Ukiumoortumik nalunaarut 2013
Siulequt Ukioq 2013-imut kisitsisitigut nalunaarusiornikut aappassaaneerluta ataatsimut eqikkarlugit takussutissiaraagut. Maluginiarneqassaarlu bibliotekssystemit atorneqartut assigiinngitsuummata. Nunatta Atuagaateqarfia, Groenlandica aamma Qaqortup Atuakkanik Atorniartarfii DDElibra atorneqarmat nunatta sinnerani Bibliomatik atuarfinni allani bibliotekssystemitut atorneqarluni. Atuakkanik atorniartarfiit kommunini sisamani tamarmik immikkut illutaqarput atuagaatilerisunillu ilinniarsimasunik sulisoqarlutik. Nunatsinni illoqarfiit nunaqarfiillu sinneri tamarluinnangajammik atuarfiit atuakkanik atorniartarfiilu ataatsimoorput. Kalaallit Nunaanni innuttaasunut atuakkanik atorniartarfiit ukiumut nalunaarusiaminnik nassiussisimasut tamaasa qutsavigaangut. Allat ukiumoortumik nalunaarummik kisitsisillu atorlugit nalunaarummik sananissamut aporfeqarunik Nunatta Atuagaateqarfianut saaffiginninnissamut tikilluaqqusaapput. Imai Nunatta Atuagaateqarfia...3 Groenlandica... 10 Ilulissani Atuakkanik Atorniartarfik... 17 Aasianni Atuakkanik Atorniartarfik... 19 Atuakkanik Atorniartarfik Sisimiut... 22 Qaqortumi Atuakkanik Atorniartarfik... 23 Nanortallip Atuakkanik Atorniartarfia... 24 Grønlands Folkebiblioteker: Nøgletal 2013 (Takuuk qallunaatuuani qupp. 24-mi) 2 Ukiumoortumik nalunaarut 2013
Nunatta Atuagaateqarfia Siulequt Nunatta Atuagaateqarfia ukioq 2013 suliffeqarfittut ineriartorsimaqaaq ukiup siuliani suliniutaasimasut aallaavigalugit. Ammasarfiit matoqqaffiusimasullu pilersaarutaareersut pilersaarutaasimanngitsullu pisarsimapput. Ukioq taanna ammasarfiit nalinginnaasut atorlugit ammasarsinnarluta piffissami aalajangersimasumi misiliilluta ataasinngornerit allortarlugit nal. 21.00 tungaanut ammasarluta misilikkaluarparput, atorluarneqarpianngitsutullu nalilerlugu misiliinerup kingorna ingerlateqqinngilarput. Taarsiullugu misiliilluta unnukkut ammasarnigut sivitsorpagut nal. 19.00 tungaanut siornatigut nal. 18.00 matusarsimagaluarluta. Misiliinermi saaffiginnittarfik peqataatinneqanngilaq atorniarnermut allagartartaarniartut meeqqanut atuagaatilerisunut saaffiginneqquneqartarput akiliiumasullu naliginnaasumik ammanissap nalaani akiliisinnaasutut innersuunneqartarlutik. Decembarip ulluisa 20-anni perusuersartarfiit suliarineqarmata nipituallaamik qillerisoqarnera pillugu Nunatta Atuagaateqarfia matoqqavoq. Sulisut ilaannai inerniagaqarlutik sulipput. Poorskip arfininngornerani natilerisitsineq pissutigalugu matoqqasimavoq. Sulisut marsimi aamma novembarimi suliffik suleqatigiinnerlu pillugit sammisaqaqatigiisinneranni aamma matoqqasimalluni. Taakku ullut saniatigut Qooqqunut angalaaqatigiinneq pilersaarutaareersoq pisimavoq. Nunatta Atuagaateqarfiata 2013-imi ukiumoortumik nalunaarutaa Nunatta Atuagaateqarfia, 2014 Nunatta Atuagaateqarfiata 2013-imi ukiumoortumik nalunaarutaa Allattoq: Landsbibliotekar Elisa Jeremiassen Ukiumoortumik nalunaarut 2013 3
Nunatta Atuagaateqarfia Aningaasaliissutit, atukkiussat atukkiussassaatillu Peqqussut malillugu kalaallisut atuakkanik saqqummertoqaraangat nunatsinni atuagaateqarfiit atuagaatissaannik akiliisitsinertaqanngitsumik nassiussisarpugut. Pisarnitsitut peqqussut malillugu atuagaateqarfimiittuutisiaqartitsisarnerup allaffissornertaa ingerlapparput. Nunatta Atugaateqarfiata immikkoortortaa Groenlandica maannakkut Ilimmarfimmiittoq immikkut atukkiussassanik atukkiussanillu 2010-milu nalunaarusiortarpoq. Nunatta Atuagaateqarfia aningaasaliissutit: mio. kr. 15.963 Groenlandicamut aningaasaliissutaasartut ataatsimooqqilermata kisitsisit allanngorput. Groenlandicamut aningaasaliissutaapput: mio kr. 2.285 Atukkiussat: 69.111 Atuagaatit allallu: 65.680. Taakkunannga elektroniskit 900 2011 2012 2013 Aningaasaliissutit Mio. kr. 13.152 Mio. kr. 13.352 Mio. 15.963 (heraf 2.285 til Groenlandica) Atukkiussat 77.349 79.000 69.111 Atukkiussassat 68.129 68.000 65.680 Nunatta Atuagaateqarfia Atukkiussassat pigisat ikileriarsimanerinut pissutaaqataavoq atuakkat ataasiakkaarlugit qarasaasiaq atorlugu takujuminarsillutillu kisitsisit atorlugit naatsorsoruminarsisimaneri kiisalu sulisut atuakkanik ataasiakkaanik nalilersuinissaminnut piffissaqarnerulersimaneri. Atuakkat atorneqassanatik soqutiginaataarullutik uninngaannalernikut kaseerlgit tuniniarneqartarput. Internettip atorneqartarnera suli qaffasinnerpaaffissaminiittarpoq allatsilluni innuttaasunik tikeraanik takornarissanillu atoriartorneqartarami piffissaliussamik inniminniinikkut. Inuit namminneq qarasaasiatik mobiilitillu atorlugit internettimik trådløsi atorlugu atuisarnerat amma annertusiartuinnartoq malunnarpoq. Sulisut Nunatta Atuagaateqarfiani (Groenlandica ilanngunnagu) atorfillit katillutik 16-it missaaniipput ullup ilaannaa ikiortitut sulisartut (3) ilanngullugit. Atuagaatilerisut (8½), Avammut tusagassiisartoq (1) allaffimiut ikiortillu (5), igaffimmioq (1). Atuagaatilerisoq atorfinitsinneqartoq tassaavoq: Natasja Hvalsøe-Andresen Nunatta Atuagaateqarfiata illutaa Illu 1976-imili sanammat elevatori kinguaartissaarunnikoq nutaamik taarserneqarpoq. Illup silataani pujortartaqqusinnginnermik imeqqusinnginnermillu allagartat ikkussuunneqarput. Illup iluani assilissat ersarissumik kanngussammut naqitanik allagartalersorneqarput. Nalunaaquttat assigiittarniassammata illup iluani tamani digitalinik nalunaaqutartaarpoq. Videot nakkutilliissutit assiliivittai sisamanik ilaneqarput. 4 Ukiumoortumik nalunaarut 2013
Nunatta Atuagaateqarfia Isumasioqatigiinnernut peqataanerit pikkorissarnerillu Zoe Skovgaard Asta aamma Søren Jensen bibliotekssystemimut (DDELibra) tunngatillugu qarasaasiap iluani sinaakkusersueriaatsinut (trimning) Danmarkimut pikkorissariarput. Elisa Jeremiassen Danmarkimi Bibliotekschefforeningip ukiumut ataatsimeersuartitsineranut peqataavoq. Zoe Skovgaard Asta aamma Louise Tøt atuagaatilerisut sinniisaattut pikkorissarput. Kingornalu Zoe atuagaatilerisut sinniisaattut Danmarkimut pikkorissariarput. Pauline L. Abelsenip peqataaffiginikuusai: Sociale Medier konference (facebookip suliffeqarfimmi qanoq atorsinnaanera). 2. Inuttut ineriartorneq. 3. Piffissaq pilersaarioriaatsillu pillugit. Mette Laustsenip peqataaffiginikuuai: 1. Nicolai for voksne konference. 2. Børne- og ungdomslitteraturen i en globaliseret verden. 3. BITA temadag. 4. BØFA generalforsamling. 5. Nordisk barnelitteraturseminar. 6. Konference i Ilimmarfik. Sullivimmi ineriartortitsineq Nunatta Atuagaateqarfiani Groenlandica peqatigalugu takorluukkat 2013-2016 isumasioqatigiinnikkut pilersinneqarput. Isumasioqatigiinnermi qulequtaq anguneqartoq tassaavoq: Nunatta Atuagaateqarfia ilisimasanik kulturimillu ullutsinni naleqqussakkanik uummarissumik misigisaqarfiullunilu ilisimasaqarfiussaaq Kompetence Kompagnietimiik Hans Peter Poulsen aqutsisoraarput. Aqutsisut siunissamut takorluukkat pillugit suleriusissanik eqqartueqatigiipput. Sulisut sullivimmi tarnikkut atukkat pillugit misissuiffigineqarput, qujanartumillu uparuagassartaqanngittumik suleqatigiittoqarnera paasineqarpoq. Maritha Eugenius Kommuneqarfik Sermersuumiit Nuup illoqarfiata qiteraata ineriartortinneqarnissaa pillugu saqqummiivoq. Tusagassiuutit Sivisunerumik ammasalernerit Nuuk FM-kkut aamma Nuuk TV-kkut ingerlaartinneqarput. KNR sapaammi januaarip ulluisa 27-anni pisumik immiussipput. Nittartakkap nutaap tusagassiuutitigut nalunaarusiorneqarnera KNR-ip atorpaa Tusagassiortut tyskit marluk Elisa Jeremiassen apersorpaat aliortualersaarutit pillugit. Atuagaateqarfik pillugu Elisa Jeremiassen apersorneqarpoq illup silataani pujortartoqartannginnissaanik allagartat Nunatta Atuagaateqarfiatalu pujortartartunik sulisunut politikkia pillugu Akeqanngitsumik utertitsisinnaaneq tusagassiuutitigoortinneqarpoq. Taakku saniatigut aamma ALLATTA sammineqarpoq, taamani juunip 14-ianni saqqummermmat silamiikkata. Sammisassaritinneqartarsimasut Januaari: Unnuk Kulturisiorfik arfininngorneq januaarip 26-anni 2013 ingerlanneqarpoq. Sinerissamit peqataasut ilisimasagut makkuupput: Aasiaat, Attu, Ikamiut, Ikerasak, Ilimanaq, Illoqqortoormiut, Ilulissat, Itilleq, Kangaatsiaq, Kullorsuaq, Maniitsoq, Nanortalik, Narsaq, Niaqornaarsuk, Nuuk, Paamiut, Qaanaaq, Qaqortoq, Qasigiannguit, Qeqertarsuit, Sisimiut aamma Tasiilaq. Ukiumoortumik nalunaarut 2013 5
Nunatta Atuagaateqarfia Nuumi peqataasut allatsissimasut makkuupput: 1. AirGreenland 2. Arctic Base Supply (umiarsualivik/havnen) 3. Arktisk Kommando 4. Bahá i Center 5. BankNordik 6. Den kristne bogcafé Manna 7. DTU-Danmarks Tekniske Universitet (umiarsualivik/havnen) 8. Foreningen Grønlandske Børn (Pinngortitaleriffik) 9. Frelsens hær 10. Gigtertut Peqatigiiffiat 11. Golfklubben 12. Groenlandica (Ilimmarfik) 13. Grønlands Statistik (Ilimmarfik) 14. GrønlandsBANKEN 15. Ikaarsaarfik / Distriktspsykiatrien 16. Ilisimatusarfik (Ilimmarfik) 17. Inatsisartut Allattoqarfiat / Bureau for Inatsisartut 18. Inatsisartut Ombudsmandiat / Landstingets Ombudsmand 19. ISS Brand og Redning (umiarsualivik /havnen) 20. Peqqissaanermik Ilisimatusarfik / Institut for Sygepleje og Sundhedsvidenskab (Ilimmarfik) 21. Kalaallit Nunaanni Eqqartuussiviit / Grønlands Domstole 22. Katuaq 23. Kigutileriffik / Central tandklinik 24. Kittat (Kommuneqarfik Sermersooq) 25. Kommuneqarfik Sermersooq (Amerlissapput. Der kommer flere) 26. MIO Meeqqat Inuusuttullu Oqaloqatigiittarfiat /Børnerettighedsinstitutionen 27. Mittarfeqarfiit / Grønlands Lufthavne 28. Musikskole (Kommuneqarfik Sermersooq) 29. Mærsk Oil Kalaallit Nunaat / (umiarsualivik/havnen) 30. NAPA 31. Natteravne (Katuaq) 32. NunaOil (umiarsualivik/havnen) 33. Nuuk Paragliders (Katuaq) 34. Nuuk Skakklub (Katuaq) 35. Nuuk Kunstmuseum (Kommuneqarfik Sermersooq) 36. Nunatta Atuagaateqarfia / Det Grønlandske Landsbibliotek 37. Nunatta Katersugaasivia Allagaateqarfialu / Landsmuseum og Arkiv 38. NS-84 (Katuaq) 39. Oqaasileriffik Sprogsekretariatet (Ilimmarfik) 40. Pinngortitaleriffik / Naturinstituttet 41. Royal Arctic Line (umiarsualivik/havnen) 42. Rådhuset (Kommuneqarfik Sermersooq) 43. Sanaartornermik Ilinniarfik 6 Ukiumoortumik nalunaarut 2013
Nunatta Atuagaateqarfia 44. Saviminilerinermik Ilinniarfik / Jern & Metalskolen 45. Sermersooq Erhvervsråd (umiarsualivik/havnen) 46. Shell Greenland (umiarsualivik/havnen) 47. Siumut 48. Siunnersuisoqatigiinnut Aalajangiisartunullu Aqutsisoqarfik / Styrelse for Råd og Nævn 49. Sugisaq (Ikaarsaarfik) 50. Tele-Post Unnuk kulturisiornissap pilersaarusiornerani katillugit akunnerit pingasut atorpagut. Nunatta Atuagaateqarfiani sammitinneqartut makkuupput: Meeqqat atorniartarfiat Det sygeligt seje cirkusshow Sebastian Klein aamma Chapper inuttaralugit Nipilersorluni, qitilluni angakkuarluni quiasaaralunilu aliikkusersuineq Aliikkusersuinerit marluk: 19:15-imiit 19:45-mut aamma 20:30-miit 21:00-imut Inersimasut atorniartarfiat Nal. 18-22 Nuummi, Paamiuni Tasiilamilu inuusuttut inuunerat pillugu assilisanik allakkanillu seqersittakkakkut takutitsineq. Assit illoqarfinni pineqartuni Piareersarfinni atuartunit assilineqarput, 2010-mi, 2011-mi aamma 2012- imi workshop-reerlutik. Inuusuttut illoqarfinni taakkunannga pingasuneersut imminnut inuunertillu qanoq isigineraat kiisalu neriuutaat siunissaallu pillugit takutitassiariarinissaat siunertaavoq. Seqersittakkanik takutitassiorneq Kalaallit Nunaanni inuusuttuuneq pillugu oqallinnermut tapertaavoq. Grønlandsbanken ip isaariaata iigaani. Nal. 20 20:30 Nordisk Koncertkor. Erinarsussapput Nal. 21 22 Leif Immanuelsen & Hanne Saandvig erinarsoqattaaqatigiinnissamut kalattuunillu appisimaassapput Sapaat januaarip ulluisa 27-at Nal. 14 Inuusuttut inuunerat pillugu oqallinneq. Oqallinneq Images of Greenland Youth for Future, 2013-imit aallaaveqassaaq 1. Takorluukkat, sumiiffissaaleqineq, ilinniartitaaneq maannakkorpiarlu inissaqarniarnermut tunngasut inuusuttunit oqaluttuarineqassapput. 2. Sivso Dorph, IMAK, meeqqat inuusuttullu meeqqat atuarfianni ajornartorsiutigisartagaat pillugit saqqummiussissaaq. 3. Susanne Møller, Piareersarfimmi Nuummi aqutsisoq, ajornartorsiutit inuusuttunit nalaanneqartartut pillugit saqqummiussissaaq. 4. Karsten Klausen, Kalaallit Nunaanni Sulisitsisut (GA), inuusuttunut sulilersussanut piumasaqaatit pillugit saqqummiussissaaq. Ukiumoortumik nalunaarut 2013 7
Nunatta Atuagaateqarfia 5. Inuunerluutinik attassiinnaratik allannguisimasut oqaluttuassartatik oqaluttuarissavaat. Aammattaaq Unnuk Kulturisiorfimmi assit seqersittakkat oqaasertaallu Grønlandsbanken ip isaariaata iigarsuaniittut saqqummersitat takuneqarsinnaapput kiisalu assinik saqqummersitsineq Nuuk Kunstmuseum imi arfininngornermi unnukkut nal. 20.00 takuneqarsinnaapput. Tips- aamma Lottop aningaasaateqarfianit kr. 50.312,58 Unnuk Kulturisiorfimmut tapiissutigineqartut qujassutigeqaagut. Februaari: Niviarsiaqqanut unnuk / Meeqqanik kiinarpaliortitsineq / Atuakkiortumik oqalugiartitsineq / Oqaluttuarneq erinarsornerlu meeqqanut Marsi: Inersimasunut oqalugiartitsinerit unnuit marluk / Nukappiaqqanut unnuk / Kalaallit pinnguaataat meeqqanut / Oqaluttuarneq erinarsornerlu meeqqanut / PlayStation 3 turneringi meeqqanut Apriili: Oqaluttuarneq erinarsornerlu meeqqanut / Nipilersornerup Ullua, meeqqanut / Nipilersornermik Ilinniarfik tusarnaartitsivoq / Pinnersaasiornerup Ullua / Nunarsuarmi Atuakkat Ulluannut atatillugu aaqqissuussineq Maaji: Oqaluttuarneq erinarsornerlu meeqqanut / Superhelte Dag meeqqanut / Jørgen Kleemann inersimasunut unnussiortitsivoq Juuni: Aappariit angalarnilikkersaartut / Fedag / ALLATTA-inuusuttut atuakkiaat Nunatta Atuagaateqarfiata silataani ingerlanneqarpoq Aggusti: Pinguaatitoqqanik meeqqanut sammisaqartitsineq / Kreativ Dag Septembari: Niviarsiaqqanut unnuk / Cowboyit indianerillu ulluat, meeqqanut / Mindfulness aamma Buddhisme pillugu oqalugiarneq, inersimasunut / Akiliisitsinertaqanngitsumik utertitseqqusineq, nunarput tamakkerlugu atuagaateqarfiit peqataarusuttut peqasiullugit / Naturvidenskabsfestival Oktobari: Nukappiaqqanut unnuk / Monsterit Ulluat / Meeqqanut Atuagaateqarfimmi tukkuneq Novembari: Pinnguaatitoqqanik pinnguartitsineq / Yo-Gi-Oh-inik unammisaqattaaneq / Oqaluttuaqattaarunneq / Nunani Avannarlermiut taarsiarsaarnerani sammisassaqartitsinerat / Jagten på spildag (skolerne) / Juullerpaluttunik qiortaasitsineq / Helle Vincetz oqalugiarpoq / Siaartartuliorneq 8 Ukiumoortumik nalunaarut 2013
Nunatta Atuagaateqarfia Tamalaat Qarasaasiami allanniartilluni naqinnernut taaguut Verdana Nunatta Atuagaateqarfiani pisortatigoortumik allanniaraanni atortagassatut toqqarneqarpoq, allakkat assigiiamik allanneqarsimanissaat siunertaralugu. Inersimasunut meeqqanullu atorniartitsisarfinni kopeersisimagaanni akiliisarneq saaffiginnittarfimmut nuunneqarpoq. Sulisut assiliisumik ilinniarsimasumik assilisaqattaarneqarput nittartakkamut naqittagassamullu atugassanik Kalaallit Nunaanni Akiliisitsiniartarfik qarasaasiat aqqutingalugit suleqatigineqalerpoq Tusagassiortut Nunatta Atuagaateqarfiani atuisunut periusissaanik allakkiortoqarpoq Nuna tamakkerlugu innuttaasunut atuagaateqarfiit pisinnaasut akiliisitsinertaqanngitsumik atukkanik utertitsinermik aaqqissueqatigineqarput Nittartagaq nutaaq ARENA atulerneqarpoq Atuagassiaq Kalaaleq 2002-miit 2013 ilanngullugu atuakkat allaatiginneqarnerat pisiarineqarput. Nunatta Atuagaateqarfiata nittartagaani atuakkat allaatigineqarneri takuneqarsinnaalerlutik. Ukiumoortumik nalunaarut 2013 9
Groenlandica Siulequt Groenlandicap pingaarnertut katersineq suliassaraa, Kalaallit Nunaanni kalaallillu suliffeqarfiutaannit naqinneqarsimasut, suliffeqarfiit il.il. saqqummersitaat nalunaarsussallugit aserutsaalissallugillu, soorlu ussassaarutit, postkortit, atuakkat, atuakkat killiffilersuutaat il.il. itisiliinermut atugassat, ilisimatusarnermut, aliikkutaralugu sammisaqarnermut imaluunniit allat ullumikkumut, aqagumut siunissamulluunniit tunngasut. Ukioq 2013 Groenlandicamut tassaasimavoq nunarsuarmiunit Kalaallit Nunaata qanoq ukkatarineqartigilerneranik misilittagaqarfiulluarsimasoq. Aatsaat taama piffissaq angitigisoq atortariaqartarsimavarput elektronikki atorlugu nakkutiginnittariaqarnitsinnut avataaniit internettikkut apeqquteqaatit sammillugit akiniarlugillu. Kulturikkut eriagisariaqartunik toqqorterinissamut atatillugu katersiniarnitsinni siumut aallariartoqarsimavoq tassami pisortatigoortumik naqiterneqartartut taamaallaat internet aqqutigalugu saqqummiunneqartalersimammata tamakkulu ilaatigut tunniussisussaatitaanerup atuutsinniarnerata unamminartunngorneranik kinguneqarsimapput. Ungasinnerusoq isigalugu saqquminerulernissamik iliuuserisimasat kinguneqarsimapput aammattaaq atorniartarnerup annertunerulernissaanik kissaateqarneq kinguneqarluarsimavoq iliuuseriligaq nalimmassartarlugu ingerlateqqitariaqartoq. Groenlandicap 2013-imi ukiumoortumik nalunaarutaa Allattoq: Charlotte Andersen Nutserisoq: Laannguaq Lynge Assit ukiumoortumik nalunaarummiittut Ove Bakimit Kirsten Heilmannimillu assilisaapput. Ove Bakip katersaanik utertitsinermut atatillugu suliaqarnermik takutitsisuupput Nunatta Atuagaateqarfia, Groenlandica, 2013 10 Ukiumoortumik nalunaarut 2013
Groenlandica Aningaasat atugassatut akuersissutaasut, atukkiussat aamma atortussat katersugaatit Groenlandicap Ilimmarfimmut nuunnera peqatigalugu ukiut tamaasa Groenlandica Aningaasanut Inatsimmi immikkut aningaasaliiffigineqartalerpoq ukiumut 2013-mut 2.285.000,00 kroniusunik. 2013- minngaanniilli aningaasaliiffigineqartarnera Nunatta Atuagaateqarfiata ataanut uterteqqinneqarpoq. Groenlandicap 2013-imi decembarip 31-anni atortussat katersugaatai 90.140-put ukiullu ingerlanerani atortussanik 1354-nik ilasimallutik. 2012-mut naleqqiullugu amerleriaataasimasut ikileriarsimapput tassami 2012-mi immikkut iliuuseqarnikkut Svend Frederiksenip katersugaatai inissavimminnut inissinneqarsimammata. 2013-imi 247-nik kasiiliisoqarsimavoq tamannalu naleqquttutut isigisariaqarpoq atortuutinik atorniarneqartartunik paaqqinninneq kiisalu tunissutisiarineqarsimasunit atuakkanik isigiuminarnerusunik taarsersuisarsimaneq eqqarsaatigalugit. Groenlandicap ukiumi 2013-imi atukkiussimasai ukiunut siuliinut naleqqiullugit amerlanerujussuusut oqartariaqarpugut. Atortuutit 3.162 ukiumut atukkiunneqarsimapput tassalu 2012-mut naleqqiullugit 942-nik amerlanerullutik. 2013-imi amerleriaatit assigaa 2012-mut naleqqiullugu 44,4%-mik qaffariaateqarneq. Ukiut kingulliit tallimat atukkiunneqartarsimasut kisitsisinngorlugit: Ukioq 2009 2010 2011 2012 2013 Atukkiussat 1290 1618 1628 2190 3162 Siunissami statistikkip immikkoortiternerunissaa pilersaarutaavoq atorniartarnerit sunut agguataarsimaneri takuneqarsinnaalerniassammata. 2013-mut tunngatillugu ima agguataarsimapput: Atorneqartut Katersugaatinit sorlernit 2725 Nalinginnaasumik atorneqarsinnaasunit. 52 Nalinginnaasumik atorneqarsinnaasunit, aviisini allaatigineqarsimasunit. 80 Nalinginnaasumik atorneqarsinnaasunit, atuagassiat. 38 Nalinginnaasumik atorneqarsinnaasunit, Magasinemiittunit. 183 Katersugaatit nunatsinneersut (qallunaatuut aamma oqaatsit allat atorlugit allagaasut) 31 Katersugaatit nunatsinneersut (kalaallisuut) 53 Katersugaatit nunatsinneersut, atuagassiat aviiseeqqallu kalaallisuut Atorniakkat amerleriaateqarsimanerujussuat pingasoqiusanik pissuteqarsinnaavoq tassa ukiorpaalunngulersuni Groenlandicap saqquminerulersinniarnera sulissutigineqarsimavoq. Saqqumilaarnerulerniarluni suunermik nassuiaassisarnerit, sunik pisinnaasaqarnernik kikkullu pillugit sulinitsinnik nittarsaassisarsimaneq maanna kinguneqariartortoq malunnarpoq. Aappassaanik pissutaasoq unaagunarpoq katersugaatit nunarput pillugu allagaasut atuakkat nalinginnaasumik atorneqartartut akorninut iliorarneqartut amerliartormata. Pingajussaanik Ilisimatusarfik amerlanerujartortunik ilisimatusartoqalerpoq tamannalu kinguneqarpoq ulluinnarni Ilimmarfimmiittartut amerliartormata. Atukkiunneqarsimasutut nalunaarsukkat saniatigut Groenlandica aamma atuartarfimmi taamaallaat atorneqarsinnaasunik atuakkanik anninneqarsinnaanngitsunik pigisaqarpoq. Atuakkanit nunarput pillugu Ukiumoortumik nalunaarut 2013 11
Groenlandica allagaasuniit atortuutit 75-it missaat aaneqartarsimapput anninneqaratik atuartarfiinnarmi atorneqartarsimasunik. Taakku amerlassusii missingersuutaannaapput tassa ammaffiusartup nalaani atorniartitsisuusartut Groenlandicarmiuinnaaneq ajormata taamaattumik anninnagit atugassatut aaneqartartut amerlassusii amerlanerusinnaapput. Tamakku saniatigut aammattaaq Groenlandicamut e-mailerluni aammalu atuagaateqarfik aperiuk atorlugit saaffiginnittoqartarpoq. Saaffiginnissutit taamaattut 2013-imi 45-t missiliorsimavaat. Saaffiginnissutit tamakkua ilaat PDF-ngorlugit Kalaallit Nunannut, Danmarkimut nunarsuarmilu sunut tamanut siammartinneqartarput. Aammattaaq Groenlandicap katersugaatai atortuutit ilinniagaqarnermut aamma ilisimatuussutsimut atatillugu ilisimatusartunit Nunani Avannarlerneersunit uppernarsaatissanik katersinerni assigiinngitsuni atorneqartarsimapput. Sulisoqarneq 2013-imi Groenlandicap sulisoqarnera iluarsartuuteqqinneqarpoq malunnarsimmat suliassat imarisamikkut atuagaateqarnermi faginut ilisimasaqarnissamut tunngassuteqariartortut taamaalillutillu annertunerusumik immikkut ilisimasaqarnissamik pisariaqartitsilerlutik. Groenlandica pingasunik atugaatilerisunik ilinniagaqartumillu ikiortimik ataatsimik sulisoqarpoq. 2013-imi sulisut nutaat Kirsten Heilmann atuagaatilerisutut atorfinippoq. Piginnaasanik ineriartortitsineq 2013-imi Groenlandicami sulisut pikkorissarnerit seminareqarnerillu makku peqataaffigaat: Sulisut Ulluat martsimi pisoq iliuusissat pillugit seminareqarnermut atorneqartoq suliffiup inuuneqarneranut, suliffitta qanorpiaq ittuunera aammalu nutaamik anguniagassaliornermut suliaqarfiuvoq. Oktoberimi Sulisut Ulluat Nunatta Atuagaateqarfiata inissisimanermigut qanoq periarfissaqarnera ukkataralugu ingerlanneqarpoq Maritha Eugenius Kommuneqarfik Sermersuumiit Nuup illoqarfittut inissaqartitsinerani malinnaaniarneq pillugu saqqummiussivoq. Sissel Gram piffissamik aqutsineq suliassanillu pilersaarusiorneq pillugit pikkorissartitsinermi peqataavoq. Charlotte D. Andersen pisortatut ilinniarnermini semesterit kingulliit marluk peqataaffigai januarimilu 2014 ilinniarnerminut atatillugu suliani illersorlugu soraarummeerluni. Sissel Gram aamma Charlotte D. Andersen XAL-ip ilisaritinneranut peqataapput. Aaqqissuussinerit / Saqqummersitsinerit Januar Svend Frederiksen pillugu Avijaja Albrechtsenip oqalugiarnera (qallunaatut). Avijaja Albrechtsen eskimolog Svend Frederiksen (1906-67) Sisimiormiu pillugu oqaluttuarpoq. Kalaallit Nunaanni kalaallinik Canadamilu Inunnik ilisimatusarsimanera aammalu katersugaatai Groenlandicamiittut pillugit oqaluttuarpoq. Saqqummersitsineq: Kalaallit quiassuaatiginnittarnerat. Quiassuaatiginninneq Kalaallit Nunaanni pisartoq nutaajunngilaq saqqummersitavut takuinnakkit Nuka K. Godtfredsenillu Andala inuttaatillugu assiliartaliussai takukkit. 12 Ukiumoortumik nalunaarut 2013
Groenlandica Groenlandica qitiutillugu. Nunarput inuilu pillugit atuagaateqarfik Groenlandica ilisarileruk. Silent Auction. Atuakkat allatoortut aammalu immikkut ittut takkullutit akitsortereqataaffigikkit. Puussiaq iluanaarnartulik. Misilillugu tupaallannartumik puussiarsigit! Atuakkanik tuniniaaneq Periaaseq Silent Auction aatsaat pernaammik misilinneqarpoq. Takkuttut suulluunniit saqqummiunneqartut akitsorteruppaat annerpaamillu akiliiniartoq pissarsisarpoq. Taamaaliortitsineq iluatsilluarpoq aamma kingusinnerusukkut taamaattoqaqqikkumaarpoq. Unnuk Kulturisiorfiup saniatigut atuisuvut inatsisit ukiut ingerlanerini kalaallit inatsisigisimasaannik saqqummersitsineq takuniarsinnaavaat. Marts Saqqummersitsineq Kalaallit Nunaanni arnat April 23. april Nunarsuarmi Atuakkat Ulluannut atatillugu Groenlandica paasissutissanik nalinginnaasunik plakatimik saqqummersitsivoq aammattaaq Kalaallit Nunaanni naqitat siulliit saqqummersinneqarput. Juni Allatta-p saqqummersitsineranut atatillugu pisoqartitsinermut Groenlandica peqataavoq tassami ilaatigut atuakkanik kalaallisuunik akikilliliilluni. Aaqqissuussineq Nunatta Atuagaateqarfiata silataani ingerlanneqarpoq. Juli Atuakkat Ilinnut Aanaanullu saqqummersitsineq atuakkanik kalaallisuunik allattaasitoqqamik allattaasitaamillu allagaasunik imalik. September Nuna tamakkerlugu atuakkanik akeqanngitsumik utertitsisitsineq Groenlandicap peqataaffigaa. Saqqummersitsineq Jørn Riel Oktober Atuakkanik tuniniaaneq aamma Silent Auction. Atuakkanik tuniniaaneq Nuuk Ugeavisikkut nalunaarutigineqarpoq taamaaliornerup nassataraa pisiniartut nutaat. Tamanna iluatsillugu Groenlandica suunersoq oqaluttuarineqarpoq aammalu tamanut ammasuunera ilanngullugu. November Kim Leine atuakkiortuunini pillugu nersornaaserneqarneranut atatillugu annikitsumik saqqummersitsisoqarpoq. Ukiumoortumik nalunaarut 2013 13
Groenlandica Nunani Avannarlerni Atuagaateqarfiup Sap.Akunneranut atatillugu ukioq imaralugu saqqummersitsineq ingerlanneqarpoq. Aatsitassaqarnermut Aqutsisoqarfimmi atorfillit marluk takornariartinneqarput tassani siunertaalluni Groenlandicap suuneranik susassaqarfiinillu nassuiaassinissaq suullu katersugaatigineqarlutik paarineqarnersut kiisalu Groenlandicap Nunatta Allagaateqarfiatalu sutigut katersugaatinut tunngatillugu assigiinngissutaat erseqqissarneqarlutik taamaaliornikkut tunniussassat suut sumut tunniunneqartassanersut nalunarunnaarsillugit. Ove Bakip aviisini allaatigisanik katersugaatai Kalaallit Nunaat allallu nunat issittumiittut pillugit allaatigisanik Ove Bakip katersugaataasa nunatsinnut utertinneqarnissaanut atatillugu nalunaaquttap akunnerpassui atorneqarsimapput. Aningaasaateqarfinnut Augustinus Fondemullu taperneqarnissanik qinnuteqaqattaarnerit pilersinniakkamut aningaasartuutinut tapiinernik 178.000 kroninik kinguneqarsimapput. Aningaasartuutit sinneri ulluinnarni ingerlatsinermut aningaasartuutinit nalinginnaasunit tiguneqarsimallutik. Pilersaarut Groenlandicap, Ove Bakip allallu avataaneersut akornanni pilersaarusiorluarnermik nassataqarsimavoq. Decembarip qiteqqunnerata missaani Groenlandicap karsit toqqorsiviusut 522-t allakkianik qaammatikkaarlugit ukiukkaarlugillu tulleriiaarsimasut ulikkaartut tiguvai. 2014 allaatigisat ataasiakkaarlugit qanoq katalogiseererneqarnissaat pilersaarusiorlugu, nalunaarsorlugit immaqa aamma digitalisererlugit atorneqassaaq. Taakku erlinnartuutit oqaluttuarisaanermut atassuteqartut atuisussanut ingerlateqqinneqarnissaat taamaalilluni pissammat. Box-imiittuutit katersat Katersaatit boximiittut tassaapput ukioq 1900 sioqqullugu atortuutit saqqummiunneqartarsimasut katersaatillu aamma ilaqarput tamakku pisoqaanerusut ilaasa kopiivinik. Taamaannera naqeqqaarneqartut qassit pigineqarnerannut paasissutissanik eqqortuunngitsumik takutitsivoq taamaattumillu kopiiusinnaasut tamarmik tassannga peerneqarput. Kopiiusut amerlasuunngortiterneqarput katersugaatinut nunatsinneersunut akuliunneqarlutik imaluunniit atorniartakkanut tamanut ammasunut ilanngunneqarlutik taamaalillutik atuisutsinnit atorneqarsinnaalerlutik. Katersugaatit Ex.1 Atuagaq saqqummersoq/naqinneqartoq ataaseq katersugaatinut nunatsinneersunut Nunatta Atuagaateqarfiani inissisimasunut siunissamut isumannaarlugu inissinneqassaaq. Ukiut kingulliit pingasut ingerlaneranni katersugaatit tassaniittut misissoqqissaarneqarsimapput iluarsaalluarneqarsimallutillu. Atuakkat ataasiakkaarlugit ilisivianiit tigullugit nalunaarsorneqarsimapput. Nunatta Atuagaateqarfianiittut uppernarsillugit takuneqarsinnaalersillugit. Aappassaanik aamma ilisivinninngaanniit tigullugit tulleriinnissaattut iluarsartuuteqqinneqarsimapput. Atuakkat amerlasuut tammarsimasut taamaaliornikkut nassaareqqinneqarput. Katalogiseeriinerit amerlasuut aaqqissoqqinneqarsimapput. Tukaajaasoqarluavissimavoq. 14 Ukiumoortumik nalunaarut 2013
Groenlandica Suliaq tamanna maanna naammassisimalerpoq taamallaat atuakkat kingulliit inissavimminnut nuunneqaannartussaapput taamaalillunilu suli atuakkanut kalaallisuunut ukiorpassuarni inissaqartitsisoqalissaaq. Arena 2013-ip aallartilaarnerani Arena, Groenlandicap nittartagaa nutaaq, ulluinnarni sulinitsinnut sunniuteqangaatsiarpoq. Allannersuaq, nutserinersuaq, ilusilersuinersuaq aaqqissuussinersuaq pivoq tassami apriilip 15-anni nittartagaq TOQQAANNARTOQ atuutilissammat. Groenlandica tikikkuminartumik nutaamik nittartagartaarpoq uagutsinnut malinnaatitsiniartussanut atuisunullu iluarusunnartumik. Nittartakkap iluaqutigaa atuagaateqarfiup base-aniittut aamma tassani ilanngunneqarmata paasissutissallu tamarmik ataatsimut katersorneqarmata. Tamatuma saniatigut maanna Groenlandica digitaliseriinissamik suliaqarnissamut periarfissaqarnerulerpoq atortuutillu Nuup avataani aamma takuneqarsinnaalernissaat taamaalilluni piviusunngorsinnaalissaaq. Nittartagartaap saqqummiunneqarneranut atatillugu quppersakkamik paasissutissanik saqqummiiffiusumik sanasoqarpoq mailinillu 60-it missaaniittunik nutaarsiassaq pillugu sinerissamut nunanullu allanut nassiussuisoqarluni. Iluatsillugulu tunniussisussaatitaanermut tunngasunik saqqummiussuisoqarluni. Taamaaliorneq kinguneqarpoq tunniussisussaatitaaneq pillugu saaffiginnittunik ammattaaq suliffeqarfiit Groenlandicap nittartagartaavanut attaveqalerniartut nalunaartalernerannik. Tamatumunnga atasumik Groenlandica KNR-miit radiukkut Groenlandica pillugu aallakaatitassiorniartumit attavigineqarpoq. Kirsten Heilmann Atuakkap silarsuaa -nut apersorneqarpoq. Sinerissamut neqeroorutit 2013-imi Groenlandica pingasoriarluni listinik sinerissami atuagaateqarfinnut ilinniarfinnullu nunatsinniittunut nassitsisarpoq. Atuakkanik sinerissamut nassiussuineqarpoq taassumalu takutippaa pigeriikkanut tapissanik pisariaqartitsisoqartartoq. Taamaaliornikkuttaaq Groenlandicamut tunissutitut nassiunneqartartut atorluarneqartarput. Neqeroorutinik taamaattunik piumasoqaruni Groenlandica e-mailikkut attavigineqarsinnaavoq: groenlandica@katak.gl. Akiligassat nukingisaarutillu Groenlandicap Ilimmarfimmut nuunneranut atatillugu atuagaateqarfiup base-ani allannguisoqarpoq.tassa akiligassat kingusinaarluni tunniussinermut tunngasut ingerlaannartumik suliarineqassaarmata. 2013-imi tamanna aaqqiiffigineqarpoq siunissami Groenlandica akiligassanik nukingisaarutinillu akileeqqusissutinik atuisunut nassitsisinnaanngorluni. Taamaasiorsinnaalernissaq sivisuumik naniniarneqareerluni maanna aaqqippoq massakkullu akiligassanik suliarineqarsimanngitsunik atuagaateqarfiup akiligassaasivianiittueruppoq. Allat Groenlandica februarimi Nunavuminngaanniit tikeraarteqarpoq Nunavumi nunap inuilu pillugit atuagaateqarfiliornissami sunik sianiginiagassaanerusunik paasiniaasunik. Ukiumoortumik nalunaarut 2013
Groenlandica Martsip naalerneraniit majip qiteqqunnerata tungaanut Groenlandica Ilisimatusarfillu isumaqatigiissusiorput Bolethe Olsenip Danmarkimi suliaminut atatillugu paarlaasseqateqarnissaanut tassani Ilisimatusarfiup atuagaateqarfiata immikkut ittunik nakkutigisassaqarnera pillugu. Groenlandica imaanngilaq tassaasoq atuakkat pisoqarsuit pujoralammik ulikkaartut aamma tamanna atuisartutsinnut takutikkusuttarparput taamaammat issiavimmik nipilimmik pisivugut issiavik atavissunik højtalerilik atuisuvummi tassani eqqisisimaarsinnaapput atuarlutik imaluunniit qasuersaalaarlutik nipilersuummik tusarnaajutigalutik. Saniatigut atuakkanut qamutinik kooritalinnik marlunnik pisivugut atuisut atuakkat tigusatik ikisinnaaniassammatigik. Neriuppugut taakku ilisiviit torernerulernerinik kinguneqarumaartut. Novembarimi Groenlandica aamma Asiaq suleqatigiinnertik aallartippaat. Asiaq nunap assiutiminik digitaliseeriinissamik suliassaqarpoq taamaalioreerunillu tamakku nunap assiutitik sumut inississanerlugit aporfigaat suleqatigiinnissallu tamanna qiteraa. Groenlandica Atlantic Musicilu aamma suleqatigiinnissamut atsioqatigiipput. Groenlandica pisartagaqalerniarluni sulissuteqarpoq tassa ima paasillugu Groenlandica ingerlaannartumik cd-nik saqqummertunik nassinneqartalissaaq. Tamanna oqiliallaataaqaaq sunik saqqummertoqarneranik qamaannavinnermut sanilliullugu. Groenlandicami atuakkanik /atortuutinik immikkoortiterneqanngitsunik ingattavippoq. Tamakku ilai siornatigut tunissutaasarsimasuneerput aamma ilaqarput pissarsiarisimasanik suli immikkoortiterneqarsimanngitsunik utaqqiinnartunik. Tamakkualu Groenlandicap katersugaatinut ilanngutinngikkunigit sinerissamut neqeroorutigisinnaavai. Atuagaasivinni inissat ilaatigut tattoqiuffiusinnaasarmata atuagaatit nutsertariaqartarnerat pinngitsoorneqarsinnaanngilaq. Tamakkua akornanniipput qassiinngorlugit pigineqartut Beretninger vedr. Grønland tamakkulu ikilisarneqarput, tassa kusanaallisimavallaat nungullarsimavallaallu allanik taarsersornerisigut. Sinnerilu neqeroorutinut ilanngullugit. 2013 aallartittoq fleecinik aaqanngitsunik pisiniartoqarpoq allagartaqarput atuagaateqarfiullu pisiniarfiani pisiassaallutik, taakku tunumikkut allanneqarput: Groenlandica.www.groenlandica.gl Siunissamut ullumikkumiit / Bevar nutiden for fremtiden. 2013-imi Groenlandica pappiaqqanik atuisupilussuuvoq. Tamanna pissuteqarpoq internet kisiat aqqutigalugu saqqummertartut amerlersorujussuummata. Kulturikkut kingornussassat isumannaarniarlugit taamaattut pappiaqqamut naqitanngortinneqartarsimapput. Tamakku saniatigut nunani allani Kalallit Nunaat tassanilu pissutsit pillugit allaatigisat imaaginnavissimapput. Allaatigisat tamakku naqillugit aniatinneqartarput, katalogiseererneqartarlutik nalunaarsorneqartarlutillu atuagaateqarfiup base-anut ikineqarlutik atuisunut takusassiaralugit kisianni aamma taamaattoqarsinnaatillugu linkilerneqartarput (ingerlaqqiffilerneqartarput). Taamaaliornikkut atuisoq sumiikkaluaruniluunniit toqqaannartumik allaatigisaq iserfigisinnaalissavaa atuarlugulu. 2013-p naalernerani Groenlandica takoqqusaarummik atuagassiami Kalaaleq -mi tunniussisussaatitaaneq pillugu qupperneq ulikkaarlugu ilanngussaqarpoq. 16 Ukiumoortumik nalunaarut 2013
Ilulissani Atuakkanik Atorniartarfik Ilulissat Atuakkanik Atorniartarfik Ukioq 2013 ingerlalluarsimaqaaq, unamminartunik peqarluni. Pisarnitsitut allartissimavugut, atorniartut, utertitsisut, susassaqartitsineq, internitsertarfitsinnullu pulaartut. Suna tamarmi ingerlalluarpoq Juni tungaanut, tassami tusarpaput atuarfik matuneqarnialersoq, allamullu nuuttariaqalersugut. Taamaammat poortuisariaqarsimavugut Bibliotek pigisaai tamaasa containerimut poortorlugit. Juli ingerlanerani suna tamarmi poortorluni piareerpoq, inissatsinnillu nassaaratta, iluarsagassat iluarsarsimavagut. Nuuffipput 170 kvadrat miiterimit inikutsinniit mikineruvoq. Taamaammat aaliagersimavugut utaqqiisaasumik atorniartarfitta mikivallaarnera pissutigalugu atuartarfik, meeqqallu inaat pinngikkallartariaqarsimallugu. Taamaaliunngikkuttami atorniartarfiup pisatarpassui inissaqassanngimmata, tamannalumi iluatsippoq. August aallarnerfigalugu puujaalluta aallartissimavugut, atuakkat, depootimiittussallu siulliullugit puujarsimavagut. Tamakku siulliuttariaqarsimavagut, atuarfik ammarpat piareeqqaniassagatta. Tamakku piareermata IT-put ingerlaqqilerpoq, naammaginartumik. Ullorpaaluit atorlugit IT ingerlatinniarsarisimavarput, massakkumullu ukioq 2014 suli internitsimut aqquterput ajornartorsiutigaarput. Neriuppugut ulluni qaninnerni aaqqinneqarumaartoq. Atuarfipput illoqarfimmi agguataarneqarsimavoq 7-nik, taamaammat unamminarsimaqaaq. Atorniartarfipput matoqqasariaqarsimavoq Juni qeqqaniit Oktober aallaqqaataata tungaanut. Inuiaqatitta kusanartumik tigusimavaat atorniartarfittaarput, kisiannili aamma mikinera eqqaasarsimallugu. Atuagaatigut tamagajammik saqqumipput, amigaataallutik qallunaatut atuffarissarnerit, tegneseeriallu. IT-tarfipput 20 vanik PC-qarpoq atorluarneqaqaarlu. Ataatsimut isigalugu initaarput ajunngittutut isigaarput, kisiannili atuarfittaassatta piareernissaa qilanaareqalugu, atuakkanik atorniartarfittalik. Sulisut eqqarsaatigalugit ukioq 2013 naammaginartumik ingerlasimavugut, nuunnginnitta nalaani. August sommerfie kingorna aallartissimavugut ataatsimik assistenteqarluta paarlattaasumik. Aapparisarsimasaa tassanngaannartumik viceskoleinspektøørinngormat. Lektiuunit qulit unnukkorsiornerillu tigusassaralui paarlatsissaqanngimmata. Ukiumoortumik nalunaarut 2013 17
Ilulissani Atuakkanik Atorniartarfik Kisiannili aamma atuarfik IT-lerisumik nutaamik pissarsisimavoq Pædagogist Service centerimiittussamik, aammattaaq taanna suliunnaarpoq Septemberimi. IT-lerisorput aammattaaq atuakkanik atorniartarfimmi aamma sulisarsimagaluarpoq, taamaammat uagut kiserngoruttugut nukigut atorsimaqaagut. Aningaasanut missingersuusiaq, akuersissutit kiisalu atuakkanut pequtinullu atuinermut takussutissaq eqqaamaneqartussaq Beløb i 1000 kr. 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Diagrammiliamut oqaaseqaatit: Ersarilluinnarpoq sipaarniarneq suli ersarissuusoq. Kulturimut tunngasunik aaqqissuussisinnaanitsinnut, aserfallatsaaliinissamut nutaanillu atorniartarfimmi atorneqarsinnaasunik pisinissatsinnut periarfissavut suli killeqarput Ukiumut nalunaarusiaq suliarineqarpoq atuakkanik atorniartarfimmi pisortamit John Eisner-imit Dri/budget Dri/ bevilget Dri/ forbrug Lineær (Dri/ forbrug) 18 Ukiumoortumik nalunaarut 2013
Aasianni Atuakkanik Atorniartarfik Immikkoortortaqarfik Atukkat Pisiarineqartut Pigiunnaakkat Pigineqartut katillugit Meeqqat immikkoortortaqarfiat 2.359 056 072 2.375 Danskit immikkoortortaqarfiat 1.724 103 042 5.945 Kalaallit immikkoortortaqarfiat 4.638 490 544 7.196 Katillugit 8.721 649 658 15.516 2012-ut naleeqiullugu 624-nik annikinnerusunik atortoqarpoq, immikkulli eqqaaneqartariaqarpoq atuagassiat ataatsimut atortinneqartarmata immikkut nalunaarsorneqassanatik. Pisiarisat: ukiup siulianiit 239-nik annikinnerusunik pisivugut. Pigiunnaakkat: ukiup siulianit 236-nik pigiunnaakkagut ikinnerupput. Tamakkiisumik ukiup siulianiit atuakkat pigineqartut 279-nik annikinnerupput. Tappiitsunut isigiarsuttunullu naalaagassat sananeqassaarput, taamaattumillu nutaanik pissarsisinnaannginneq pissutigalugu ikiliartorlutik. 2013-mi atorniartut amerlassusaat. Meeqqat 236, inersimasut 1.730, tikeraat 105, immikkut sullitat 23-it, GU-mi ilinniartut 263 - katillugit 2.341. Sulisoqarneq Marts 2012-imiit allaffimmi ikiortimik sulisoqarpoq. Uanga atuagaatilerisut Nunatta Atuagaateqarfiani pikkorissarneranni peqataavunga. Akunnaami Kitsissuarsunnilu atuakkanik atorniartitsisoqarput, taamaammallu nunaqarfimmiunut atuakkanik atorniartitsisarput sap. akunneranut ataasiarlutik akunnerni marlunni ammasarlutik. Ikamiuni sulisussaaleqineq peqqutigalugu ammaneq ajorpoq. Avammut nitarsaanneq Ukioq 2013 anguniarparput avammut saqqumilaarnerunissaq. Tamanna assigiinngitsunik aaqqissuussinikkut ingerlapparput. Anguniagaavoq kiffartuussinerit assigiinngitsut suut periarfissiissutigisinnaanerigut saqqummersinniarlugit. Ukiuni tallimanngulersuni nuunuaqqat anaanatik ilagalugit atuakkanik atorniartarfiliartarput, amerlanerusullu peqataasalernerussammata nuunuaqqap pulaaqqaarnermini atuakkamik tunisittarpoq. Taamaalilluni angajoqqaat meeraq mikineraniit atuffattalerunikku isigisaasa tusaasaasalu imminnut atasuunerat ilikkassavaa, meerarlu peroriartornermini atuarnerup pingaarutaa ilikkassavaa. Uagut anaananngorlaat oqaluttuuttarpagut atuakkat sorliit qassinik ukiulinnut naleqquttuunersut. Ukioq 2013 atuakkanik meeraqarnermut tunngasunik amerlanernik atuagaateqalerpugut, taamaalilluni angajoqqaanngorlaat isumassarsiorfissaminnik amerlanerusunik periarfissaqarnerussammata. Aaq qissuussamut amerlanerit ilisimasaqarnerulerniassammata takkuttarniassammatalu filmiliortartoq suleqatigalugu anaanat nuunuaraatitik pulaarneranni aallakaatitassiorpugut. Taamaalilluta avammut tamanit takuneqarsinnaasumik paasissutissiilluta, tamatumalu kinguneranik amerlanerit periarfissaq atortalerpaat. Illoqarfitta ukiuni 250-nngortorsiorneranut atatillugu Tusaat TV Aasiaat suleqatigalugu radiokkut aallakaatitassanik Aasiaat oqaluttuassartaannik katerseriarluta aallakaatitassiorpugut. Aviisinit, atuagassianit atuakkaniillu tigulaariffeqarluta assigiinngitsunik qulequtalerlugit aallakaatitassiarivagut. Ukiumoortumik nalunaarut 2013
Aasianni Atuakkanik Atorniartarfik Qangali siunnersuutigisarsimasara tassalu nuna tamakkerlugu ulloqartalernissaq taallugu qangali atukkannik utertitsigit ulloq 21. september ingerlappara. Allagartarsualerlunga trillebør-ilerlunga illoqarfiup iluani piffinni aalajangersimasuni piffissami aalajangersimasumi naapinneqarsinnaallunga. Siunertaavoq atuakkat qangali utertinneqartussaasimagaluartut utertissinnaanissaat. Atuakkat arlaqanngitsut pissarsiaraakka, malunnarporli aaqqissuussineq eqiiallatitsisoq. Immikkuullarissumik 11. november Nunani avannarlerni taarsiarsaartalernerani atuffassinermut illoqarfitsinni aaqqissuussivigut. Ukioq manna qulequtarineqarpoq avannaani ukiuunera. Gammeqarfiup atuarfiani klassini minnerit akulliillu peqataapput, Ado Lyngemi atuartut, meeqqeriviillu Puisi/Meeqqaat Kullorlu peqataallutik. Meeqqat peqataasut tamarmik postkort-imik tunineqarput, plakatillu inikkaarlugit tunineqarlutik. Taarsiarsaartalernerani atuffassineq naneruutaannarmik qaammaqquteqarluni ingerlanneqartarpoq. www.facebook.com aqqutigalugu paasissutissanik allannguutinik assigisaannillu nittarsaassisarpugut innuttaasut amerlanerit saaffiginiarlugit. Assinik aaqqissuussatsinnit ikkussuisarpugut taamaalilluta takussutissiuinitsigut atuakkanik atorniartarfiup periarfissai qaammarsaassutigalugit. Paasissutissanik avammut nittarsaannerulernissatsinnik suliniutitta ilagaat atorniartartut mailikkut nutaarsiassanik paasissutissittaleratsigit. Atuakkat nutaat pigilikkagut, malittarissassat pisussallu assiinngitsut paasisitsiniutigisarpagut. Immikkut sullissinnerit assigiinngitsut. Meeqqeriviit ataasinngorneq tallimanngornerlu ullaap tungaa atuakkanik atorniartarfiliartitsinissamut periarfissaqarput. Tassani meeqqat atuffanneqartarput meeqqerivimmullu angerlaatassaminnik atorniartarlutik Meeraaqqeriviit paarlakaallutik marlunngornerni ullut 14-kkaarlugit atorniartarput meeqqeriviit assigalugit. Ado Lyngep atuarfiani atuartut atuakkanik atorniartarput, eqimattakkaarlutik takkuttarput taamaalilluni atuartut ataasiakkaat sullinneqarluarsinnaallutik. Matoqqanitta nalaani atorniarneq ingerlanneqartarpoq, atuartut tarnimikkut kinguarsimasuummata immikkullu sullittariaammata. Nunaqarfimmiut skolehjem-imi najugaqartut ullut 14-ikkaarlugit atorniartarput internet-eriarlutillu. Atuakkanik atorniartarfiliartarneq skolehjem-imi nakkutilliisut suleqatigilluinnarlugit aaqqissuussaavoq inuusuttuaqqat atuarumassussaat annertusarniarlugu illoqarfimmiunullu akulerusimanerulerniassammata. Najugaqatigiiffiit qaammammut ataasiarlutik allanut matoqqatillugu atorniarsinnaanermut periarfissaqarput. Avannaani ilinniarnertuunngorniarfiup ilinniartitsisui suleqatigalugit ilinniarnertuunngornairfimmi aallarterlaat paasissutissanik ujaalertarnermut atuagassarsiortarnermullu paasisinniaavigisarpagut. Kalaallisut taalliat oqaluttualiallu akakuleriikkalaurtut kiffartuussineq pitsanngorsarniarlugu immikkut inissippagut. Taamaalilluni immikkut taallialeriniartunut ajornannginnerutilerlugu. 20 Ukiumoortumik nalunaarut 2013
Aasianni Atuakkanik Atorniartarfik Studiesamlingen tassalu atuakkat nunatsinnut tunngasut anninnagit maani atuarneqarsinnaasut ukiut arlallit naqqup nakkariartornera peqqutigalugu karsinut ilioraannaqqanikuugaluartut iikkanut ilisivilersuinikkut saqqumisunngortinneqarput. Taamaalilluni allaaserinnittut arlaatigulluunniit nunatsinnut tunngasunik sukumiinerusumik sammisaqartut atuakkanik qanganisanik anninneqarsinnaanngitsunillu atuaqqissinnaanngorput. Kalaallit atuakkiortut atuagassiani aviisinilu ilisaritinneqartut paasissutissartai katersorpagut. Taamaalilluni pisariinnerusumik atorniartartunut kopeeriaannanngortillugit. Unnuk kulturisiorfimmik ataqatigiissaarisuunera ingerlappoq, illoqarfittalu nalliuttorsiornera aallarnerlugu Katersugaasiviup eqqaaniit Aasianni Atuakkanik Atorniartarfiup tungaanut ikumatitalisarluta ingerlaaqatigiippugut. Dantek Bibliomatik-imi servererput nutaanngilimmat nutaamik taarserparput. Pisinnaasai periarfissaalu amerlipput. Nunaqarfinni atuakkanik atorniartarfiit. Nunaqarfinnut tunngatillugu eqqaasinnaavara Kitsissuarsuit Akunnaallu atuakkanik atorniartarfii ammasarmata sapaatip akunneranut ataasiarlutik. Ikamiuni sulisussaaleqinera peqqutigalugu ammaneq ajorpoq. Nalliuttorsiornerup ukiuani piareersaasioqataavunga. Tassungalu atatillugu assinik unammisitsinermi assinik saqqummersitsinneq Aasianni Atuakkanik Atorniartarfiani ingerlanneqarpoq. Meeqqat atuarfiani atuartumik sungiusaammik sulisoqarpugut. Allaffimmi suliassat atuagaatilerisutullu suliassat ilinniarpai. Sungiusaammik sulisoqartarnerup pitsaaqutigivaa isummat allat pilersinneqartarmata. Ukiup ingerlanerani atuagaatigut tamaasa mississorpagut tamarmik inissaminniinnersut, taamaalilluta atuakkat tammarsimasut, atuakkat qanganitsertut inissaminniinngitsullu iluarsaanneqarlutik. Juullilersoq 8. klasset immikkuullarissumik Aasianni Atuakkanik Atorniartarfimmut pappilissamik orpiliorsimallutik tunissuteqarput. Oqaasertaqartippaallu atuaqatigiiullutik internet-ersinnaanermut periarfissaqartittaratsigit qujaniarlutik pajukkaatigut. Meeqqanut, Kulturimut Sunngiffimmullu Ingerlatsivimmiit 2013-imi pulaarneqarpugut. Henriette Christensen Aasianni Atuakkanik Atorniartarfik Aasiaat Folkebibliotek Postboks 64 3950 Aasiaat Telefon: 89 47 78 Telefax: 89 11 63 Mail: aasbib@greennet.gl www.aasbib.gl Ukiumoortumik nalunaarut 2013 21
Atuakkanik Atorniartarfik Sisimiut Sulisut Sulisuupput atuagaatilerisoq, ikiortit nalunaaquttap akunnermusiallit marluk. Atorniartitsineq Atuakkat 13.557 ukiup ingerlanerani atorniarneqarsimapput. Inuillu 15.846 isertorisimallutigit. Internetimillu 4.317 atuisimapput. Akuersissutit Atuakkat saniatigut inuit atorniarumanerusaat aallunnerulernikuuagut tassaasut dvd-videot playstationillu. Isigiarsuttunut atuarsinnaanngitsunullu naleqqussakkat atuakkat atuffassissutigineqartut CD/MP3- ngorlugit tusarnaagassiat kikkunnut tamanut atorniarneqarsinnaapput. Atortussanik pisiniartarneq Atuarfiit marluusut atuakkat inniminnigassaat nalunaarutigigaangatigit isumagisarpagut inniminnernissaat. Sammisaqartitsineq Unnuk kulturisiorfik nalliussineqarmat ulloq 26. januar 2013 Atuakkanik Atorniartarfik ammavoq nal. 17-21. Unnuk taanna atuagassiat ukiunik marlunnik pisoqaassusillit atuakkallu kasiikkat ajoquteqanngitsut tuniniarpagut. Makkuninngalu sassaallerluta tii, kaffi, juice, mamakujuit kaageeqqallu. Tassanilu inuit 252 isertorisimavagut. Nunarsuarmi Atuakkat Ulluat 23. apriili malunnartilaarniarlugu isertut piumasut kaffillerfigivagut. Qarasaasiaqarneq Atorniartitsinermi BiblioMatik systemi atorparput. Atuarfiit atuakkanik atorniartarfii serveritsinnut atapput lanlink aqqutigalugu. Kangerlussuup atuakkanik atorniartarfia internettikkoorlugu serveritsinnut aamma atavoq. Nunaqarfiit Siullermik Atuakkanik Atorniartarfik Itilleq, 2013-mi januaari februuaarilu ammariarluni pujoorfia ajormat matusimavaat atoqqusaajunnaarluni aatsaallu ukioq manna marsimi meeqqeriviuk ilaanut nuullugu ammasaleqqilluni. Sarfannguani aamma maajimili ammagami aatsaat ukioq manna ammasaleqqippoq pissutaagunarpoq atuarfiat aatsaat pisortartaarami. Septembarimi suleqatigalu Kangerlussuarmukarpugut atuakkanik atorniartarfia iluarsaakkiartorlugu nutaamik qarasaasiamik ikkussiartuutaa sulisorlu Bibliomatikkimik pikkorissariartuutaa, kisianni atuakkat kukkusumik ilioragaammata piffissaq tamaat atorparput iluarsaassinermut, allatut ajornartumik sulisoq maanga Sisimiunut Bibliomatikkimik pikkorissariartariaqarluni, tamannalu oktobarimi pivoq. 22 Ukiumoortumik nalunaarut 2013
Qaqortumi Atuakkanik Atorniartarfik Ukioq aallarnisarneqarpoq Unnuk Kulturisiorfimmik. Ukioq manna Gert O. Hansen seqersitakkanik assinillu saqqummersitsivoq. Karl Lynge appisimaartussaagaluarluni pisinnaajunnaarmat Gedion Schmidt appisimaarpoq. Oqaluugiartitsinerni ilaatigut kinguaasiutitigut atornerlugaasarneq qulequtaralugu oqaluugiartitsisimavugut. Anaananngorlaat atuakkanik atorniartarfimmi naappittaleraluarput, allamillu naappiffigisartagassaminik nassaaramik taamaateqqillutit. Qivitsilersaartitsisarneq soqutigineqarpallaaqqimmat illarnartulersaartitsisimavugut allaanerulaamik misiliiniarluta nuannarineqarluarporlu. Nuna tamakkerlugu atuakkanik utertitsisoqarnera aallaaavigalugu qaammammut ataasiarluta arfiningornikkut ammasalerpugut. Saviliornermut tunngasumik Gert O Hansen oqaluugiarsimavoq. Ukiut siuliinisuut kommune Kujalliup aningaasakilliornera malugisimavarput ukiup affariinaraa ileqqaaqqusaalluta. Atuagarsiniutigisartakkagut ikilisingaatsiarneqarsimapput. Eqalugaarsuit atuarfiata oqunnerata kinguneranik atorniartarfimmi atuakkat tamarmik iginneqarsimapput, inuit atuagassaqalaarniassammata sinneqartoorutitsinnik pajussimavarput. Innuttaasut Illuat atuakkanik atorniartarfittut atulerneqarsimavoq. Narsami atuarfiup innuttaasunullu atorniartitsisarneq nutaamik aqutsisutaarsimammata, ingerlatsilersup qinnuigisimavaanga ilitsersuusiartoqqullunga. Novembarimi Narsaq tikeraarsimavara assigiingitsunik ilitsersuukkiarterligit. Ukiumoortumik nalunaarut 2013
Nanortallip Atuakkanik Atorniartarfik 2013-mi atorniartarfik agguaqatigiissillugit ualikkut meeqqat 60-80 akornanni atorniartarfimmut sap. Ak. Isertarput (ataasinngorneq + sisamanngornerlu) Inersimasullu 40-60 tungaanut isertarlutik. Tassa ukiumut meeqqat katillugit 2.000-2.500 sinnerlugit isertarput inersimasullu 1.800 miss. Isertarlutik. Ukiukkut assut atorluarneqartarpoq, april-maj ikiliartulersarlutik qaammariartornera ilutianik. Computerit assut atorneqarluartarput, katillugillu 18 atorneqarsinnaallutik (bærbar). Inersimasunut unnukkut kaffi tii-lu sassaalliutaasarput, taavalu ualikkut meeqqanut imermik piareersimasoqartarluni. Marloriarluta unnussiuaartitsivugut, nerisassat Nanortallillu eqqaanilu piniagassat aamma qanganisalikkersaarneq oqaluttuassartai sammineqarlutik. Novemberimi februarimilu. Aamma unnussiuaartitsineqarpoq nallikattarnermik unammiuaartinneqarlutik. Ajugaasunullu akissarsiaqartitsineqarluni. Inersimasut aamma sapaatip akunnerani nutaarsiassat AG + Sermitsiaq saqqummersartoq atorluartarpaat. Qaammaarsaanermullu saquummersartut assigiinngitsut aviisit aamma tikisinneqartarput. Nanortalik Bibliotek leder Bjørn E Jokumsen 24 Ukiumoortumik nalunaarut 2013