EôITHMONIKH ôepio½ikh EK½OH IA œemata EAPTHE N EXARTISIS SCIENTIFIC JOURNAL ON ADDICTION ISSUES

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 1 EôITHMONIKH ôepio½ikh EK½OH IA œemata EAPTHE N EXARTISIS SCIENTIFIC JOURNAL ON ADDICTION ISSUES 6 AœHNA ½ وں 2004 ں ½ ½œ ôں ں DRUG ADDICTION IN GREECE INTERNATIONAL EXPERIENCE FOR THE READERS

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 2 2 ض éëê ش شâ ëسê دàëéâ œ é apple ض éëسقدàà ëfiقà (.œ...) âéfiطâ 24, 116 36 œ ëسط.: 210 9241993-6, ز ض: 210 9241986 سط ëéâàش ش صàêس: exartisis@kethea.gr شêëâê ط : www.kethea.gr fiëس-½ش صàë é êشقâ OTAPA à appleطسéمëéش ½ش صàëéش âêس هàà IMôOYK H àë ëش Oق ë ق ë I PA KH, Pدقâ APMAO, طدàس P YPIA½OY, é ONTIKA, éà ½AKA OôOY OY, Eشéàس KATAMA, éµ اPITO I H قâطâ âêس Griffith EDWARDS, fiëس ëâ ddiction ½ش صà قâط ëش appleشëéâapple David DEITCH, صسµسë طشàش îش ëéش êëâ ô à appleشêëقشâ طشزfiéàش à ëشدµ â ½سقëéس ATPI½H, صسµسë é à ش âشààش ôâطشëش êëâ Boston College Edward KAUFMAN, صسµسë طشàش îش ëéش êëâ ô à appleشêëقشâ طشزfiéàش, Irvine ش fiëس ëâ merican Journal of Drug and Alcohol Abuse appleشêëسقâàش appleشëéâapple âêس ½سقâêصدàس PA I TH, ô à µشمëس E P AKA, ½قسëé KE OY- A½IANOY, àéد ½HMHTPIOY, ص à êشâ ½OYZENH, شمéµâ A APPYTH, ا éش ATAKH, دêëé OYPAKH, هàà OKKEBH, اéêëâ OKKOPH, E µµ طâ KPOYTA AKH, îشططد PYTA H, àà YPITH, اéêëâ AKAPATO, ààس IAôôA, و êط شâ APKH, éشâ APE O, ë éà ATA, B à ëê àâ MAYPEA, شمéµâ ôap½anh, ط س OTPIOY, ½سقâêصدàس ôoykh, طقس AYPI½H, é êشقâ ôaôanataato, ش fiط â ôapakeyoôoy O, و êطس ôaa, هàà ôetpi½oy, ôدëéâ ôo YXPONH, ا é ط قappleâ ôoy OôOY O, اéêëâ ںO KOTH, ططشfiappleس ôine H, ààس IANTH, Aàéد AKO, I â APE½AKH, éص TEPH Publishing Body Therapy Centre for Dependent Individuals (TH) 24, Sorvolou str., 116 36 ATHENS tel.: +30 210 9241993-6, fax: +30 210 9241986 e-mail: exartisis@kethea.gr website: www.kethea.gr Editor in Chief Gerassimos NOTARAS Assistant Editor Anna TSIBOUKLI Editorial Group Stamatia ALIFRAGI, Remos ARMAOS, Eleni ARGYRIADOU, Mirka GONTIKA, Marina DASKALOPOULOU, Eirini KATSAMA, Georgia CHRISTOFILI Consultant Editor Griffith EDWARDS, Editor in Chief of ddiction International Editorial Advisory Group David DEITCH, Professor of Clinical Psychiatry, University of California San Diego Demetrius IATRIDIS, Professor, Social Policy Planning, Boston College Graduate School of Social Work Edward KAUFMAN, Professor of Clinical Psychiatry, University of California, Irvine and Editor of the merican Journal of Drug and Alcohol Abuse National Editorial Advisory Group Dimosthenis AGRAFIOTIS, Panagiotis GEORGAKAS, Dimitra GEFOU-MADIANOU, Andreas DIMITRIOU, Athanassios DOUZENIS, Giorgos KALARRYTIS, Charis KATAKI, Nestor KOURAKIS, Anna KOKKEVI, Christos KOKKORIS, Evangelos KROUSTALAKIS, Achilleas KRYSTALLIS, Ioanna KYRITSI, Christos LASKARATOS, Ioannis LIAPPAS, Vasileios MARKIS, Marios MARSELOS, Katerina MATSA, Venetsanos MAVREAS, Giorgos BARDANIS, Aliki MOSTRIOU, Dimosthenis BOUKIS, Klimis NAVRIDIS, Gerassimos PAPANASTASATOS, Nikolaos PARASKEVOPOULOS, Vasilis PASSAS, Anna PETRIDOU, Petros POLYCHRONIS, Charalampos POULOPOULOS, Christos ROGOTIS, Kalliopi SPINELLI, Ioannis TSIADIS, Andreas FAKOS, Iakovos FARSEDAKIS, Martha FOSTERI

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 3 ض éëê ش 3 ô ں ا - C O N T E N T S âëش fi êسق ق - Editorial 5 1 2 3 4 ق ëâà Marc Schuckit INTERVIEW with Marc Schuckit 7 ں ½ - DRUG ADDICTION IN GREECE à قâàëدطâ âطشêëش appleéâêدµµشêس appleéëâµ àâ appleéfiطسس êëسà appleéëâ صقش 19 apple êس. ز éقâµ ëâ ê سقâëش fi êîâط â ëس صà. àà éëêس, ëسé êشمëé, A model of integrated approach of primary prevention in primary education. Its implementation in a primary school of Athens Ioanna Kyritsi and Sotiria Tsiotra ôéâطق ë ش ê âط appleâ àëشق ëappleâà âش appleéمسà îéêë applefi ëâ 36 appleéfiµé قق ë ëس ش ش ê دàë ضس ëâ êëسà µâé éµ ê س ط قâµطâ Obstacles and problems faced by ex-drug users form NOSTOS Treatment Programme in the process of vocational rehabilitation Evi Malamoglou ½œ ôںinternational EXPERIENCE àêîêس ëس شàسëâappleâسêس ش apple êس ê ضشfiëسë àëشق ëمappleشêس ëس 47 îéêس â àس: س appleé êس êë appleâë طدêق ë ëس îéêس âêشمà Motivational enhancement and coping skills training for cocaine abusers: effects on substance use outcomes Damaris J. Rohsenow, Peter M. Monti, Rosemarie A. Martin, Suzanne M. Colby, Mark G. Myers, Suzy B. Gulliver, Richard A. Brown, Timothy I. Mueller, Alan Gordon and David B. Abrams ëش âق 12-سق ëà, س appleéâêزâé âص ش âسص ش ëfià appleâ ëسà appleéâêزدé ش 74 In Twelve-step Groups, Helping Helps the Helper Sarah E. Zemore, Lee Ann Kashutas and Lyndsay N. Ammon ôں ABSTRACTS ط âfiط - Alcohol 97 éàس, àà س ش طط âê - Heroin, Cannabis and other drugs 100 appleàfi - Tobacco 101 هطط œدق ë Other issues 107 ں FOR THE READERS د ش µ µâàfië News and notes 117 سµ appleéâ ëâ êµµé ز Author guidelines 124

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 4 4 ض éëê ش ش ëسà طë éس àسقدéêس ëà à µàêëمà ëâ apple éشâش â ë apple éش îfiق à, âش ëëطâش ëà éصéà ش ëà apple éشط à - à ش µطêêâش. à سقâê êس ëà appleéëfiëappleà ططسàش مà éصéà appleشëéدapple ë ش قfiàâ ق دµµé زس ش applefi ëâà fiëس ش ص appleéدapple ش appleâ- îé ëش à à زدéâàë ش س appleسµ ش âش êµµé ز. appleêس, س à سقâê êس ëà ق ë زé êقدàà éصéà ëâ apple éشâش â appleشëéدapple ë ش قfiàâ ق دµµé زس ش applefi ëâà fiëس ش ص appleéدapple ش appleâîé ëش à à زدéâàë ش س appleسµ, âش êµµé ز ش ëâ fiàâق ëâ ق ë زé êë ëâ éصéâ. For the better information of the readers of this journal the contents, the titles of the articles and of the abstracts are translated into two languages. Reprint of the original Greek articles is only allowed after the written permission of the editor, and they should always refer the source and the authors. Also reprint of the translated articles is only allowed after the written permission of the editor and they should always refer the source, the authors and the translator.

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 5 ض éëê ش 5 E âëش fi سق ق ش à µàمêë ëà ض éëê à µàéâà applefi appleéâسµâق à سقâêش ê ش ëسà apple éضس ش ëâ appleط êشâ é êëسéشâëëà ëâ ISAJE - International Society of Addiction Journal Editors. To apple éشâش fi ق ë à زدëâ â شâéµ àë ëس ëêش àش àدط êس ëâ ISAJ appleâ appleé µق ëâappleâشصس êëسà é applefi ëش 9 د ëش 11 ëéâ. ص ق ëâطâµ ëس à àëسêس apple éشط ق à ëé ش ش éشëد àfiëسë : سà êقâط ëâ ISAGE êëسà ش fiطàêس ëà âëش مà éµ êشمà êëâà îمéâ ëà ض éëê à, ëسà appleéâمصسêس ëس à appleëضس àدà âëش مà appleéëââطشمà ش ëش ش ش ê µش ëسà طâµ àدâ appleéâ é â µش ëسà applefiق àس ش ë. ëسà appleéمëس àfiëسë ëâ é éîâ صدق ë à س د âêس ëâ شطâ appleâ appleشق - طصس س âق ëà: Kerstin Stenius, Susan Savva ش Tom Babor appleâ زدé ش ëâà ëëطâ: Publishing Addiction Science: A guide for the perplexed ش appleâë ط êëسà âê دà êêëسق ëش fi âسµfi â âappleââ apple àë êë êش شطقق ë éëق ë, قappleéâêë êë âappleâ éê âàë ش appleâط êîà âش êµµé ز طط ش âش fië éصéà ش apple éشâش مà, àëêëâشî, appleâ êîâطâàë ش ق صد- ق ë ض éëê à. fiµ ëس شش ë éس êسق ê ëâ µî شéشâ ëâ âش Eض éëê ش زش éمàâà, êëâ êسق éشàfi ë îâ, ق ë à apple éâê êس. â شطâ ëfi ص appleâë طدê ش àëش ق àâ apple ش ëش مà apple éâêش ê à êëâ appleط êشâ ëà ê قشà éà appleâ âéµ àمà ش ëâ ISAJE µش ëâ fië ش êµ- µé ز ëâ îمéâ ëà ض éëê à. ôéمëس ëدëâش appleشêëسقâàش êà àëسêس ص appleé µق ëâappleâشسص ëâà appleéâê î شâ ë ëâ éapple fi àدéشâ œ é - apple ëش مà âشàâëëà appleâ شâéµ àمà ش ëâ.œ... êëâ é ط شâ éëس. ëêش ص دîâà ëسà à ëfiëسë à دéصâà ê apple ز ش à apple ش ëâà êë صدق ë appleâ appleé µق ë ë ش س êµ éشقدàس د âêس دà ق µ طâ éشصقfi ص - é apple ëمà applefi fiطس ëسà éمappleس. ëسà ش àfiëسë ض ë êëس à ش زâé appleëîد ëà appleéâطسق ëà appleâ àëش- ق ëappleâà قس µµطfiزà apple éشâش fiapple ش apple éشâش appleâ âàë ش ê îمé î قسطâ âش âàâقش â appleشappleدâ ش àëشق ëappleâà appleéâطق ë appleش- êس. سëصس ëâ à îfiق àâ سقâê êس apple éشط à êë µµطش, ëà قس µµطfiزàà éصéà, / ش س سقâê êس, قش زâé ëâ îéfiàâ ê شش - ë éâ ë îâ, ëà طë éà éصéà, appleâ دîâà سقâêش ص ê قس µµطfiز- à apple éشâش, ق ë زé êقدàà êë µµطش. ëâ ëéfiappleâ ëâ ص appleش- شîص à µà ë ش éë é µàêë س appleشêëسقâàش apple é µµ, قس µµطfiز- àà îéمà ش appleشêëسقfiàà, êëâà ëâقد ëà ض éëê à. دصس fiق êëfiîâ, س appleéâêapple ص ش à éقfiàشêس ëس âéâطâµ, applefi ë apple éشâش appleâ êîâطâàë ش ق صدق ë ض éëê à. ô éâêش êëس à fiقس âش

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 6 6 ض éëê ش appleéâ appleâصدê ش ë applefi ëش âappleâ دà apple éشâش fi, ëâ îمéâ ëâ, قappleâé à àë îص êëش قسî àد à ëسêس, appleé µق شش ë é êسق àëش fi µش دà appleشêëسقâàش fi apple éشâش fi, شfiëش fiapple à ش µàêëfi fiêâ سطfië éâ impact factor ش صدë ش ëfiêâ ق µ طë éس appleشêëسقâàش éëسë دî ش, µش ëâà êµµé زد, س سقâê êس éصéâ êëâ êµ éشقدàâ apple éشâش fi, é ش ق µ طë éس appleéâ- êزâé éصéà appleéâ سقâê êس دî ش ëâ apple éشâش fi. ë ëسà êà àëسêس ëس é دµشà, applefi ëâ fië ëâ, س apple éâê êس ëéشمà àدà appleشêëسقâàش مà apple éشâش مà µش صدق ë ëà ض éëê à. â appleéمëâ زش éقدàâ êëسà زéش : African Journal of Drug and Alcohol Studies ش ë â طط êëسà ê î : Adictologie ش êëسà ںê : Narkologia, àëêëâشî. سëصس à fiقس صدق ë êî ش êقâ ش ضشâطfiµسêس ض شش قدàà é - àمà ش دµشà apple éâê êس ëâ éfiطâ ëâ صàش â àêëشëâëâ µ ëà à- قدàà ôâطشë شمà ê êîدêس ق ëس ش âêس ëà appleطسéâزâéشمà ê صدق ë µ ش شش fië é ض éëê à صم ش ëس êîدêس ëâ ق ëش fiê ش êëâà ëâ- قد ëfi. ëâ appleط êشâ ëس êà àëسêس ëس é ëâ قدطâ ëâ ½شâش سëش â قâطâ ëâ.œ... ش àëشappleéfi éâ ëâ ½.. ëس... é à ë â- àë س àدappleëض êëâ êàدéâ ëâà ëéfiappleâ ق ëâà âappleââ ë قدê ق ش appleش âشàà àëشق ëappleâà, êëâà ëfiappleâ ق, ë apple éشâش ëà ض éëê à ش د à êµ éشقدà appleéâë ê ش µش ëس طëêس ëâ ëéfiappleâ appleéââط ëâ. ôدé applefi ë appleشêëسقâàش صدق ë appleâ ق êàëâق apple éشµé ق, êëسà êà - àëسêس ëس é طدîëس ëâ àدâ ½.. ëâ ISAJE. êسق شمêâق ëدطâ شش ë é fiëش ëسà êà àëسêس appleطâëشê ق ëسà apple éâê ش ëش apple é ق ê ش ëâ â fiëس ëâ apple éشâش â Addiction, شéë ش ش- àسëéش à قس ëâ ISAJE Griffith Edward. ش ëسà àë ëش appleشëéâapple EPAIMO OTAPA

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 7 ض éëê ش 7 YNENTEYH - INTERVIEW µ طfiµش µش ëâà Marc Schuckit Dr Marc Schuckit دط ëâ appleëîâ ëâ applefi ëâ ô à appleشêëقشâ ëس êشൠëâà ش شش ëس- êëسà îش ëéش êëâ شâ ô à appleشêëقشâ ش êëâ ô à appleشêëقشâ ëس طشزfiéàش, à ëشدµ â. ëسà apple éââ 1975-1978 ë à â appleéمëâ ½ش صàë ëâ àêëشëâëâ µش ëâ ط âfiط ش ë é ëش êëâ ô à appleشêëقشâ ëس êشൠëâà. ëâ ô à appleشêëقشâ ëس طشزfiéàش à ëشدµ â appleدêëé صسµسë ش ½ش صàë ëâ ôéâµé قق ëâ ص é apple µش ëâ ط âfiط ش ëش ض éëê ش. ½ش ëدط ê ôéfi éâ ëس âق DSM-IV µش ëس ش µàêس ëس ش ë é î ëس ض éëسêس applefi âê. سà apple éââ ë âطâ- طسéمà ش قش ش âê îéâàس ق طدëس follow up ق µشâ ط ââطش مà êëسà âappleâ appleéâêapple - ص à é àê ش ëش apple éش ططâàëش د êàص appleâ قappleâé à êî ëâàë ش ق ëسà د - زé êس ëس شâطâµش appleéâش ص êس µش ض éëسêس applefi ëâ ط âfiط. à ططâ é - àسëش fi ëâقد ëâ àش زدéâàëfi ëâ à ش س êà-àâêسéfiëسë à ق ê êëسà ë - îéسêس âêشمà ش ê îش ëéش د ش ë é îد. applefi ëس éà ½ ê طâappleâطâ, ëسà شéàس ëê ق ش ëسà هàà êشقappleâ ط é: ôéمë -appleéمë ص صدط ق à éëêâق appleم éîê ë à êîâط êë ق ëâ îمéâ ëà ض éëê à. apple: µشà àë طم ëî. appleâ ش ëéش ش à سëâê âط ش. appleéâêدط قش é àëéش êà àë ë ق éش apple êîfiطسêس êëâ é àسëش fi ëس appleéfiµé قق, ëâ âappleââ êî ëشfië à ق ëâ ط âfiط. appleéfi شëâ µش دà follow up appleâ زâéâê ëéش àë - îéâàâ àé âش âappleââش î à apple ش êîâط â êëâ Saint Lewis, apple éشâî fiappleâ éشê fi- ë à ش س ش ëéش êîâط appleâ apple é âطâصâê. ë ëس ش é ش ëà êà àë ض à ش appleêëê fiëش دà applefi ë êàسصدêë é appleéâطق ë appleâ àëشق ëمappleش à êî ëشfië à ق ëâ ط âfiط ش ë à é ëش. صسµëéش قâ Lee Robins î ëسà طâêàس à قâ appleشëéد ش à ق ط ëê ش à à طê appleâش applefi ë êëâشî ش à ëâشق ê êî ëش قش قش é éµ ê. دط شê ë ëس âط ش ش, fiàë fiق زâشëسë ق à µ س µش ط زë, éîشê à à س- ëم àد apple êîfiطسêس. applefiق àâ éµâfiëس قâ ë à دà ص ق êشâ àصéappleâ appleâ ط µfië à George Winokur, àش ز éfië à شش ë é µش ëâ صدق ëس ë صطشس ش apple - é âطâصâê é àسëش âق âش âµ à شمà ق appleâطط éâêق ë ë صطشس. ô- êë fiëش س ë صطشس êî ëشfië à ق appleâشâ ëéfiappleâ ق ëâ appleéfiطسق ëâ ط ââطشêقâ. ½ àâق fiëش س ص é appleâ î ش قâéزمê ش ë à êêë, êëfiêâ ë à appleâط دضappleàâ applefi قدéâ ëâ à à ش ë ëسà applefiص êس. â appleدëé ق طشêë à ë µé ق éش applefi ë êëâشî ëس دé à ëâ. ëêش, àم قدîéش ëfië à î شش ë é µàمê ش ش àش زدéâà µش ëâ ط âfiط ش ë à é ëش, éîشê à àëشط ق àâق ش applefiêâ âشàfi ë à ëâ appleéfiطسق, applefiêâ appleسéد ص âش âµدà ش appleâ ëâ àëشق ëapple ش. ëسà appleâé à ط fiëش ش ê appleéâêappleش fi appleapple â appleâë طâê دà apple â apple - êîfiطسêس ق شش ë éâ àش زدéâà appleâ à ص éشfiقâà appleâëد. ëس êàدî ش fiêâ appleشâ appleâطط ق ص شà µش ëâà ëâقد ëfià ëfiêâ appleشâ appleâط قâ é ê. apple êëâ îمéâ ëfià é àسë ش, fië à appleâز êشê à apple é ق à êëسà ش ëéش êîâط ش êëâ سق fi îمéâ ص é apple ë ش ê طâ, ë ط fiëش â ëâقد

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 8 8 ض éëê ش ëس طشàش قâ ض ش êس ص دappleé apple à à ش ëâ ط âfiط ش ë à é ëش. وé ëfiêâ êà éapple êëش ë صدق ë ë appleâ appleâëد êë ق ëسê à êîâطâق ش ق ëâ. é: ôfiê îéfiàش قapple شé دî ë ê ëfià ëâ îمéâ; apple: هéîشê à àش زدéâق ش µش ëâ ط âfiط ش ë à é ëش ëâ 1964, fië à قâà appleéëâ ë زâشëسë, سط. قâ ز à ë ش ëéâق éfi à ëâ apple - م ش 40 îéfiàش. êش قapple êëسà ش ëéش êë دضش قâ. é: à éëشfiق êë à ص قappleâéâê ë à êàëâق à ق قشطê ë µش ëâ é àسëش fi ê دéµâ ق شâص ëسقدà ش ق apple شش. apple fi,ëش ë ط àâق س دé à appleâ دî ش µà ش êëس âس ش ê طط îمé êëâà ëâقد ëfià apple éâêش ش appleâش ق صââطâµش appleéâطق ë. œ قappleâéâê ë à ق à زدé ë ë appleشâ ê âط ق صââطâµش appleéâطق ë appleâ àëشق ëapple ش â é àسë êëâà ëâقد ëfià; apple: ëسà appleé µق ëش fiëسë àâق fiëش âش êâسش د ق طدë ë à é ë ض ص é. appleéâ- طق ë ق ëش دé à شقà زâéâà é ë àش د ق طدë, ش apple éî ش طfiµâ µش ëfi. î ش à à ش ق ëâà ëéfiappleâ appleâ âقصس س دé à, دà ê âطâ ش appleéâ طس- ëش fi دéµâ µش ص دé à. applefi ëâà ëéfiappleâ appleâ âق ëسà دé à êâ ض éëمàë ش ش âش apple àëê ش appleâ ص apple é ش. ëسà é àسëش قâ éشدé appleâëد à êقق ë î ê دé à appleâ ë ز é à appleâ ض ش - ëش appleدé applefi ص قزشâط. ص دé à دî ش ë ش ëس appleط âà ëق ë ش ق شâ- à ëق ë. ش à appleâز êê à ëش دî ش appleشص àfiëسë à شêîê ش, ط ق à applefiس قâ ëسà appleط شâàfiëسë ëà êî ëش مà é àمà ش ë appleâéêق ë ëâ, µش à àëâappleê ëش ض شéدê ش appleâ à êقزàâà ق fi,ëش appleشêë, ش à fiëش apple éî ش ëش ë ط à applefiêâ apple éappleطâ س à ش س ë êë êس. H âط ش قâ êëسà appleé µق ëش fiëسë à ش س طâµش appleéâد ë êس ëâ appleâ د à ë ëس ش é- ش ëà êappleâمà قâ. î ëسà شé à ش ض µ ق êî ëش دé à fiîش fiق éشم ق شâص ëسقدà apple شش. â appleéfiطسق ë à fiëش êëâ êë شâ ëfi, ë ëس ش é ش ëس îش ëéش قâ ش êس, ص ط à ë ط شمê ëسà ش ëéش ش à قappleâ- éدê à à ëâ ط âfiط قز à ë ش µش µ à ëش â طfiµâ êëش âش âµدà ش, µش ë ë apple شش ق ص àâà appleم à µàâàë ش ط ââطش â. ش appleéâز àم دà ëéfiappleâ µش à ëâ ق ط ëê ش à ëfi à ش à appleéâêapple صê ش à é ش àصéمappleâ appleâ, àم à ëâ ق µ طê à ط ââطش â, â زêش fi ëâ µâàشfi ë à ط ââطش fi. م ش µش ëfi - à ش âش دé à ق شâص ëسقدà apple شش, appleâ appleéâ appleâصدëâà appleéfiê êس ê éî شâص - ê, appleéâ شقدàâ à àëâappleشêصâà âش شâطâµش â µâà, صم ش ëس à ëfiëسë à apple é âطâص ë apple شش ê صâ îéfiàâ ش à appleé µق ëâappleâش êà àë ض ش ق ëâ ص ëâ µâà. ëfi ë à à ëâà êëش.ô.. ëسà appleâî appleâ éîش ëسà دé à قâ, µش ë à appleشëé applefië à س appleéfiê êس ê ز دطâ شâص ê. ëêش, âطâصمàë ëش appleâ ض ش ëà صسµس- ëمà قâ, ëدزµ ê ق ططس appleéâêدµµشêس, ë ëà ë éâص طمà طزمà_ appleâëد à د à دé à ق شâص ëسقدà apple شش. ëسà دé à ق ë ë éâص ط دطزش - ق ë طط ë ق ëâ µ µâàfi fiëش appleâططâ ط ââطش â apple éàâà ش µشâ appleâ ëâà apple ش- ش ق ش زâé ëش â êàëéfiزâ. ëfi ق appleدëé µش apple é شµق à éîêâق ëسà دé à ق ق âق ط ââطش مà ش à âق ë apple شش appleâ د à à طط à ë ق µ طê à âش شâش, µش ë µش apple é شµق د à à êîدêس ق ق µà appleâ دق شà دµ â, ëâ fiàë ط ââطش â ëسà µ ëدط ش à µش ق ططس êîدêس, دëêش ëâ apple ش, à ش î apple ëدé, قسëدé ط ââطش, à à ëé زس applefi ط ââطش fi µâàد. ëfi ë à دà ëéfiappleâ à apple é قâق ëâ appleéfiطسق ëâ fiëش à قappleâéâê ق à âق ز دطâ شâص ê.

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 9 ض éëê ش 9 apple ص â appleéâêدµµشêس î ش ë ë ق شâà ëق ë ëس. ق دé à à قappleâé à apple àëê ش ê fiط. ë طâشapplefià ëسà دé à éدصس fiëش ë apple شش ط ââطش مà µâàدà appleâ à à ëé زس à applefi ëâ شâ, apple éâêش âà ق µ طâ appleâêâêëfi ط â- âطشêقâ. êîدêس ق ëسà ëسµâé ë, ë apple شش ط ââطش مà appleâ ق µ طê à ق ëâ µâàشfi appleâ î ëâ appleéfiطسق à قز àشê à ق µ طë éâ appleâêâêëfi ط ââطشêقâ. طfiµâ appleâ ê قطسê µش ëسà دé à ë ë à µش à ê ض ëس ق µ طس î é appleâ appleâë ط µش قدà à à دé à, à ش ëappleمà éëق ë, à ش appleشêëمà fiëش à apple éîâà appleطد apple àëê ش ê ë ش à appleéدapple ش à é ëéfiappleâ µش à apple àë- ê êë éëق ë appleâ ق apple êîâطâà, àâàë ëâ ق دà à ëéfiappleâ appleâ âش apple éشêêfi- ë éâش àصéappleâش à ص ê زëfiàëâê à. ½ à à ط µم ëسà appleéâêدµµشêس ق ë ë éâص ط دطزش. appleطم ë دëî à دî ش îéسêشقâappleâشسص appleâط, ق ë ëâ 1920, طط fiîش êëسà دé à µش صدق ë ط ââطشêقâ. ص دé à, ش ë appleâ ض ë ش à قش شد êâ êë ص, appleâë ط appleé µق ëش appleéfi- طسêس, ش ëfi à ش appleâ ش ëسé ëâ àش زدéâà قâ. دé à طâشapplefià appleâ د شض fiëش â ط ââطشêقfi appleسé ë ش µ à ëش, applefi قfiàس ëس à appleد شض ëappleâë. ë à fiق ëس ط ش applefiس ق ق ë appleâë طدêق ë ëà é àمà applefi ق دéزش ش شâص ëسقدà apple شش appleâ apple éâêش êëس à éµfië é appleéâسµصس à âش دé à ش- قà ش éµfië é دµشà à â دé à ق شâص ëسقدà apple شش êëس ½ à applefi ëâ Schulsinger & Goodwin fië à êà ëشقê ش fiط ë appleâéêق ë, ز à ë ش â éfiطâ ëâ µ à ëش â apple é µâàë êëâà ط ââطشêقfi. ëâ êسق â ëfi دappleé apple طâشapplefià à appleâز êê: œدط à êà îê ëسà دé à ëâ ëâ ë- appleâ ë à éîê دé à شقà appleâ appleâëد à د à - قapple éص س êëشµق à صدê àد éëê ش; ش appleâز êشê à صدê قش شàâéµش éمëسêس. ë زâ- éâê ëâ ëش طسéâàâق ë ش. à â ط ââطشêقfi appleسé ë ش µ à ëش ش à, êقزà ق ëش دé à شقà ش شâص ëسقدàà, à قappleâéâà fiط à ضسµسصâà ق êس ë µâàش, ëâ à é ش à ëش à ش ëfi appleâ ë طش طسéâàâق ë ش appleâë ط apple éappleطâ س applefiص êس. ëêش, ëâ applefiق àâ ق قâ ë à à appleéâêapple صê à é ش à ضسµê, ëش طسéâàâق ë ش. طسéâàâقش fi ëfi apple é µâàë قappleâé à appleشë à ش ëâ ààâ, fiapple س apple éappleëêس ëس àëش âشààش appleéâêappleش fiëسë, appleâ à ش ë ëâق appleâط apple - éâéقسëش ش شش ë é طë êëسà ض éëسêس applefi ط âfiط ش à é ëش. êëfiêâ, à ش قش éfi ëâ appleâêâêëfi ëà ط ââطش مà ش ëà ëâضش âق àمà appleâ apple éâêش âà - ëâ ëâ â ëس ش ë é î. appleâé fiق ëfi à à ش دà قسî àشêقfi. à ططâ قسî àشêقfi, applefi µ à ëش appleâس, appleâ قappleâé à ض à ش ëâ ààâ قappleâé à êî ë ë ش ق طط îش ëéش د ش ë é îد fiapple س ق àشâ ë صطشس ش س êîشâزéد- àش, صم ش ق دà à ططâ قسî àشêقfi â éfiطâ ëâ âappleââ éîشê à µà ë ش appleشâ ق- ز à applefi ëس ë ëâ 1970. ôéfi شë ش µش ëâà ëéfiappleâ appleâ دà âéµ àشêقfi ق ë âط ش appleââق ëâ ط âfiط. ëfi µà - ë ش شش ë é شêصسëfi êëâ êش ë fiapple âش شàدâش, âش appleà ش âش âé ë. - àسê طâشapplefià ق ق طدëس êë قدê ëس ë ëâ 1970, applefi ëس êëشµق appleâ ë ط - ê ëâ apple à appleشêëقشâ ش ëسà apple é قâà قâ ش fiز شط applefi ëâ àfiقâ à à â îéfiàش êëé ëشëش صسë. êâ éشê fiقâà êëâ êëé ëfi î ëسà ëîس à قapple ê قش é àسëش ëâ قâà. ëâ êëé ëfi êà àë appleêس à ëâق ض éëسقدà applefi à é ëش ش ط âfiط, ش دëêش éîfiقâà ê apple ز ق apple éشappleëمê ش appleâ قappleâéâ- ê à ق ط ëê. هéîشê طâشapplefià à ش قâéزمà قش ق طدëس ق êëfiîâ à à قappleâ- é à ص éسëش à ش éà ش êëسà appleéâش ص êس µش ëâà ط ââطشêقfi appleâش شط î - é ëسéشêëش مà appleâ ëس êàصدëâà. ½ à ق ش â قfiàâ appleâ ëâ appleشî éسê ëfi. â دîâà â شق ê ش ش ططâش, êëfiêâ, ق دز é à ë ق ë قâ. â ض îéشêëfi ق

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 10 10 ض éëê ش ëس âط ش ëس âق قâ ë à fiëش ض ë ê ق ش ططâ apple é µâàë ëfi applefi ëâ ق ë âطشêقfi ëâ ط âfiط fiapple س àëش âشààش appleéâêappleش fiëسë. â applefiق àâ ق ق طâشapplefià ش ق êë à âش appleéمëâش appleâ ëâ à ق ëfi, à ش à ش âشà طâµش - ë à à ê زëâق : ش ë à قسà éëê ëâ شâ ëâ ط ââطش â appleم ëâ د à ëâ ط âfiط à شêص àâàë ش êëسà éî ëس appleâé ëâ êëس îéêس. àشص à ëش appleâ à شêص àâàë ش âش apple éشêêfië éâش àصéappleâش; طص ش à ش apple apple éق - à à قâ appleâà fiëش ëâ ط âfiط êëس éî ëس îéêس ëâ د à à شêص àâàë ش ز- êشâطâµش â, fiëش à ش ê à ëâ ططâ àصéمappleâ ش âéشêقدàâش قâ ëâ apple à, طط à ë à ëfi appleâ âµ applefi ëâ apple éشêêfië éâ. ش apple éشêêfië éâش applefi ëâ âappleâ- â appleé êàدàë ضس ê àâ ëâ êë شâ طدµ à : âà appleéمëâ شéfi êëسà appleé µق ëش- fiëسë à شêص àfiقâà ش appleâطط appleé µق ë applefi ëس îéêس ط âfiط. appleâéâê à appleش appleâط îé ëfi à ق appleسé ش شش ë é. µ شà ق apple éد µش à appleش, ë - à طà 12 appleâëéش قappleé ش قfiطش appleâ شêص àfiقâà ëسà appleé ê ëâ, àم ططâش ق â appleâëéش éîش à à قâش âà ق صêقدàâش. ëêش âسµسص ق êëسà applefiص êس fiëش ê fië à à êقapple éشط ق à ش êëسà دé à êâ àصéمappleâ appleâ à ش شش ë é apple éâéقسëش â, دîâà îش ëéش د ش ë é îد طط appleéâط- ق ë, fiapple ش زâé ëش fi ëéfiappleâ ق ë âطشêقâ ëâ ط âfiط, ê â صâéشêëش fi apple é - µâàë à à ش fiëش âش ط ââطش â, fië à éîâà ëس îéêس, appleàâà appleâط, µش à زëش - îëâà fiapple â applefiطâشappleâ fiêقâ, طط ëâ îé ش ë ش appleâط ط âfiط µش à ëâ ë - زدéâà ëfi. ëfi قappleâé à دî ش ش زâé êàدapple ش, fiapple fiëش éî ش à à appleëê- ê ش àâî êëâ ط âfiط ش دëêش îé ش ê ش fiق ق µ طë éس appleâêfiëسë applefi fi,ëش êëسà éî, طط ش ëâ ق appleâشâ à ش apple éد. ëâ ص à ش àصéappleâش appleâ apple éàâà appleâط îéfiàâ appleàâàë ش appleâ ص appleéâêapple صêâà à ê apple êâà fiëش ë 10 appleâë ê ق é ش à à ش appleâطط. œ appleâêëسéضâà fiëش fiطâش ëfi àâà, appleé µق appleâ à شêî ش, à ش fiق ëfi appleâ àâà âش زطâش êâ ش ëfi ê ص êëâ à appleà ش fiق apple éشêêfië éâ. ëêش ëâ éمëسق ق ق ë ëâapple ë ش applefi ëâ appleسé ë ش â ط ââطشêقfi applefi ëسà طسéâàâقش fi- ëسë ; êëâ ëش àâقâق fiëش à ش ëfi appleâ طسéâàâق ë ش, êëâ à س دàë êس ëâ appleapple - â àë applefi éشêس êëس îéêس ط âfiط êàد ë ش ق ëfi ش êëâ appleم قappleâéâق à ëâ طدµضâق. ش appleم قappleâé à ëâ طدµض ش ëfi; ط ë àصéمappleâ appleâ à à ش fiقس ط ââطش â, µش ë ëfië à قappleâé à éقسà ê ش ëappleâë, à قappleâé à µà- é ش ëش appleéâ ط ê ëش. ش ص apple ش ط ââطش â appleâ ق ط ëê ق à ق ëس êµ éشêس ق دà apple ش قس- ط ââطش â. ط ëê ق ëâ àصéمappleâ ëâ êëسà سطش ëà 18 ëمà apple éappleâ ش قfiàâ زfiêâà î à س éîê ش à appleàâà é ë. ëâ appleط êشâ àfi éµ êëسéش â apple شé ق ëâ ëâ مê ق à ë à طمêâà appleâêfiëسë ط âfiط àëêëâش- îس ق ëé appleâë ش ë µé ق ëâ appleم دàشص à, appleم àëشéâê à ش appleâش êق ëش- د طط µد êàد شà à à طâµ ق ëâ appleapple â ëâ ط âfiط êëâ ق. ض ë ê ق appleé µ- ق ë fiapple ë ق ë ëâ µ ز طâ, âش âéقâàش د طط µد, صم ش appleâش شط ططà î é ëسéشêëش مà appleâ êàدâàë à ق ëâ êàëâàشêقfi ش ëسà àسêس. وé ق fiëش ëâ 40% apple éappleâ ëà àéمà ش µà ش مà appleâ ë à apple شش ط ââطش مà apple éâê à ضشâêسق - ë î قسط appleapple àëé êس êëسà ضسêس ëâ appleشappleدâ ط âfiط êëâ ق ëâ. ëâ àëêëâشîâ طâشapplefià ëà 0,07 µé قق éà ط âfiط à طëéâ, appleâ à ش apple éappleâ س appleâêfiëسë appleâ appleéâêط ق à ش ق 3 appleâë, ëâ 40% ëà ëfiقà ق ط ââطش fi µâàشfi دقâش à ê à à î à appleش ش apple éappleâ قشêfi appleâëéش. àëص ë ëâ ز شàfiق àâ ëfi apple é ëسéâàë à ê طش- µfië éâ applefi ëâ 10% ëà ëfiقà îé ط ââطش fi µâàشfi. é àê ق êâ é ëش ش - زâé appleط éد ëس àëé êس êëâ ط âfiط ê ش êëسق قش ë. appleêس é àê ق à س àëé êس ê ق ططس à é ëش âê, fiapple ëâ valium, ë à apple- êس قش é. applefi ëâ دط µîâ ش appleشêëمê ق fiëش à ë à قش é êë apple شش ëà ط ââطش-

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 11 ض éëê ش 11 مà, apple éشâéشêقدàس ë à س àëé êس ëâ قfiàâ êëâ ط âfiط. ëfi ق دز é êëâ applefi- ق àâ êë شâ ëس دé à. ص ق âسµ êëâ applefiق àâ ش ص applefiق àâ ق - à ش ش ëâ appleشâ êà éapple êëش fi µش قدà. â appleم êàد ش ë âقق ëش, ëâ appleم à ش ëâ applefiق àâ ق à ش ëâ appleشâ àش زدéâà. â applefiق àâ ق ë à: apple س apple éشâéش- êقدàس àëé êس êëâ ط âfiط appleشëéدapple ش à appleéâطدâق appleâشâ ص µà ش ط ââطش fi; apple é âطâصêâق ë ëâق ê صâ îéfiàâ. ëâ éîش fi ق µق appleéî à 453 àé appleâ apple é âطâصê ق. â apple é âطâصê ق fiطâ apple 10 îéfiàش âapplefië ش î ق êëâشî µش ëâ 449 applefi ëâ 453 ش é - ق fiëش fiêâ قش éfië éس ë à س àëé ê ëâ êëâ ط âfiط, fië à ë à 20 ëمà (ë à 18-21 fië à éîشê س دé à ), ëfiêâ ق µ طë éâ ë à â ààâ appleâ شدëé î à à µ- àâà ط ââطش â êë 30 ëâ. ½ à قز àش à êëfiêâ ضسقدàâ ààâ ض éëسêس applefi appleâش ططس âê ق êس ëâ âش âµ à ش fi ëâ شêëâéش fi ëâ appleapple â àëé - êس âë ضسقدàâ ààâ µش îش ëéش د ش ë é îد. ش âش apple ë é ê ëد ëش âش âµدà ش ë à ض éëسقدàâش applefi ط âfiط, fiîش applefi سéàس µش apple é شµق. apple - àëسêس قappleâé à à ش apple ش زâé ëش. ëêش طâشapplefià, زâ ëâ apple é âطâصê - ق, ض ق fiëش س apple éشâéشêقدàس àëé êس êëâ ط âfiط êë apple شش ëà ط ââطش مà appleâë ط î é ëسéشêëش fi appleâ êî ë ë ش ق ëâà ààâ قز àشêس ط ââطشêقâ ش appleشëéدapple ش ëسà appleéfiط ëâ. apple éîâà ش طط دé à appleâ ض ë âà à ëâ appleapple â àëé êس êëâ ط âfiط ز à ë ش à appleسé ë ش applefi ë µâàش. دëâش دé à قappleâéâà à µàâà ق م, ق êµ- µ à ش زâé ëش â صقâ, ق âش âµدà ش, ق شقâ. â appleapple â àëé êس êëâ ط âfiط appleسé ë ش êسق àëش applefi ëسà طسéâàâقش fiëسë, ë 60% apple éappleâ, àم ëâ 40% زâé ëسà appleشééâ ëâ apple éش ططâàëâ. ëêش ëâ applefiق àâ ق ق ë à à é àêâق êµîéfià appleéâ â ë صàê ش. éâق à س قش é àëé êس êëâ ط âfiط قappleâé à êàد ë ش ق êµ éشقدà µâàش. apple éîâà appleâطط µâàش appleâ appleسé âà ëسà àëé ê êëâ ط âfiط, ق ق àشدز é à àëâappleêâق ق - éش applefi ë. ش àم é àâق ëfi, قappleâéâق appleêس à ق ط ëêâق ë éîش appleâ ق à ëس دé à, 453 àé ش ë apple شش appleâ êëâ ق ë ض appleد ëسê à, صم ق µ طمàâà, ش à ق ط ëêâق ش ëش â µ àشد, مêë à ش appleشêëمêâق ëش à ش ëfi êëâ apple éش ططâà appleâ قappleâé à appleسé ش ëâ à س î قسط àëé êس êëâ ط âfiط àé êëس êàد ë ش éµfië é ق ëâà ط ââطشêقfi. ëêش ëمé àâق ê شé àدà ق ط ëمà ê ëد ش ê àد âش âµدà ش. اéسêشقâappleâشâق appleâش- شط ق صfià µش à àëâappleêâق ë µâàش, àم ق ط ëâق appleêس ê صâ îéfiàâ ق µ طâ éشصقfi ëfiقà, ض ë âàë µé êë 15 µ µâàfië ëâ apple éش ططâàëfi ë ëس ش é ش ëس ëâ, مêë à ش appleشêëمêâق appleم ë ë µ µâàfië appleâ زâ- éâà ëâ apple éش ططâà, fiapple ë appleapple µîâ ش â ëéfiappleâ ش î éشêس ش àëشق ëمappleشê ëâ, قappleâé à ططسط appleشéâà ëfiêâ ق ë appleapple àëé êس êëâ ط âfiط fiêâ ش ق ë êµ éشقدà µâàش. ëfiîâ ق à ش ëش appleâ à ص قappleâéâê appleâëد à àëشطسزصم fië à éîشê à é àم زâشëسë ëس ش ëéش. ëfiîâ ق à ش à â- ق à قappleâéâق à ë ط âق apple éشêêfië é µش ëس شâطâµ ش ëسà appleéâش ص êس ش, صم ق ط ë ق ëâ apple éش ططâà, µش ëâ appleم س شâطâµ ططسط appleشé ق ëâ apple éش ططâà, مêë à ëâ ق ë ططâق à طâµ ق ëâ êµ éشقدàâ ص زâé â appleéâش ص êس. é: à à ط ë fiëش apple éîâà appleé µق ëش appleâش µâàش appleâ ضسµâà ëâà ط ââطشêقfi, appleم appleشêë ë fiëش ëfi ص appleسé ê ش ëس ص é apple ëâ ط ââطشêقâ. apple: ë éîà à apple éîâà µâàش appleâ appleéâ طâà ëâà ط ââطشêقfi. apple éîâà قfiàâ µâàش appleâ ض àâà ëâà êî ëش fi ààâ صم ش appleâ- ëسµâé ط ââطش مà appleâ قز -

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 12 12 ض éëê ش àâà ش زâé ëش â قسî àشêقâ, fiapple â ق ë âطشêقfi ëâ ط âfiط, س apple éâéقسëش- fiëسë, طط îش ëéش د ش ë é îد ش قش é àëé êس êëâ ط âfiط, âش âappleââش appleش- ë àâà ëâ ààâ. œ à ز éصم êàëâق êëش êàدapple ش, µش ëس ص é apple apple éîâà 2-3 àسëش د êàدapple ش. appleéمëس à ش ëش appleطfi fiapple س ز éق âص é apple. apple éî ش دà ز éق â µش ëâà ط- ââطشêقfi appleâ قfiطش µ éصس êëش ô ق ëسà âàâق ê قappleé ط. êقâط ëâ êëس ص é apple ëâ ط ââطشêقâ à ش قدëéش. appleâق fiëش fië à ط ق à ش ëسà âê ë apple é ططسط ق ëسà apple é âطâصسêس àfi ص é apple ëش â appleéâµé قق ëâ دî ش - ë 20% apple éشêêfië é appleشص àfiëسë ص ëش â appleâë طدêق ëâ applefi fi,ëش à قfiàâ apple é - âطâص دà êàسصشêقدàâ appleéfiµé قق µش ëâà ط ââطشêقfi. ½ à appleéfi شë ش µش شappleط - êش êقfi طط µش ضسêس ëس ë ض ëâ 20%. ضسêس ë à ش قدëéش. ش ë ëâ ز éق â à à ش appleâë ط êق ëش fi ق fiط ë ëâق, µش ë ز à ë ش fiëش قappleâé à âسصê ش قfiàâ âéشêقدàâ àصéمappleâ. apple éîâà appleâططد appleشص àد apple àëê ش ش ق applefi ëد à ش fiëش apple éîâà ش زâé ëش د شâطâµش د appleâ- ëسµâé ط ââطش مà. هàصéappleâش ق ش زâé ëش â ëappleâ appleéâش ص êس. êâ apple éشêêfië éâ ë àââق ëâ éfi- طâ ëà µâàشà appleâ appleسé âà ëâà ààâ ëfiêâ apple éشêêfië éâ قappleâéâق à ضشâappleâشêâق ë êëâشî ëà é àمà ش à appleâق fiëش µàéâق apple apple éîâà ë ëâ µâàش appleâ appleسé âà ëسà appleش شààfiëسë ëà ش زfiéà apple é µfiàëà. ½ à éش- ê fiق êë fiق ê ëfi ëâ êسق â, طط طappleâق fiëش ص قappleâéدêâق à ëâ زë - êâق. ëسµâéشâappleâشêâق ë ëâق appleâ ط ق àâà ص é apple µش à âق à appleâشâش êµ - éشقدàâش ëappleâش µâàشà صâéâà appleâشâش apple éâêش âà apple éشêêfië é appleشص àfiëسë à àë appleâ éشصâà êëâ ز éق â. appleâé زêش à à ش à ëâ شâ µش ëش ص é apple - îâطâµش â ش êقapple éشزâéشêëش â ëappleâ. à ش appleطم âطfië éâ à îéسêشقâappleâشê ش ëسà apple éappleëêس قش ز éق ëش µµ. ëfi à ش â ë éâ ëéfiappleâ. appleéمëâ ëéfiappleâ à ش: appleâéâق à apple éâق ëش apple éشappleëمê ش ز éق à appleâ س îéسêشقâappleâشâàë ش ش à ë àâêâق apple éشêêfië é êî ëش ق ëâ appleâشâ دî ش apple éشê- êfië é ش appleâشâ طشµfië é appleشص àfiëسë à àë appleâ éشص ê êµ éشقدàâ â ص - é apple ë àâمàë ëس êµ éشقدàس شâطâµش appleéâش ص êس ëâ ص àfi; ë éس êàدapple ش µش ëس ص é apple à ش à, µش apple é شµق, µàé ش طسص ش fiëش apple éî ش س appleشص àfiëسë دà êµ éشقدàâ µâàشâ appleâ êàد ë ش ق ëس ق ë زâé ê - éâëâààس êëâà µ دز طâ êî ë ë ش ق ëس قش é àëé êس êëâ ط âfiط. îâà µà ش دé à ëfiêâ ê àصéمappleâ fiêâ ش ê م appleâ îàâà fiëش ëfi à îâقدà شêî ش. ش à شêî ش قappleâé à à apple ش âق طâشapplefià appleم قappleâéâق à ضشâappleâشêâق ë ëسà appleطسéâزâé ش ê à سقشâéµêâق دà ز éق â appleâ ص قappleâé êë طص ش à âسصê ش ëâ àصéمappleâ à قسà قappleط âà êëس îéêس ط- âfiط ش à é ëش مà, à دîâà appleâëéâappleش ê ش, à appleâ ëêâà ض à ëس àسز طشfiëسë ëâ. ëêش طâشapplefià ق ط ë ق ëش apple éîâê ص é apple ش ëسà à appleëضس àدà, ë ق ز éق ëش µµ, ë îâ âشààش د µàêëش د êقapple éشزâéش د. é: œ صدط ق à قâشé êë ë ق ق ق éش د قapple شé ê applefi ë ëfiê îéfiàش appleâ âط ë ص é apple ë ش é àسë ش à ق apple ë appleâش ë ëس µàمقس ê à ش س ق µ طë éس ê âط êëس âط ش ق ض éëسقدà ëâق apple: â ê âطfië éâ êسق â êëس âط ش ق ض éëسقدà applefi âê ëâق à ش à ض êز ط- ê ش ëس دêق ê ëâ µش ص é apple. àéâà, êîà µش îéfiàش, êëâ صâ ëس éش ش ëâ ق طâ ëâ fiëش دîâà قappleطدض ش appleâط êîسق. ش apple âà fiط ë ë apple شîàش ق ëâà ëfi ëâ, دîâà à appleëض ش قسî àشêقâ, مêë à قappleâéâà à

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 13 ض éëê ش 13 apple é طدappleâà fiëش دîâà قappleطدض ش êîسق ش fiëش appleéدapple ش à àâà ëش. ëfi à ش ëâ ê âطfië éâ êسق â appleâ appleéدapple ش à ض apple é ê ش ص é apple ë. fiطش زë êâà êëâ êسق â à appleâà: کê appleéدapple ش à à ëش µش ëfi, قappleâéم à âطد- ق ëâ ق êëfiîâ ëسà appleë ضس طط µمà ê µàêëش fi appleapple â, مêë à à µà- éêâà fiëش دîâà دà appleâط êâ éfi appleéfiطسق ش fiëش appleéدapple ش apple à ëâ àëشق ëapple- êâà. à apple صàصâà ê قدà دîâàë à ش ëâ applefiق àâ ق, طدà سط : î قappleطدض ش appleâط êîسق, ق ش apple صàâ µش ëfi ش appleéدapple ش à à ëش س ص é apple à ش appleشâ âطس. ëfi à ش ëâ appleéمëâ êë شâ, ëâ éîش fi, à ê دزëâàë ش à ëâ appleéfi- طسق ش ëfi à ش ëâ ê âطfië éâ. ôâططâ applefi ëâ àصéمappleâ appleâ µàé êëâ îمéâ éµ ê ق à éëشâàë ش: ق ش م µش à ëâ قشطê; ëâ ض appleâ apple à ;. ق ش appleâط î éâق àâ appleâ appleéâêapple - صم à âسصê âش âµدà ش, âش âappleâ apple âà appleâط êسق àëش fi éfiطâ ê ë ëسà شêëâé, à ق صâà appleم قappleâéâà à ضشâappleâشêâà ëش زâéد appleâ ëâ ëâقâ îà ش شfiëسë, قappleâé à دîâà appleé µق ëش appleéfiطسق ش ق ش appleéfiصقâ à appleéâêapple - صê fiê زâéد îé ش êë, قدîéش à à ش appleé µق ëش دëâشقâش. ëfi à ش ëâ ê â- طfië éâ âقق ëش. é: ا à ë ش appleâëد ëسà appleêëس ê fiëش appleâشâ قappleâé à ص é apple ë ; apple: îش ش apple éî ش طfiµâ appleâ à î à ëسà appleêëس قâ fiëش ëfi ص êق. îâà apple éض ش à éصقسë êëشµقد appleâ, à ش ê دزëس fiëش à apple éî ش طapple, à apple éî ش appleشص - àfiëسë à âسصê ëfià ëâà àصéappleâ, ëfi appleéâîمéسê éشم ëس êëشµق appleâ à appleêë fiëش ëfi ص µشàfië à apple صàصس ض à ê قدà fië à ض à éدصس ê éêس ش ëfië ë ë ز é. ½ش appleشêëمà دëêش fiëش ë ë زدéàâà ص ق êش ëس êëشµق appleâ appleâëد à appleêë fiëش ëfi ص êàد شà. قزà ق ëش دé à appleâ دîâà µà ش µش à é ص appleم قappleâéâق à appleéâطدâق µش appleâشâ ص à ش appleââëش س ص é apple ش µش appleâشâ fiîش, apple éîâà appleâططâ apple é µâ- àë appleéfiµàêس طط صéâشêëش à ضسµâà apple é ëâ 20 ق 30% ëس êàâطش ش- fià. â 70% ëâ ëش êق à ش fië à appleâشâ appleâز ê ش à قapple ش ê ص é apple ش ë appleسµ à ش ط à µàéâق ëش à ش. ش fiêâ à ë ط àâق ëش à ش, appleم قappleâ- éâق à µ ë ط âà ëسà طapple, زâ ëfi appleâ طدappleâق à à ش apple é ëقق ëس ش fià. à ططâ طfiµâ appleâ à î à ëسà طapple قâ à ش fiëش êقزà ق ق طدë µش ض éëسقدàâ applefi سéàس, ط âfiط ش ش µ éëش appleâ à àâà ص é - apple, à دîâà appleâëد قapple ش appleشêق ê ش ش ê ص é apple ê âق ëfi-â- ص ش, fiق ش à ق ê ê ëâ, دà 20% ëâط îشêëâà êë ق ë ش appleâش êëشµق ëس îéêس ق ش ëâ appleéëââط ش ëس êë ق ë ش µش apple àë. ëfi ê âط قappleâé à appleéâط زص ق ضشfiappleشêëâ ëéfiappleâ. ëêش طدappleâàë appleطم appleâشâà à قappleâéم à ق - àëد à ص êق ë êëس ش ش ê ص é apple fiêâ âط ق ëâ âë à, زfiêâà à âطدâق ق, appleâش êëشµق ص êë ق ëê ش ق ش ëâ appleéëââط ëس îéêس. êش ش appleâµâسë âق ش à appleâشâ à appleسµ à ش ط êëس ص é apple, طط apple àصق êëâ ëfi قâ fiëش à قappleâéم à ëâà ص é apple ê, قappleâéم قfiàâ à ش- âطà ëس ص é apple ëâ, fië à à ش دëâشقâ. ëêش appleéâêapple صم à àëطê î é applefi ëش apple éشappleëمê ش ëمà appleâ apple à ط ش à قسà appleâµâسë âق ش شش ë é à قسà ëسµâéم ëâà ëfi قâ fiëش قappleâé à دî ش à ش ëش قز àم ط صâ êëسà apple éappleë- êس ëمà appleâ à ë appleسµ àâà ط. طط ëfi à à ش ش appleâط ش زâé ëش fi applefi ëسà ë êë êس appleâ àëشق ëappleâà fiêâش êîâطâàë ش ق ëسà ش ëéش. éîâàë ش êص - à appleâ دîâà ش ëس ش ëâ طد fiëش à à î êâà éâ, à à êë ق ëêâà ëâ appleàشêق, à à صطسصâà, طط ضâà ëس شë ëâ ش à âطâصêâà ز é-

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 14 14 ض éëê ش ق ëش µµ, ص ëزطصâà ص î êâà ëâ applefiش ëâ. ش êîà apple éîâà àصéappleâش appleâ طدà : ش, ëâ ضدé, مê قâ ز éق, ë âappleâ à apple éàâà ش à êë ق ëâà ëâ appleàشêق êëfiêâ, â قدêâ µش ëéfi appleشص àم à appleشêë ش fiëش س ص é apple ëس ض éëسêس applefi ط âfiط ش à é ëش à دî ش طapple appleشëî. ôم ش قfiéزê ë ëسà شد ;. à قدé ش apple ش- à µàé ش appleم à à µàéê ش ëسà ض éëسêس applefi ط âfiط ش applefi à é ëش. à µàéâà قfiàâ ëش apple éشappleëمê ش ëfiقà appleâ زë àâà êë apple µâàë apple éشêë ëش ش fiappleâ à apple éدîâà âص ش µش ëâ appleéfiطسق ëâ ط âfiط ش ëà à é ëش مà. ش àصéappleâش àëشق ëappleâà àس ëس êëشµق دà apple µâà appleéfiطسق, دà ëîسق, قش قfiطàêس, µش ëâ âappleââ سëâà âص ش ش à à ش دëâشقâش à éîêâà à àëشق ëappleâà ëâ appleéfiطسق ëس îéêس, à à ش ëfi â طfiµâ µش ëâà âappleââ زë àâà êë apple µâàë. ش â µش ëéfi ê دزë ë ش دëâ, دî ش ëé ش زâéد ëfià ëâà àصéappleâ êë apple µâàë. à ش ط ââطش fi, à ص µà ش appleâëد ط. à ش ê à à طدapple ش قfiàâ ش سëش â appleâ دîâà î ê ش ش ë â applefiش ëâ ش à ê دزë ê ش fiëش à ش appleé µ- ق ëش ط م appleâ àدà ش سëش fi à âطâص appleâëد ëس ص é apple ëâ. ë à ض ë ش à ë é àسëش êëâشî ê êîدêس ق ëس ص é apple ëس ض éëسêس, طدapple ش fiëش ë à ش é ë àص ééàëش. appleâطط ص é apple ëش appleéâµé قق ë س appleâë ط - êق ëش fiëسë زâé àصéمappleâ appleâ دîâà âط شد ش âش âµدà ش, ëش appleâ شêî ش µش appleâططâ ط ââطش â. ôâططâ ë ë زدéàâà قش î é, apple é ëâ appleéfiطسق ëس ض éëسêس applefi ëâ ط âfiط ë à é ëش. à àë îصâà ê ص é apple, ش à à ش appleâز êشêقدàâش ش apple é ق àâà ê ë ë ëâà appleéمëâ- appleâق - àë ëش fi قà, êëâ ش fi ق appleéfiµé قق دîâà 70% appleشص àfiëسë à ë apple à appleâط ط. â appleâط - ط êسق à ش دà îéfiàâ êà îâ appleâî ش â قfiàâ طfiµâ appleâ à زدéâق ش êëâà دà îéfiàâ à ش µش ë âش apple éشêêfië é ق طدë appleâë ط êق ëش fiëسë à apple é âطâصâà ë ëâق µش ق µ طë éâ îéâàش fi ش êëسق. êëfiêâ, â دà îéfiàâ ز à ë ش à à ش appleâط ضشfiappleشêëâ appleéâµàêëش fi apple é µâàë ش µش ë applefiق à appleدàë îéfiàش. apple ق ëمé êëâ ططâ éâ. appleâشâà appleâ قfiطش appleâزط êëس, دî ش appleشص àم àëش âشààش- appleéâêappleش fiëسë, ê دزë ë ش ëâ à îfiق àâ ëس ص é apple ش àë êê ë ش ê دà appleéfiµé قق. fiق ش ê ëد ëش apple éشappleëمê ش ëâ 25% ë زدéà ش à appleدî ش appleط- é applefi ëس îéêس. â ش fi قâ appleéfiµé قق êîâط ë ش é ق êë µâ, ق زë- îâ, ش àدéµâ, ش appleâططâ à دîâà âش âµدà ش. طط à ض ë ê ش ëسà appleط شâàfi- ëسë ëà êص àمà ق appleâ à دîâà àëش âشààش appleéâêappleش fiëسë, ëâ 52% ë - زدéà ش à appleدî ش applefi ëس îéêس دà îéfiàâ. ½ à ë ط à apple appleâشâ appleâ éµ - ë ش êëâ îمéâ ëà ض éëê à ش دî ش applefiس ëâ ë ë êëâشî -70% appleشëî ق ë ض ëà ëfiقà appleâ س îéêس âêشمà ش ط âfiط à دî ش appleسé ê ش ش ëfiêâ ëس ëâ ش 30% ق ë ض ëمà appleâ àëشق ëappleâà appleéâطق ë à éµ, à ش àëش- âشààش د appleéâêappleش fiëسë, appleم ص قappleâéâê à apple ش fiëش س appleâë ط êق ëش fiëسë ق à ش قش éfië éس applefi ë appleâêâêë appleشëî êëس ص é apple ëâ ش ëس ش ëس appleدéë - êس. âق fiëش س appleâë ط êق ëش fiëسë ق à ش appleé µق ëش سط. ëfi êâ à ش شش ë éس ش àâappleâسêس, صم دéî ê ش ê apple ز ق àصéمappleâ appleâ àëشق ëappleâà ق µ طâ appleéfiطسق ش شêص àâàë ش âش شâش appleâط دàâîâش ش àë طم apple طappleشêقدàâش ش ق ë طدapple ش appleâططâ applefi ëâ à ë appleسµ àâà ص ق êش. éë.: œ صدط ق ëس µàمقس ê µش ë ططسàش ص é apple ëش appleéâµé قق ë, صم ش دà appleشâ ë àد êîfiطشâ µé applefi ëسà à µ شfiëسë apple éشêêfië éà appleéâµé قق ëà àëشق ëمappleشêس ëâ ط ââطشêقâ ش êëسà طط êëسà âappleâ à ز éص ë appleش- µé قق ëش ë ëس ش é ش ëس شêµسê ê êëسà سق é.

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 15 apple: ôéدapple ش à ê apple fiëش à ضدé é ë µش ë ططسàش ص é apple ëش appleéâµé قق ë. êâà زâé ëâ appleéfiطسق ëâ ط âfiط, ëfi à ش قز àد fiق ش µش appleâشâà fiapple µم appleâ à µàé ش ط ë ططسàش ص é apple ëش appleéâµé قق ë. ط âش îمé âز - طâà à µàéâà fiëش ëâ ق µ طë éâ appleéfiطسق îéêس appleâ àëشق ëappleâà ق ë ëس àش âëàس à ش ëâ ط âfiط. ë à ش س طص ش. fiط ë قدéس ëâ fiêقâ, ëfi applefi ëش appleâط êëسéد قâêâطق àش د îمé fiappleâ س appleéfiê êس êëâ ط âfiط à ش ض ش- é ëش ê âطس, apple àëâ fiappleâ ëâ ط âfiط ش ëص ë ش ط ص é, applefi ëسà fiëش زéش قدîéش ëسà دà ش applefi ëش.ô.. قدîéش ëسà طط appleéfi شë ش µش دà êسق àëش fi appleéfi- طسق. ëfi à êسق à ش fiëش à à ش ëéâق é س ض éëسêس applefi ë âappleشâ ش, à ش appleé µق ëش ëéâق é, طط دà êëâ 8 ص à ëâ ëà ëfiقà ق éش د appleéâêâ- طد, µ ز طش ش دà êéfi طط appleéâطق ë êî ëâàë ش ق ëâ ط âfiط. ش à apple àدطصâق fiق êë ططسàش appleéâµé قق ë, fiëش دî ش, قâ éدê ش appleâط. àé- ëس زشطâêâز ëâ, ëâ àصéمappleâ appleâ éµ âàë ش, ëسà ش àfiëسë ëà àصéمappleà ëمà, appleâ ëس ش appleêëê ëfiêâ êëسà سق é fiêâ ش ë ëس ش é ش ëâ ê قشà éâ. é: ش ë ط ë éمëسêس: دà fiëش ëâ ط âfiط à ش ëâ appleشâ ê طسéfi à é ëش fi. ê ëش àâق- ë ; apple: ش ààâ ë ق ëâà fiéâ ê طسéfi ; é: ëش دî ش ëش appleشâ êâ éد appleشappleëمê ش êëâà àصéمappleشàâ âéµ àشêقfi ش êëس ëâ ëfi- قâ apple: à ش طص ش fiëش 1 ق 2 appleâë ëسà سقدé à ش زدطشق, fiëش دîâà appleâططد appleز ط ششfi- ëسë, زfiêâà à apple éîâà ططâش طfiµâش appleâî applefi ëâ ط âfiط. applefi ëس êëشµق appleâ éî ش à à ض apple éà ë ëé appleâë سق éسê ش fiêâ apple éشêêfië éâ apple é à ش ëfi ëâ fiéشâ ëfiêâ ض à ë ش â ààâ قز àشêس appleâط ق µ طâ éشصقâ ش زâé - ëش مà appleéâطسق ëà µ. éشصقfi ëà appleéâطسق ëà µ appleâ êàد ë ش ق ëسà ض éëسêس applefi ëâ ط âfiط à ش â ق µ طë éâ appleâ قappleâé à قز àê ش طfiµ قش ض éëسêس. êëfiêâ, à ê ش سéشàâق à, apple éfiطâ appleâ ë appleéâطق ë appleâ قappleâé à قز àê ش قfiàâ applefi ëس îéêس ëس âê à ش طµ, apple éîâà ëfiê ط- ط appleé µق ë appleâ قappleâé à ضêâà ëâ شààâ, fiapple س âشà îéêس êéشµµ ش س apple éâطش fiêس appleâ, àâق, à ش appleشâ âطâ, appleشâ appleشص àfi à êق ش à - à ش appleشâ êâ é ق ëس îéêس âappleشâ شمà apple é ق ëس îéêس ط âfiط. ëêش, à ش à دî appleéfiî شé ë êî ëش êëâشî, ëfiêâ س ض éëسêس applefi ëâ ط âfiط fiêâ ش س ض é- ëسêس applefi ë âappleشâî قappleâéâà à ق شمêâà ëâ قدêâ fiéâ, طط apple éî ش ق µ طس appleâش شط appleéâطسق ëà appleâ قappleâé à appleéâ ش طfiµ ëà â ëمà ض éëê à. ص à ëâ êëfiêâ à ش ص à ëâ. î éشêëâق appleâط. éش à î ق apple éشêêfië éâ îéfiàâ êëس ش ص ê ق µش ë appleé µ- ق ëش appleâط ê ق ëس êëسê ق. µم ê î éشêëم, ë à ض شé ëش ش µش قدà. ض éëê ش 15

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 16 16 ض éëê ش

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 17 ض éëê ش 17 OI EAPTHEI THN E A½A DRUG ADDICTION IN GREECE 1

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 18 18 ض éëê ش

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 19 ض éëê ش, ë îâ 6, 2004 A MODEL OF INTEGRATED APPROACH TO PRIMARY PREVENTION IN PRIMARY EDUCATION. ITS IMPLEMENTATION IN A PRIMARY SCHOOL OF ATHENS IOANNA KYRITSI, BIOLOGIST, DRUG ADDICTION TREATMENT AND PREVENTION COUNSELOR, HEAD OF PREVENTION DEPARTMENT, KETHEA SOTIRIA TSIOTRA, DRUG ADDICTION TREATMENT AND PREVENTION COUNSELOR (DIP. IN ADDICTION STUDIES), HEAD OF DEPARTMENT OF PREVENTION FOR THE PRIMARY EDUCATION, KETHEA Abstract The current paper presents a model of integrated approach to primary prevention in primary education. It is a school-based project, developed and implemented by KETHEAs Prevention Department. It is a multi-level, comprehensive and global primary prevention intervention programme having as final target group children between 6-12 years old. This project includes interventions both school as community (teachers, pupils, parents), school as a whole and as a part of the broader community. It involves skills training, peer learning and group work, parental and teachers education and involvement, on going training and consultation. In this paper, the theoretical background, the framework, the methodology and the strategy followed, as well as, the long-term and systematic project designed, developed, implemented, evaluated and awarded by the international prevention organization Mentor Foundation, are reported. In addition, the evaluation process, the evaluation outcomes as well as conclusions and proposals are presented.

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 20 20 ض éëê ش ôں ôں ôں ôں وœ ô½. ں ½ ا œ. ANNA YPITH, وIO O O, YMBOY O OIKOEAPTHH-ôPO H H, ôeyœynh OMEA ôpo H H.œ... THPIA I TPA, YMBOY O OIKOEAPTHH - ôpo H H (DIP. IN ADDICTION STUDIES), ôeyœynh MHMATO ôpo H H THN ôp TOBAœMIA KôAI½EYH TOY OMEA ôpo H H.œ... ô éطسس ëâ apple éfià éصéâ, apple éâêش ë ش ëâ قâàëدطâ âطشêëش appleéâêدµµشêس appleéëâµ àâ appleéfiطسس êëâ îمéâ ëس ôéëâ صقش apple êس, ëâ âappleââ à appleëîصس ش طâappleâش ë ش applefi ëâà âقد ôéfiطسس ëâ.œ... à ش دà appleâط appleapple â, âطâ طسéقدàâ appleéfiµé قق appleéëâµ àâ, صâطش appleéfiطسس ق ë طش âق êëfiîâ, apple شش سطش 6-12 îéâ- àمà, ëâ âappleââ apple éشط ق à ش apple é ق ê ش ëfiêâ ê fiط ëش appleââق ëâ êîâط â ( ê طâش, ق صسëد, µâà ), fiêâ ش êëâ êîâط â fiطâà ش قدéâ ëس éë - éس âشàfiëسë. ëâ apple éfià éصéâ à زدé ë ش س appleشêëسقâطâµ, ëâ appleط êشâ, س ق صââطâµ ش س êëé ëسµش appleâ âطâص ë ش صم ش ëâ ق éâîéfiàشâ ش êêëسق ëش fi appleéfiµé قق appleâ êî - ش êëس, ز éقfiêëس, ضشâطâµصس ش é ëس applefi ëâà ش صà âéµ àشêقfi appleéfiطسس Mentor Foundation. à زدéâàë ش appleêس س ق صââطâµ ضشâطfiµسê ëâ, صم ش appleâë طدêق ë applefi ëسà ضشâطfiµسêس. ô é ëص àë ش êëâشî ضشâطfiµسêس صم ش appleéâë ê ش. IA H ق éâîéfiàش ش âطâ طسéقدà appleéâµé قق ë appleéëâµ àâ appleéfiطسس appleâ ز éقfiâàë ش êëâ سقâëش fi êîâط â applefi ëâà âقد ôéfiطسس ëâ.œ... appleâë طâà قدéâ ëس âطâ طسéقدàس êëé ëسµش ëâ µش ëسà appleéâمصسêس ëس appleéfiطسس ëس îéêس îâ- é êëش مà âêشمà êëش قش éد سطش ëس appleéâêîâطش ش êîâطش سطش ش é قدê applefi ëâ îمéâ ëس appleéëâ صقش apple êس. êëé ëسµش ëâ apple éشط ق à ش:! ôéfiëapple âطâ طسéقدà appleéâµé قق ë ê êîâط appleâ apple éشط ق àâà: ) apple êس ëس âق ëà ش ê fiàëà, ) قappleطâ ëà µâàدà êëâ appleéfiµé قق, µ) apple êس ëà apple ششمà êëسà appleéâêappleش ش âشààش ëâ à appleëضس ش ) ش ëêس ëس êîâطش- âشàfiëسë ق âشààش â زâé appleâ êîâطâàë ش ق ëسà appleéâ µµ ëس µ ش ëس appleéfiطسس. ½ش صàêس ططسطâµé ز : âقد ôéfiطسس.œ..., ا éâéس 1, 116 36 صà, سط. 210-9212304, ض. 210-9212763 e-mail: prevention@ath.forthnet.gr

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 21! apple êس ê طà, àسappleش µµمà ش apple ش µµمà êëسà appleéâمصسêس ëس appleéfiطسس, ëس µ ش appleéâêë ê.! apple êس µâàدà µش ëسà appleéâمصسêس ëس appleéfiطسس قدê êëسà âش âµدà ش.! apple êس apple µµ طق ëشمà êëâ êµ éشقدàâ قâàëدطâ ش é êس.! ½سقشâéµ ë ططسطâ apple ش ëش â طش â.! ضشâطfiµسêس. ض éëê ش 21 à µ س µش êî ش êقfi, ز éقâµ ش ضشâطfiµسêس ق éfiîéâàà ش âطâ طسéقدàà appleéâ- µé قق ëà êëس êîâطش âشàfiëسë ëس appleéëâ صقش apple êس appleéâ appleë ش applefi ë صàش appleشسقشâطâµش êëâشî (ô 1998-2003) طط ش ë êëâشî ëâ.œ... appleâ îàâà ضسëش ë êس ëâ appleâêâêëâ ëà àدà appleâ apple شé ق ëâàë ش àâà îéêس ض éëسêشâµfiàà âêشمà ش ق êس ëس سطش دà éضس ëس îéêس (1994-2002, ں ). appleâë ط êق ëش fiëسë àfi appleéâµé قق ëâ appleéfiطسس صâé ë ش applefi ëش ض êëش âappleâ êëسé ë ش, ëâ ê âapplefi, ëش éîد ط شëâéµ ش ëâ àدâ ض طشêêfiق àâ éfiطâ êëâ âappleââ شê µâàë ش ë êë طدîس ëâ, ëس êëé ëسµش ش ق صââطâµش appleéâêدµ- µشêس appleâ âطâص, ëâ êëfiîâ apple éدق êس ش ë ë ëش ق ë appleâ appleشطدµ ش µش ëسà appleë ضس ëâ appleشش fiق àâ appleâë طدêق ëâ. PXE ôpo H H ش êش د éîد ëس appleéëâµ àâ appleéfiطسس appleâ âطâصâàë ش à ش ëد âش âappleâ دîâà ش صàم à µàéشêص صâéشêëش د µش ëسà appleâë ط êق ëش fiëسë ëà appleéâµé قق - ëà. قزà ق ëد, ë appleéâµé قق ë appleéfiطسس ص appleéدapple ش à apple é ق àâà êëس é ëâ appleéâطق ëâ êëâî âàë ê ëéâappleâappleâشêشقâ apple é µâàë دëêش مêë à àشêîâà ëâ appleéâêë ë ëش â ش à ق شمàâà ëâ apple é µâàë شààâ. ëâëâ à apple صàâàë ش êëسà appleéfiطسس قش قfiàâ âê طط fiطà ëà âêشمà ض éëسêس. œ appleéدapple ش à apple é ق àâà ê fiêâ ëâ à ëfià قش éfië é سطش ش à êëâî âà êëس طëêس ëà êîâطش مà appleشfiê à ش ëس âشààش ش êà شêصس- ق ëش apple êس. à ش êسق àëش fi à apple éشط ق àâà ëسà âش âµدà ش êëâî âàë êëسà àà قêس ëà êقمà ش ëà êîدê مà ëس ش à àشêîâà ëش µâàش د ضشfiëسë. œ appleéدapple ش appleêس à apple éشط ق àâà ëسà apple êس ëà ê طà ê ë îàش د ش î éشêس ëس ë ضس. ش à à ش appleشâ appleâë ط êق ëش îé ش ë ش à àë appleâ éàâàë ش êëش à µ ëس ص ëâappleش âشàfiëسë, à àêق ëمàâà ë îàش د ططسط appleé êس, à à ش ق éfiîéâ- à ش fiîش appleâêapple êق ëش. êâà زâé ë êîâطش appleéâµé قق ë appleéfiطسس âش êش د ë صàê ش ëس éapple àêس à ش: ë êîâطش appleéâµé قق ë à à ش apple éشêêfië éâ appleâë ط êق ëش à àë êêâàë ش ê à قدéâ ëâ âطâ طسéقدàâ apple ش ëش â appleéâµé قق ëâ µش ëسà appleéâêappleش ش âشààش à appleëضس ش ëسà appleéâ µµ ëس µ. appleêس, à ش êسق - àëش fi à apple éشط ق àâà fiطâ fiêâش àش زدéâàë ش قدê êëس êîâطش âشàfiëسë طط ش fiêâ قappleâéâà à ëسà àشêîêâà (Kumpfer & Alvarado 1995; Ghodse, Boss, Marque 1998; Leger et al. 1999; SAMHSA 2003).

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 22 22 ض éëê ش TOPIKO TOY ôpo PAMMATO â قâàëدطâ ëâ appleéâµé قق ëâ appleâ apple éâêش ë ش à ش دà قâàëدطâ appleéëâµ àâ ôéfiطسس, ëâ âappleââ ز éقfiêëس ê â سقâëش êîâط, µش â êà î êîâطش îéfiàش êëâ صدà. â appleéمëâ, appleâ appleâëدط ê ëسà ôشطâëش شëâéµ, appleé µق ëâappleâشصس êëâ 28 â ½سقâëش fi îâط â ô شé ش applefi ëâ 1997 ëâ 1999. â ë éâ, ëâ âappleââ ص apple - éâêش êë à طëش fië é, ز éقfiêëس êëâ 132 â ½سقâëش fi îâط â صسàمà applefi ëâ 2000 ëâ 2002. â قâàëدطâ ëfi appleدêapple ê ëâ 1 â ½ش صàد وé â Mentor Achievement Award 2003, à ق - ê ê 149 ôéâµé قق ë ôéëâµ àâ ôéfiطسس applefi fiطâ ëâà fiêقâ. àسê êشfiق àâ êëسà appleéfië êس ëâ apple ش ëش â طش â ½ ضشfiëسë µش ô شش ëâ ½س- قâëش â (Tacade-.œ... 1998) طط قappleطâëêëس ق ش زâé ëش د ص éسëش د appleéâê µµê ش ش ë îàش د ش ش قâéزمصس دëêش مêë à àë appleâ éà ë ش êëش à - µ ëâ µîéâàâ ططسàش â îâط â. appleâط ë apple é ططسطس âط ش ق ê طâ µش ëسà apple êس ê ë ëسà appleéâêدµµشêس, دê ëس à ëfiëسë قêس ëمà ëà êëâشî à appleâ appleéâد appleë à applefi ëسà ز é- قâµ دëêش مêë, قدê applefi ق سقشâéµش ش éµ ê ططسط appleé êس à êàëص àë ش âقق ëش- âقق ëش, ë êëâشî à appleâ âسصâà êëسà àدطشضس. éâîéfiàشâ ê âapplefi ëس fiطس apple éدق êس à ش س àà قêس ëâ êîâط â êëâ éfiطâ ëâ µش ëسà îâ âشààش à appleëضس ëà ق صسëمà ëâ àشêîâàë ëâ appleéâêappleش â, îâطâµش â, âشààش â ش apple éش ططâàëش â apple é µâàë appleâ appleéâصâà êë ê ش ش êقapple éشزâéد appleâ âسµâà ê µش appleشطâµد ش êق ططâà êëسà صêëدéس- êس appleâزµ ëس دà éضس ëس îéêس îâé êëش مà âêشمà. قزà ق ëس ش صà شطشâµé ز apple éîâà êµ éشقدàâش appleش éàëش â appleéâêë ë ëش â apple é µâàë µش îéêس âêشمà (Baumrind 1985; Hundleby & Mercer 1987; Buckhat et al. 1992; Hawkins, Catalano & Miller 1992; Newcomb & Ortiz 1992; Jackson et al. 1997; Charllier et al. 2000; Ellickson, Tucker & Klein 2001; Boyle et al. 2001). ش êµ éشقدàâش apple é µâàë ëà âappleâà ëسà ëéâappleâappleâسêس êëâî ش ëâ appleéfiµé قق à ش ëâ- قش â, êîâطش â ش apple éش ططâàëش â-âش âµ à ش â ëâ appleéâêë ë ëش â apple é µâàë apple éشط ق àâàë ش âش ëâقش â, âش êîâطش â ش âش apple éش ط- طâàëش â-âش âµ à ش â. ëâ ëâقش â apple éشط ق àâàë ش س µش êà شêصسق ëش, سصش ش âشààش à appleëضس, ë ص ëش î é ëسéشêëش ëس appleéâêappleش fiëسë ( ëfi- ëقسêس, ëâapple appleâصسêس, ëfi- appleâë ط êق ëش fiëسë ), س دêق êس ê ض appleâ êق- ططâà êëسà âشààش âappleâسêس, âش ضشfiëسë appleش âشàà, س طس appleâز ê à, س apple- طêس appleéâطسق ëà, صدق ë ëâ طدµîâ ش صدêappleشêس êëfiîà. ش êîâطش â زâéâà ëس êà êس-دêق êس ëâ apple ششâ ق ëâ êîâط â, ëâ دàëâàâ êصسق ëس âشàfiëسë ق ë ض ëà ق صسëمà ëâ êîâط â, ëسà سق دêق êس ش appleشëî ش ëش êîدê ش زéâàë ش قappleشêëâêàس ق ëâ ê طâ. ش apple éش ططâàëش â-âش âµ à ش â (àâقسط à àسط à) apple éشط ق àâà ëش êîدê ش زéâ- àë ش àش زدéâàëâ ق ë ض ëà âقfiëشقà, ëسà ش àâappleâسêس ëà µâàدà appleéâ ëâ µâà fi ëâ éfiطâ, ëسà appleâë ط êق ëش appleش âشàà êëسà âش âµدà ش (Satir 1989), ëش ضشfiëسë àëêë êس ê appleشدê ش ش appleéâ طê ش ëà êàâقسط à ش ëس êà é- µ ê ëس âش âµدà ش ق ëâ êîâط â (Kumpfer 2000).

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 23 ض éëê ش 23 ق êس ëà apple é µfiàëà شààâ appleêس زâé ëâقش â, êîâطش â ش apple éش ططâàëش- â-âش âµ à ش â apple é µâàë. ش ëâقش â apple éشط ق àâà ëسà appleéمشقس àëش âشààش- êقapple éشزâé (Has 1996), ëسà دطط شس ëfi- طدµîâ, appleشâط ش ش سêس ش ططà âشààش مà ش appleéâêappleش مà ضشâëëà (Levice 1999), ëسà دطط شس دêق êس ê êش د âشààش د ض, ë ëâقش îش ش µàêëش appleéâطق ë (Deykins & Buka 1994; Weis 1992; Ziedonis 1995) ش ëس ق شقدàس appleéâ ëâشق ê µش ëسà êââ ëâ apple ششâ êëس êîâطش. ش êîâطش â à زدéâàë ش êëسà êîâطش appleâëî, êëسà دطط شس êîâطش مà êقمà (Mench & Kandel 1998), êëâ î قسطfi êصسق âشàfiëسë êëâ êîâط â ( éµâط 2000) ش êëسà دطط شس âش âµ à ش êقق ëâî êëâ êîâط â. دطâ, âش apple éش ططâàëش â-âش â- µ à ش â زâéâà ëسà دطط شس µâàش appleâë ط êق ëش fiëسë ش ش àâappleâسêس (Velleman, Mistral & Sanderling 1997; Kandel, Kessler & Marguliles 1978), ë âش âàâقش- appleéâطق ë (apple.î. à éµ, زëمî ش ), ëâ êë صد âش âµ à ش fi apple éش ططâà, ëش - ê âط êëسà appleش âشàà قدê êëسà âش âµدà ش (Velleman et al. 1997; Cancrini & Gantman 1978; Reilly 1979), ëسà àâî appleéâ ëس îéêس âêشمà (Sheehan, Oppenheimer, Taylor 1988; Wisely and Col 1987; Merikangas, Rounsaville & Prusoff 1992; Boyle et al. 2001). ôithmo O IA TOY ôpo PAMMATO â appleéfiµé قق, زâé ëfiêâ ëسà appleéfiطسس ëس îéêس ش ë îéسêس âêشمà fiêâ ش ëسà appleéfiطسس ططà ط appleëش مà êقapple éشزâéمà, µش ëسà îش ش êق ëش µ ëà àد- à, صم âش îâ âشààش â apple ش ëش â apple é µâàë, appleسé âà ش fiطâ ëâ ëâق ëس µµ µ (Charlton A. 1986). appleéâمصسêس ëس à appleëضس ëس ص ëش îش µ ëà apple ششمà à ش س apple àëسêس ê appleâط- ط appleéâطق ë, دà ëà âappleâà à ش س îéêس âêشمà. Freud apple éشدµé ëسà îش µ ëسà ش àfiëسë ëâ àصéمappleâ à éµ ë ش ش à µ apple appleâë ط - êق ëش. سق àëش êëâشî µش ëس ص ëش îش µ ëâ apple ششâ à ش س ش àfiëسë ëâ à سقشâéµ êë àâ êà شêصسق ëش â êقâ ق ëâ µâà ëâ ë دé- زش ëâ ش ë طط apple شش. ص ëش îش µ قappleâé à apple éشط ق à ش fiق ëسà ش àfiëسë ëâ à î شé ë ش ë صدق ë êëس ëâ ق ش àâappleâشسëش appleâë ط êق ëش fi- ëسë appleéâê éقâfiق àâ êë êëâë à appleëضش ëâ âقدà ش êëش fiطâ appleشâ ê- قappleطâ êà شêصسق ëش د, appleà ق ëش د ش âشààش د ë êë ê ش appleâ ط ë ش à àëشق ëappleê ش (Herbert 1998). IA YNœEH œe PHTIK N ôpoe IE N ôepi AMBANONTAI TH Y KEKPIMENH ôapembah: 1. êêëسقش appleéâêدµµشêس (Watzlawick 1981; و êشط â 1987), êقزà ق ëسà âappleâ ëâ êîâ- ط â àëشق ëapple ë ش fiطâà, fiappleâ دà éشصقfi applefi ش éµ ê ش àfiëسë é- ê âàë ش ê ططسط ض éëسêس, ططسطâêêîدëشêس ش êà طط µ. â شâ ط شëâéµ ê دà appleط êشâ ش appleâë ط قدéâ àfi éë éâ êêëق ëâ. à µ س µش ق ط ش- ëâéµش ش êà êس ش ططسط appleé êس ق ëسà apple éش ططâê âشàfiëسë, ëش âق, ëâ زâé ë êîâط appleâ ëسà apple éëâà à ش قز à. 2. µàêëش â-êà شêصسق ëش appleéâêدµµشêس (Ellis 1994) س âappleâ à µàé ش fiëش س ê دس, ëâ ê- à êصسق ش س êقapple éشزâé appleâشâ à ش ططسطدà ë êëâشî ش appleسé âà ش

Eض éëê ش 6.qxd 5-01-05 14:49 ط 24 24 ض éëê ش ëâ ططâ. ë êàدâàë ش ق ëسà ëfi- appleââî, ëسà طشض, ëس دêق êس, ëسà à طسس éê â îé apple éشê, ëسà àâî êëس ق ë êس ش êëâ ط صâ, ëâ âشà- àش fi àش زدéâà (apple.î. ط شëâéµâà سصش, appleéâêë ë âà ë ش شمق ë ëà ططà). 3. îâà قش appleéâêدµµشêس (Klein 1932; Pollock 1989) ق شêîéfi éµ ط â ëس êà شêصس- ق ëش ë àfiسêس, appleâ appleشëéدapple ش êëâ ëâقâ à à appleëض ش ëش ش àfiëسëد ëâ à ش- êص à ë ش, à ê دزë ë ش ش à ë ط à ش طë é ëâà ëfi ëâ ش ëâ ططâ. à µàمéشêس, س appleشëé appleëش fiëسë ش س appleââî fiطà ëà êà شêصسق ëà àشêî ش قش ط شëâéµش apple éضس ش êàapple éضس طط ش ë àfiسêس ëâ µé fiêقâ ش ëà êîدê à appleâ شمàâàë ش. 4. êقapple éشزâéش appleéâêدµµشêس قدê applefi ëسà âشààش ق صسêس appleâ à ش دقز êس êëسà ش - àfiëسë à appleشطâàë ش âشààش ش êà شêصسق ëش appleéâطق ë ش êëش à appleëضش - د ق ë طسëد ê ش ëà âappleâà à appleëêê ë ش س appleéâêappleش ش âشààش apple - êس ق ëسà ططشدéµ ش ضشâëëà. 5. appleéâêدµµشêس êëش êقدàس êëâ ëâقâ قدê applefi ëسà âق ق دقز êس êëسà ëfi-appleé µق - ëêس, ëسà ëfi-éصقشêس, ëسà apple صàfiëسë, ش 6. ش appleâطشëشêقش appleéâêدµµشêس ش ëâ قâàëدطâ ش appleâطشëشêقش apple êس ( éµâµش ààس 1997), âش êش د éîد ëâ âappleââ à ش س àêà êصسêس, س ططسط µµس, â ê êقfi êëسà appleâطشëشêقش ë éfiëسë, س ض ط شس ëâ صàش شêëش â ëéfiappleâ ê دس ش س apple ط- ط µ applefi صàش êë é fiëapple ش appleéâ ë ط ش. EœO½O O IA â قâàëدطâ زâé ê دà ق éâîéfiàشâ appleéfiµé قق appleéëâµ àâ appleéfiطسس µش ëâ سقâëش fi êîâط â. ô éشط ق à ش: apple êس ê طà apple êس µâàدà (Kumpfer 2000) apple êس ëà apple ششمà ê appleéâêappleش د ش âشààش د ضشfiëسë à appleëضس ëس êà شêصسق ëش àâسقâêàس (Goleman 1998) ½ش ëêس êëسà âشàfiëسë ضشâطfiµسêس ضشâappleâشâàë ش µش ë apple é apple à: apple ش µµش êîدêس ش âش ë îàش د à éµسëش ق صسêس â ëêشقâ âق ش س ش éµ ê âق (و êشط â 1987) appleéâêâقâêس ش âق ëà âقâëقà سقشâéµش د زé êس ص ëش à appleط شêêس (Watzlavick 1981) apple ش ëش طش appleéfiطسس appleâ ضشâappleâشâàë ش ½ ضشfiëسë µش ô شش ëâ ½سقâëش â (TACADE 1998), appleâ ق ëش 11 ë (Moratti 1992) ش س îش µ ½ش - appleéâêappleش د îدê ش ( ôôœ.œ... ô 2000). âطâ طسéقدàس apple éدق êس ê êîâط â ëس صà à ش دà âقسقدàâ appleéfiµé قق appleâ ê- ë ش êëâ سقâëش fi êîâط â ش êëسà ططسط appleé êس fiطà ëà ق éمà ëâ (ق صسëد, -