prowadzenia aptek ogףlnodostךpnych, hurtowni farmaceutycznych, hurtowni rodkףw farmaceutycznych i materia³ףw medycznych stosowanych wy³¹cznie u zwierz¹t, sk³adףw celnych i konsygnacyjnych rodkףw farmaceutycznych i materia³ףw medycznych, konfekcjonowania i obrotu rodkami ochrony rolin, obrotu w kraju i z zagranic¹ zwierzyn¹ yw¹, z wy³¹czeniem sprzeday dokonywanej przez dzierawcףw i zarz¹dcףw obwodףw ³owieckich na terenie kraju, obrotu w kraju i za granic¹ tuszami zwierzyny i ich czךciami, z wy³¹czeniem sprzeday dokonywanej przez dzierawcףw i zarz¹dcףw obwodףw ³owieckich na terenie kraju, sprzeday us³ug turystycznych obejmuj¹cych polowania w kraju dla cudzoziemcףw i polowania zagranic¹, prowadzenia agencji celnej, wyrobu i rozlewu wyrobףw winiarskich, obrotu z zagranic¹ towarami i us³ugami okrelonymi przepisami prawa. Organ zezwalaj¹cy wydaje zezwolenie po stwierdzeniu, e spe³nione zosta³y wymagane prawem warunki wykonywania dzia³alnoci gospodarczej objךtej obowi¹zkiem uzyskania zezwolenia. Zezwolenie wydaje siך na czas nieoznaczony, ale take na czas oznaczony na wniosek przedsiךbiorcy lub jeeli przepisy odrךbne tak stanowi¹, albo na czas przeprowadzania przez organ zezwalaj¹cy rozprawy administracyjnej o wydanie zezwolenia, w przypadku gdy nie mog¹ go otrzymaז wszyscy wnioskodawcy spe³niaj¹cy wymagane prawem warunki. Organ zezwalaj¹cy wydaje decyzjך o cofniךciu zezwolenia w przypadkach analogicznych do cofniךcia koncesji przez organ koncesyjny. Jeeli wydano prawomocne orzeczenie zakazuj¹ce przedsiךbiorcy wykonywania dzia³alnoci gospodarczej objךtej zezwoleniem, przedsiךbiorca moe ponownie wyst¹piז z wnioskiem o wydanie zezwolenia w takim samym zakresie, nie wczeniej ni po up³ywie 3 lat od dnia wydania decyzji o cofniךciu zezwolenia. 74

23 W przypadku, gdy organ przewiduje udzielenie ograniczonej liczby koncesji lub zezwoleס, o moliwoci ich uzyskania informuje w Monitorze S¹dowym i Gospodarczym oraz w dzienniku o zasiךgu ogףlnokrajowym. Przedsiךbiorca, ktףry zamierza podj¹ז dzia³alnoז gospodarcz¹ w dziedzinie podlegaj¹cej koncesjonowaniu lub zezwoleniu moe ubiegaז siך o przyrzeczenie wydania koncesji, czyli tzw. promesך. W promesie mona uzaleniז udzielenie koncesji lub zezwolenia od spe³nienia warunkףw wykonywania dzia³alnoci gospodarczej objךtej koncesj¹ lub zezwoleniem. W postךpowaniu o udzielenie promesy stosuje siך odpowiednio przepisy dotycz¹ce udzielenia koncesji. W promesie ustala siך okres jej wanoci, z tym, e nie moe on byז krףtszy ni 6 miesiךcy i wףwczas w tym okresie nie mona odmףwiז koncesji lub zezwolenia na wykonywanie dzia³alnoci gospodarczej okrelonej w promesie, chyba e uleg³y zmianie dane zawarte we wniosku o udzielenie promesy albo wnioskodawca nie spe³ni³ wszystkich warunkףw podanych w promesie, a take gdy ujawni³y siך okolicznoci opisane w punktach od 1 do 3 dotycz¹cych odmףwienia udzielenia koncesji POZOSTA E CZYNNOCI FORMALNO-PRAWNE W zalenoci od przedmiotu dzia³alnoci przedsiךbiorca musi zg³osiז dzia³alnoז nastךpuj¹cym podmiotom: Paסstwowa Inspekcja Sanitarno-Epidemiologiczna, Paסstwowa Inspekcja Pracy, Paסstwowa Inspekcja Handlowa, Komenda Stray Poarnej, Inspektorat Ochrony rodowiska, Inspektor Nadzoru Budowlanego (Paסstwowy), Zak³ad Gazowniczy, Zak³ad Energetyczny. 75

24 3. OP ATY ZWI ZANE Z ROZPOCZCIEM I ZMIAN DZIA ALNOCI GOSPODARCZEJ 3.1. OP ATY NOTARIALNE Kodeks spף³ek handlowych (Ustawa z dn r., Dz.U. z 2000 r., Nr 94, poz. 1037, z pףniejszymi zmianami) wymaga by umowa spף³ek: partnerskiej, komandytowej, z ograniczon¹ odpowiedzialnoci¹ oraz statuty spף³ek: akcyjnej i komandytowo-akcyjnej mia³y pod rygorem niewanoci formך aktu notarialnego. W takiej formie bךdzie te wymaga³ tych dokumentףw S¹d Rejestrowy. Aktualna taksa notarialna zawarta jest w Rozporz¹dzeniu Ministra Sprawiedliwoci w sprawie taksy notarialnej (Dz.U. z 1991 r. Nr 33, poz. 146, z pףniejszymi zmianami). Okrela ona maksymalne stawki wynagrodzenia notariusza za czynnoci notarialne. Wysokoז op³aty z tytu³u sporz¹dzenia aktu notarialnego umowy spף³ki jest ustalana procentowo od wysokoci kapita³u za³oycielskiego (wartoci wk³adףw, kapita³u zak³adowego lub akcyjnego) i wynosi: do z³ 3% powyej z³ do z³ 300 z³ + 2% od nadwyki ponad z³ powyej z³ do z³ 500 z³ + 1% od nadwyki od z³ ponad z³. 800 z³ + 0.5% od nadwyki ponad z³ Jeeli dokonanie czynnoci notarialnej wymaga wyj¹tkowo duego nak³adu pracy i czasu, notariusz moe ustaliז wynagrodzenie wysze, lecz nieprzekraczaj¹ce dwukrotnej wysokoci maksymalnej stawki wynagrodzenia przewidzianej za dan¹ czynnoז. Jeeli notariusz dokona³ czynnoci notarialnej poza lokalem kancelarii notarialnej, moe ustaliז wynagrodzenie zwiךkszone o kwotך liczon¹ za kad¹ godzinך od opuszczenia kancelarii do powrotu, w wysokoci: w porze dziennej - do 50 z³, w porze nocnej oraz w dni wolne od pracy - do 100 z³. Za porך dzienn¹ liczy siך czas miךdzy godzin¹ 8 a 20. Stawka podatku VAT za czynnoci notarialne wynosi 22%. Gdyby z przyczyn niezalenych od notariusza nie dosz³o do wykonania nalenej czynnoci notarialnej, moe on domagaז siך do jednej trzeciej wynagrodzenia, jakie przypada³oby mu, gdyby czynnoז zosta³a dokonana. Taksa notarialna nie obejmuje kosztףw przejazdu i innych wydatkףw poniesionych przez notariusza w zwi¹zku z dokonaniem czynnoci. Odpowiedzialnoז stron czynnoci notarialnej za uiszczenie nalenej op³aty jest solidarna. W przypadku dostarczenia wszystkich wymaganych dokumentףw i informacji, akt notarialny umowy lub statutu spף³ki moe zostaז sporz¹dzony w ci¹gu dwףch, trzech dni. 76

25 3.2. PODATEK OD CZYNNOCI CYWILNOPRAWNYCH Zgodnie z Ustaw¹ z dnia 9 wrzenia 2000 r. o podatku od czynnoci cywilnoprawnych, umowa (akt za³oycielski) spף³ki (take cywilnej lub jawnej) podlega podatkowi od czynnoci cywilnoprawnych. Podatkowi takiemu podlegaj¹ take zmiany umףw powoduj¹ce zwiךkszenie maj¹tku lub kapita³u zak³adowego (akcyjnego) spף³ki. Wysokoז podatku od czynnoci cywilnoprawnych od umowy spף³ki jest uzaleniona od wartoci wniesionych wk³adףw do maj¹tku spף³ki lub wysokoci kapita³u zak³adowego (akcyjnego) i wynosi: do z³ 1% od do z³ 200 z³ + 0,5% od nadwyki ponad z³ powyej z³ 250 z³ + 0,1% od nadwyki ponad z³ Podatek od nieodp³atnego uywania oddanych spף³ce rzeczy lub praw maj¹tkowych wynosi 1% wartoci. W przypadku czynnoci cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego, p³atnikiem podatku jest notariusz, ktףry w terminie 14 dni od zawarcia umowy spף³ki jest zobowi¹zany do zap³aty tego podatku w urzךdzie skarbowym w³aciwym ze wzglךdu na siedzibך spף³ki WPIS DO KRAJOWEGO REJESTRU S DOWEGO I OG OSZENIE W MONITORZE S DOWYM I GOSPODARCZYM Sk³adaj¹c wniosek o wpis do KRS, wnioskodawca bez wezwania uiszcza op³atך s¹dow¹, a jeeli wpis podlega og³oszeniu rףwnie op³atך za og³oszenie w Monitorze S¹dowym i Gospodarczym. Tabela 3.1. Wysokoז op³at zwi¹zanych z wpisem do KRS rףd³o: Opracowanie w³asne na podstawie ustawy z dn r. o Krajowym Rejestrze S¹dowym (Dz. U. z 1997 r. Nr 121, poz. 769, z pףniejszymi zmianami) 77

26 Wyej wymienione op³aty uiszczaז mona znaczkami op³aty s¹dowej, w kasie s¹du (podaj¹c sygnaturך sprawy) lub przelewem. Op³ata za og³oszenie w Monitorze S¹dowym i Gospodarczym stanowi zrycza³towany wydatek, a zatem podmiot zwolniony decyzj¹ s¹du z obowi¹zku uiszczenia wpisu s¹dowego nie jest rףwnoczenie zwolniony od obowi¹zku uiszczenia op³aty za og³oszenie. Op³aty naley uiszczaז przelewem na konto Monitora S¹dowego i Gospodarczego. W wojewףdztwie podkarpackim nazwy odpowiednich kont, na ktףre naley wp³acaז op³aty zwi¹zane z wpisem do KRS to: KRS: NBP O/W RZESZOWIE, nr konta: Monitor S¹dowy i Gospodarczy: Kredyt Bank SA II O/Rzeszףw, nr konta: ZA O ENIE RACHUNKU BANKOWEGO Kady podmiot gospodarczy obligatoryjnie zmuszony jest do posiadania przynajmniej jednego konta bankowego dla prowadzenia rozliczeס z podmiotami administracji publicznej. Oferty bankowe s¹ bardzo zrףnicowane i przewiduj¹ negocjacje wszystkich podstawowych stawek otwarcia i prowadzenia rachunku bankowego. W tabeli nr 3.2. podane zosta³y podstawowe stawki dla niektףrych bankףw rezyduj¹cych w Rzeszowie. Tabela 3.2. Podstawowe op³aty za za³oenie i prowadzenie rachunku bankowego rףd³o: Opracowanie w³asne na podstawie informacji udostךpnionych przez banki,

27 Podzia³ na podmioty mikro, rednie i korporacje jest p³ynny i odbywa siך w kadym banku na innych zasadach. PKO BP jako granice podzia³u podmiotףw przyjmuje przekroczenie euro rocznej sprzeday, prowadzenie pe³nej ewidencji ksiךgowej lub przekroczenie pewnej iloci pracownikףw. Dla PEKAO SA klient prowadz¹cy dzia³alnoז we w³asnym imieniu opodatkowan¹ w formie rycza³tu lub karty podatkowej, wykonuj¹cy wolny zawףd czy uzyskuj¹cy przychody z dzia³alnoci rolniczej stanowi pierwsz¹ grupך. Ma³e i rednie przedsiךbiorstwa, ktףre nie przekroczy³y 30 mln z³ obrotu w roku poprzedzaj¹cym i ktףrych rednie zatrudnienie wynosi 50 pracownikףw stanowi¹ drug¹ grupך klientףw. Natomiast pozosta³e podmioty gospodarcze traktowane s¹ na zasadach ogףlnych. BPH-PBK SA dzieli podmioty gospodarcze na podmioty prawa gospodarczego i tu istnieje podzia³ na dwie grupy, ktףrych granicך stanowi 10 mln z³ obrotu rocznego. Osoby fizyczne oraz pozosta³e spף³ki s¹ dzielone rףwnie na dwie grupy z granic¹ 20 mln z³ obrotu rocznego. Odpowiednio w zalenoci od przyporz¹dkowania do grupy spף³ka negocjuje stawki us³ugi. Raiffeisen Bank Polska SA pos³uguje siך kryterium rocznej sprzeday i odpowiednio dzieli podmioty na 3 sektory: do 3,4 mln z³, do 40 mln z³ i powyej. BIG Bank Gdaסski SA uznaje za kryterium obrףt roku poprzedniego i dzieli podmioty gospodarcze na dwie grupy: osi¹gaj¹ce do 1 mln z³ obrotu i powyej. 79

28 4. UWARUNKOWANIA PRAWNE BEZPOREDNICH INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH W POLSCE Zgodnie z prawem polskim za cudzoziemcףw uwaa siך:: osoby fizyczne maj¹ce miejsce sta³ego zamieszkania za granic¹, osoby prawne maj¹ce sw¹ siedzibך za granic¹, spף³ki osףb fizycznych i prawnych nie posiadaj¹ce osobowoci prawnej maj¹ce sw¹ siedzibך za granic¹. Od dnia 1 stycznia 2001 wraz w wejciem w ycie Ustawy z dnia 19 listopada 1999 roku Prawo dzia³alnoci gospodarczej (Dz. U. z 1999 r., Nr 101, poz. 1178, z pףn. zm.) zmieni³y siך zasady prowadzenia dzia³alnoci gospodarczej w Polsce. W myl art. 6 ust. 1 Ustawy Prawo dzia³alnoci gospodarczej obywatele paסstw obcych, ktףrzy otrzymali zezwolenie na osiedlenie na terytorium RP, a take podmioty zagraniczne na zasadzie wzajemnoci, o ile umowy miךdzynarodowe ratyfikowane przez Polskך nie stanowi¹ inaczej, mog¹ podejmowaז i wykonywaז dzia³alnoז gospodarcz¹ na takich samych zasadach jak obywatele polscy i przedsiךbiorcy maj¹cy miejsce pobytu sta³ego lub siedzibך w Polsce. W przypadku braku takiej umowy, podmiot zagraniczny ubiegaj¹cy siך o rozpoczךcie dzia³alnoci gospodarczej w Polsce, moe przedstawiז s¹dowi rejestrowemu zawiadczenie z w³aciwego przedstawicielstwa dyplomatycznego RP, e na terenie kraju jego miejsca zamieszkania lub siedziby podmioty polskie s¹ dopuszczone do dzia³alnoci gospodarczej na takich samych zasadach jak lokalni przedsiךbiorcy. Przy braku zasady wzajemnoci w celu prowadzenia dzia³alnoci gospodarczej podmioty zagraniczne mog¹ byז wspףlnikami spף³ki komandytowej i dzia³aז w niej jako komandytariusze, mog¹ byז rףwnie wspףlnikami spף³ki z ograniczon¹ odpowiedzialnoci¹ oraz spף³ki akcyjnej. Osoby takie mog¹ take przystךpowaז do takich spף³ek oraz obejmowaז lub nabywaז udzia³y lub akcje takich spף³ek. Gdy natomiast przedsiךbiorca zagraniczny nie chce tworzyז w Polsce nowej spף³ki, lecz prowadziז dzia³alnoז swego przedsiךbiorstwa, maj¹cego siedzibך za granic¹, moe stworzyז oddzia³ lub przedstawicielstwo przedsiךbiorstwa zagranicznego, z zastrzeeniem jednak, e tworzenie oddzia³u moe odbywaז siך jedynie na zasadzie wzajemnoci ZEZWOLENIE NA OSIEDLENIE SI CUDZOZIEMCW NA TERYTORIUM RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ 1 Podstawowym aktem prawnym dotycz¹cym cudzoziemcףw jest Ustawa z dnia 25 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach (Dz.U. Nr 114 poz. 739 z pףn. zm.) okrelaj¹ca zasady i warunki wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przejazdu, pobytu na nim i wyjazdu oraz wydane na jej podstawie Rozporz¹dzenie Ministra Spraw Wewnךtrznych i Administracji z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie szczegף³owych zasad, trybu postךpowania oraz wzorףw dokumentףw w sprawach cudzoziemcףw (Dz.U. z dnia 4 lipca 2001r.). 1 Dorota Szyba³a, Katarzyna Matuszak, Zezwolenie na zamieszkanie lub osiedlenie siך cudzoziemcףw w Polsce, Centrum Informacji Gospodarczej przy RAR INWESTOR sp. z o.o. w Rudzie l¹skiej, Centrum Euro Info w Gdaסsku przy Stowarzyszeniu Wolna Przedsiךbiorczoז 80

29 Zezwolenie na osiedlenie siך (karta sta³ego pobytu) moe byז udzielone cudzoziemcowi, jeeli ³¹cznie spe³nia nastךpuj¹ce warunki: wykae istnienie trwa³ych wiךzףw rodzinnych lub ekonomicznych z Rzeczpospolit¹ Polsk¹, ma zapewnione w Rzeczpospolitej Polskiej mieszkanie i utrzymanie, bezporednio przed z³oeniem wniosku przebywa³ w Rzeczpospolitej Polskiej przez co najmniej 3 lata na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony lub moe udokumentowaז nieprzerwany trzyletni pobyt na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony i wydanie karty czasowego pobytu moe otrzymaז cudzoziemiec, ktףry wykae, e zachodz¹ okolicznoci uzasadniaj¹ce jego zamieszkiwanie na terytorium Polski przez okres d³uszy ni 12 miesiךcy. Okolicznociami takimi mog¹ byז w szczegףlnoci: uzyskanie zezwolenia na zatrudnienie lub wykonywanie innej pracy zarobkowej, prowadzenie dzia³alnoci gospodarczej, podjךcie nauki, zawarcie zwi¹zku ma³eסskiego z obywatelem polskim albo cudzoziemcem posiadaj¹cym zezwolenie na osiedlenie siך. Wniosek o udzielenie zezwolenia na osiedlenie siך i wydanie karty sta³ego pobytu sk³ada siך (tak jak w przypadku zezwolenia na pobyt ograniczony) do wojewody, w³aciwego ze wzglךdu na miejsce zamierzonego osiedlenia siך cudzoziemca. Od negatywnej decyzji wojewody s³uy cudzoziemcowi odwo³anie. Mona je wnieז do Ministra Spraw Wewnךtrznych i Administracji za porednictwem w³aciwego wojewody w ci¹gu 14 dni od dnia dorךczenia decyzji. Organ odwo³awczy rozpatruje odwo³anie w ci¹gu miesi¹ca od dnia otrzymania. Od decyzji ostatecznej, cudzoziemcowi przys³uguje prawo z³oenia skargi do Naczelnego S¹du Administracyjnego. Cudzoziemcowi, ktףry uzyska³ zezwolenie na osiedlenie siך wydaje siך kartך sta³ego pobytu, ktףra jest wana przez 10 lat od daty jej wydania i po up³ywie tego okresu podlega wymianie. Sam fakt z³oenia wniosku o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony lub o udzielenie zezwolenia na osiedlenie siך nie legalizuje pobytu cudzoziemca na terytorium Polski. Cudzoziemiec winien opuciז terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przed up³ywem terminu wanoci dotychczasowego zezwolenia na pobyt (art. 12 Ustawy o cudzoziemcach) TWORZENIE ODDZIA W I PRZEDSTAWICIELSTW FIRM ZAGRANICZNYCH Oddzia³ to wyodrךbniona i samodzielna organizacyjnie czךז dzia³alnoci gospodarczej wykonywana przez przedsiךbiorcך poza g³ףwnym miejscem wykonywania dzia³alnoci (zak³adem g³ףwnym). 81

30 Warunkiem utworzenia oddzia³u przedsiךbiorcy zagranicznego w Polsce jest: ustanowienie przez przedsiךbiorcך zagranicznego osoby upowanionej w oddziale do reprezentowania przedsiךbiorcy zagranicznego, uzyskanie wpisu do rejestru przedsiךbiorcףw. Przedsiךbiorca zagraniczny tworz¹cy oddzia³ w Polsce moe prowadziז dzia³alnoז gospodarcz¹ wy³¹cznie w zakresie przedmiotu dzia³alnoci przedsiךbiorcy zagranicznego. Ponadto, niezalenie od obowi¹zkףw wynikaj¹cych z przepisףw o Krajowym Rejestrze S¹dowym, do zarejestrowania oddzia³u niezbךdne jest: podanie imienia, nazwiska oraz adresu w Polsce osoby upowanionej w oddziale do reprezentacji przedsiךbiorcy zagranicznego, za³¹czenie powiadczonego notarialnie wzoru podpisu wyej wymienionej osoby, zawiadczenie w³aciwego polskiego przedstawicielstwa za granic¹ stwierdzaj¹ce istnienie umowy miךdzynarodowej zawieraj¹cej zasadך wzajemnoci. Przedsiךbiorcy zagraniczni mog¹ tworzyז rףwnie przedstawicielstwa z siedzib¹ na terytorium RP, ale zakres dzia³ania takiego przedstawicielstwa moe obejmowaז wy³¹cznie prowadzenie dzia³alnoci w zakresie reklamy i promocji przedsiךbiorcy zagranicznego. Utworzenie przedstawicielstwa wymaga: wpisu do ewidencji przedstawicielstw przedsiךbiorcףw zagranicznych, prowadzonej przez ministra w³aciwego dla spraw gospodarki, z³oenia wniosku sporz¹dzonego w jךzyku polskim, zawieraj¹cego: - nazwך, siedzibך i formך prawn¹ przedsiךbiorcy zagranicznego tworz¹cego przedstawicielstwo, - wysokoז kapita³u lub innych funduszy za³oycielskich przedsiךbiorcy zagranicznego tworz¹cego przedstawicielstwo, - przedmiot dzia³alnoci gospodarczej przedsiךbiorcy zagranicznego tworz¹cego przedstawicielstwo, - imiך, nazwisko oraz adres w Polsce osoby upowanionej w przedstawicielstwie do reprezentowania przedsiךbiorcy zagranicznego, - adres przedstawicielstwa w Polsce. Do wniosku naley take do³¹czyז: akt za³oycielski (umowך, statut) przedsiךbiorcy zagranicznego, wypis z rejestru handlowego lub jego odpowiednika, owiadczenie przedsiךbiorcy zagranicznego o ustanowieniu przedstawicielstwa na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, owiadczenie przedsiךbiorcy zagranicznego bךd¹cego spף³k¹, jaka czךז kapita³u zak³adowego (akcyjnego) zosta³a wp³acona, jeeli prawo miejsca siedziby spף³ki zezwala na czךciowe wniesienie kapita³u. Wyej wymienione za³¹czniki do wniosku, sporz¹dzone w jךzyku obcym, naley przedstawiז wraz z uwierzytelnionym t³umaczeniem na jךzyk polski. Zarףwno oddzia³, jak i przedstawicielstwo zobowi¹zane s¹: uywaז nazwy przedsiךbiorcy zagranicznego w jךzyku paסstwa jego siedziby wraz z przet³umaczon¹ na jךzyk polski nazw¹ formy prawnej przedsiךbiorcy oraz dodaniem odpowiednio wyrazףw oddzia³ w Polsce lub przedstawicielstwo w Polsce, 82