Þegar myndirnar í Ljós myndasafni

Transkript

1 Við Akranes æpti hann: Stopp! Ágrip að upphafi flugsögu Akraness Magnús Þór Hafsteinsson. Þegar myndirnar í Ljós myndasafni Akraness eru skoð að ar á netinu finnur maður oft merkilegar myndir sem kitla for vitn ina. Oft vantar sárlega nánari upp lýs ingar með myndunum. Vilji maður fá nánari vitneskju um þær er ekki um annað að ræða en að fara á stúfana og reyna að finna upplýsingar um það sem fyrir augu ber. Það getur verið mjög gaman að grúska í þessum mynd um. Nokkrar myndir vöktu áhuga minn þegar ég skoð aði myndasöfn Ólafs Frí manns Sig urðs sonar og Árna Böð varssonar. Þeir tóku nokkr ar stórmerki legar mynd ir af flug vélum sem heim sóttu Akra nes á upphafs árum flugs hér á landi. Þess ar myndir eru ekki síst merk ar vegna þess að þær hafa nær undan tekninga laust hvergi birst opinber lega áður. Ég hef reynt að graf ast fyrir um hvað hér var á ferðinni, og hefur orðið nokkuð ágengt við leitina sem hefur farið fram víða í söfnum og á net inu. Í þessu greinarkorni deili ég vitneskj unni með lesendum. Súlan sest í Steinsvör Myndir Árna Böðvarssonar og Ólafs Frímanns Sigurðssonar af komu Súlunnar til Akraness hljóta að teljast merkilegar fyrir íslenska flug sögu. Líklega var þetta í fyrsta sinn sem flugvél lenti á Skipaskaga. Þriðji áratugur 20. aldarinnar var að renna sitt skeið á enda. Þó að flug hefði verið stundað af síauknu kappi beggja vegna Atlantsála alla öldina, þá höfðu flugvélar verið næsta fátíð sjón hér á landi. Fyrsta flugið hafði átt sér stað með tvíþekju úr Vatnsmýri í Reykjavíkk haustið Sama flugvél var notuð hér á landi árið eftir en hún mun aldrei hafa flogið yfir Akranes þó hún færi austur að Álafossi, yfir Suðurland og til Vestmannaeyja. Næstu árin á eftir komu nokkrir flug bátar til Íslands. Bandaríkjamenn urðu fyrstir til að fljúga hingað til lands þegar herflugvélar þeirra þreyttu hnattflug árið Þetta voru sjó flugvélar sem lentu við Hornafjörð í byrj un ágúst eftir flug frá Skotlandi. Síðar í sama mánuði lenti svo ítalskur flugbátur í 97

2 Súlan í Steinsvör sumarið Gamall og nýr tími í samgöngumálum landsmanna mætast á Akranesi í fyrsta sinn. Flugvél í fjörunni, seglskip fyrir strönd. Koma vélarinnar vakti að vonum mikla athygli. Telja má nálega 100 manns á þessari ljósmynd, bæði unga sem aldna. Mynd: Á.B./ Ljósmyndasafn Akraness. Reykjavík á leið sinni vestur um haf. Þegar dagblöðum frá þesssum tíma er flett, er augljóst að Íslendingar höfðu mikinn áhuga á flugmálum. Líklega gerðu margir sér grein fyrir því að flugvélar myndu með tíð og tíma reynast ómetanleg samgöngutæki innan lands og milli landa. Þannig myndu þessi stórkostlegu tækni undur gera sitt til að rjúfa ekki bara einangrun landshluta og héraða, heldur einnig einangrun Íslands við umheiminn allan. Þetta voru spennandi tímar. Þjóðin var kannski fátæk og þekk ingasnauð þegar kom að flugi. En hún var rík af mannauði, og með al þjóðarinnar voru menn sem bjuggu yfir áræði og framtíðarsýn til að hleypa íslensku flugfélagi af stokk unum, þegar árið Menn sáu möguleika til farþegaflutninga, póst flugs, útsýnisflugs og síldarleitar. Þetta var Flugfélag Íslands hf., - hið fyrsta með því nafni. Stofnandinn var dr. Alexander Jóhannesson. Gerð ur var samningur við þýska flug félagið Luft hansa og leigð eins hreyfils farþega flugvél af gerðinni Junkers F-13. Vélar af þessari gerð þóttu ákaflega vel smíðaðar. Framleiðsla þeirra hófst árið 1919 og þóttu þær þá þegar mjög framúrstefnulegar. Á tímum tví vængja þótti einvængja flugvél tíðindi. Auk þess var hún málmklædd, eingöngu smíðuð úr léttmálmum. Pláss var fyrir fjóra farþega sem sátu í lokuðu rými. Flugstjórnarklefinn sem rúmaði flugmann og flugvirkja var hins vegar opinn. Vélin fékk nafnið Súlan. Þar sem engir voru flugvellirnir var hún sett á flotholt og gerð að sjóflugvél. Henni var flogið sumarið 1928 af þýsk um flugmanni og landi hans í flug virkjastétt sá um viðgerðir 98

3 Þessi ljósmynd Árna Böðvarssonar sýnir Súluna frá öðru sjónarhorni. Hús jarðarinnar Heimaskaga standa á kambinum. Íbúðarhúsið var reist 1905 en rifið 1944 til að veita rými til byggingar hraðfrystihússins Heimaskaga. Myndirnar á næstu síðu voru teknar af Ólafi Frímanni Sigurðssyni. Þær sýna þegar vélin rennir fyrir eigin afli upp í Steinsvör. Þá var drepið á hreyfl inum, Neumann fl ugmaður steig út úr klefa sínum, einhverjir óðu út í sjóinn og vélinni var snúið í fjöruborðinu þannig að hreyfi linn vísaði aftur á haf út. Íbúar Akraness fylgdust greinilega með af mikilli athygli, - ekki síst strákarnir. Myndir: Á. B. og Ó. F. S./Ljósmyndasafn Akraness. og viðhald. Þó flugvélin fengi hið ís lenska nafn Súlan, var hún áfram þýsk og hélt einkennisstöfum sínum D 463, en íslenski fáninn var málað ur á stélið. Líklegt má telja að vélin hafi flogið yfir Akranes á ferðum sínum um landið þetta sumar, en heimildir hafa ekki fundist fyrir því að hún hafi lent hér þá. Hins vegar sigldi Súlan framhjá Akranesi eitt júníkvöld áleiðis til Reykjavíkur. Mótorinn hafði brætt úr sér og stöðvast á flugi yfir Snæfellsnesi. Nauðlent var á sjónum við Mýrar, og Súlan síðan tekin í slef með mótorbát vestur fyrir Akranes, yfir Faxaflóann og til Reykjavíkur. Eftir vel heppnað flugrekstrar sum ar var Súlan tekin sundur þá um haustið og send með skipi aftur til Þýskalands. 1, 2, 3 Snemma sumarið eftir kom Súlan aftur til landsins. Um veturinn hafði flugvélin verið endurbætt. Nýr mótor var settur í hana, legu útblástursröra var breytt, stélið stækkað og formi þess breytt. 4 Þetta gerir okkur kleift að slá föstu að það var sumarið 1929 sem Ólafur Frímann Sigurðsson, Árni Böðvarsson og aðrir Akurnesingar urðu vitni að því að þessi vél lenti við Akranes og sigldi síðan upp í Heimaskagavör. Á myndunum sem finna má á vef Ljósmyndasafns Akraness sést út blást ur rör og stél vélarinnar greinilega og þessir hlutar hafa útlitið eftir breyt ingarnar veturinn í Þýska landi. Ekki er ljóst hvaða dag þessi fyrsta heimsókn flugvélar til Akraness átti sér stað, en sennilega hefur það verið í júlí eða ágúst. Allt sumarið var vélin í ferðum um landið og flaug henni þýskur maður Arthur Neumann að nafni. 3 Þessi 39 ára flugmaður var 99

4 mjög reyndur. Hann hafði á sínum tíma verið herflugmaður á sjóflugvélum þýska hersins í fyrri heimsstyrjöld, stundað flug í rannsóknaleiðangri við Svalbarða og í Noregi. Arthur Neumann reyndist ákaflega farsæll þar sem hann flaug, lenti og tók á loft við framandi aðstæður í landslagi þar sem enginn maður hafði flogið áður. Þessi frumkvöðull flugs á Íslandi lést árið 1974 í Þýskalandi. 5 Fullyrða má að hann hafi stýrt Súlunni þennan sumardag til Akraness. Vonandi eiga eftir að finnast heimildir um það hvenær flugvélin kom hingað, og jafnvel hvert erindið hafi verið. Hver veit nema það hafi verið jafn sak leysislegt og það að setja frá borði far þega sem ekki vildi fara lengra? Þó að flugið hafi vakið óskipta at hygli eins og reyndar má sjá á ljós myndunum sem teknar voru á Akra nesi þegar Súlan kom hingað, er jafn ljóst að sumum þeirra sem reyndu flugið hefur ekki orðið um sel. Að minnsta kosti birtist vísukornið Flug Guðmundar í kvæðabók sem gefin var út í Reykjavík árið 1929: Súlan um heiðríkan himininn leið með hárauða varninginn þann. Í sjálfan sig Guðmundur skíthræddur skreið skjálfandi og nötrandi átekta beið. - Það var sorglegt að horfa upp á hann. Með rykkjum og hávaða flugvélin fló, Þá fór um Guðmundar kropp. Af aumingja manninum endalaust dró, af angist og hryllingi fnæsti og spjó, - Við Akranes æpti hann: Stopp! 6 100

5 Danski jarðfræðingurinn og land könnuð urinn Lauge Koch snýr hér vanganum að ljósmyndara, nýlentur í Krókalóni 26. ágúst 1932 íklædd ur anorak og ísbjarnarskinns buxum eftir fl ugferð sína frá Austur Grænlandi. Við hlið hans er annar félaga hans en í baksýn sést hreyfi ll og vængur Heinkel fl ugvélarinnar. Mynd: Ó.F.S./ Ljósmyndasafn Akraness. Danskur landkönnuður á Krókalóni Snemma að kveldi föstudagsins 26. ágúst árið 1932, hljóta Akurnesingar að hafa heyrt flugvéladyn af hafi. Líklegt má telja að skömmu síðar hafi stór rauðmáluð sjóflugvél sveimað hring yfir bænum. Flugmennirnir voru að leita að lægi fyrir vél sína. Eftir nokkra stund skreið svo þessi eins hreyfils vél inn á Krókalón og staðnæmdist í fjöruborðinu þar sem mikill mannfjöldi hafði nú safnast saman til að fylgjast með atburðum. Út úr vélinni stigu þrír vörpulegir karlmenn, dúðaðir í anorakka og íklæddir loðnum buxum sem virtust gerðar úr ísbjarnarfeldi. Hér var kominn danski land könnuðurinn dr. Svend Lauge Koch ásamt flug lautenant Petersen og vélamanninum Kramme. Þegar þeir lentu við Akranes höfðu þeir lagt að baki sex tíma flug frá Scoresbysundi við austurströnd Grænlands. Í upphafi gekk ferðin vel. Það tók aðeins um þrjá tíma að ná landi við norðanverða Vestfirði um sexleytið síðdegis, enda veður gott. Flugvélin náði þá sambandi við loftskeytastöð í Reykjavík sem veitti upplýsingar um veðurfar við Faxaflóa og vestanvert Ísland. Þótti mönnum óráð að vélin héldi för sinni áfram suður, þar sem þykknað hafði upp og loftvog fallið. Bjuggust menn við að flugvélin myndi lenda á Ísafirði þar sem beðið yrði betra veðurs. Landkönnuðurinn og menn hans afréðu hins vegar að fljúga áfram suður á bóginn. Þetta var vafasöm ákvörðun. Klukkan var langt gengin í átta þegar sást til vélarinnar þar sem hún flaug framhjá Lóndröngum á Snæ fellsnesi. Hálftíma síðar náði flug vélin loftskeytasambandi við danska varðskipið Fylla sem lá í Reykja víkur höfn og einnig við loftskeyta stöðina. Flugmaðurinn bað 101

6 varðskipið um að miða sig út, því hann væri villtur í þoku einhvers staðar yfir Faxaflóa. Síðan heyrðist ekkert meir í flugvélinni og tilraunir til að ná sambandi voru árangurslausar. Það greip um sig geigur í Reykjavík, um að vélinni hefði hlekkst á í dimmviðrinu. Ekkert heyrðist fyrr en síminn hringdi rétt fyrir klukkan níu um kvöld ið. Dr. Koch var á línunni og tal aði frá Akranesi. Mönnum létti þegar hann greindi frá því að vélin hefði lent á sjónum um 10 mínútna siglingu frá Akranesi og þangað hefðu menn rennt að landi. Ástæðan fyrir sambandsleysinu var að loftnet ið hafði dottið úr sambandi á flug inu. Annað var það ekki, og allir voru heilir á húfi. Landkönnuður inn tilkynnti að þeir félagar ætluðu að gista á Akranesi og halda svo áfram til Reykjavíkur, sem þeir og gerðu. 1, 7, 8 Morgunblaðið birti viðtal við dr. Lauge Koch strax sunnudaginn 28. ágúst. Þá var vélin lent í Reykjavík og lá þar við stjóra. Koch lýsti fluginu: Við höfðum bensín til 7 tíma flugs, er við fórum frá Scoresbysundi. Og til Ísafjarðar vorum við ekki nema 3 tíma. En svo skall á okkur sunnanveðrið. Og þegar við sáum Akranes í ljósaskiptunum um kvöld ið þá átt um við ekki eftir nema um 40 lítra af bensíni, af rúmlega 700 er við tók um með. Þá höfðum við misst loftnetið, svo við gátum engin loftskeyti fengið, og töldum því trygg ast að staðnæmast þarna. Dönsku flugmennirnir voru ánægðir með móttökurnar á Skipaskaga. Ljetu þeir fjelagar mjög vel yfir við tökum þeim sem þeir höfðu fengið á Akranesi, skrifaði Morgunblaðið í lok viðtalsins. 9 En hver var tilgangur þessarar flug ferðar? Dr. Lauge Koch var á sín um tíma einn helsti jarðfræðingur Dana. Stór svæði voru enn ókönn uð á Græn landi. Ekki síst á austur ströndinni. Margir höfðu trú á því að mikil auðæfi væri að finna á Grænlandi. Talað var um gull og aðra eðalmálma. Inn í þetta blandaðist svo hatrömm milli ríkjapólitík. Norðmenn áttu metn aðarfulla landkönnuði og höfðu þá sem nú fullan hug á því að ná ráðum yfir sem stærstum land- og hafsvæðum í Norðurhöfum. Þeir höfðu slegið eign sinni á eldfjallaeyna Jan Mayen, og ásældust nú mjög austur strönd Grænlands. Danir voru ákveðnir að gefa Grænland hvergi eftir. Þetta voru helstu ástæður þess að þeir lögðu mikið kapp á það að kanna og kortleggja Grænland á árunum upp úr Stofnað var til þriggja ára rannsóknarverkefnis sem náði yfir árin Dr. Lauge Koch var settur til að leiða þessa vinnu. Sumarið 1932 var mikill leiðangur gerður út með tveimur stórum skip um, tveimur sjóflugvélum og all nokkr um vélbátum. Hér gegndu flug vél arnar lykilhlutverki við að kanna hina hrikalegu strandlengju og há lendið inn af henni. Dr. Koch lýsti starfinu í viðtali við Morgunblaðið: Alls hafa flugvélarnar flogið um kílómetra. Hæst höfum við farið í loft upp í 4600 metra hæð: og oft höfum við flogið í stiga frosti. Landmælingarnar með ljós myndun úr loftinu tókust alveg prýðilega. Alls fengum við uppdrætti af ferkílómetra svæði. En þrátt fyrir að megintilgangur 102

7 leið angursins væri að stunda rannsóknir, þá var markmiðið einnig að stunda eftirlit með hugsanlegri ásælni Norðmanna. Dr. Koch viðurkenndi það fúslega í viðtali við Morgunblaðið, að eitt af verkefnunum væri að annast einskonar lögreglustörf með ströndum fram 9. Ástæða þess að flogið var til Íslands var sú að nú tók að hausta og Danir hugðu á heimferð. Til að koma flugvélinni í skip þurfti að taka hana í sundur. Ekki þótti ráðlegt að gera það á Grænlandi. Því var henni flogið til Reykjavíkur. Þar var beðið komu skipanna frá Grænlandi og vélin síðan tekin sundur áður en leiðangurinn hélt heim til Danmerkur. Það þurfti heldur ekki að vera svo vitlaus hugmynd að fljúga til Íslands og ná þannig athygli og undirstrika ítök Dana á Íslandi. Flugvélin var eldrauð og danski fáninn var málaður á stél hennar. Eins og sjá má á myndunum sem fylgja hér með, þá vakti koma vélarinnar óskipta athygli innfæddra. Annars áttu Danir eftir að leika sama bragð árið eftir. Í lok júní árið 1933 var sömu vél flogið frá Reykjavík til Ísafjarðar og áfram til Austur-Grænlands, eftir að vélin hafði verið flutt hingað með flutningaskipi. Voru þar enn á ferð Dr. Koch og félagar. Það var áttunda árið í röð sem Danir héldu til landkönnunar og mælinga á Græn landi. 1 Flugvélin sem Ólafur Frímann Sig urðsson myndaði í Krókalóni ágúst kvöldið góða árið 1932 var þýsk hönnun af gerðinni Heinkel HE 8. Danski sjóherinn eignaðist alls 22 vélar af þessari gerð. Voru þær meðal annars notaðar til loftmyndatöku af Íslandi. Margar vélanna voru smíðaðar í skipasmíðastöð sjóhersins í Dan mörku eftir leyfi frá Þýskalandi. Þar á meðal var sú vél sem lenti við Akranes en hún bar númerið 87 og var smíðuð árið Hún var um árabil í notkun við Grænland. Flestar Heinkel HE 8 vélar danska sjóhersins voru eyði lagðar í seinni heimsstyrjöldinni þegar andspyrnumaður kveikti í flug skýli þar sem þær voru geymdar. Þetta var gert til að koma í veg fyrir að Þjóðverjar gætu nýtt sér vélarnar í stríðsrekstri sínum 10, 11. Landkönnuðurinn Lauge Koch Heinkel HE8 flugvél Dr. Lauge Koch og félaga í fjöruborðin við Krókalón. Að minnsta kosti tveir úr áhöfninni eru um borð og vélin annað hvort nýkomin eða verið að undirbúa brottför eftir stuttan stans á Akra nesi. Flugvélin var rauð á litinn, eflaust til að hún sæist bet ur í ísaumhverfi Grænlands, og danski fáninn Dannebrog málaður á stél hennar. Enginn þurfti því að veljast í vafa um hverjir væru hér á ferð enda spenna í samskiptum Dana við aðrar þjóðir og þá einkum Norð menn, vegna deilna um yfirráð yfi r Grænlandi. Mynd:Ó.F.S. /Ljósmyndasafn Akraness. 103

8 Dr. Light og Wilson stýra fl ugvél sinni á Lamb húsasundi, áttaviltir og ringl aðir eftir mikla svaðilför frá Ammassalik í Grænlandi. Í dagbók sinni lýsir dr. Light því hvernig þeir leituðu að bauju til að binda fl ugvélina við, og að Akurnesingar hefðu sett út árabát og róið að vélinni. Árabáturinn sést vel á myndinni, og fl otholtið fyrir framan vélina gæti verið pokaskjattinn sem Wilson siglingafræðingur greip í. Mynd: Ó.F.S./Ljósmyndasafn Akraness. var greinilega hrifinn af þeirri stór kostlegu náttúru sem hann og menn hans höfðu uppgötvað fyrstir manna. Þetta voru mikil ævintýri sem höfðu á sér hetjublæ. Dr. Koch var glæsimenni, sterkur persónuleiki og duglegur á sínu sviði. Þegar hann lenti við Akranes hafði hann þegar lagt að baki mikil afrek á sviði Grænlandsrannsókna. Hann átti síðar eftir að skila miklu verki við könnun Græn lands, og má skoða hluta af starfi hans á netinu. 12 Koch átti sér hins vegar óvildarmenn úr hópi eldri landkönnuða og vísindamanna sem ásökuðu hann um óvönduð vinnubrögð. Þetta leiddi af sér mikil og bitur málaferli í Danmörku, sem öðrum þræði áttu rót að rekja til baráttu um það hverjir ættu að leiða rannsóknir Dana á Grænlandi. Dr. Lauge Koch; landkönnuðurinn, vísinda maðurinn og gæslumaður Austur-Grænlands fyrir ásælni Norðmanna, sem stýrði annarri flugvélinni er lenti á Akranesi, lést í Danmörku árið Amerískur taugaskurðlæknir í Lambhúsasundi Síðdegis föstudaginn 31. ágúst árið 1934 birtist skyndilega lítil sjó flugvél við Akranes. Hún kom úr norðri og lenti á Lambhúsasundi. Flugmaðurinn stýrði vélinni í áttina að því sem hann taldi vera bauja sem hægt væri að binda vélina við. Siglingafræðingurinn stökk niður á annað flotholtið og teygði sig í áttina að henni en greip í tómt. Þetta var ekki bauja, heldur tómur bréfpoki sem loft hafði komist í og flaut nú á sjónum. Vélin stöðvaðist og brátt kom að árabátur með nokkrum Akurnesingum. Þeir töluðu ensku. Velkomnir til Íslands, eruð þið á leið til Reykjavíkur? spurðu Skagamenn eins og hér væri daglegur viðburður að flugvélar kæmu dalandi af himnum ofan. Það kom nokkuð á flugmennina. Þeir héldu að þeir væru lentir í Reykjavík! Annar þeirra áttaði sig strax á því að þeir væru lentir á vitlausum stað. Til að bjarga andlitinu, svaraði hann að bragði: Já, hve langt er þangað?. Svarið kom um hæl: Tólf mílur

9 Flugmennirnir kvöddu heimamenn með virktum og brátt hóf vélin sig til lofts, hvarf sjónum í átt til Reykjavíkur og sást ekki meir. Eftir stóð ungur maður með myndavél. Hann hét Ólafur Frímann og hann hafði fest flugvélina á filmu. Hér voru á ferðinni auðugur bandarískur taugaskurðlæknir, Richard Upjohn Light að nafni. Auk þess að sinna lækningum þá var Light mikill flug áhugamaður. Nú var hann á flugi ásamt siglingafræðingi sínum Robert French Wilson að nafni. Og þetta var ekkert smá ferðalag hjá þeim félögum. Aðeins sjö árum eftir að Charles Lindbergh flaug fyrstur yfir Norður-Atlantshaf voguðu þessir tvímenningar sér í hnattflug umhverfis jörðina á lítilli eins hreyfils sjóflugvél (Lindbergh hafði reyndar heimsótt Ísland á sjóflugvél ásamt eiginkonu sinni sumarið áður, en það er önnur saga). Ferðin hafði byrjað í New Haven í Connecticut fylki í Bandaríkjunum þann 20. ágúst. Þeir félagar höfðu flogið dagleiðir með austurströnd Bandaríkjanna, Kanada og yfir Grænlands þar sem lent var í Qaqortoq á fornum slóðum Íslendinga. Á Grænlandi var flugvélinni gefið nafnið Asulinak sem þýðir áhyggjulaus. Frá Quaqortoq flugu þeir suður fyrir Hvarf og norður með austurströndinni til Ammassalik. Raunar áttu þeir félagar í mestu vandræðum með að finna Ammassalik. Það varð þeim til bjargar að þar lá við festar franska rannsóknarskipið Pourquoi pas? Þegar skipverjar urðu varir við flug vélina bættu þeir kolum og olíuvættum tuskum í ketilinn til að búa til svartan reyk sem liðaðist upp. Light og Wilson sáu reykinn og lentu. Pourqoi pas? fórst svo við Mýrar í september 1936 eins og frægt er. Frá Ammassalik lá leiðin til Íslands. Takmarkið var að ná til Reykjavíkur en þessi kafli reyndist hættuspil. Þeir lentu í mótvindi og slæmu veðri á leið yfir hafið. Um tíma voru þeir ekki vissir um hvort stefnan væri rétt. Loks sáu þeir land og brátt reis jökull úr sænum. Þeir áttuðu sig á því að þetta væri Snæfellsjökull. Eins hreyfi ls Bellanca Skyrocket sjófl ugvél taugaskurðlæknisins dr. Light og siglingafræðingsins Wilson á siglingu innan um bátafl ota Akur nesinga á Lamb húsasundi 31. ágúst árið Þessi litla vél átti fyrir hönd um eitt fyrsta hnatt fl ug veraldar sögunnar með eins hreyfi ls fl ugvél. Mynd: Ó.F.S./ Ljósmyndasafn Akraness. 105

10 Nú vissu þeir í hvaða átt þeir áttu að fljúga til Reykjavíkur, en nú var vélin að verða bensínlaus. Þeim hlýtur að hafa verið létt þegar þeir sáu lítið þorp framundan. Þetta hlaut að vera Reykjavík, og vélinni var lent þar sem hlaut að vera höfnin þar sem fiskibátar lágu við festar. Þetta var Lambhúsasund á Akranesi. Eftir að hafa skipst á framangreindum upplýsingum við Akurnesingana flugu þeir félagar til Reykjavíkur. Þar lentu þeir loksins um kvöldið eftir sjö tíma flug frá Ammassalik. Þá var bensínið nánast á þrotum. Aðeins eftir tæpir fimmtán lítrar sem hefðu dugað til tíu mínútna flugs. Light og Wilson dvöldu nokkra daga í Reykjavík á meðan þeir biðu eftir flugveðri til Færeyja. Á meðan not uðu þeir tækifærið til að skoða sig um. Á netinu má finna skemmtilega dag bók sem dr. Light skráði á meðan ferðin stóð yfir. Hnattfluginu luku þeir í New York þann 24. janúar árið Flugvélin var af gerðinni 1, 7, 14 Bellanca Skyrocket. Eitt fyrsta hnattflug í heimi á eins hreyfils flugvél, sem við vitum nú að fór meðal annars fram um Lambhúsasund á Akranesi, var ekki eina flugafrekið sem dr. Light vann á æfinni. Hann átti síðar eftir að fljúga suður með ströndum Suður-Ameríku yfir Norður-Atlantshaf og norður með Afríkuströndum á árunum Dr. Light var um áratugaskeið for stjóri Upjohn lyfjafyrirtækisins, gegndi formennsku í ameríska landfræðifélaginu og sat í háskólaráði Yale háskóla. Dr. Richard U. Light lést rúmlega níræður árið 1994, en arfleifð hans lifir meðal annars í náms sjóði á vegum Yale háskóla sem stofnaður var fyrir fé sem hann lét 14, 15 eftir sig. Heimildir: 1 Eggert Norðdahl, Flugsaga Íslands bindi. Örn og Örlygur, Reykjavík. 2 Morgunblaðið Aðgengilegt á 3 Arngrímur Sigurðsson, Annálar íslenskra fl ugmála Bókaútgáfa Æskunnar, Reykjavík. 4 Ólafur Jóhann Sigurðsson, án ártals. Íslenskar fl ugvélar frá 1919 til 1940 vefsíða Arngrímur Sigurðsson, Annálar íslenskra fl ugmála Bókaútgáfa Æskunnar, Reykjavík. 7 Arngrímur Sigurðsson, Annálar íslenskra fl ugmála Bókaútgáfa Æskunnar, Reykjavík. 8 Morgunblaðið, 27. ágúst Aðgengilegt á 9 Morgunblaðið, 28. ágúst Aðgengilegt á Cristopher Jacob Ries, Retten, magten og æren. Lauge Koch Sagen En strid om Grønlands geologiske udforskning. Lindhardt og Ringhof