A Oô O اéfiàشâ Oêز fi ôfiàâ ôâطapple é µâàëش ô صâطâµ éâقâêë â1, à êë ê apple àد 2, ô é ê ططشâ2, مéµشâ âfiطش 3 1 صسµسë ز éقâµمà œ, Msc, PNF Instructor 2 apple âéâ صسµëéش, /½ôœ 3 صسµسë /½ôœ appleش âشàà : éâقâêë â, ش àéâ 29, TK: 54250, œ êê طâà س e-mail: savvas@pnf.gr Oقâê ط ëش fi applefiàâ ق ëسà âض ëس îéfiàش قâéز ëâ appleâë ط ëسà êîàfië éس شë appleمàà طشàش- مà سطمê à. ôطسصêقش د ق طدë êëش ô د شض à fiëش ëâ 14% ëà apple éشappleëمê à îéfiàش- â applefiàâ êî ë ë ش ق ëش éصéمê ش ش ëâ قâê ط ëش fi êêëسق (Magni et al 1990) àم à طâµ ë à ë appleâêâêë êëش شâقسî àâappleâشسقدà îمé ëâ ½ëش â fiêقâ, fiapple س µ طس وé ë à, س شط à, â à - ش س êëé ط (Australian Bureau of Statistics 2002, Commonwealth Department of Health and Ageing 2003). âêز طµ ش âش مê ش ق êëشµâ (whiplash injuries) appleâë طâà ë appleشâ âشà قâê - ط ëش appleéâطق ë ش êî ëâ- àë ش ق ëâ ë é êëشâ âشààش fi fiêëâ appleâ êàâ ش ëد ëش ë êë ê ش (Maniadakis & Gray 2000, Linton et al 2002). Oش êص à ق قâê ط ëش appleéâطق ë êë âappleâ éش é- î â applefiàâ, âض îéfiàشâ, appleâ- ë طâà ëâ ق µ طë éâ appleâêâêëfi ëà êص àمà appleâ appleشê دappleëâàë ش ëâà زêشâص é apple ë appleéâ شقد- àâ à éâà طêس êëâ appleéfiطسق ëâ (Klaber et al 1995). O appleâ- ëéâappleش à ش â قfiàشقâ قâ- ê ط ëش fi applefiàâ صم ش س êط شëâéµ appleâ appleâééد ش applefi ëfià, appleâë ط appleéfi طسêس µش ëâ زêشâص é apple ëد ش ëâ ططâ شش â ëس àسêس زâ µ àش apple é قدà ش دà ê appleطëâ appleéfiطسق. ôں âapplefi ëس apple éâê شطشâµé زش à ê fiappleسêس à ش س apple éâê êس ëâ اéfiàشâ Oêز â ôfiàâ (اOô) ق شâîâ âشààش àfiëسë appleâ appleéدapple ش à طسزص apple fiس applefi fiطâ fiêâ قappleطد âàë ش êëسà àëشق ëمappleشêس ëâ. ش ëâ زêش âص é - apple ëد س àëشق ëمappleشêس êص àمà ق îéfiàشâ applefiàâ à ش ق صسق éشà appleéfi طسêس صم ë appleâë طدêق ë ëس ص é apple ëش apple éدق êس à ش ق ططâà زëî ëâط îشêëâ apple é قدàâà ê ش é ش. apple appleéâ appleë ش applefi ëسà ش صà شطشâµé زش à ê fiappleس- êس, س appleâطش êë ëس قâéز ëâ îéfiàشâ applefiàâ ش ق طشêë ëâ îéfiàشâ âêز â applefiàâ, apple شë appleâطapple é µâàëش àëشق ëمappleشêس شش ë é êëش apple éشappleëمê ش à appleâ îâطâµش â âشààش â apple é µâàë apple é ق ططâàë ش êëس ص é apple. O زêش âص é - apple ë, ق ê قappleط fiق àâ ق ëâ اOô, appleéدapple ش à à ش ê صدêس à ش éà ش, قدê applefi ëس طس شêëâéش â, ë êëâشî à appleâ قapple éشدîâà ëس êà شêصسق ëش appleط é ëâ applefiàâ, ش à ش قâéزمà ش دàë îà ëâ ص é apple ëش fi appleéfiµé قق appleâ ص appleéâêزدé ش ص é apple ش ë ëfiîéâà ص àشêî ش ëسà à éµfi êقق ëâî ëâ êص à قدê ëس apple é àسêس ش ëس àêîêس ëâ µم. apple éâê à ê fiappleسêس ص ë - ض ش fiط à ë êëâشî appleâ appleش ططâà ê ëد ëش apple éشappleëمê ش ق ص é apple ëش- appleéâêدµµشêس appleدé applefi ëش زêش âص é apple ëش د ë îàش د. دض ش ط شش : îéfiàشâ âêز fi applefiàâ, appleéâµé قق ë appleâ ë êë êس, زêش âص é apple, îâطâµش fi appleâëدط êق O applefiàâ, fiapple âéêصس applefi ëسà ½ش صà Oéµ àêس µش ëس طدëس ëâ ôfiàâ êëâ ش ëط ëس O êشൠëâà, à ش قش ê é - êëس شêصسëش ش êà شêصسق ëش- قapple شé appleâ êî ë ë ش ق ëسà à éµfi, àسëش ط س ëà شêëمà ش apple éشµé ز ë ش ق fiéâ êî ëش â ق ëس ط س. à ëدëâشâ âéشêقfi ëâà ش ë â î é ëسéشêëش ëâ applefiàâ. â appleéمëâ à ش س شâطâµش ط ش- ëâéµ ëس à µàمéشêس àfi œ Oœںô O O 5 - اO 2 - ôں O - ïo - O O 2008 3
ط éâ é صêق ëâ (noxiouspainful stimulus) ش ëâ ë éâ à ش س قapple شé ش س د زé êس ëâ ëâ é صêق ëâ ëâ âappleââ قappleطد ش ëس êà شêصسق ëش, µàêëش, à appleëضش, êقapple - éشزâéش ش appleâطشëشêقش appleط é ëس àëé êس êëâà applefiàâ. êقapple éشزâéش àëé êس êëâà applefiàâ, âسµ êëسà ضë é êس appleéâسµâق àà قapple شéشمà applefiàâ, fiق ش fië à â applefiàâ êî ë- ë ش ق ê ق ëâ ط appleëش fi (nociceptive) éدصشêق. O ë ططسطâ ëéfiappleâ ضشâطfi- µسêس ëâ applefiàâ appleéض êسق â ش زà ق ë ض ëà é àس- ëمà, appleش شمàâàë دëêش ëâ µ µâàfi fiëش µش à à ش apple é قش ëقسêس ëâ applefiàâ à appleéدapple ش à appleش àëéمà ش ëسà appleéâêâî ق قfiàâ ê appleâشâ applefi ë î é ëسéشêëش ëâ. شش ê êص à ق îéfiàشâ applefiàâ, س ضشâ- طfiµسêس îé ش ë ش à à ش apple éش ëش, ط ق àâàë apple fiس ë appleشêë ëâ êص à, ëس êقapple éشزâé ëâ ش ëس îش ش ص ê ëâ, صم ë appleسé - ش fiîش قfiàâ ëسà صسق éشà طط ش ëس êق ëش ëâ apple صâطâµ. سقشâéµ قش appleâë ط êق ëش âطشêëش appleéâ- êدµµشêس µش ëس طëêس ëس µ êص àمà ق îéfiàشâ applefiàâ, appleéدapple ش à appleâë ط ëسà àëéش شد قش ëدëâش ش ش ê ش âش éîد ëس appleéدapple ش à ë - àâàë ش applefi ëسà à µ س ëâ ص êص àâ à ê ش appleâشâëش قدîéش ëش زشطâêâزش د شد appleâ زâéâà ëسà àëطس ق µش ëس appleé µق ëش fiëسë (Turk & Okifuji 1999). Chronic Low Back Pain (CLBP) as a ultifactorial Pathology Savvas Mavromoustakos 1, Anastasia Beneka 2, Paraskevi Malliou 2, Georgios Gkodolias 2 1 Department of Physical Therapy, Technological Educational Institute of Thessaloniki, PO box 141, 57400 Sindos, Greece 2 Department of Physical Education and Sports Sciences, Democritus University of Thrace, 69100 Komotini, Greece Corresponding author: Savvas Mavromoustakos, Nikanoros Str 29, 54250, Thessaloniki, Greece e-mail: savvas@pnf.gr ABSTRACT The intention of the present literature review is the presentation of Chronic Low Back Pain (CLBP) as a bio-psychosocial entity that has to be taken into account by those who are involved in its rehabilitation. For the physical therapist the management of patients with chronic pain is a daily challenge whereas the results of therapeutical intervention are rather poor and non lasting. As the international literature review shows, the multilevel entity of chronic pain and furthermore of CLBP demands for a multidisciplinary approach especially in those cases where psychological and social factors interfere with the therapy. The physical therapist, as the person immediately involved with CLBP, has to be able to discriminate the emotional components of CLBP, while assessing the patient. Thus, an appropriate rehabilitation program can be developed based in an intervention on both physical and psychological/emotional level. The present literature review intends to point out all those factors that promote a holistic therapeutical intervention beyond mere physiotherapy techniques. Key words: chronic low back pain, rehabilitation programmes, physical therapy, psychological effect êà شêصسق ëش ش س appleà - ق ëش ë êë êس ëà êص àمà قappleâé à appleش éà ش à êق- طط ش ص ëش êëس زêش ë - êë êس ش µ àش fië é êëسà µ ëâ (Simonton et al 1986). apple éشم appleâشâ قappleâé à ë êë îâêق ëش ééêëâ, دëêش قappleâé ش à شàسص appleéâ ëسà àëص ëس ë - صàêس, سط à µà ش îâê- ق ëش µش. à â àâ ص قappleâ- éâê à ééêëê ش ëâ êمق, à ش apple é ëسëâ à êط- طâµشêëâق ëâà ëéfiappleâ ق ëâà âappleââ ص ëâ apple à ز é êëس appleéâسµâقدàس ëâ ë êë êس. àش, س ص é apple ëâ قâ- ê ط ëش â applefiàâ ش ق طشêë ëâ îéfiàشâ âêز â applefiàâ à ش ê âطس, صم ë ëfiîéâ- à قappleطد âàë ش ش ططسط appleش- éâà appleâ شق àش ش àëش ش- ق àش âقدà ق ë ض زêش- مà, êà شêصسق ëش مà ش êقapple éشزâéش مà ق ë طسëمà (Lanes et al 1995). ëfi appleش - شمà ë ش applefi ëش appleéfiêز ë àëشط ش ë àfiسêس ëà قسî àشêقمà apple é µµ ëâ applefiàâ êقزà ق ëش âappleâ ëâ à éش fi ش àâ éشàش fi êêëس- ق appleشéâà êà éµ ëش ش ش قâéزمàâà ëسà àëطسس ëâ applefiàâ. ëâ à éش fi êêëسق ق ë طط ë ش س applefi éشêس ëâ êë appleمà é صêق ë ( صش- êقfi ش شêصسëâappleâسêس), àم êëâ àâ éشàش fi êêëسق ق ë - طط ë ش â صقfi شدµ éêس ëâ ضâà appleâص ط قâ applefiزêس appleشà زéش (é êس àمë éà à éمàà êëâà ضâà, éàسëش ش ص ëش âقfiطâµس éصقشêس طapple) (Tsingos & Chrousos 2002). 4 œ Oœںô O O 5 - اO 2 - ôں O - ïo - O O 2008
قapple شé ëâ applefiàâ ëâ ش ëéش fi قâàëدطâ applefi ëâ ط appleëش fi éدصشêق êëâà applefiàâ applefi ëâ 1996, س é appleش é - ëâê ص é µش ëâà applefiàâ à ش س ص é ëâ éàش â ½ش ëâ (Neuromatrix Theory). قزà ق ëà س apple é ë ë - قدàس appleمàس شدµ éêس ش س appleéâêص ëش appleé êس ططà apple é µfiàëà دî ش appleâëدط êق ëسà appleد ë êس ëس apple éشز éش شêصسëâappleâسêس êë âappleêصش µ µµطش ëà âappleشêصà éشمà ش ëâà àëش â ق طfi. éâش ش- êëد ش à éâéصقشêëد éâà ê appleéâêà appleëش â ش ق ë êà appleëش â appleââî, ê à éمà êëâà àëش â ق طfi, êë ë طس ëش apple ëà appleé- ëâµ àمà àëéâقfiطà appleââîد- à ط appleëش مà é صشêق ëà, ش âطàâàë ëسà ش µ éëش é êëسéشfiëسë. ش µ éëش é êس ëà à éâش ش êëمà appleéâص ëسà à appleëضس ش µ - ë êë êس ق éâappleéfiص êقà طط - µمà êëâ à éمà appleâ ق ë - âà ëش appleطسéâزâé ëà ط - appleëش مà appleââîدà (Woolf & Decostered 1999). ë س apple - àëسêس ëâ à éش â شêëâ êëسà appleمàس شدµ éêس êàشêë ëس êس ëس ëë éش قàقس ëà appleمàà é صشêق ëà, دà ز شàfiق àâ شش ë é îéêشقâ êëâà êî ش êقfi ëس ص é apple ëش- apple àëسêس µش ëâà îéfiàشâ applefiàâ. ق êس ëâ ââ é صش- êëfiëسë ëمà ëà à éمàà, س appleéââ ëش ضسêس ëس à é- àش é êëسéشfiëسë, س ëfiق - ëس د ëâappleس à éàش é êëسéشfi- ëسë, س appleد ë êس ëâ ق µدصâ ëà appleâ ëش مà apple à êëâ àëéش fi à éش fi êêëسق, à ش ز شàfiق à appleâ à âà êëâ êë - شâ ëfi ëس apple صâطâµ appleâ âàâق ë ش àëéش شêصسëâappleâسêس ش ë ëâ âappleââ appleدé- îâàë ش قâéزâطâµش د ش زêشâ- طâµش د طط µد ê âقد ش appleéà ëâ àëéش â à éش â êêëق ëâ قدê àشâêمà âمà (Melzak & Wall 1996). Oش زêشâطâµش د, à ëâقش د ش شâîسقش د طط µد êëâ àëéش fi à éش fi êêëسق ش س appleéâêص ëش- appleé êس ëâ àâ éشàش â êêëق ëâ à ش âش êàدapple ش قش ë êë êس appleâ ض àسê applefi دà ط appleëش fi éدصشêق êëس apple éشزدé ش طط appleâ ëمé à ض éëمàë ش appleش applefi ëfi. ق- زà ق ëâ ط êêش fi ش ëéش fi قâàëدطâ س ص é apple ëش appleéâêدµ- µشêس ض éë ë ش applefi ëس êµ éش- قدàس apple صâطâµ appleâ appleéâ ط ê ëسà êصدà ش, àم ë êقappleëمق - ë ش س êط شëâéµ êêî ë- âàë ش ق ë ض ëâ ش à ش صد à طâµ ق ëس êµ éش- قدàس apple صâطâµ. ص îâطâµش- fi êقappleëق à ش êî ëش ê- ق àëâ ش êêâàâ êسق ê, àم س طشàش à µàمéشêس ش س ش µàêس ëس appleâ ق àس apple صâ- طâµ apple éدîâà ëس êس µش ëس ص é apple ëس êصدà ش (Wadell 1984, Wadell 1987). applefi ëâà âض êëâà îéfiàشâ applefiàâ à ش µ µâàfi fiëش قfiàâ دà قش éfi قدéâ ëà êص àمà appleâ apple éâêش âà قâê ط ëش fi applefi- àâ, قز àâà îéfiàش appleéâط- ق ë. ش apple é شµق, ëâ 80-90% ëà àصéمappleà ق âêز ط- µ ز à ë ش à à ééمàâà قدê êëâ appleéمëâ دà ق â قà ش قfiàâ ëâ 3% applefi ëâ, êà îâà ق applefiàâ ش êط شëâéµ. êëfiêâ ëâ 90% ëà êص àمà appleâ à ééمàâà, apple à قز àâà applefiàâ دà îéfiàâ ق ë ëâ appleéمëâ apple شêfiشâ âêز- طµ (Croft et al 1998). appleشappleطد- âà, ق طدë appleâ دµشà à appleد ش- ض à fiëش ë îéfiàش قâê ط ëش appleéâطق ë, é ë ëâ âêز â applefiàâ, à ش apple صà µش apple éشêêfië éâ applefi ëâ 85% ëâ âشààش â fiêëâ (Watson 1999, Maniadakis & Gray 2000). O îéfiàشâ applefiàâ ض طêê ë ش ê دà àë طم ش زâé ëش fi طش- àش fi êàéâقâ applefi ëfi ëâ âضدâ applefiàâ. O âض ش â îéfi- àشâ applefiàâ à ش زدéâà قfiàâ appleéâ ëس ش é ش ëà êقappleë- ق ëà, طط ش appleéâ ëâ â ëâ ش ë êقapple éشزâéش î é ëسéشêëش ëâ. O âض ش â apple شé ق ëش fi applefiàâ, دîâà ق ص êîدêس ق ëâ apple éشز éش- fi éدصشêق, ëسà àëطسس ش ëس ط س ëà شêëمà. ô é ëس ش ش- âطâµسقدàس ش ë àâسë àسê- î قدéâ ëà êص àمà, fiêâ زâé ëس êسق ê ش ëش êàدapple ش ëâ applefiàâ, ë êقappleëمق ë ش س êط شëâéµ ëس âض ز êس à ش apple éâش ش ë àfià ضسµêشق applefi ëسà appleâ- ق àس apple صâطâµ. Oش appleéâë شàfi- ق à ص é apple, êàëسéسëش د î شéâéµش د, ë صàâàë ش êëâà شëشâطâµش fi apple é µâàë ش œ Oœںô O O 5 - اO 2 - ôں O - ïo - O O 2008 5
à ش µ àش appleâط appleâë ط êق ëش- د êëسà à âزشêس ëâ âضدâ applefiàâ. àëص ë, â îéfiàشâ applefiàâ, س îéfiàش êط شëâéµ ش س êقapple éشزâé ëس îéfiàش apple صس- êس, ش îéâàë ش fiطâ ش apple éشêêfië éâ applefi ëسà éîش ëâ شë ش قappleâé ë طش س êîدêس ëâ ق âappleâشâappleâë ط - appleëش fi éدصشêق à ض âطâص à à ش appleâط قش é. appleشappleطدâà, â îéfiàشâ applefiàâ ش زدé ش âêش - êëش applefi ëâà âض applefiàâ appleéâ ëس ش é ش apple é قâà ëâ ش é appleéâ ëش appleéâê éقâêëش- د طط µد appleâ appleéâ ط êë ش زâé ëش appleapple ëâ - àëéش â éش â êëق ëâ ( ) (Main & Waddell 1998). à ق ëâ ش ëéش â قâàëدطâ â µ µâàfi fiëش س ش ëéش ص é - apple apple éâêش ش ê âط âز ط ë ش ê دà êî ëش ق µ طâ éشصقfi apple é µfiàëà. â ش ëéش fi قâàëدطâ دî ش êîà قش appleطâ- êë قدàس ëقسêس ëس شë ش ëâ appleâë طدêق ëâ ëس êصدà ش- ش µش ëfi ëâà طfiµâ دî ش îë êëسé éشëش applefi âش- ààشâطfiµâ ش îâطfiµâ êëس ش é ش ëà â appleéâسµâق àà ëشمà. à appleشëî ص é apple - ش apple à شطسققدà éµ êëس- éش د ض ë ê ش appleâ à قappleâ- éâà à âسصêâà êëسà appleéfi- µàêس, êîà صâà ëâà êص à ê apple صسëش fi éfiطâ ق ط îشêëس صfiطâ appleéâêâ fiëش قappleâé â شâ à appleسé ê ش ëسà appleâé ëâ appleéâطق ëâ. ëfi ëâ µ µâ- àfi دî ش âسµê ش ê ëسµâéشâappleâسêس ë ز àë ê êص àمà, fiîش قfiàâ applefi ëâ µش ëéâ طط ش applefi ëâ âش âµ à ش fi ëâ apple éش ططâà (Main & Waddell 1987, Main & Watson 1996). O Waddell (1987) appleéâêشfiéش- ê, fiëش دà êسق àëش fi ط صâ é- ê ë ش êîà êëسà applefiص êس, fiëش fiط ë êسق ش ë êقappleëمق - ë قش apple صسêس قappleâéâà à ضسµسصâà قدê applefi ëسà ش ëسà apple صâطâµ. êëfiêâ, â îéfiàشâ applefiàâ ش س êط شëâéµ ز - à ë ش à êî ëâàë ش êسق àëش ق êµ شàسêش د ë êë ê ش, ë صطشس, ق قس appleشëîسقدà ص é apple ش fiقس ق ëس ë ëش- êس ëâ ëfiقâ êëâà éfiطâ ëâ êص àâ. زêش âص é apple - ëش µµ appleâ apple صà ë ش êëسà appleâëشصدق àس, طط صfi- éشêëس appleسµ ëâ applefiàâ, قappleâé fiîش قfiàâ à appleâëî ش طط à appleéâ- طدê ش ش appleشappleéfiêص ëس ط س ëà شêëمà. appleâëîسقدàس ص é - apple قappleâé ë ëfiîéâà à àش- êîê ش ش à ضê ش ëâà applefiàâ, ëس êط شëâéµ ش à àâ- ê ش êقapple éشزâéد appleâ êî ëâ- àë ش ق ëس àâêسéfiëسë ëس ë - êë êس. apple é شµق, قappleâéâق à îéسêشقâappleâشêâق ëâ µ µâàfi fiëش س زêشâص é apple, دî ش à - appleëض ش appleâططد êëé ëسµش د µش ëس ص é apple ëس âêز طµ, appleâ à ش êشêقدà êëس ص é fiëش â îéfiàشâ âêز fi applefiàâ à ش س ق êس êàدapple ش ëس êط شëâé- µ àfi êµ éشقدàâ à ëâ- قش â شêëâ (De Rosa & Porterfield 1992). ë س applefiص - êس à ش ëappleش ëâ ش ëéش â قâàëدطâ ضشâطfiµسêس. êëfiêâ, ëâ appleapple â êط شëâéµ applefi ëâà اOô ض à ë ش êêëسق ëش- ش ë س ضسêس قappleâé à ضسµسص applefi ë ص ë ëس apple صâطâµ (Waddell 1984, Waddell 1987, Watson 1999). appleشappleطدâà, دî ش appleâ شîص fiëش à ش à ëâ à ش µàêëâà ق é ش ë ëش ëâ îéfiàشâ âêز â applefiàâ ê appleâêâêëfi apple éشêêfië éâ ëâ 10-20% ëà êص àمà (Becker et al 2000, Brox et al 2003). à طâشapplefià â îéfiàشâ âêز fi applefiàâ ش س êط ش- ëâéµ قappleâéâà à êà صâà ق ê ق ëسà apple صâطâµ, قappleâé س زêشâص é apple à à ش appleâë ط êق ëش fië à ê- ë ش êëسà apple éضس ë ëس appleâ- ëشصدق àس êêîدëشêس; œدëâàë appleشâ appleط ëâà appleéâطسق ëشêقfi, appleم قappleâé س زêش âص é apple à appleسé ê ش دà appleéfiطسق appleâ à ش دض applefi ëس appleé µق ëش زêس ëâ; اéfiàشâ applefiàâ: دà شâîâ âشààش fi appleéfiطسق ôéشà fiق ëسà appleâî ëâ ôط ëà, س êîدêس ق ë ض àâ ش êمق ëâ ë à ص ق طشمâ êسق ê êëس àصéمappleشàس apple éضس ش êëسà ش ëéش. طâش âش ص é - apple ëد, êقزàâà µ àش êëسà à µ س à àëشق ëapple ë ش â ص êص à êàâطâ ش قدê applefi ëfi à appleéâêشâé - ë ش س ë ططسطfië éس ص é apple. apple ش س àâسëش êط شëâéµ êapple àش êêî ë ë ش ق ëس êق ëش apple صسêس, âش îâطfiµâش 6 œ Oœںô O O 5 - اO 2 - ôں O - ïo - O O 2008
دîâà صدê ش êسق àëش éëق - ë êî ëش ق ëâ ش ëéش fi قâàëدطâ ش دîâà appleéâë à ش دà à طط - ëش fi شâîâ âشààش fi قâàëدطâ ص é apple ëâ âappleââ apple éشط ق - à ش êق ëش, îش ش âشà- àش êëâشî (Waddell 1987, Waddell 1996). Oش apple ط شfië é ص é ëâ applefiàâ (ص é ëس appleطس ëâ applefiàâ) ش âش à fië é (ص é à éàش â ش ëâ) دîâà êق- طط ش êسق àëش êëس ش قfiéز- êس ëà àëشط à ق µش ëس ص é apple ëâ îéfiàشâ applefiàâ ش êî fià ë éµسê à ëسà appleش د- àëéêس êëâà applefiàâ قâà ش fi êëâشî â ëس àصéمappleشàس êصد- à ش ش appleâ ط شêëش fi ê âapplefi ëس ص é apple (Waddell 1996, Watson 1999). ô é ëâ µ µâàfi fiëش س îâطâ- µش appleش éàêس قappleâé à ض - طشîص ê êق ëش ط س (Waddell 1984), âش êàدapple ش ë ëس îâطâµش appleش - éàêس قappleâé à à ش ëfiêâ êâ éد fiêâ ش ëد ëس appleé- ëâµ àâ شë ش à appleâë طد- êâà ëâ éشâ appleéfiطسق µش ëس ص é apple ëش àëشق ëمappleشêس. صم â îéfiàشâ âêز fi applefiàâ ش îé ë ش fiطâ ش apple éشêêfië éâ applefi ëسà appleéë éîش- ëâ شë, µà ë ش قز à ق apple éâطش êقapple éشزâé ëâ êص àâ. apple éâطش êقapple - éشزâéش ضë é êس êëâà applefiàâ ق سطمê ش fiapple, appleدéappleéâêë ê êëش شàê ش, قâéز - êقâ applefi ëسà appleâëشصدق àس دàë êس ëâ applefiàâ ش à éصس âappleâسêس ëس âêز قâé ق ëس îéêس âêز مàس, دî ش appleâ شîص fiëش êî ë ë ش ق ëâ appleâëدط êق ëس ص é apple ëش apple éدق êس ش ëس ط شëâéµش ش àfiëسë ëâ êص àâ (Conally & Sanders 1991, Carosella et al 1994). قش ق طدëس êص àمà ق îéfi- àشâ âêز fi applefiàâ, éدصس fiëش îâطâµش î é ëسéشêëش, fiapple س ë صطشس ش ëâ µîâ, î à êë à êîدêس ق ë êق ëش- êقappleëمق ë ش appleسéد à ëâ appleâëدط êق ëس ص é apple ê fiëش زâé ëâà applefiàâ ش ëس êط شëâéµ. appleشappleطدâà apple é - ëسéصس fiëش ë îâطâµش î é ëسéشêëش ëà êص àمà ق âض âêز fi applefiàâ êëس ز êس ëâ ëé ق ëشêقâ طµâ ق ë دîâà شêîé appleشééâ êëâ appleâëدط êق ëس ص é apple ش êëسà à appleë- ضس îéfiàش êط شëâéµ (Main & Waddell 1987, Main & Waddell 1998). Oش ë صطشappleëش â êص à ق éش êط شëâé- µ ض شë îéfiàشâ applefiàâ, ص دappleé apple à àâêسط ëâà ê appleâشâ ص é apple ëش fi دàëéâ àëش- ق ëمappleشêس ëâ applefiàâ, ëâ âappleââ à ش صدë ش fiط ëش ë ططسط شش fiëسë ص é apple ëمà êش- êقدà êëسà âطشêëش ص é apple ëش- appleéâêدµµشêس (Martinez et al 1997). appleشappleطدâà, س àëشق ëمappleشêس ëس ë صطشس, appleâ à ش êë à êà قدàس ق ëâà âض ëâà îéfiàشâ applefiàâ ش ëس êط شëâé- µ ëâ êص àâ, appleéدapple ش à appleâë ط قدéâ ëس زêش âص é - apple ëش صàس ë ëس ش é- ش ëس ص é apple ëâ (Main & Waddell 1998). êëfiêâ, êص - à ëà âappleâà س ë صطشس âز ط ë ش éîش ê ططâ apple é µâàë (apple.î. âش âµ à ش appleéâطق ë, âش âàâقش µîس..) à ش apple é ëسëâ à apple é - apple قزصâà ê شش â apple µµ ط- ق ë ê شش ش appleشêëسقâàش- دàëé âéµ àقدàس ش î - éشêس ëâ applefiàâ. â êêëسق applefi éشêس ëâ àصéappleàâ âéµ àشêقâ êëâ µîâ, àëشé ق ëس àسêس appleâ à ش س زêش ش à applefié êëس êàدapple ش ëس appleطسéâزfiéسêس ش appleéâ ëâشق ê ëâ âéµ àشêقâ ê ë êë ê ش à µ س ش ë - ëfiîéâà à ش س ط شëâéµ appleâ ص âق طâappleâشê ش ش ص appleâ - ë êëê ش ëسà سé ق. ëâà êµ- îéâàâ àصéappleâ س àëé êس ë ëâ âéµ àشêقâ apple é قدà ش ش à ض éëسë applefi ë ëش appleâ ëسà appleéâ طâà, طط ش زد- é ش appleéâ ëâ µ µâàfi fiëش ëâ îش fi stress à ش ش é د, ق fiëش ëfi êà apple µ ë ش, ش appleâ- êش ش س شàسëش àëé êس apple àëسêس ëâ âéµ àشêقâ appleâ apple à éصق ش ش âق طâappleâش ëس ش ë é µقدàس âéقâàش شêâééâapple. ë ë â êëâشî دîâà appleâëدط êق ëس êà î ش à applefié êëس د ص êس ëâ âéµ - àشêقâ ê طµâµfià é صêق ë (Chatzitheodorou et al 2007). Oش îâطâµش â apple é µâàë éâà دقق ê êëâà applefiàâ ش ëسà êط شëâéµ apple éشâéâàë ëس زêش é êëسéشfiëسë ش ëfi دî ش appleâëدط êق ëس ق êس ëس ط êëش fiëسë, ëس à قس, ëâ ëfiàâ ش ëس àëâî ëà قمà. O زfiâ apple à ëé ق ëش- êقâ ش â زfiâ ëس ق êس ëس appleمط ش ëس ط شëâéµش fiëس- ë قappleâéâà appleêس à appleسé - êâà ëسà appleشêëéâز êëسà apple µ- œ Oœںô O O 5 - اO 2 - ôں O - ïo - O O 2008 7
µ طق ëش é êëسéشfiëسë ش fiقس âش êص à appleâ appleشêë âà fiëش â applefiàâ ëâ ص apple é ق à ش µش دà êî ëش fi ق µ طâ îéâàش fi ش êëسق, µàâàë ش apple صسëش â êëسà éµ ê ëâ ش î àâà دëêش ëسà شé à îéسêشقâappleâش- êâà êëé ëسµش د µàêëش êقapple éشزâé µش à àëشق ëappleêâà ëâà âêز fi applefiàâ (Staal 2003, Staal et al 2004). Oش applefi- ش fiëش س à appleسé à ش قش à applefiز ëس êàدapple ش ëâ applefiàâ, fiëش س é êëسéشfiëسë êîدë ق ëâà applefiàâ à ش appleش- ààس ش fiëش â applefiàâ à ش قش ط ش شâطâµ µش ëسà appleâز- µ ëà صàمà, à ش appleشص àfià à êق ططâà µش fiقس ق µ طë - éس êط شëâéµ (Kaiauokalini et al 2001, Staal et al 2004). fiقس, âéشêقدà ق طدë appleâصدëâà fiëش âش îâطâµش â apple é - µâàë قappleâé à دîâà ق êس appleé êس êëش زêشâطâµش د apple é قدëéâ ش êî ëâàë ش ق ëسà قز àشêس ëسà appleش àêس ëس ط س. µàêëش ش êà شêصسق ëش êقapple éشزâé قappleâé à دî ش ق êâ appleâëدط - êق êëس زêشâطâµ ëâ êص - àâ, ض àâàë ëسà µéµâéêس ëâ ëfiàâقâ êقapple صسëش â à éش â êêëق ëâ, ë àâµ - à âappleشâ ش (apple é µµ àâéزش- àمà) ش ë appleapple ëس ق ë êس (Jensen et al 2000, Vlaeyen & Linton 2000). à ë ش طâشapplefià fiëش µش à ë àâêâق ش à ص é apple - êâق ëâà êص à ق îéfiàشâ applefiàâ, apple شë ë ش applefi ëس قش س âéص ëقسêس ش س à µàمéشêس ëس شêëش شë ëâ applefiàâ ش applefi ëسà ططس س à µàمéشêس ëà îâطâµش مà, îâ âشààش مà ش êقapple éشزâéش مà apple é µfi- àëà (ëéدîâê ش ص êس, µîâ, ë صطشس, صقfi, âش âµ à ش fi apple éش ططâà) appleâ appleسé âà ëسà appleâé ëâ appleéâطق ëâ. appleشappleطدâà س appleéfiط س ëس ضدطشضس ëà êقappleëق ëà ش س àëشق - ëمappleشê ëâ appleâë طâà apple é µâ- àë appleâ êق ططâà êëسà appleâ- شق àش apple éشµé ز ëâ îéfiàش- â âêز â applefiàâ ش appleسé - âà ëسà ضدطشض ëâ (Brox et al 2003, Jousset et al 2004). appleéâêapple ص ش µش دà appleشë- îسقدàâ ص é apple ëش fi appleâëدط êق قدê ëس êà êس ëâ applefiàâ ق ëس îâطâµش ë êë êس ëâ êص àâ, apple شë âشàfi مش appleش âشàà ق ë ض ص é apple ë ش êص àâ ش âشàد appleéâêâ- µش ëسà appleâë ط êق ëش fiëسë ëس ص é apple. ش ëâ apple éشêêfi- ë éâ êص à â îéfiàشâ âêز- fi applefiàâ à à ش قfiàâ قش طشàش شêصسëéش قapple شé (ش é ش, دàë êس ش appleâشfiëسë ëâ applefiàâ) طط à ش ش دà apple é µâàë appleâ appleسé ش éàسëش ëسà appleâشfiëسë ëâ (Turk & Okifuji 1999, Kaiauokalini et al 2001). وشâîâ âشààش â apple é µâàë شààâ ش ضشâطfiµسêس Oش ë صàëéش µé ققد ëâ CSAG (Clinical Standards Advisory Group) سطمàâà fiëش à â êص à ق âêز طµ à دî ش appleشêëéد ش êëس apple µµ طق - ëش ëâ é êëسéشfiëسë قدê ê دضش âق, apple شë ë ش قش ضشâطfiµسêس ê شâîâ âشààش- êس. î ش ëشقسص fiëش س îéfiàش êط شëâéµ ص é ë ش ط شëâéµش é à ش ش fiëش ë êقappleëمق ë ëمà ëà êص àمà appleéدapple ش à appleo-ش ëéش- âappleâشâàë ش µ µâàfi appleâ âس- µ êëس ê دس fiëش âش êص à ëâ appleéدapple ش à ص é apple âàë ش قدê àfi appleéâµé قق ëâ appleâ apple éشط ق à ش ص é apple ëد ش µش ëéâ appleâططمà شش âëëà (Oق ô éدق êس) (Hill 1995). Oش apple é µâàë شààâ fiapple صâéâàë ش ê µ àش د µé ققد applefi ëâ CSAG apple éشط ق àâà: ôéâسµâق àâ شêëâéش fi âêز- â applefiàâ. Oطش appleمط ش apple µµ طق ëش- é êëسéشfiëسë appleâ âز - ط ë ش ê âêز fi applefiàâ ëâ ë ط ë â 12 قà. قز à àë à ط êس ëâ applefiàâ êë ë é. ô éشâéشêقدàس àêس ص ش êقدàâ ë éâ (SLR) طشàش êسق قappleطâ ëس à éش é. ô éشâéشêقدàس ق à قس ش àëâî ëâ âéقâ. à apple é زêش ë êë êس. قز àم ë êë êس ëس µ. apple éâطش fi appleàشêق. îâطâµش appleش éàêس ش êقappleëمق ë ë صطشس. apple éâطش êقapple éشزâé êëسà êصدà ش. appleâµâë êس ê apple µµ طق ëش- fi appleapple â. ôéâêappleش appleéâطق ë ( ط ââطشêقfi, âش âµ à ش, âش âàâقش ). 8 œ Oœںô O O 5 - اO 2 - ôں O - ïo - O O 2008
ضشâطfiµسêس ëس ë صطشappleëش- êقapple éشزâé à ش شش â àش زدéâàëâ صم س ë صطش- س êîà êàد ë ش ق îéfiàشâ applefiàâ. ô éappleâ 50% ëà àصéمappleà ق êàéâق îéfiàشâ applefiàâ apple éâêش âà ë صطشس appleâ apple شë àëشق ëمappleشêس applefi شش- â ëس îش µ. ش à طط ëش قدصââ س âappleâ ص قappleâéâê à دî ش شâص ëسص applefi ëâ زêش âص é apple ëد à ش س îéêس قش ش ëâ ë µé - ز ëمà ëà êص àمà appleéâ ش- قدàâ à ëشقسص â صقfi ëس ë صطشappleëش ëâ ش ص êس ش appleشappleطدâà س îéêس àfi îéس- êëâ éµ ط â µش ëسà قدëéسêس ش ëسà ش صقشêس ëس ë صطش- س (Morley et al 1999, Ostelo et al 2003). é ë éëسق ëâطfi- µش دîâà س à appleëîص µش à appleéâطدâà à à µàéêâà ëâ ëâ شâîâ âشààش â apple é µâàë شààâ appleâ êëfi- êâ apple شëâà apple é قدéâ ëâ زêش âص é apple ë µش ëسà éقسà ëà appleâë ط êق ëà. êë صقشêس ëà appleشâ îéسêëà éëسق ëâطâµà ش س ط µقدàس µ éfiëسë ëâ êëسà ططسàش µطمêê (McGPQ, MSPQ, HAD, FABQ, TSK) ë à appleéâêزâé µش ëâ ططسà زêش âص é apple ëد (Georgoudis et al 2000, Georgoudis & Oldham 2001, Georgoudis et al 2006, Chatzitheodorou 2007, éµâ- س ش êà. 2005, ëêâط س ش êà. 2006). ش appleâشâ ق طشêë êص à apple شë ë ش ق êس ش appleéâê ëش àëشق ëمappleشêس appleéëêë êë îâطâµش apple é êë apple صâطâµش êق ëش ëâ êقappleëمق ë صم س êقapple éشزâéش طط µ appleéدapple ش à ص éسص êقappleëق زfiâ appleâ سطمà ë ش ق ë applefi ëé ق ëشêقfi ë ëسà à appleëضس قش îéfiàش êط ش- ëâéµ (Turk 1996, Spinhoven et al 2004). êش âص é apple ش شâîâ âشààش appleéâêدµµشêس â ق µ طë éâ قدéâ ëس شطشâµé ز à زدé ش, fiëش س طâµش ë ص é apple êص àمà ق îéfiàشâ قâê ط ëش fi applefiàâ, êëش ë ش êëâà صâéشêقfi ش êëس شfiéصêس ëâ زêش â طط قق ëâ, appleéâ شقدàâ à appleسé êë ص ëش س êط شëâé- µ (Bendix et al 2000, Skouen et al 2002). ë س appleéâêدµµشêس à ش êشêقدàس êëâ شâ-ش ëéش fi قâàëدطâ ëس êصدà ش, fiappleâ éش éî قش êë à êîدêس à - ق ê êëâà شëشâطâµش fi apple é µâ- àë, ëâà applefiàâ, ش ëâà ط شëâéµش- fi apple éشâéشêقfi. êëfiêâ ê âéش- êقدà ëâق ق اOô, شش ê ë ëà âappleâà ë êقappleëمق ë apple é قدàâà appleدé applefi ëس appleéâ- ط applefiق àس apple éââ à ééêس ëâ ëé ق ëشêقدàâ شêëâ, â صقfi ëâ à ز éfiق àâ applefiàâ ش â ط شëâéµش fi apple éشâ- éشêقfi à ش êîà ê à طâ- µâ ق ëسà appleâ ق àس apple صâطâ- µ ش ط س. Oش apple é âêش د قدصââش زêش âص é apple ëش ضشâطfiµسêس ش apple éدق êس à ش êîà قس appleâë ط êق ëش د ê ëâ ëâ êص à. ½ à appleéâ ط صfiطâ د appleطسضس ëâ µ µâàfi fiëش س appleط شâسز ëà زêش âص é apple ëمà appleéâëشق à ص é apple ش êص à ق âض applefiàâ apple é ëâ ق ق é ش é ش- appleâ ë êë êس ق îéfiàشâ applefiàâ (Wolff et al 1991, Battie et al 1994). appleشappleطدâà, ق طدë د شض à fiëش س زêشâص é apple ë à appleâë ط - êق ëش êëس ص é apple êص àمà ق اOô appleâ ë à ê ط îâ- طâµش ë êë êس, طط ë à طشµfië éâ appleâë ط êق ëش ê ص é apple êص àمà ق âêز ط- µ appleâ êàâ fië à applefi êقappleëمق ë îâطâµش appleش - éàêس (Haldorsen et al 2002, Jousset et al 2004). à ش ش appleش- êëقدàâ fiëش س زêش âص é apple applefi قfiàس ëس à ش ê âطâ à appleâë طدê ش قش appleâë ط êق ëش ص é apple ê ëد ëش apple éشappleëم- ê ش. appleâëîسقدàس ص é apple قappleâé ë ëfiîéâà à àشêîê ش ش à appleش شàمê ش ëâà applefiàâ, ëسà îâطâµش appleش éàêس ش ëسà êقapple éشزâé ëâ ëfiقâ appleدà - àëش êëسà êصدà ش ش fiëش س appleش- طâµ ëس ص é apple appleâ êµ - àëéمà ش ëش apple éشêêfië é appleشص - àfiëسë appleشëî, appleéدapple ش à µà ë ش fiêâ ëâ à ëfi ë îë é êëسà appleâé ëس àfiêâ (Waddell 1987, Waddell 1996). ô é ëâ µ µâàfi fiëش âش زêش- âص é apple ëد appleش àëéمàâàë ش êëسà îéêس قسî àش مà قدêà, س êêëسق ëش apple ز ë ëس ش é ش ëس ص é apple قappleâé à appleسé ê ش ëâ îâطâµش fi appleéâزط ëâ êص àâ ش â زêش- âص é apple ë à appleâë طدê ش ëâ ش ق êâط سë µش ëس طëêس ëس µ ëâ. اé à à ش œ Oœںô O O 5 - اO 2 - ôں O - ïo - O O 2008 9
apple é ëسëس µش ëسà زêش âص é - apple ëش appleé ëش ق ص ش µàمêس ëà îâطâµش مà قâàëد- طà, س àسقدéêس ê ë ë سëق ë قappleâé à âسصê ش ëâà زêش âص é apple ë à appleéâê µµ- ê ش ëâ êص à ق ëدëâشâà ëéfiappleâ مêë à appleشëî ش ëس قدµش- êëس à ë àë applefi éشêس êëس ص é apple. ëfi à ش êسق àëش fi, شش ê à ëش apple éشappleëم- ê ش, appleâ âش زêش âص é apple ëد âط âà ق ق ëâ îâطfi- µâ قدطس قش âق apple éدق- êس دëêش مêë fiط ë قدطس ëس âق à îéسêشقâappleâشêâà apple éfiقâشâ ëéfiappleâ appleéâêدµµشêس (Adams et al 1996). œ é ë ش fiëش µش ëâ زêش âص é apple ëد à à ش apple é ëسëâ دà ëدط شâ éµ ط â ضشâطfiµسêس appleâ à زâé ëس îâطâµش appleش éà- êس ëà êص àمà (Watson 1999). êëfiêâ ق éش د appleطد éëê ش applefi ëش âappleâ ص appleéâêشâéêâà ëâ êسق àëش â apple éشâéشêقâ ëس appleéâfiâ êëس ص é apple à ش apple é ëسë. à س appleéâêfi شقس طëêس à appleدطص ش, ëfië apple ش- ë ë ش ق ط appleëâق éدêë éس ضشâ- طfiµسêس. Oش زêش âص é apple ëد ë ëâ appleéfiëappleâ ëâ ش ëéش â قâàëدطâ, ص éâà ëس îâطâµش appleط é ëâ صدق ëâ éâëà ش ëسà ضشâطâµâà àêëش ëم, دà âقق ëش ëس طشàش ëâ appleé - ëش. ô é µâàë fiapple âش appleéâسµâق à قapple شé ëâ êص àâ, âشààش â ش appleéâ- êappleش â طfiµâش, appleéدapple ش à ط ق - àâàë ش apple fiس applefi ëâ ص é - apple ëد ëfiêâ êëسà ضشâطfiµسê fiêâ ش êëâàêî ش êقfi ش ëد- ط êس àfi ë ططسطâ ص é apple - ëش â appleéâµé قق ëâ. ضسµمàë ë appleشص à ëش ëâ applefiàâ ش صسêî âàë ëâà êص à fiëش ë êقappleëمق ë appleâ àëشق ëapple- ش à ش êàسصشêقدà µش ëسà ë êë ê ëâ, ëâ µîâ ëâ ص ط ëëص (Vlaeyen & Linton 2000, Skouen et al 2002). ص é apple êشêقدàس ê دà îâزêشâطâµش fi قâàëدطâ ص قappleâéâê à âسµê ش ê êë ص é طëêس ëس ë êë - êس. à appleëضس àfi êêëق - ëâ طدµîâ ش â apple éشâéشêقfi ëà êà شêصسق ëà apple طappleشê ش ش ضfiâ appleéâêزدéâà ëش appleéâ appleâصدê ش µش ëâà apple éشâéش- êقfi ëà ë صطشappleëش مà êقappleë- ق ëà (Nicholas et al 1992, Morley et al 1999). ضسêس ëس êق ëش é êëسéشfiëسë µش îâطâµش appleâêëéشضس ش â دط µîâ ëà apple éâطش مà appleéâ- êë ë ëش مà àëشé ê à ( àس- êî, µ éشق ëê, apple éappleéâêë - ê, د appleطسضس..) appleâë طâà êقapple éشزâéد appleâ appleéدapple ش à àش- êîصâà. îéêس ë îàش مà î ط éêس µش ëس ق êس ëس ضسقدàس ق ë êس ش ëس µ àش fië éس ش µ éêشقfiëسë appleâ âز ط ë ش êëâà applefiàâ ش ëâ µîâ, appleâë طâà µش appleâش apple éشappleëمê ش ص é apple appleشطâµ (Adams et al 1996, Vlaeyen & Linton 2000). ط ëد âش ë îàش د ش âش êقâطد قappleâé à ز éقfiâ- àë ش ê ص زêش âص é apple ëش êà é ëâقش س âق ش. êëfiêâ, appleâططâ طشàش â ش é àسëد appleâêëسéâà fiëش âش êص à appleâ à àë appleâ éàâ- àë ش êëس زêش âص é apple, ض ش- ë îâطâµش مà apple é µfiàëà, ص قappleâéâê à à àëشق ëappleش- êëâà ê apple éش ططâà fiappleâ س ص é apple appleéâêزدé ë ش applefi ق âق éµ ê. ô é ëâ µ µâ- àfi fiëش ë ë ش appleشêëسقâàش appleéâµé قق ë à ز éقfiâ- àë ش apple àë ëس ë ططسطس êëشµق, قappleâé êëسà appleé µق ëش fiëسë à appleâë طâà قش طسصشà قapple شé µش ëâ êص à صم êà- ص êëش âàë ش ê ق قش é âق ق âشà î é ëسéشêëش, fiapple appleî. à à ش ëfi éµ ê µش دà îéfiàâ ëâط îشêëâà, àم ë ëس ش é ش ëâ appleéâµé ق- ق ëâ ëâ appleéâêزدé ë ش ق µ طس âص ش ش ëâ à ë ش شش ë - éس appleéâêâî (Nicholas et al 1992, Di Fabio 1995). à ê fiappleسêس ëس شطشâµé - ز îà ش fiëش ë ص é apple ëش appleéâµé قق ë µش ëâà applefiàâ appleâ àëشق ëappleâàë ش êë دàëé ôfiàâ (ط شëâéµâà êëسà طط - applefi ëâ 1998 ش س êàص ê ëâ appleâش ط ش ë apple éappleëêس appleî. µش ëéfi, زêش âص é apple ë, - îâطfiµâ, àâêسط ëéش, µقà - êë), apple éشط ق àâà à éµسëش- زêش âص é apple, apple êس ëس êë êس ش àسêس, ëâµ à î ط éêس, àëشق ëمappleشêس ëâ êëé, apple à à ëéâزâfiëسêس, ز éق ëش ق êس ëâ applefiàâ, ëâقش ش âق ش êقâط - ëش µش apple µµ طق ëش appleâ - ë êë êس ش appleéâê éقâµ êëش صطسëش د é êëسéشfiëسë. àش-, âش ق ë طسëد appleâ îéسêشقâappleâشâàë ش êëâà ë طش fi صâéشêقfi ëà ص é apple ëش مà appleéâµé قق - ëà, êقapple éشط ق àâà ëش appleâ- 1 0 œ Oœںô O O 5 - اO 2 - ôں O - ïo - O O 2008
شق àش د applefi ش ëà êص àمà µش ëâà applefiàâ, ëâ appleapple â é êëس- éشâëëà ëâ, ëس ز éق ëش µµ ش ëسà appleشêëéâز êëش apple µµ طق ëش د ش صطسëش د ëâ êàص ش (Staal 2003, Spinhoven et al 2004). O êëfiîâ ëà apple éشêêâëدéà appleéâµé قق - ëà µش ëâà îéfiàشâ applefiàâ êà - ش طëêس ëس ط شëâéµش ش àfiëسë ق ë ëfiîéâàس ط- ëêس ëس êقapple éشزâé ëâ êص àâ êëس apple صسêس. Oش êص - à à ط ق àâà دà à appleشâ à éµسëش fi éfiطâ ق ëâà âappleââ قappleâéâà à قâشé êëâà ëسà صàس ش à éîêâà à àëش- ق ëappleâà ëâ appleéfiطسق قfiàâش ëâ. à éµfi êقق ëâî êëسà àëشق ëمappleشêس ëس êصدà ش قappleâ- é appleé µق ëش à îéسêشقâappleâشسص êëسà appleé ضس ش à êà شêزدé ش êëس طëêس ëس µ ëâ ëfi- قâ. ôéfiêز ë, ق éâappleéfiص - êق ق طدë ëمà ëà appleéâ- µé قق ëà د شض à appleâط ص ëش appleâë طدêق ë µش 2,5-3 îéfiàش ق ë ëس ص é apple (Jensen et al 2000, Skouen et al 2002). à ê fiappleسêس ëس شطشâµé - ز µش ëسà appleâë ط êق ëش fiëسë ëà دàëéà appleâطapple é µâàëش apple éدق êس îà ش, fiëش âش ëد âش ص é apple µش ëâà îéfiàشâ applefiàâ à ش êسق àëش طë é applefi طط êق ëش د ص é apple ش appleشappleéfiêص ë fiëش, ë appleâë طدêق - ë ëس ص é apple à apple éشâéêëس- à appleط êëس طëêس ëâ applefiàâ ش ëس îش ش ص êس طط apple ë صس à ش ê êقapple - éشزâéش âزدطس appleâ زâéâê à ëسà appleشêëéâز êëسà apple µµ طق ëش- ش زêش é êëسéشfiëسë صم ش ëسà زéâàë ëس µ - ëâ êص àâ (Haldorsen et al 2002, Jousset et al 2004). î ش appleâ شîص fiëش ë ëس ص é apple ëâ êص àâ ëâ âش âµ à ش fi apple éش ططâà دî ش دà êسق àëش fi éfiطâ. êë êس ëس âش âµدà ش appleدà àëش êëâ appleéfiطسق قappleâé à âسµê ش ê appleش àêس ê طëêس ëس îâطâµش µ - ëâ êص àâ apple éشêêfië éâ apple fiëش ëâ شâ ëâ appleéfiµé قق. àêîêس ëس ص é apple applefi ëâ âش âµ à ش fi apple éش ططâà قappleâé à ض êز طشêë applefi apple êس ëس âش âµدà ش µش µش êقapple - éشزâé appleدà àëش êëâà êص à (King & Goddard 1994). appleشappleéfi- êص ë, âش ص é apple ëد appleéدapple ش à à ش àق éâش êî ëش ق appleشص à appleéâطق ë ë ëس ش é ش ëâ appleéâµé قق ëâ appleâ ë êë - êس. ô é ëسéصس fiëش âش apple é - µâàë appleâ êî ëâàë ش ق ëسà appleéمشقس µ ë ط شس àfi appleâطapple é µâàëش â appleéâµé قق ëâ appleâ ë êë êس µش îéfiàشâ âêز fi applefiàâ ë à س دطط شس شàëéâ ش س ططشapple apple é - âطâصسêس ëâ appleéâµé قق ëâ قدéâ ëà êص àمà. êص - à ق ق µ طë éس ش é ش êط شëâéµ appleâ سطمàâà fiëش: ) à appleéâêâ âà à appleشêëéد- âà µéµâé êëس âط ش ëâ, ) دîâà êâ éfi applefiàâ, µ) apple é - appleâàشâàë ش µش سط appleapple êط شëâéµ, قappleâé à ê - à êî ëâà à ش ق éëéâàë ش ë ëس ش é ش àfi à éµسëش- â appleéâµé قق ëâ appleâ ë êë - êس (Main & Watson 1996, Jensen et al 2000). هطط ق ë - طسëد fiapple س زêش ش àfiëسë (à قس, àëâî), âشààش appleâêëéشضس, ضµ à êëé êâ- µfiàâش apple é µâàë, ش appleéâط- ق ë applefi ëâ éµ êش fi apple éش ط- طâà à ش قfiàâ طµ applefi ëش ق ë طسëد appleâ قappleâéâà à appleس- é êâà ëâ appleâëدط êق ëس appleâ- ë êë êس. appleشappleطدâà, دà é - àسëش fi éصéâ êî ëش fi ق ëس êقapple éشزâéش ص é apple ëâ îéfiàشâ applefiàâ appleشêسق à ش fiëش س appleâ ë êë êس êapple à âسµ êëâ 100% ëس طëêس ش ë êàدapple ش, س à µ س µش appleéfiطسس à ش êسق àëش fië éس (Linton 1998). ôéfiطسس à قappleâé à appleشë îص êسق àëش طëêس applefi ëسà ز éقâµ ص é apple ëش مà ق صfi- à, âش appleéâêapple ص ش appleéfiطسس ëâ îéfiàشâ قâê ط ëش â applefiàâ قappleâé ë طش à appleâ ش- îصâà apple éشêêfië éâ éµ ëش د ش appleâë ط êق ëش د µش ëâ êص à. Oش شطشâµé زش د à ê âappleê ش îàâà fiëش س appleéfiطسس قappleâé à appleشë îص ê ش زâé êë ش ëس apple صسêس ëâ ëé ق ëâ. à قâàëدطâ appleéfiطسس, ê ë ش êëس ش ش- ê êقapple éشزâéش طط µ êëس ز êس àس appleâ â âض applefiàâ ق ë appleappleë ش ê îéfiàشâ. ë س ز êس ص é ë ش fiëش appleس- é ë ش دàëâà applefi apple éش ططâ- àëش â apple é µâàë ش âسµ ëâà êص à ê apple صسëش fi ëéfiappleâ. ëسà appleé µق ëش fiëسë س appleéëâµ à appleéfiطسس ë ëسà âض ز êس (ق ë applefi ëâà ëé - ق ëشêقfi) à ش ê âطس apple ش: œ Oœںô O O 5 - اO 2 - ôں O - ïo - O O 2008 1 1
) à ز éقfiâàë ش âش àfià appleâ êàâ âà ëس زêش شêëâ- é àfi ëé ق ëâ, ) à ز é- قfiâàë ش fiط fiê à ش µàêë êî ëش ق ëس ش ش ê ëس à ééêس ش ëس appleâطêس ش µ) à apple éàâàë ش apple fiس âش êق à êàدapple ش ëس شàسëâappleâسêس. ë س دطط شس ëس appleéëâµ àâ appleéfiطسس êق - ط ش êëس ق ë ëéâapple ëâ âضدâ applefiàâ ê îéfiàشâ àم س زêش âص - é apple دî ش à appleéâêزدé ش appleâطط appleéâ ë ëسà ë صàêس (Haldorsen et al 2002). ë éâµ à appleéfiطسس شà ë ش appleéâ êëسà apple é قapplefiشêس à appleëضس ëà ëappleش مà appleéâطس- ق ëà ëâ îéfiàشâ applefiàâ fiapple é à ش, apple é ë à طêس à طµسëش مà ز éق à, µîâ ش ë صطشس, appleâ êàâ âà دà à âض ëé ق ëشêقfi ش appleشappleéfiêص ë appleéâê à ëâط ë ش êëس ق êس ëâ ààâ apple à ëé - ق ëشêقâ (Linton et al 1998). ë س appleéâêدµµشêس apple ëî à ش à à ش دطëشêëس ëسà à ééêس ش دî ش appleâ شîص appleâطëشقس é êëس ق êس ëس é îappleéfiص êقس êط شëâéµ (Linton et al 2002, Van den Hout et al 2003). ëéشëâµ à appleéfiطسس ز é- قfi ë ش زfiëâ â êص à دî ش appleâêë appleâشâ صقâ à appleس- é. ëfiîâ à ش س applefi ëسêس ëس قدµشêëس à ë ط شëâéµ ش س appleââî قدéâ ëâ êص - àâ ëà appleâط شقق ëش مà ط - مà, âش âappleâ قappleâé ê ق éش د apple éشappleëمê ش à apple شëâà ëéâappleâappleâسêس apple éش ططâàëâ éµ ê. à ëدëâشâ appleéfiµé قق êà - ش àë ëش زêش appleâ ë êë - êس, é îappleéfiص êقس îâطâµش appleâêëéشضس ش قش appleéâêدµµشêس êë appleéâطق ë ëâ éµ êش â îمéâ ق appleéâêشâéشêقfi ê ط ش- ëâéµش د ش îâطâµش د ط- ëشمê ش (Frymoyer 1992). appleشappleéfiêص ë ق ëâ îâê- ق ëش â apple é µâàë ëâ µîâ ش ق ëش ش طâµشêëش د ë îàش د ق êس ëâ µîâ apple éîâà appleâططد طط ق ë طسëد appleâ ص دappleé apple à طسزصâà apple fiس êëâ appleéfiµé قق ëس appleéfiطسس ëس µ. à ق ê ê ëد à ش س ê سêس, س شë, â apple é appleàâ, طط ش س êë êس, قدê ëس âappleâ دà ëâقâ apple é قدà ش à éµfi ش apple é µµش- fi صسق éشà ش à àشمص ش apple éشâéشêقدàâ fiêâà زâé ëس سقشâéµش د ëâ ش àfiëسë. à ëfiêâ âش êص à fiêâ ش âش ص é apple ëد appleâز êêâà ëش à ش êسق àëش fi µش ëس ëâ, à appleشé êâà êëش ë êë - ê ش, ëfië apple é µâàë fiapple ëâ µîâ ش س ë صطشس قappleâé à ط îشêëâappleâشسصâà ش à ض ط ش- زصâà (Klaber et al 1995). ôں Oش âéµ àقدà appleéâêapple ص ش, ق êëfiîâ ëس ش ëéسêس ëس µ ê êص à ق îéfiàشâ êappleâàطش- fi applefiàâ, à à ش appleâë ط êق ëش- د ص é apple applefi ëس êëشµق appleâ êëش âà ê قâàfiappleط é شë ëس êصدà ش. ص êص - à à ش قâà ش fi ش س êقapple - éشزâé ëâ صâé ë ش applefi ëسà ططسط ض éëسêس ق ë ض ëâ êمق ëâ, ëâ àâ ش ëس î. دê applefi ëس à قش شêâééâapple ëمà ëà êëâشî à س ص- àس ëà ص é apple ëمà êëش ë ش êëس ق µشêëâappleâسêس ëس ضسêس ëà îâطâµش مà ش شâطâµش مà apple é µfiàëà µش à ش êز طشêë س ش ëéسêس ëس µ ëâ êص - à à appleéâ îص س ش ش ê ëس appleâطêس ëà شêëمà. صàس ëà êص àمà à ش à µàâà à éµ قدطس ëâ ص é apple - ëش â appleéâµé قق ëâ, ض ê م- àë ëس صدطسê ëâ ê êîدêس ق ëسà µ ëâ ش ëسà apple é شëدé ضدطشضس ëâ ëéfiappleâ ëâ. à êâ éfi ëسق à ش س à µàمéشêس fiëش س appleâë ط êق ëش- fiëسë ëà apple é âêش مà قâàëدطà ص é apple à ش é- µ ëش µش ëâà âض applefiàâ طط à âط âà ضêâ ط êëâà îéfiàشâ applefiàâ. appleشappleطدâà, س apple éضس êسق àëش مà ش زâéمà êëسà appleâ- ë ط êق ëش fiëسë ëà ص é apple ëش- مà قدêà à ق ê êëâà âض ش ëâà îéfiàشâ applefiàâ appleâسطمà ش طط ش êë apple é âêش àëش- طسappleëش قâàëدط ëâ applefiàâ. Oش زêشâص é apple ëد apple âà دà à à éµfi ش êëé ëسµش fi éfiطâ êëâà î شéشêقfi ëâ قâê ط ëش â applefiàâ ش à ش ê صدêس à âسصêâà êëسà طëêس ëâ îéfiàش- â applefiàâ ش ëس êط شëâéµ. à µàمéشêس ëà êقapple éشزâéش- مà apple é µfiàëà appleâ appleسé - âà ëâ appleéfiطسق à ش ق µ طس êسق ê, صم âش apple é µâàë ëâ êà شêزدéâà ë قدµشêë êëسà appleشطâµ ëس appleشâ êêë ص é apple ش êëسà ز éقâµ ëس ëسà appleطدâà ë ططسطس êëشµق. apple éâطش دقز êس appleâ ط ش- êëش êëâà applefiàâ, س apple éâطش ض éëسêس applefi قش âàâق êëش 1 2 œ Oœںô O O 5 - اO 2 - ôں O - ïo - O O 2008
ش µàêس ëس êصدà ش ش س apple éâطش شàسëâappleâسêس, قappleâ- é à à ش قش êسق àëش شë ëس ش ëéâµ àâ êط شëâéµ. é éîس شد µش ëس ص é apple appleéدapple ش à ق ë ز éص applefi ëسà شàسëâappleâسêس êëسà appleâ ë - êë êس ش êëسà apple à apple êس ëس ط شëâéµش fiëسë. Oش زêش âص é apple ëد ش âش fiطâش fiêâش appleâë طâà ëسà âق apple éدق êس îé ش ë ش à à ش àق éâش êî ëش ق ëش appleشééâد ëà µàêëش مà, êµ شàسêش مà ش êقapple éشزâéش مà ق ë طسëمà appleâ êî ëâàë ش ق ëسà à زâé ëâ applefiàâ ش ëش قâê ط ëش د ش ë é îد. ô éfiطâ appleâ âش طش- àش â قappleâé à دîâà قش àêëش- ëمس àëطسس ëمà ëà ààâشمà, apple éî ش س à µ س à شê îص س ë ططسطس apple - êس µش à ëâ àص ééà ش êêëس- ق ëش à îéسêشقâappleâشêâà ëد ëش éîد صم ز éقfi- âà ëش ص é apple. طâش âش زêش âص é apple ëد appleâ êîâطâàë ش ق ëâà قâê ط ëش- fi applefiàâ طط ش fiطâش ëâ appleâ éê âàë ش ê appleéâappleâàسëش â ش êقâط ëش â éfiطâ, appleéدapple ش à apple ش âàë ش êëسà îâطâµش ëقسêس ش ش î - éشêس ëâ îéfiàشâ applefiàâ. ô éشê- êfië éس µàمêس ëâ éfiطâ ëà îâطâµش مà appleشé ê à êëâà applefiàâ, قappleâé à âسصê ش ëâ appleشêëقâà ëس âق apple éدق- êس à ق µشêëâappleâشêâà ëسà appleâë ط êق ëش fiëسë ëâ appleéâ ëâà applefiàâ ش ëس قâê ط ëش- êط شëâéµ. îâطâµش ëقسêس ش س apple éدق êس à ش قش êà éapple êëش قapple شé µش à à appleëîصâà apple é شëدé âش ضشfiëسë appleéâ fiز طâ ëà êص àمà ش à appleéدapple ش à µà ش ططس قش applefi ëش ë ط ë قfi appleâ appleâë طâà ق êëشµ ëâ apple µµدطق ëfi ق (Watson 1999). ANA OPE 1. Adams, N., Raney, J., Taylor, D., 1996. Psychological models of chronic pain and implications for practice. Physiotherapy, 82 (2), p.124-129. 2. Australian Bureau of Statistics, 2002. National Health Survey. Summary of Results, Camberra: Australian Bureau of Statistics. 3. Battie, M.C., Cherkin, D.C., Dunn, R., Ciol, M.A., Wheeler, K.J., 1994. Managing low back pain: Attitudes and treatment preferences of physical therapists. Physical Therapy, 74 (3), p.219-226. 4. Becker, N., Sjogren, P., Bech, P., Olsen, A.K., Eriksen, J., 2000. Treatment outcome of chronic non-malignant pain patients managed in a Danish multidisciplinary pain centre compared to general practice: a randomised controlled trial. Pain, 84, p.203-211. 5. Bendix, A., Labriola, M., Haestrup, C., Ebbehoj, N., 2000. Functional restoration versus outpatient physical training for chronic low back pain: a randomised comparative study. Pain, 5(19), p.494-500. 6. Brox, J.I., Sorensen, R., Friis, A., Nygaard, O., Indahl, A., Keller, A., Ingebrigtsen, T., Eriksen, H.R., Holm, I., Koller, A.K., Riise, R., Reikeras, O., 2003. Randomised clinical trial of lumbar instrumented fusion and cognitive intervention and exercises in patients with chronic low back pain and disc degeneration. Spine, 28(17) p.13-21. 7. Carosella, A.M., Lackner, J.M., Feuerstein, M., 1994. Factors associated with early discharge from a multidisciplinary work rehabilitation program for chronic Low Back Pain. Pain, 57, p.69-76. 8. Chatzitheodorou, D., Kabitsis, C., Malliou, P., Mougios, V., 2007. A Pilot Study of the Effects of High-Intensity Aerobic Exercise Versus Passive Interventions on Pain, Disability, Psychological Strain, and Serum Cortisol Concentrations in People With Chronic Low Back Pain. Physical Therapy, 87 (3), p. 304-313. 9. Chatzitheodorou, D., Kabitsis, C., Papadopoulos, N.G., Galanopoulou, V., 2007. Evaluation of the Greek version of the Bath Ankylosing Spondylitis Functional Index: Reliability, Validity and Factor Analysis.Clinical Experimental Rheumatology, 25, p.571-576. 10. Commonwealth Department of Health and Ageing. National Health Priorities and Quality. 2003. Available at http://www.health. gov.au/pq/index.htm. 11. Conally, G.H., Sanders, S.H., 1991. Predicting low back patients response to lumbar sympathetic nerve blocks and interdisciplinary rehabilitation: the role of pretreatment overt pain behaviour and cognitive coping strategies. Pain, 44, p.139-146. 12. Croft, P.A., Mac Farlan, G.J., Papageorgiou, A.J., Thomas, E., Silman, A.J.,1998. Outcome of low back pain in general practice: a prospective study. British Medical Journal, 316, p.1356-1359. 13. De Rosa, C.P., Porterfield, J.A., 1992. A physical therapy model for the treatment of low back pain. Physical Therapy, 72(4), p.261-269. 14. Di Fabio, A., 1995. Efficacy of comprehensive rehabilitation programs and back school for patients with low back pain: A meta-analysis. Physical Therapy, 75(10), p.865-878. 15. Frymoyer, J.W.,1992. Predicting Disability from Low Back Pain. Clinical Orthopaedics and Related Research, 279, p.101-109. 16. Georgoudis, G., Watson, P.J., Oldham, J.A., 2000. The development and validation of a Greek version of the short form McGill Pain Questionnaire. European Journal of Pain, 4, p.275-281. 17. Georgoudis, G., Oldham, J.A., 2001. Anxiety and depression as confounding factors in cross cultural pain research œ Oœںô O O 5 - اO 2 - ôں O - ïo - O O 2008 1 3
studies: validity and reliability of a Greek version of the hospital anxiety and depression scale. Physiotherapy, 87(2), p.92-103. 18. Georgoudis, G., Papathanasiou, G., Spiropoulos, P., Katsoulakis, K., 2006. Cognitive assessment of muscleoskeletal pain with a newly validated Greek version of the fear avoidance beliefs questionnaire (FABQ). European Journal of Pain, 5, p.270-281. 19. Haldorsen, E.M., Grasdal, A.L., Skouen, J.S., Risa, A.E., Kronholm, K., Ursin, H., 2002. Is there a right treatment for a particular patient group? Comparison of ordinary treatment, light multidisciplinary treatment, and extensive multidisciplinary treatment for long-term sick-listed employees with musculoskeletal pain. Pain, 95(1-2), p.49-63. 20. Hill, J., 1995. The CSAG Report on Back Pain: What is Our Response? Paper written for the Association of Chartered Physiotherapists in Orthopaedic Medicine. 21. Jensen, I.B., Bodin, L., Ljungqvist, T., Gunnar- Bergstrom, K., Nygren, A., 2000. Assessing the needs of patients in pain: a matter of opinion? Spine, 25(21), p.2816-2823. 22. Jousset, N., Fanello, S., Bontoux, L., Dubus, V., Billabert, C., Vielle, B., Roquelaure, Y., Penneau-Fontbonne, D., Richard, I., 2004. Effects of functional restoration versus 3 hours per week physical therapy: a randomised controlled study. Spine, 29(5), p.487-493. 23. Kaiauokalani, D., Cherkin, D.C., Sherman, K.J., Koepsell, T.D., Deyo, R.A., 2001. Lessons from a trial of acupuncture and massage for low back pain: patient expectations and treatment effects. Spine, 26(13), p.1418-1424. 24. King, J.C., Goddard, M.J., 1994. Pain rehabilitation 2. Chronic pain syndrome and myofascial pain. Archives of Physical Medicine Rehabilitation, 75, p. S9-S13. 25. Klaber, S.A., Moffett, J.A., Richardson, P.H., 1995. The influence of psychological variables on the development and perception of musculoskeletal pain. Physiotherapy Theory and Practice, 11, p.3-11. 26. Lanes, T.C., Gauton, E.F., Spratt, K.F., Wernimont, T.J., Found, E.M., Weinstein, J.N., 1995. Long term follow up of patients with chronic low back pain treated in a multidisciplinary rehabilitation program. Spine, 20(7), p.801-806. 27. Linton, S.J., Vlaeyen, J., Ostelo, R., 2002. The backpain beliefs of health care providers: are we fear avoidant? Journal for Occupational Rehabilitation, 12(4), p. 223-232. 28. Linton, S.J., 1998. The socioeconomic impact of chronic back pain: Is anyone benefiting? Pain, 75, p.163-168. 29. Main, C.J., Waddell, G., 1987. Personality assessment in the management of low back pain. Clinical Rehabilitation, 1, p.139-142. 30. Main, C.J., Watson, P.J., 1996. Guarded Movements: Development of Chronicity. Journal of Musculoskeletal Pain, 4(4), p.163-170. 31. Main, C.J., Waddell, G., 1998. Behavioral Responses to Examination. A Reappraisal of the Interpretation of Nonorganic Signs. Spine, 23(21), p.2367-2371. 32. Maniadakis, N., Gray, A., 2000. The economic burden of back pain in the UK. Pain, 84, p.95-103. 33. Martinez, A., Simmonds, M.J., Novy, D.M., 1997. Physiotherapy for patients with chronic pain: An operantbehavioural approach. Physiotherapy Theory and Practice, 13, p.97-108. 34. Melzack, R., Wall, P.D., 1996. Pain mechanisms: A new theory. Pain Forum, 5(1), p.3-11. 35. Morley, S., Eccleston, C., Williams, A., 1999. Systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials of cognitive behaviour therapy and behaviour therapy for chronic pain in adults, excluding headache. Pain, 80(1-2), p.1-13. 36. Nicholas, M., Wilson, P., Goyen, J., 1992. Comparison of cognitive-behavioural group treatment and an alternative nonpsychological treatment for chronic low back pain. Pain, 48, p.339-347. 37. Ostelo, R.W.J.G., de Vet, H.C., Vlaeyen, J., Kerkhoffs, M.R., Berfelo, W.M., Wolters, P.M.J.C., van den Brandt, P.A., 2003. Behavioural graded activity following first time lumbar disc surgery, 1- year results of a randomised clinical trial. Spine, 28, p.1757-1765. 38. Skouen, J.S., Grasdal, A.L., Haldorsen, E.M., Ursin, H., 2002. Relative costeffectivness of extensive and light multidisciplinary treatment programms versus treatment as usual for partients with chronic low back pain on long-term sick leave: randomized controlled study. Spine, 27(9), p.901-909. 39. Spinhoven, P., Ter Kuile, M., Kole- Snijders, A.M., Hutten-Mansfeld, M., Den Ouden, D.J., Vlaeyen, J.W., 2004. Catastrophizing and internal pain control as mediators of outcome in the multidisciplinary treatment of chronic low back. European Journal of Pain, 8(3), p.211-219. 40. Staal JB, (2003), Low back pain, graded activity and return to work, Phd Thesis, Vrije univeriteit Amsterdam, Amsterdam, The Netherlands. 41. Staal, J.B., Hlobil, H., Twisk, J.W., Smid, T., Koke, A., van Mechelen, W., 2004. Graded activity for low back pain in occupational health care: a randomized controlled trial. Annals of Internal Medicine, 140(2), p.77-84. 42. Tsingos, C., Chrousos, G.P., 2002. Hypothalamic-pituitary-adrenal axis, neuroendocrine factors and stress. Journal of Psychosomatic Research, 53, p.865-871. 43. Turk, D.C., Okifuji, A., 1999. Assessment of patients reporting of pain: an integrated perspective. Lancet, 353, p.1784-1788. 44. Van den Hout, J.H., Vlaeyen, J.W., Heuts, P.H., Zijlema, J.H., Wijnen, J.A., 2003. Secondary prevention of workrelated disability in non-specific low back pain: does problem solving therapy help? A randomized clinical trial. Clinical Journal of Pain, 19(2), p.87-96. 45. Vlaeyen, J.W., Linton, S.J., 2000. Fearavoidance and its consequences in chronic musculoskeletal pain: a state of the art. Pain, 85(3), p.317-332. 46. Waddell, G., 1984. Chronic low-back pain, psychologic distress, and illness behaviour. Spine, 9(2), p.209-213. 47. Waddell, G., 1987. A new clinical model for the treatment of low-back pain. Spine, 12(7), p.632-644. 48. Waddell, G., 1996. Low back pain: A 20th century health care enigma. Spine, 21(24), p.2820-2825. 49. Watson, P.J., 1999. Psychosocial Assessment. The emergence of a new fashion, or a new tool in physiotherapy for musculoskeletal pain? Physiotherapy, 85(10), p.530-535. 50. Wolff, M.S., Michel, T.H., Krebs, D.E., 1991. Chronic pain-assessment of orthopedic physical therapists knowledge and attitudes. Physical Therapy, 71(3), p. 207-214. 51. Woolf, C.J., Decostered, I., 1999. Implications of recent advances in the understanding of apin pathophysiology for the assessment of pain in patients. Pain, (Suppl) 6, S141-S147. 52. éµâس,., ëêâط س,., àدططâ, و., 2005. àêش ضشâطfiµس- êس ëâ اéfiàشâ âê ط ëش â ôfiàâ. apple éappleëêس ëâ زfiâ ëâ êص à µش ëé ق ëشêقfi apple à ëé ق ëشêقfi. œدق ë êش âص é apple, 3(5), ê.57-66. 53. ëêâط س,., ë ë â,., é- ق éشàâ,., éµâس,., 2006. êë صقشêس ëس طق éâappleâappleâشسقدàس ق ëش àëطسس (Modified Somatic Perception Questionnaire) ë ëسà ضشâطfiµسêس ëâ قâê ط ëش â applefiàâ applefi ëâà قس شش fi. œدق ë êش âص é - apple, 4(2), ê.43-50. 1 4 œ Oœںô O O 5 - اO 2 - ôں O - ïo - O O 2008