F Í G G J A R M Á L A R Á Ð I Ð M I N I S T R Y O F F I N A N C E. Løgtingið

Transkript

1 Løgtingið Argir, 26. februar 2015 J.Nr.: /13-17 (at tilskila í svari) Tygara skriv: Viðgjørt: JPP/KJ/nb Løgtingsmál nr. 115/2014: Uppskot til ríkislógartilmæli um at seta í gildi fyri Føroyar Lov for Færøerne om kapitalkrav og tilsynsmæssige krav for kreditinstitutter og investeringsselskaber Uppskot til ríkislógartilmæli um at seta í gildi fyri Føroyar Lov for Færøerne om kapitalkrav og tilsynsmæssige krav for kreditinstitutter og investeringsselskaber Mælt verður ríkismyndugleikunum til at seta í gildi fyri Føroyar Lov for Færøerne om kapitalkrav og tilsynsmæssige krav for kreditinstitutter og investeringsselskaber, hjálagt sum skjal 1. Kap. 1. Almennar viðmerkingar Orsøkin til uppskotið Uppskotið er við til at tryggja, at lóggávan undir føroyska bankakervinum samsvarar við lóggávuna í Danmark og í ES. Bankalóggáva verður alsamt meira alheimsgjørd, og nógv av teimum lógarkrøvum, ið koma til okkara umvegis Danmark, hava sín uppruna í Basel III leiðreglunum, ið verða ásettar í BIS (Bank of International Settlements). Basel III leiðreglurnar komu í kjalarvørrinum av fíggjarkreppuni og hava til endamáls at styrkja um fíggjarfyritøkur soleiðis, at tað almenna í størst møguligan mun sleppir undan at bjarga hesum, tá fíggjarkreppur stinga seg upp. ES hevur valt at fylgja hesum leiðreglum, og úrslitið er ein lógarpakki í tveimum pørtum, sum øll ES-limalondini, eisini Danmark, hava skyldu til at seta í gildi. Lógarpakkin er sum sagt í tveimum pørtum: 1) ES-fyriskipan nr. 575/2013 um kapitalkrøv og eftirlitskrøv fyri kreditfeløg og íløgufeløg, hereftir nevnt CRR (Capital Requirement Regulation). 2) ES-direktiv nr. 36/2013 um heimild at reka virksemi sum kreditfelag og um eftirlit við kreditfeløgum og íløgufeløgum, hereftir nevnt CRD4 (Capital Requirement Directive). Kvíggjartún 1 Box 2039 FO-165 Argir (+298) (+298) fmr@fmr.fo

2 Fyri at lóggávuverkið á bankaøkinum í Føroyum, sum er danskt málsøki, skal vera á hædd við lóggávuverkið í Danmark, er neyðugt at seta báðar partarnar av ES-lóggávupakkanum í gildi í Føroyum. CRR er ein ES-fyriskipan (EU-forordning), sum er galdandi í Danmark í somu løtu, hon er lýst í EU-tidende. Av tí at Føroyar ikki eru partur av ES, er CRR-lóggávan ikki beinleiðis galdandi her á landi. Tískil er neyðugt at lóggeva serstakt fyri Føroyar (og Grønland) í hesum sambandi. Um sjálv CRR-fyriskipanin skuldi skrivast um til lóg eftir teimum vanligu forskriftunum, ið nýttar verða til danskt lógarsmíð, hevði hetta verið ógvuliga drúgt og umfatandi arbeiði, sí viðmerkingarnar á síðu 5. Neyðugt er, at lóggávan kemur í gildi í Føroyum sum skjótast. Av tí at lóggávan í Føroyum ikki samsvarar við lóggávuna í Danmark, og sostatt heldur ikki við lóggávuna í ES, metir ES ikki, at føroyskir peningastovnar eru javngildir (ækvivalentir) við danskar peningastovnar. Hetta kann føra við sær, at kostnaðurin at fáa til vega gjaldføri og kapital gerst dýrari fyri føroyskar peningastovnar, sum aftur kann hava við sær dýrari fígging til húsarhald og fyritøkur. Valdi leisturin, har CRR-fyriskipanin verður sett í gildi við, at Fólkatingið og Løgtingið samtykkja eina lóg fyri Føroyar, ið setir CRR-fyriskipanina beinleiðis í gildi í Føroyum, tryggjar skjóta og effektiva verkseting av lóggávuni. Lógin er ikki ein standandi heimild. Verða broytingar framdar í ES-fyriskipanini, skulu hesar fyri Løgtingið og Fólkatingið, áðrenn tær kunnu setast í gildi í Føroyum. Skulu aðrar ESfyriskipanir á bankaøkinum setast í gildi í Føroyum, er somuleiðis neyðugt við nýggjari lóg. CRR-fyriskipanin verður sostatt viðløgd sum skjal til lógina, og danski Vinnu- og vakstrarmálaráðharrin hevur sambært 2-3 heimild at tillaga fyriskipanina til føroysk viðurskifti. Partur 2 av lógarpakkanum, CRD4-direktivið, er longu settur í gildi í Danmark, við donskum fólkatingslógum. Hesar kunnu setast í gildi í Føroyum við kongligari fyriskipan. Ætlanin er, at CRR og CRD4 fáa gildi í Føroyum um somu tíð. Endamálið við uppskotinum Uppskotið hevur til endamáls at tryggja, at føroyskir peningastovnar verða javngildir (ækvivalentir) við danskar og sostatt ES-peningastovnar. CRR-fyriskipanin økir saman við CRD4-direktivinum munandi um krøvini til kapital, gjaldføri, eftirlit, leiðslu, grannskoðan, roknskap o.a., alt við tí fyri eygað, at økja um trygdina í fíggjargeiranum og forða fyri, at tað almenna noyðist at bjarga bankum, tá ið fíggjarkreppur raka. Galdandi lóggáva Sí viðmerkingarnar, síða 6-7. Stuttur samandráttur av nýskipanini Leisturin við at gera eina serlóg fyri Føroyar, har ES-fyriskipan er viðheft sum skjal til lógina, er ikki áður royndur. Talan er tí í fyrstu syftu um eina royndarskipan, sum ger tað møguligt at seta ES-fyriskipanir í gildi í Føroyum á skjótan hátt. Føroyskir og danskir myndugleikar fara í felag at eftirmeta royndirnar av hesi nýggju skipan og út frá tí taka støðu til, um hesin leisturin 2/5

3 eisini kann nýtast frameftir. Tessvegna hevur Fíggjarmálaráðið í tilgongdini samskift við Lógartænastuna á Løgmansskrivstovuni. Í ES lóggávu verður í fyriskipanum víst til aðrar fyriskipanir. Lógartænastan hevur mótvegis Fíggjarmálaráðnum givið til kennar, at í teimum førum, har CRR vísir til ES fyriskipanir, sum ikki eru í gildi í Føroyum, hava slíkar tilvísingar ikki virknað í Føroyum, júst tí tann lóggáva, víst verður til, ikki er í gildi her. Tað verður framvegis danska Fíggjareftirlitið, ið hevur eftirlit við føroysku bankunum, og ESstovnar fáa ikki heimildir til at virka í Føroyum. Danmark umhugsar møguliga luttøku í styrkta evropeiska bankasamstarvinum, eisini kallað bankauniónin. Styrkta evropeiska bankasamstarvi merkir, at luttakandi londini koma undir felags evropeiskt fíggjareftirlit umframt, at kreppugrunnur og bjarging av stórum bankum eisini verða felags evropeiskt málsøki. Ein arbeiðsbólkur við umboðum úr Danmark, Føroyum og Grønlandi arbeiðir við at greina nar fyri ávikavist Føroyar og Grønland, um Danmark ger av at luttaka í styrkta evropeiska bankasamstarvinum. Ummæli Uppskotið hevur verið til ummælis hjá Felagnum Peningastovnar Løgmansskrivstovuni Vinnumálaráðnum Svar er komið frá Felagnum Peningastovnum, Løgmansskrivstovuni og Lógatænastuni í Tinganesi, sí fylgiskjøl 1, 2 og 3. Kap. 2. Avleiðingar av uppskotinum Fíggjarligar fyri land og kommunur Uppskotið fær ikki fíggjarligar fyri land og kommunur. Umsitingarligar fyri land og kommunur Uppskotið fær ikki umsitingarligar fyri land og kommunur. Fíggjarligar fyri vinnuna Føroysku peningastovnarnir skulu økja um kapital og gjaldføri, umframt at teir skulu seta í verk eina røð av tiltøkum, ið økja um trygdina. Hesi tiltøk kunnu í eitt avmarkað tíðarskeið tálma útlánsvirkseminum, men trupult er at meta um í hvussu stóran mun, tá ið so nógv onnur viðurskifti eisini gera seg galdandi. Tá CRR og CRD4 eru galdandi í Føroyum, verða føroyskir peningastovnar mettir sum javngildir við bankar í ES, og merkir tað alt annað líka, at tað verður bíligari hjá bankunum at fíggja virksemi. Avleiðingar fyri umhvørvið Uppskotið hevur ikki umhvørvisligar við sær. Fíggjarligar, umsitingarligar og umhvørvisligar fyri serstøk øki í landinum Uppskotið fær ikki serligar fíggjarligar, umsitingarligar ella umhvørvisligar fyri serstøk øki í landinum. 3/5

4 Sosialar Uppskotið hevur ikki sosialar við sær fyri ávísar samfelagsbólkar ella felagsskapir. Millumtjóða sáttmálar Uppskotið fær heldur ikki fíggjarligar, umsitingarligar ella umhvørvisligar fyri tað almenna ella onnur vegna millumtjóða sáttmálar. Fíggjarligar /búskaparligar Umsitingarligar Umhvørvisligar Avleiðingar í mun til altjóða reglur og avtalur Sosialar Fyri landið /landsmyndugleikar Fyri kommunalar myndugleikar Fyri pláss/øki í landinum Fyri ávísar samfelagsbólkar /felagsskapir Fyri vinnuna Nei Nei Nei Nei Ja Nei Nei Nei Nei Ja Nei Nei Nei Nei Nei Nei Nei Nei Nei Nei Nei Kap. 3. Serligar viðmerkingar Víst verður til viðmerkingarnar á síðu 22 í skjali 2 undir yvirskriftini Bemærkninger til lovforslagets enkelte bestemmelser. Skjøl: Skjal 1: Uppskot til Lov for Færøerne om kapitalkrav og tilsynsmæssige krav for kreditinstitutter og investeringsselskaber og ES fyriskipan nr. 575/2013 om tilsynsmæssige krav til kreditinstitutter og investeringsselskaber. Skjal 2: Viðmerkingarnar (s. 2-36) til Forslag nr. L 128 til Lov for Færøerne om kapitalkrav og tilsynsmæssige krav for kreditinstitutter og investeringsselskaber. 4/5

5 Fíggjarmálaráðið, 26. februar 2015 Jørgen Niclasen landsstýrismaður /Bjarni Askham Bjarnason Fylgiskjøl: Fylgiskjal 1: Ummæli frá Felagnum Føroyskir Peningastovnar Fylgiskjal 2: Ummæli frá Sjúrði Rassmussen á Løgmansskrivstovuni Fylgiskjal 3: Ummæli frá Nellu Festirstein á Lógartænastuni 5/5