Kasetsart Veterinarians vol. 17 No «µ«æ å ªï Ë Ò Ë Û Úııapple

Transkript

1 Ksetsrt Veterinrins vol. 17 No «µ«æ å ªï Ë Ò Ë Û Úııpple º Õß «π ËÕß «âõπµàõ π º µ µõ πõß ß «π àæ Èπ Õß æ π ÿå à π ÈÕ Effects of Het Stress on Growth Performnce nd Physiologicl Response in Thi Indigenous Chickens (Chee) nd Broilers ÿ «ß Õπ 1 πµå «ß π 2 ÿ µ «π 2 «æ Õß«π 3 Chiyoot Dungduen 1, Monchi Dungjind 2, Suporn Ktwtin 2, Worpol Aengwnich 3 Abstrct This experiment ws conducted to determine the effect of het conditioning on growth performnce, respirtory rte, rectl temperture, heterophil:lymphocyte rtio, mortlity rte nd ph of brest met (phb) in Thi indigenous chickens (Chee) nd commercil broilers. Thi indigenous chickens nd broilers were rered in temperture controlled environment (26 ± 2 C) with nd without het conditioning (38 ± 2 C, 5 hours per dy) for 21 dys. Growth performnce, respirtory rte, rectl temperture, mortlity rte nd heterophil:lymphocyte rtio were investigted on dys 1, 7, 14 nd 21, nd phb ws mesured on dy 21 of the experiment. Results reveled the following informtion: in both conditions; growth performnce, respirtory rte, rectl temperture, mortlity rte nd heterophil:lymphocyte rtio of Thi indigenous chickens were significntly lower thn those of broilers (p<0.05). For the groups 1 π» ª 2 Õ åª «µ µ å µ» µ å À «Õπ àπ, Msterûs degree Student nd Lecturer, Deprtment of Animl Science, Fculty of Agriculture, Khon Ken University, Khon Ken Thilnd. 3 Õ åª ß µ Èß µ«æ å» µ å µ µ å À «À, Lecturer, Fculty of Veterinry Medicine nd Animl Sciences, Mhsrkhm University, Mh Srkhm Thilnd.

2 «µ«æ å ªï Ë Ò Ë Û Úııpple 123 exposed to het conditioning, t 38 ± 2 C, respirtory rte nd rectl temperture of both breeds were significntly higher thn the groups (p<0.05), On the other hnd, phb of chickens exposed to het conditioning ws significntly lower thn tht of the unexposed groups (p<0.05). heterophil:lymphocyte rtio of broiler ws higher thn Thi indigenous chickens (p<0.05). Mortlity rte of broilers nd Thi indigenous chickens were 46 % nd 2 %, respectively. There results suggested tht Thi indigenous chickens (Chee) were more tolernt to high het thn broilers. Key Words: het stress, growth performnce, physiologicl response, Thi indigenous chickens (Chee), broiler àõ Õßπ È Èπ æ ËÕ ª º Õß «π ËÕß «âõπµàõª æ µ µ Õ µ À Õÿ À Ÿ à ß Õ µ à«π âõ Õß Á Õ «π heterophil:lymphocyte (H:L rtio) Õ µ µ ph Õß â π ÈÕÀπâ Õ π àæ Èπ Õß æ π ÿå à π ÈÕ æ π ÿå ß â È ß à πõÿ À Ÿ µ µà ß π 2 Õ Õÿ À Ÿ «ÿ (26 ± 2 C) Ë à «âõπ (38 ± 2 C 5.µàÕ«π) ªìπ «21 «π «à ß µ π«π Ë 1, 7, Õß Õß ËÕ Èπ ÿ Õß à à æ ËÕ«pH Õß â π ÈÕÀπâ Õ º» ßµàÕ ªπ È àæ Èπ Õß æ π ÿå ËÕÿ À Ÿ 26 ± 2 C 38 ± 2 C ª æ µ µ Õ µ À Õÿ À Ÿ à ß Õ µ à«π À«à ß âõ Õß Á Õ «π heterophil:lymphocyte µë «à à π ÈÕ (p<0.05) ËÕÿ À Ÿ 38 ± 2 C àæ Èπ Õß æ π ÿå à π ÈÕ Õ µ À Õÿ À Ÿ à ß Ÿß «à Õÿ À Ÿ 26 ± 2 C (p<0.05) à«π à ph Õß â π ÈÕÀπâ Õ ËÕÿ À Ÿ 38 ± 2 C µë «à à ËÕÿ À Ÿ 26 ± 2 C (p<0.05) Õ µ à«π À«à ß âõ Õß Á Õ «π heterophil: lymphocyte Õß à π ÈÕ Ÿß «à àæ Èπ Õß æ π ÿå (p<0.05) àæ Èπ Õß æ π ÿå à π ÈÕ Õ µ µ âõ 2 46 µ º» π È ß Àâ ÀÁπ«à à æ Èπ Õßæ π ÿå «π âõπ â «à à π ÈÕ : «π ËÕß «âõπ, ª æ µ µ, µõ πõß ß «, àæ Èπ Õß æ π ÿå, à π ÈÕ π à ªìπ µ«åªï Ë «ß» â πª»ÿ µ«å Õßª» πõ πª» â«π ÈÕ à ß ªìπ π â àß ÕÕ Ë Õßª» æ à π ÈÕæ «à πªï æ.» àßõõ π ÈÕ à º µ ±å Ÿ à ««à 31,000 â π π «à ªìπ π â ª»ÿ µ«å Ë Ÿ à àßõõ ªìπÕ π 1 Õßª» ( ª»ÿ µ«å, 2549) à«π àæ Èπ

3 124 Õßπ Èπ à«π À à πª» æ «à ª» º µ àæ Èπ Õß æ ËÕ âªï ª â πµ «Ÿ à ª 5,000-7,000 â π âõ 90 º µ µ π π æ ËÕ ªìπÕ À â ( «Ï, 2540) π µ µ «πõõ ß Àπ Õ Õßª» àæ Èπ Õß æ π ÿåàπ Ëß Ë π «ª Õ Èßµ «àπ «à π ÈÕ Ëß ß à «ªìπ àπ Õß à æ π ÿåπ È àæ Èπ Õß π π È ËÕ Ë«ª«à àæ Èπ Õß æ π ÿå ªí ÿ π à æ π ÿåπ È ª ª ÿßæ π ÿå Ë»Ÿπ å«ÿßæ π ÿå µ«å à æ Õ Õ Õß ßÀ«Õπ àπ Ÿª Ë 1 ªí À Õß È ß à πª» Õ Õÿ À Ÿ Õß Ëß «âõ Ë Ÿß «à Õÿ À Ÿ Ë à Õ Ÿà â µ ª µ àßº Àâ à «π ËÕß «âõπ (het stress) æ π à«ßƒ Ÿ âõπ Ëß Õÿ À Ÿ «µ«æ å ªï Ë Ò Ë Û Úııpple Ÿß ÿ ª 40 C ( Õÿµÿπ «, 2546) Ëß Õÿ À Ÿ ß à «ÀâÕÿµ À È ß à ª ªí À «π ËÕß «âõπ (Bonnet et l., 1997)» Õß Õ π«(2539) æ «à àæ Èπ Õß Ë È ß π à«ß ƒ Ÿ âõπ ª æ º µµë «à ƒ ŸÀπ «ƒ ŸΩπ ËÕÕ ÿ 8 ª Àå Èπ ª π ËÕß Õÿ À Ÿ ÕßÕ» Ë Ÿß º Àâ º À µ À ª àπ ª Ÿª º µ â π ÈÕÀπâ Õ ß (Deeb nd Chner, 2001; Mshly et l., 2004 nd Temim et l., 2000) Õ µ µ æ Ë Èπ (Mhmoud et l., 2004) Ÿ ÿâ π Õß à ß ß (Mshly et l., 2004) àßº Àâ Ÿ à ß» Õß à ß â«(berg et l., 2000) ËÕ àõ Ÿà π «π ËÕß «âõπ À ËßŒÕ å π Ÿ Õ åµ Õ å µàõ À «µ àßº Àâ Õ µ à«π À«à ß âõ Õß Á Õ «π. à π ÈÕ æ»ºÿâ. àæ Èπ Õß æ π ÿå æ»ºÿâ Ÿª Ë 1 Õß à π ÈÕ àæ Èπ Õß æ π ÿå

4 Œ Õ øî µàõ ø µå (heterophil:lymphocyte rtio, H:L rtio) Õß à æ Ë Èπ («æ ÿ πµå, 2545) Õ à «â«à «π ËÕß «âõπ Àâ âõ Õß Á Õ «π ø µå ß à«π âõ Õß Á Õ «π Œ Õ øî æ Ë Èπ (Borges et l., 2004) πõ π È «π ËÕß «âõπ Àâ ª Ë π ª ß â ß «À Àâ ß â ß π å (cytoskeleton components) (Sonn et l., 2002) Àâ ª Ë π ª ß Ÿª à ß Õß å (cell morphology) (Kmping. 1993) º µàõ ÿ µ Õ Àâ ºà π â ÕÕ Õß ËÕÀÿâ å (membrne permebility) àßº Àâ «â âπ Õß Œ π π å æ Ë Èπ (Sonn et l., 2002) Àâ ph Õß åµë ß (Welch, 1992) Ë«ªÕÿ À Ÿ à ß µ ª µ Õß à π Ëß «âõ Ë àõ Ÿà â Õ C (Donkoh, 1989; Reddy, 2000) ËÕÕÿ À Ÿ Ëß «âõ æ Ë Ÿß Èπ àßº ÀâÕÿ À Ÿ Õß à ß Õß à Ÿß Èπ (Aengwnich nd Chinrsri, 2002 nd Altn et l., 2000) à«πõÿ À Ÿ Ëß «âõ Ë À π È ß à π ÈÕÕ Ÿà À«à ß C (Ewing et l., 1999) Õÿ À Ÿ Ëß «âõ Ë 32 C Õ«à ªìπ Õÿ À Ÿ Ë µâπ Ë Àâ «π ËÕß «âõπ π à (Dghir, 1995) ßπ Èπ ÿ ÿàßà Õß» π È æ ËÕ» º Õß «π ËÕß «âõπµàõ ª æ µ µ Õ µ À Õÿ À Ÿ à ß Õ µ à«π À«à ß âõ Õß Á Õ «π Œ Õ øî µàõ ø µå Õ µ µ ph Õß â π ÈÕÀπâ Õ π àæ Èπ Õßæ π ÿå à π ÈÕ æ π ÿå ß â «µ«æ å ªï Ë Ò Ë Û Úııpple 125 âõ Ÿ Ë â ªìπæ Èπ π À π ª â ªí À «π ËÕß «âõπ π Õÿµ À º µ à Õß µàõ ª Õÿª å µ«å Õß π àæ Èπ Õß æ π ÿå æ»»ÿπ å«ÿßæ π ÿå µ«å à æ Õ Õ Õß ßÀ«Õπ àπ π«π 100 µ «à π ÈÕ æ π ÿ å ß â æ» Õ π π«π 100 µ «à Èß 2 æ π ÿå âºà π â «π πè Àπ â ß πª 1 È ß ËÀâÕßªØ µ È ß µ«åªï ß µ Èß µ«æ å» µ å µ µ å À «À µ Õ À à«πª Õ ß Õß Ÿµ Õ À Ë â È ß à Èß 2 æ π ÿå π À«à ß Õß ß ß πµ ß Ë 1 ºπ Õß «ß ºπ Õß split plot design Ë min plot ªìπÕÿ À Ÿ 2 â à 38 ± 2 C 26 ± 2 C sup plot ªìπ æ π ÿå «Àå âõ Ÿ â generl liner model «Àå «µ µà ß Õß à Ë â «lest significnt difference (LSD) â ª SAS for Windows Version 6.12 (SAS, 1998) «ÿ Õÿ À Ÿ ß Õπ Ë â À Õß ª

5 126 «µ«æ å ªï Ë Ò Ë Û Úııpple µ ß Ë 1 ßÕß åª Õ ß Õß Ÿµ Õ À à«πª Õ ( âõ ) ª Õß åª Õ ß π Ÿµ Õ À ª µ π æ ßß π âª πå â ( Õ Ë/ ) 3, øõ øõ âª πå â 0.70 π 7.60 ËÕ 3.35 π (lysine) 1.18 Õπ π (methionine) 0.89 Ë : «Àå ÿ à ßÕ À µ«å Õÿ À Ÿ À Õß ßπ È ÀâÕßª Õÿ À Ÿ Ë 26 ± 2 C ª Õÿ À Ÿ â«ëõßª Õ» 1 ËÕß æ Ÿ Õ» 2 µ ««ÿ Õÿ À Ÿ π à«ß 26 ± 2 C Àâ ß «à ß â«à Õ ø π«π 60 W 12 À Õ à«π ÀâÕß Ëª Õÿ À Ÿ Àâ àõ Ÿà π «âõπ ª Õÿ À Ÿ π ß Õπ ªìπ«ß Õ (cyclic) π Õÿ À Ÿ µ È ß à Ë Õÿ À Ÿ 26 ± 2 C Àâ à º Õÿ À Ÿ 38 ± 2 C «π 5. µ µ Èß ËÕßª Õ» 1 ËÕß µ æ Ÿ Õ» 2 µ «ËßµàÕ â digitl thermostte timer rely æ Ë Õÿ À Ÿ Àâ ß «à ß â«µ À Õ ø 200 W 20 À Õ µ Œ µõ å Õ å µõ å Èß 2 ß Õπ æ ËÕ«Õÿ À Ÿ «Èπ æ å «Õß π à Èß 2 æ π ÿå È ß π ß Õπ Õß Ë Àâ àõ Ÿà π ßµ æ Èπ Ÿß Àâ à Õ Ÿà π ß Õπ π π æ È ß àõπ Õß 10 «π ÀâÕ À πè µá Ë (d libitum) π Èπ à È ß πàâõß Ë Õÿ À Ÿ 26 ± 2 C µ Õ Õß à Ë È ß π Ëß «âõ Ë Õÿ À Ÿ 38 ± 2 C «π 5. µ Èß µà « π. µ Õ Õß ËßπÈ Àπ µ «Ëßª Õ À Ë à π â «Õÿ À Ÿ à ß â digitl clinicl thermometer Õ â ß «Àπ (cloc) «Õ µ À â«counter Á µ «Õ à ß Õ âπ Õ µâªï (wing vein) ªìπ µ «À ß â «âõπ ª â«2. π«π Ë 1, 7, Õß Õß π Õ Ë â à ß πà Õ Á µ «Õ à ß Õ Ë ªÑÕß π Áßµ «Õß Õ (EDTA) º Õ Àâ â π ªÑÕß π Áßµ «Õß Õ Á µ «Õ à ß Õ π µ πè Áß Ë Õÿ À Ÿ 4 C π ªµ «à ß µ ßÀâÕßªØ µ π «à π 24. (Ritchie et l., 1994)

6 π«à 1. Õ µ µ µµàõ«π ( µàõ«π) = ª Õ À Ë π πè Àπ µ «Ë æ Ë 2. Õ µ π ÈÕ = ª Õ À Ë π πè Àπ µ «Ë æ Ë 3. Õ µ µ (%) = π«πµ «Ëµ π«πµ «ÈßÀ 100 µ «π π Õß Á Õ å Õ π å Èß «â Àâ Àâß Ë Õÿ À Ÿ ÀâÕß â«âõ â«âõ π wright giems π Èππ π Õß Á Õ µàõ 100 å (Altn et l., 2005 nd Shini, 2003) â«π à âõ Õß Á Õ «π Œ Õ øî ø µå Ë â π«à à Õ µ à«π À«à ß âõ Õß Á Õ «π Œ Õ øî µàõ ø µå (Aengwnich, 2004) Õß à Èß 2 æ π ÿå π«π Ë 1, 7, Õß Õß µ π«π Ë 21 «π Õß Õß Õ Õ À à ªìπ «6. ÿà µ «Õ à ß à ß Õπ 60 µ «( àæ Èπ Õß æ π ÿå 30 µ «à π ÈÕ 30 µ «) ËßπÈ Àπ «µ â«àâµ «Õ Õ Õ Õ ÕÕ ÀâÀ π Èπ ÿà à ß π πè âõπõÿ À Ÿ 65 C Èπ â«õπ πõõ ªî ºà àõß âõß Õ ËÕß πõõ µ âß à ß πõà ßπÈ º πè Áß π à«π 1:1 π «µ«æ å ªï Ë Ò Ë Û Úııpple 127 Õÿ À Ÿ ß Ë 8 C (π πª 2.) â ª À ß π ÈÕÕ â π â 2 µ Àπàß â π «1 µ Àπàß π Èπ â ph electrode ß π ÈÕÕ µ Õ Ë ß «â æ ËÕ«pH â«ëõß ph meter (, 2543) º «å º ÕßÕÿ À Ÿ «Èπ æ å π ß Õπ æ «à ß Õπ 38 ± 2 C à â «π ËÕß «âõπµ Èß µà «10.00 π π. ß Õπ 26 ± 2 C à â «ª µ ß Ÿª Ë 2. à ß â «Èπ æ å â ß π Èß 2 ß Õπ Ÿª Ë 2. º Õß «π ËÕß «âõπµàõ π µ µ Õ µ µ» π µ µ Õ µ µ Õß àæ Èπ Õß æ π ÿå à π ÈÕ Ë È ß π Ëß «âõ ËÕÿ À Ÿ 38 ± 2 C 26 ± 2 C æ «à àæ Èπ Õß æ π ÿ å π µ µµë «à à π ÈÕ (p<0.05) Ëß ß Àâ ÀÁπ «à π º µ Õß àæ Èπ Õß æ π ÿå µë «à à π ÈÕ À à π ÈÕ Ë È ß π Ëß «âõ Ë Õÿ À Ÿ 38 ± 2 C Õ µ µ µµàõ «π ª Õ À Ë πµàõµ «µàõ«π µë «à à ËÕÿ À Ÿ 26 ± 2 C (p<0.05) µà à º µàõ Õ µ π ÈÕ À àæ Èπ Õß æ π ÿå Ë È ß π Ëß «âõ Ë Õÿ À Ÿ 38 ± 2 C ª Õ À Ë πµàõµ «µàõ«πµë «à à ËÕÿ À Ÿ 26 ± 2 C (p<0.05) µà à º µàõõ µ µ µµàõ«π Õ µ π ÈÕ º» Ë â Õ âõß» Õß Meht nd Singri

7 128 «µ«æ å ªï Ë Ò Ë Û Úııpple อ ณหภ ม โรงเร อน ( C) เวลา ความช นส มพ ทธ (%) เวลา โรงเร อน (26 ± 2 C) โรงเร อน (38 ± 2 C) โรงเร อน (26 ± 2 C) โรงเร อน (38 ± 2 C) ก. อ ณหภ ม ภายในโรงเร อน ข.ความช นส มพ ทธ ภายในโรงเร อน Ÿª Ë 2 º ÕßÕÿ À Ÿ «Èπ æ å π ß Õπµ Õ «Õß (1999), Yuming et l. (1999), Oliveir et l. (2000), Deed nd Chner (2001) Xin et l. (2002) Ëß æ «à ËÕ àõ Ÿà π «π ËÕß «âõπª π â Õß à ß Ë Altn et l. (2000b), Oliveir et l. (2000), Temin et l. (2000) Deeb nd Chner (2001) æ «à ËÕ àõ Ÿà π «π ËÕß «âõππè Àπ Ë Ë æ Ë ÈπµàÕ«π Õß à ß àßº Àâ ª æ º µ Õß à ß πõ π È Õ µ µ Õß à ËÕÿ À Ÿ 38 ± 2 C æ Ë Èπ æ à π ÈÕ Õ µ µ Ÿß ß âõ 46 π ËÕß à πµàõ «π ËÕß «âõπ â µà π à æ Èπ Õß Õ µ µ µë æ ß âõ 2 (µ ß Ë 2) âõ Ÿ ß à «È Àâ ÀÁπ«à Õÿ À Ÿ Ëß «âõ Ÿß º µàõ π º µ Õß Èß àæ Èπ Õßæ π ÿå à π ÈÕ º» π È ß Àâ ÀÁπ«à à π ÈÕ â º «Ëß «âõ Ë Õÿ À Ÿ Ÿß «à àæ Èπ Õßæ π ÿå µà π º µ Õß à π ÈÕ Ÿß µ ß Ë 2 º Õß «π ËÕß «âõπµàõ π µ µ Õ µ µ à π ÈÕ àæ Èπ Õß SEM 26 ± 2 C 38 ± 2 C 26 ± 2 C 38 ± 2 C πè Àπ «π Ë 1 Õß Õß ( ) πè Àπ «π Ë 21 Õß Õß ( ) 1, , , , Õ µ µ µµàõ«π ( µàõ«π) b c c 1.70 Õ µ π ÈÕ b 3.99 b 0.23 ª Õ À Ë πµàõµ «µàõ«π ( µàõ«π) b c d 2.12 Õ µ µ (%) ,b µ «Õ µ µà ß π π π«πõπ «π ß «µ µà ß π ß µ (p<0.05)

8 «à àæ Èπ Õßæ π ÿå º Õß «π ËÕß «âõπµàõ ª Ë π ª ßÕÿ À Ÿ à ß Õ µ À ËÕπ àæ Èπ Õß æ π ÿå à π ÈÕ È ß π Ëß «âõ Ë Õÿ À Ÿ µ µà ß π 2 Õ 38 ± 2 C 26 ± 2 C æ «à «π ª µ «Õß à µà æ π ÿå «Ë µ µà ß π æ ËÕ àæ Èπ Õß æ π ÿå Õ Ÿà π «π ËÕß «âõπ Õÿ À Ÿ à ß µë «à à π ÈÕ (p<0.05) π«π Ë 1, 7, Õß Õß ËÕÕÿ À Ÿ Ëß «âõ æ Ë Èπ ÀâÕ µ À Õÿ À Ÿ à ß Õß à Èß 2 æ π ÿ å æ Ë Ÿß Èπµ ª â«(p<0.05) (µ ß Ë 3) Õ âõß» Õß «µ«æ å ªï Ë Ò Ë Û Úııpple 129 Zhou et l. (1999) æ «à Ëß «âõ Ë Õÿ À Ÿ Ÿß Àâ à π ÈÕ Õ µ À Õÿ À Ÿ à ß æ Ë Ÿß Èπ Ë àæ Èπ Õß æ π ÿå Õÿ À Ÿ à ß Õ µ À µë «à à π ÈÕ ËÕ È ß π Ëß «âõ Ë Õÿ À Ÿ 38 ± 2 C ß Àâ ÀÁπ«à àæ Èπ Õß æ π ÿå «π πµàõõÿ À Ÿ Ëß «âõ Ÿß â «à à π ÈÕ º Õß «π ËÕß «âõπµàõ Õ µ à«π À«à ß âõ Õß Á Õ «π Œ Õ øî µàõ ø µå ËÕ È ß àæ Èπ Õß æ π ÿå à π ÈÕ Ë Õÿ À Ÿ 38 ± 2 C ª àõ ÿà Àπ Ëß ËÕÿ À Ÿ 26 ± 2 C ªìπ «21 «π æ ËÕ» º ÕßÕÿ À Ÿ Ë µ µà ß πµàõ µ ß Ë 3 º Õß «π ËÕß «âõπµàõ ª Ë π ª ßÕÿ À Ÿ à ß Õ µ À «π Ë à π ÈÕ àæ Èπ Õß SEM 26 ± 2 C 38 ± 2 C 26 ± 2 C 38 ± 2 C Õ µ À ( ÈßµàÕπ ) b b b c d b b b c 1.50 Õÿ À Ÿ à ß ( C) b c b c d b c b c ,b µ «Õ µ µà ß π π π«πõπ «π ß «µ µà ß π ß µ (p<0.05)

9 Ë 130 «π ËÕß «âõπ â««à Õ µ à«π À«à ß âõ Õß Á Õ «π Œ Õ øî µàõ ø µå º» æ «à à æ Èπ Õß æ π ÿå ËÕÿ À Ÿ 38 ± 2 C 26 ± 2 C à Õ µ à«π À«à ß âõ Õß Á Õ «π Œ Õ øî µàõ ø µåµë «à à π ÈÕ (p<0.05) À à π ÈÕæ «à ËÕ È ß ËÕÿ À Ÿ 38 ± 2 C ª à π ÈÕÕ ÿà Àπ Ëß ËÕÿ À Ÿ 26 ± 2 C æ «à à Õ µ à«π À«à ß âõ Õß Á Õ «π Œ Õ øî µàõ ø µå Õß à ÿà Ë È ß ËÕÿ À ÿ 38 ± 2 C Ÿß «à ÿà Ë È ß ËÕÿ À Ÿ 26 ± 2 C (p<0.05) π«π Ë 7, Õß Õß µà àæ Èπ Õß æ π ÿå Ë È ß π Ëß «âõ Ë Õÿ À Ÿ 38 ± 2 C 26 ± 2 C à Õ µ à«π À«à ß âõ Õß Á Õ «π Œ Õ øî µàõ ø µå à µ µà ß π (p>0.05) ( Ÿª Ë 3) Õ âõß» Õß Altn et l. (2000) Ë» º Õß «π ËÕß «âõπ π æ π (cute H:L Rtio b b «µ«æ å ªï Ë Ò Ë Û Úııpple c b het stress) È ß à π ÈÕ ËÕÿ À Ÿ 39 ± 2 C â««à Õ µ à«π À«à ß âõ Õß Á Õ «π Œ Õ øî µàõ ø µå æ «à à ß à «Õß à π ÈÕ æ Ë Èπ 0.25 ªìπ 0.43 πõ π È Aengwnich (2003)» º Õß «π ËÕß «âõπ ªìπ «π π (chronic het stress) µàõ ª Ë π ª ß à Õ µ à«π À«à ß âõ Õß Á Õ «π Œ Õ øî µàõ ø µå È ß à π ÈÕ Ë Õÿ À Ÿ 32 ± 2 C º» æ «à à Õ µ à«π À«à ß âõ Õß Á Õ «π Œ Õ øî µàõ ø µå Õß à æ Ë Èπ π«π 7 ( 0.44 ªìπ 0.91), 14 ( 0.35 ªìπ 0.76) 21 ( 0.30 ªìπ 0.74) Õß Õß Aengwnich nd Chinrsri (2002)» º Õß «π ËÕß «âõπ ªìπ «π πµàõ ª Ë π ª ß à Õ µ à«π À«à ß âõ Õß Á Õ «π Œ Õ øî µàõ ø µå Õß à à æ»ºÿâ ËÕÿ À Ÿ 36 ± 1 C æ ว นท ของการทดลอง ไก เน อ (26 ± 2ºC ) ไก เน อ (38 ± 2ºC ) ไก พ นเม องไทย (26 ± 2ºC ) ไก พ นเม องไทย (38 ± 2ºC ),b,c ต วอ กษรแตกต างก นในว นเด ยวก นแสดงความแตกต างก นทางสถ ต (p<0.05) Ÿª Ë 3 º ÕßÕÿ À Ÿ µàõ ª Ë π ª ß à Õ µ à«π À«à ß âõ Õß Á Õ «π Œ Õ øî µàõ ø µå π àæ Èπ Õß æ π ÿå à π ÈÕ c b c b

10 «µ«æ å ªï Ë Ò Ë Û Úııpple 131 µ ß Ë 4 º Õß «π ËÕß «âõπµàõ ph â π ÈÕÀπâ Õ à π ÈÕ àæ Èπ Õß 26 ± 2 C 38 ± 2 C 26 ± 2 C 38 ± 2 C SEM à ph â π ÈÕÀπâ Õ bc 5.72 b 5.65 c 0.02,b µ «Õ µ µà ß π π π«πõπ «π ß «µ µà ß π ß µ (p<0.05) «à ËÕ àõ Ÿà π «π ËÕß «âõπ ªìπ «π π º Àâ à Õ µ à«π À«à ß âõ Õß Á Õ «π Œ Õ øî µàõ ø µå æ Ë Èπ π«π Ë 7 ( 0.43 ªìπ 0.68) Õß Õß» à Õ µ à«π À«à ß âõ Õß Á Õ «π Œ Õ øî µàõ ø µå Õß àæ Èπ Õß æ π ÿå à π ÈÕ π Èßπ È ß Àâ ÀÁπ«à àæ Èπ æ π ÿå «π πµàõ Ëß «âõ Ë Õÿ À Ÿ Ÿß â «à à π ÈÕ º Õß «π ËÕß «âõπµàõ ph â π ÈÕÀπâ Õ ËÕ àæ Èπ Õßæ π ÿ å à π ÈÕÕ Ÿà π «π ËÕß «âõπ ªìπ «π π º Àâ «À µàõ å π ÈÕ ËÕ Ÿß Èπ àßº Àâ ph Õß â π ÈÕÀπâ Õ ßÀ Õ â π ÈÕÕ Ÿà π «ªìπ æ Ë Ÿß Èπ (p<0.05) (µ ß Ë 4) µ ª» π» Èßπ È â ÿπõÿ Àπÿπ π ß π Õß ÿπ π πÿπ «µâ ß ÿπ«à ± µ «. µ å π ºŸâ «Õ Õ ÿ «â Õ π È Õ Õ ÿ ß µ Èß µ«æ å» µ å µ µ å À «À «µ µ å µ» µ å À «Õπ àπ âõ π«««π â π ß Õπ ËÕß Õ Õÿª å Ë à«àâ» π Èßπ È Á ÿ à«ß â«õ Õâ ßÕ ß ª»ÿ µ«å âõ Ÿ µ ª»ÿ µ«å. Õÿµÿπ « «Ÿâ â πõÿµÿπ «Ÿ Õ» Õßª». go.th/knowledge/know_wether01.html. ª À µ È ß µ«åªï. ßæ æå À µ ÕÕø µ. ÿß æ œ. «æ Õß«π ÿ πµå å ««π ËÕß «âõπ π à. ß π π å µ å π. 24: «Ï ÿµ æ Ë ª Ÿª º µ àæ Èπ Õß. åπ à µ. 45(8) : µÿ π π ÈÕ µ«å. ß æ æå π æ æå, ß À à. 205 π. Õ π«è «ÿ æ π å π Ï æ πå» æ π å º æ π ÿå

11 132 Õ æ π ÿå à π ÈÕæ Èπ Õß π ÿß æ π ÿå µ«å À II. Ÿª º µ Õß àæ Èπ Õß Ë È ß π π ÿßæ π ÿå µ«å. «µ. 12: Aengwnich, W Effect of Het Stress nd Ascorbic Acid on Physiologicl Chnges in Broilers. PhD thesis. Khon Ken. 69P. Aengwnich, W., Effects of chronic het stress on red blood cell disorders in broiler chickens. Mhsrkhm Univ. J. 21: Aengwnich, W., nd O. Chinrsri Effect of het stress on body temperture nd hemtologicl prmeters in mle lyer. Thi J. Physiol. Sci. 15: Altn, Z., P. Settr, Y. Never, nd M. Abuk Heritbilities of tonic immobility nd leucocytic response in sire nd dm lyer lines. Turk J. Vet. Anim. Sci. 24:3-8. Altn ö., A. Altn, M. «buk, nd H. Byrktr Effects of het stress on some blood prmeters in broilers. Turk J. Vet. Anim. Sci. 24: Altn, ö., A., Altn, I., Oguz, A., Pbuccuoglu nd S., Konylioglu. 2000b. Effect of het stress on growth, some blood vribles nd lipid oxidtion in broilers exposed to high temperture t erly ge. British Poult. Sci. 41: Berg, C., W. Bessei, J. Fure, P. Jensen, F. Porin, A. S. G. Closs, J. Svory, nd C. Whitehed The welfre of chickens kept for met production (broilers). Scientific committee on niml helth nd niml welfre. Europen Commission. «µ«æ å ªï Ë Ò Ë Û Úııpple Bonnet, S., P.A. Gerert, M. Lessire, B. Crre, nd S. Guillumin Effect of high mbient temperture on feed digestibility in broilers. Poult. Sci. 76: Borges, S. A., A. V. Fischer d Silv, A. Mjork, D. M. Hooge, nd K. R. Cummings Physiologicl responses of broiler chickens to het stress nd dietry electrolyte blnce (sodium plus potssium minus chloride, milliequivlents per kilogrm). Poult. Sci. 83: Chmbers, P. G., G. Temple, H. Gunter, nd S. Thinnrt Guidelines for humne hndling, trnsport nd slughter of livestock. Food nd Agriculture Orgniztion of the United Ntions Regionl Office for Asi nd the Pcific. Itly. Dghir, N.J Poultry production in hot climtes. Cmbridge University Press, Cmbridge. Deeb, N. nd A. Chner Genotype-byenvironment interction with broiler genotypes differing in growth rte. 1. The effects of high mbient temperture nd Nked-Neck genotype on lines differing in genetic bckground. Poult. Sci. 80: Donkoh, A Ambient temperture: ) ffecting performnce nd physiologicl response of broiler chickens. Int. J. Biometeorol. 33: Ewing S. A., D. C. Ly, nd E. V. Borell Frm niml well-being : stress physiology, niml behvior nd environmentl design. Kmping, H.H Thermotolernce in mmmlin cells. J. Cell Sci. 104:11-17.

12 Mhmoud, K.Z., F.W. Edens, E.J. Eisen, nd G.B. Hvenstein Ascorbic cid decreses het shock protein 70 nd plsm corticosterone response in broilers (Gllus gllus domesticus) subjected to cyclic het stress. Comp. Biochem. Physiol. B 137: Mshly, M. M., G. L. Hendricks, M. A. Klm, A. E. Gehd, A. O. Abbs, nd P. H. Ptterson Effect of het stress on production prmeters nd immune responses of commercil lying hens. Poult. Sci. 83: Meht, R.K., B.K., Shingri Feeding under het stress. Poult. Internt. : Asi Pcific Edition 38(9): Oliveir, N.A.R. de, R.F.M.de, Oliveir, J.L., Donzele, H.S., H.S., Rostgno, R.A., Ferreir, H.do.C., Mximino Effect of environmentl temperture on performnce nd crcss chrcteristics in broilers pir fed nd two levels of metbolizble energy. Revist Brsileir de Zootechni. 29(1): Reddy, C.V Mintining growth nd production. Poult. Int., Asi Pcific Edition. 31(1): Ritchie, B.W., Hrrison, J. G. nd Hrrison, R. L Avin Medicine. Wingerûs Publishing, Inc, Florid. SAS Userûs Guide: Sttistics, V.6.12.SAS Institute Inc., Cry. NC. Shini, S Physiologicl responses of lying hens to the lterntive housing systems. Interntionl Poult. Sci. 2 (5): Sonn, L.A., S.L. Gffin, R.E. Prttnd, M.L. Cullivn, K.C. Angel, nd C.M. Lilly Moleculr «µ«æ å ªï Ë Ò Ë Û Úııpple 133 biology of thermotolernce selected contribution: effect of cute het shock on gene expression by humn peripherl blood mononucler cells. J. Appl. Physiol. 92: Temim, S., A. M. Chgneu, S. Guillumin, J. Michel, R. Peresson, nd S. Tesserud Does excess dietry protein improve growth performnce nd crcss chrcteristics in hetexposed chickens. Poult. Sci. 78: Temin, S., A.M., Chgneu, R., Peresson nd S., Tesserud Chronic het exposure lters protein turnover of three different skeletl muscles in finishing broiler chickens fed 20 nd 25% protein diets. J. of Nutrition 130: Welch, W.J Mmmlin stress response; cell physiology, structure, function of stress proteins nd implictions for medicine nd disese. Physiol. Rev. 72: Xin, H., R.S., Gtes, M.C. Pum nd D.U., Ahn Drinking wter temperture effect on lying hens subjected to wrm cyclic environments. Poult. Sci. 81: Yuming, G., L., Cini, Z., Yuping, Y.M., Guo, C.N., Liu nd Y.P., Zhou Impct of het stress on broilers nd the effects of supplementl yest chromium. Act - Veterinri - et - Zootechnic Sinic. 29: Zhou, W.T., M. Fujit, nd S. Ymmoto Thermoregultory responses nd blood viscosity in dehydrted het-exposed broilers (Gllus domesticus). J. Therm. Biol. 24: