БИЛТЕН NEWSLETTER - БИЛТЕН - GAZETA ВО ОВОЈ БРОЈ ПРОЕКТ НА УСАИД ЗА МЕЃУЕТНИЧКА ИНТЕГРАЦИЈА ВО ОБРАЗОВАНИЕТО БРОЈ 3 ЈУЛИ 2014.

Transkript

1 macedonian civic education center MAKEDONSKI CENTAR ZA GRA\ANSKO OBRAZOVANIE ВО ОВОЈ БРОЈ ПРОЕКТ НА УСАИД ЗА МЕЃУЕТНИЧКА ИНТЕГРАЦИЈА ВО ОБРАЗОВАНИЕТО Предговор 3 Детски јазик како универзален јазик за комуникација 4 БИЛТЕН Креативни работилници во кои преку игра учиме едни за други 5 БРОЈ 3 ЈУЛИ 2014 Од партнерски активности до нови пријателства 6 Преку дебатни клубови до нови позитивни животни искуства 8 Незаборавниот ден 9 Интегрирана настава во природа 10 Научените лекции ни помогнаа да дојдеме до реновирање 11 Галерија на ПМИО 12 NEWSLETTER - БИЛТЕН - GAZETA

2

3 Предговор Проектот на УСАИД за меѓуетничка интеграција во образованието е имплементиран во партнерство со следните локални организации: Центар за човекови права и разрешување конфликти, Љоја, Сумнал, ЦИУ Мултимедиа, Македонски институт за медиуми и Младински образовен форум. Почитувани читатели, Третиот број на Билтенот на Проек - тот на УСАИД за меѓуетничка интеграција во образованието е подготвен! Овој број на билтенот го покрива периодот од јануари до јуни 2014 година. Македонскиот центар за граѓанско образование (МЦГО) во парт нер ство со шест локални организации го спро - ведува овој проект во сите основни и средни училишта во Република Македонија. Во првите два броја имавте можност да ги проследите активностите со кои се поставуваа темелите за подобрување на меѓуетничката интеграција во училиштата и општеството. Во сите проектни активност учествуваа образовните институции, опш ти - ните, наставниците, директорите, струч ните служби, учениците, роди - те лите како и останатите учесници во образовниот систем. Соработката со високообразовните институции со цел за вклучување на пристапите за меѓуетничка интеграција во наставата, е уште еден клучен елемент кој допринесува кон одржливоста на целиот проект. Во првата половина на 2014 година, беа вклучени нови 183 училишта од 38 општини со што се опфатија сите училишта и општини во Македонија. Формирани беа тимови за училишна интеграција во шест региони од Фаза 3 на проектот. Покрај теорет - скиот дел (обуки, менторски посети, средби за поддршка), во рамки на проектот се реализираа и разновидни практични активности (креативни работилници, посета на партнерски училишта, форум театри, дебатни клубови, заеднички спортски и рекреативни активности). Придобивките од форум театрите со учениците покажаа дека треба да се работи и со наставниците, притоа беа организирани форум театри со наставници од основни и средни училишта. Продолживме и со креативните работилници со ученици во шест општини каде тие учеа како да ги надминат стереотипите и предрасудите преку разни дискусии, игри и дружење. Покрај тоа, учениците од дебатните клубови кои беа формирани во текот на 2013 имаа можност да се вклучат во јавни дебати каде се дискутираше за поделеноста на учениците во посебни објекти по етничка линија и нивните размис - лувања поврзани со тоа. Во текот на овој период се одвиваа и голем број на разновидни заед - нички активности, преку кои нас тав - ниците и учениците од разни кра еви на Македонија се запознаваа, дружеа и учеа за културата на своите врсници и колеги од друга етничка припадност. Во април 2014 година, проектот во соработка Државниот просветен инспекторат започна да ги ревидира процесите и инструментите во Прирачникот за интегрална евалуација, што ќе придонесе за подобар увид во активностите што ги преземаат училиштата во однос на меѓуетничка интеграција во образованието и на тој начин да ги идентификува добрите практики кои треба да се промовираат, како и да дадат конкретни пре пораки на училиштата. Во 2014 продолживме да работиме на подобрување на условите за работа во училиштата. Од 100 апликации за реновирање, по пат на селекција од страна на комисија беа избрани 13 училишта кои ќе бидат реновирани во текот на 2014, од кои 3 се модел училишта. Благодарност до сите кои се дел од активностите на ПМИО за поддршката и посветеноста кон подобрување на меѓуетничката интеграција во образованието во земјата, бидејќи само заедно можеме да направиме позитивни промени. Уживајте во читањето! 3 Лорета Георгиева, извршен директор на МЦГО Небојша Мојсоски, раководител на ПМИО, УСАИД

4 Детски јазик како универзален јазик за комуникација Не беа потребни никакви зборови, се разбравме на наш детски јазик кој сите умеевме добро да го говориме. 4 Нашето училиште се наоѓа во падините на Скопска Црна Гора. Освен нашето, во ова подрачје има уште неколку училишта. На десетина километри од нашето училиште во Чучер Сандево, се наоѓа нашето подрачно училиште во село Горно Блаце во кое учат децата од албанска етничка припадност. Чес - то се случуваше да се сретнеме по селските улици или пак на манифестации кои се одржуваа во нашите села. Иако живееме во иста општина, нашите средби не беа другарски или комшиски. Ние меѓусебно си бевме странци. До тогаш не комунициравме многу, а и не се ни осмелувавме, затоа што не знаевме како и затоа што тие не го говорат на шиот ја - зик. Така беше се додека во нашето училиште не започна спроведувањето на Проектот на УСАИД за меѓует - ничка интеграција во образованието и во него земаа учество и учениците од село Блаце. Сите бевме љубопитни и возбудени. Со нетрпение ја очекувавме нашата прва средба, а во ис то време многу прашања ми се вртеа низ главата. Тие се деца од друга етничка припадност и говорат друг јазик, а за реализација на проектот треба да комуницираме. Како ли ќе се разбереме? Со нив сме толку различни. Имаат и поинаква традиција и култура. Речиси и воопшто немаме заеднички нешта. Па дури и да нај де - ме начин за комуникација, за што ќе разговараме кога целосно се разликуваме? За овие прашања не размислував само јас, туку речиси сите деца од моето училиште. Беа возбудени, но и исплашени поради нашата средба. Она што никој не го сакаше е да има некакви проблеми меѓу нас, чудни погледи и нетрпение. Во исто време треба да бидеме добри домаќини, добро да ги пречекаме и прифа - тиме нашите другари, за да се чув с - т вуваат пријатно и убаво за време на активностите. Сакавме да се забавуваме, а не овој проект да биде само обична формалност за нас што ќе ја завршиме само затоа што мораме. Како што започна проектот, сите наши сомнежи се распрснаа како меур од сапуница. Децата од Блаце прис - тигнаа и веднаш се здруживме, а тоа што сеуште не можам да го разберам е како успеавме да разговараме меѓу себе. Тие не говореа македонски, ниту пак ние албански. Доволен беше еден пријателски поглед за ние да се зближиме. Тогаш исчезнаа сите прашања. Сфативме дека покрај раз личностите имаме и нешто заедничко што е многу посилно од сите разлики и што не зближува а тоа е дека, пред сè, сите ние сме само деца со исти желби, потреби, амбиции... Не беа потребни никакви зборови, се разбравме на наш детски јазик кој сите умеевме добро да го говориме. И во тој момент, разликите меѓу нас неа беа причина за оддалеченост, туку причина за зближување. Ние ја запознавме нивната култура, тие нашата. Подготвивме традиционални јадења од македонската и албанската кујна, а притоа се дружевме и многу се забавуваме. Проектот беше успешен и добивме разни пофалби кои многу не радуваа. Но има нешто што ме радува уште повеќе. Тоа се спомените од овие активности, кои ќе останат врежани во моите сеќавања, но и вредностите со кои се здобив кои секогаш ќе ме следат во животот и ќе ме прават подобар човек. Деспина Томашевска, VIII (8) одд., ОУ Александар Урдаревски, с. Сандево

5 Креативни работилници во кои преку игра учиме едни за други Успешно ги одржувавме и останатите работилници во кои дознавме многу нешта едни за други, за нашите животи, особено за потребата и убавината од живеење едни со други, а не едни покрај други. 5 Почетокот во средно училиште за мене претставуваше нов предизвик. Самиот старт беше извондреден. Професорите ме гледаа со доверба и почит. Не беше тешко да се постигне тоа затоа што секогаш бев искрена, мојот однос беше солиден и се трудев да бидам крајно праведна и еднаква кон сите. Уште од самиот почеток во прва година учествував во сите проекти организирани во училиштето, а тоа го постигнав благодарение на мојата желба да бидам корисна за општес - твото. Проектот на УСАИД за меѓуетничка интеграција во образованието, предводен од професорите Милош Ташковиќ и Хава Елмази, прет - ставуваше голем предизвик за мене. Посакав и јас да учествувам во тој проект, но за жал беа препорачани ученици само од 2 и 3 година. Сепак, на мое барање, професорот Милош не ме одби. Почнав да се чуствувам како дел од тие активности и почувствував одговорност кон проектот. Започнавме со подготовки и ја оформивме групата од 28 члена, заедно со професорите Милош Ташковиќ и Хава Елмази. Бев премногу љубопитна за целите на проектот и првата средба (првата работилница), која ја одржавме на 14 Март 2014 и во која учестуваа Виолета Симјаноска и Леа Линин (преставници од Мултимедија), за мене претставуваше почеток на едно ново и убаво искуство. Не запознаа со ус ловите и целите на проектот, а потоа следуваа активности низ игри кои придонесоа за нашата концентраци ја и меѓусебно запознавање. Продол живме секоја недела да одржуваме по една работилница во траење од 90 минути и беа одржувани во Кариерниот центар во нашето училиште. Не посетија и актерите Кети Дончевска- Илиќ и Горан Илиќ. Беше една од најзабавните работилници одржани во текот на учебната година. Ми беше вистинско задоволство што ги запознав. Имаше што да се слушне и научи од нив, имаа доволно животно искуство кое сакаа да ни го пренесат. Се чувствував привилегирана што запознав толку добри луѓе, кои добрината ја споделуваа со сите без разлика на етникум, вера, пол и возраст. Ни помогнаа да ги разрешиме некои од нашите дилеми за општествениот живот и проблемите со кои се соочувавме. Успешно ги одр жувавме и останатите работилници во кои дознавме многу нешта едни за други, за нашите животи, особено за потребата и убавината од живеење едни со други, а не едни покрај други. Учениците се здружија толку многу што и по завршувањето на работилниците нашите дружби продолжуваа и ќе продолжат во иднина. Се соочувавме и со некои проблеми, предизвици кои отворено ги споделувавме, што ни овозможи со истите да се справиме и да ги надми неме, заедно со нашите почитувани инструктори Хава и Милош. Сето тоа е благодарение на овој успешно реализиран проект, под др - жан од страна на УСАИД. Би сакала да кажам дека голем дел од успехот ни припаѓа нам, учениците кои земавме активно учес тво во проектот, и научивме дека дру гарството се стекнува со искреност и доверба, тоа е нешто кое се негува. Научивме да бидеме корисни едни на други, да соработуваме и да се дружиме. Конечно, мислам дека и се приближивме кон целта на проектот, успеавме да стекнеме единство и да ги разбиеме предрасудите кои ги имавме едни кон други. Се чувствувам задоволна што сум дел од овој проект затоа што стекнав извонредно искуство за во иднина. Исто така се здобив со лидерски веш - тини, да се запознаам и соочам со кулурата и животот на сите етникуми присутни во моето училиште. Нај важ - но од се што научивме е дека другарството не познава граници, вера, етникум, пол, социјално-економски статус, возраст и физички изглед. Дру - гарството е богатство за сите нас. Флора Мухареми, ученик во IV година ОСТУ Гостивар, Гостивар

6 Од партнерски активности до нови пријателства Учениците од средните училишта Коле Неделковски од Велес и Наце Буѓони од Куманово во изминатите месеци имаа голем број на активности како дел од партнерството помеѓу двете училишта. Во текот на месец јуни учениците од двете училишта направија презентација на досегашните постигнувања како плод на заедничката работа. Учениците Ивана Николовска и Јалчин Рамаданов од ССОУ Коле Неделковски - Велес накратко ни го опишаа своето искуство во врска со спроведените активности. Ивана Николовска: Не верувам дека некогаш ќе можам да ги заборавам активностите од оваа посета, убавите прошетки или моите другарки Вериме и Мартина. 6 Ивана Николовска: Информирани бевме дека во училиштето ќе има повеќе активности од Проектот на УСАИД за меѓуетничка интеграција во образованието. Сите беа возбудени, но радоста ни беше уште поголема кога дознавме дека нашето училиште треба да формира партнерс - тво со друго училиште, а потоа да имаме заеднички активности со нив. Со нетрпение се подготвував и ја чекав посетата на училиштето во Куманово. Пред посетата, заедно со учениците од Куманово работевме на тријазичен туристички водич за Велес и Куманово. Некои од учениците ис тра жуваа рецепти од своите мајки и баби, другите посетуваа културно - историски споменици, а дел се потрудија за електронската обработка. Посетени беа повеќе цркви и џамии во градот и околните села и на крај за - едничката мисија на вроди со плод. Малку подоцна, дојде и долго очекуваната посета на Куманово од страна на раководството на нашето училиште со група професори, училишниот фудбалски тим и ученици кои работеа на туристичкиот водич. Таму, поминавме прекрасно. Игравме фудбал, се натпреварувавме на спринт патеките во училишниот двор, имавме состанок со одговорните професорки за водичот за Велес и Куманово. Не верувам дека некогаш ќе можам да ги заборавам активностите од оваа посета, убавите прошетки или моите другарки Вериме и Мартина. Втората средба со училиштето На це Буѓони беше во Велес. Се промовираше изработениот туристички водич за Велес и Куманово. Со заедничка презентација учениците од двете училишта ги запознаа присутните со убавините на Велес и Куманово. Дружењето со учениците продолжи со заедничка работилница на која имавме можност сите свои впе - чатоци да ги пренесеме на хартија. Повторно, заедно со Вериме и Мартина, имавме можност да се дружиме и меѓусебно да споделуваме искуства. Јалчин Рамаданов: Првата сред - ба со учениците од Куманово ја имав на работилницата која беше организирана по повод 21 декември - Ден на настава на турски јазик. Пред нашите и професорите од Куманово, како и присутните родители, ги презентиравме обичаите при славењето на најголемите муслимански и христијански празници Бајрам и Божиќ. Презентациите ги подготвивме работејќи со Перихан, Милош, Сибел, Мо - ника, Бен јамин. Сите ние, толку различни, а толку исти, пишувавме заеднички како ги славиме празниците во своите домови. Ни беше многу интересно додека седевме еден до друг и со голем интерес истражувавме од интернет. Колку само интересни податоци ни се разоткрија, шегувајќи и смеејќи се. Ü

7 Ü Со нетрпение ја очекував следната средба со учениците од Наце Буѓони. До тогаш, за среќа бевме повр - зани преку социјалните мрежи. Воспоставивме видео линк, па истовремено во двете училишта се презентираше прославата на големиот христијански празник Прочка. Така од нашите другари слушнавме и за простувањето при славењето на муслиманскиот празник Рамазан Бајрам. Најголем впечаток ми остави работилницата на која со учениците од Куманово изработувавме заеднички хамер за нашите градови. Во мојата група беа: Викторија, Фјола, Зуале и Сунчица од Куманово, Мики и Бен - јамин од Велес. Изработивме хамер Различно воспитани, а сепак исто функционираме со слики од Велес и Куманово. Го презентиравме заедно со ученичката Фјола. Таа на својот мај чин јазик, а јас на свој, и двете бев - ме насмеани и горди презентерки. Аплаузот ни беше многу драг и само срамежливо се погледнувавме, зна - ејќи дека својата задача ја извршивме целосно. Потоа, следуваше прошетка низ мојот роден град Велес. Онака релаксирани и опуштени заминавме на градскиот базен и новите другари ги запознавме со новата црква и театар, рингишпилот, каде што прекрасно си поминавме, за на крај да се одмориме во градските кафулиња. Додека тие уживаа во новиот град, со насмевки на лицата, се дружевме и разговаравме. На крај, за жал моравме да си подадеме рака и да се поздравиме, со желба за соработка кој - а ќе продолжи низ годините за да се зачува ова мало, но значајно збратимување. Ќе минат години, ќе доаѓаат генерации, а ние сегашните ќе останеме засекогаш во контакт со овие наши драги сооученици. Јалчин Рамаданов: На крај, за жал моравме да си подадеме рака и да се поздравиме, со желба за дружење кое ќе продолжи низ годините за да се зачува ова мало, но значајно збратимување. Ивана Николовска и Јалчин Рамаданов, ученици во ССОУ Коле Неделковски, Велес 7

8 Преку дебатни клубови до нови позитивни животни искуства Новите искуства секогаш ги менуваат луѓето, додека пак искуството со дебатниот клуб беше еден позитивен пример за начин на размислување кој резултира со многу нови дружења и пријателство. Различноста се истакнува тогаш кога луѓе од разни етникуми, националности, религии и родови се соединуваат во една група или заедница. Едно разновидно општество е она што ги негува разликите кај луѓето. Тоа е општество кое ги прифаќа луѓето од разно потекло и традиција да донесат свежи идеи и размислувања. Истата цел ја имаше и нашата група за дебати, каде што посветеноста и ангажманот резултираше со јавна дебата на тема - Етнички поделените објекти (не) ја попречуваат интеграцијата. Оваа активност се реализира во соработка со Проектот на УСАИД за меѓуетничка интеграција во образованието и Младински образовен форум, чија цел е подобрување на културата и дијалогот, зацврстувањето на нивото на дискутирање со аргументи и поттикнувањето на општествените дебати со релевантни теми. Во групата за дебати имаше ученици од средните училишта, кои независно од различностите оформија свои мислења за дадените теми. Двете групи од учениците претставија еден позитивен и еден негативен модел како уче - ниците од различни етникуми треба да функционираат во едно училиште. Некои велат дека учејќи во едно исто училиште тоа ќе придонесе по- веќе конфликти и редуцирање на наставничкиот персонал, и другите дека учениците ќе стекнат пријателство и намалување на предрасудите. Учес - ниците во дебатата нагласија дека во нашето општество има многу стереотипи за припадниците од другите етнички заедници и дека истите треба да се намалат. Тие исто така дадоа и примери од општествата кои функционираат независно од различ - ностите, сведочејќи дека и тие се дел од тој круг. Секако дека, дебатирајќи долго по разни теми, за многу нешта се сменија и моите ставови кога ги слушнав погледите од своите врсници. Можеш да стекнеш многу пријатели за кратко време ако ги прифатиш нивните различни размислувања, како што се случи и внатре во самиот дебатен клуб каде се формираа друштва и другарување кое беспрекорно функционира. Новите искуства секогаш ги менуваат луѓето, додека пак искуството со дебатниот клуб беше еден позитивен пример за начин на размислување кој резултира со многу нови дружења и прија - телство. Нита Зеќири, IV година, СУ Наце Буѓони, Куманово 8

9 Незаборавниот ден Децата и наставниците кои беа таму топло нѐ пречекаа со насмевки и пријатни зборови......иако не успеав да ги запомнам сите имиња кои со првата игра си ги кажавме, се чувствував многу пријатно, како да ги познавам сите деца од порано. Kон крајот на месец aприл нашата наставничка ни кажа дека ќе одиме во Крушево на 7 мај за да играме спортски игри и фуд бал со другарчињата од ОУ Никола Каревод Крушево. Бев возбудена и едвај чекав да дојде тој ден. Дојде денот за кој долго се спремавме и заедно со моите другарки и другари отидовме во Крушево. По пат размислував како ќе изгледа тоа и како ќе играме, но сепак неможев убаво да замислам, па остана да го почекам да дојде тој моментот на забава. Кога влегувавме во градот бев малку зачудена кога видов толку мало гратче а куќите толку близу една до друга како дрвја во шума кои се допираат со своите лисја и гранки. Градот на прв поглед ми изгледаше традиционален, интересен и возбудлив. Конечно пристигнавме на игралиштето каде имаше многу топки, деца, обрачи, јажиња и други работи со кои мислев дека можев по цел ден со секое од нив да играм. Децата и наставниците кои беа таму топло не пречекаа со насмевки и пријатни зборови. Децата на игралиштето беа многу дружељубиви кон нас и цел ден игравме различни игри. Беше убаво да се слушне толку смеа, навивање, шаренило од топки и обрачи на едно место. Иако не успеав да ги запомнам сите имиња кои со првата игра си ги кажавме, се чувствував многу пријатно, како да ги познавам сите деца од порано. Преку игра и забавата се запоз - нав ме подобро, а за време на паузата си ги разменивме и телефонските бро - еви, а и се договоривме на соци јал - ни те мрежи да се допишуваме. Глав - ните виновници за ова убаво до жи - вување беа нашите наставници, како и луѓето од организацијата МЦГО, и затоа им благодарам многу. Тој ден бев многу среќна и весела кога се враќавме накај дома. Иако бев многу изморена, тоа беше убав замор. Едвај чекав да пристигнам назад дома за да им раскажам на сите колку забавно и убаво го поминав тој ден. Јасмина Имери, V одд., ОУ Јосип Броз Тито, Жировница 9

10 Интегрирана настава во природа За мене тоа беа најубавите денови во мојот живот, се запознавме со многу нови другарчиња што учат на друг јазик и се надевам ќе се дружиме и понатаму во училиште. Здраво, моето име е Гамзе Зекир и сум четврто одделение во основното училиште Братство Единство од Охрид. Ова беше прв пат за нас од четвртите одделенија за се организира настава во при - рода. Тоа беше нешто ново. Во нас - тавата учествуваа ученици од сите три јазици што се зборуваат во училиштето. Престојувавме четири дена и три ноќи и беше многу забавно. За мене наставата во природа остави незаборавливи спомени затоа што таму научив многу работи. Првиот ден тргнавме со автобус, но во автобусот не бевме само ние, со нас беа и учениците од четвртите одделенија што учат на македонски јазик. Некои од учениците ги познавав бидејќи учествуваа во програмата што ја под - готвивме за 8-ми март за Денот на жената, а некои учествуваа и во мултикултурните работилници. Оста на - тите другарчиња ги запознав таму. Ова искуство нам ни беше многу забавно. На излетот во Пелистер во сите активности и игри игравме сите заедно. Таму за прв пат го видов дрвото молика, листовите му беа со пет иглички. Имав слушнато за него порано но кога го видов многу ми беше интересно. Наредниот ден го посетивме и Музејот. Ги видовме животните и растенијата што се наоѓаат во Пелистер. Секој ден планинаревме и уживавме во природата. Одењето ни беше многу лесно бидејќи има ше означена патека за нас децата. Одејќи по пат имаше табли означени со разни животни и растенија. Сите тие живееа тука на Пелистер. Воздухот беше многу чист и тоа ни беше многу убаво. Секое попладне игравме спортски игри. А навечер иг - равме други игри како што се: маскенбал, пижама парти, имаше и игри со најчудни фризури и музички игри. Сите случки и настани ги пишувавме во тетратки, а на листови го цртавме тоа што го гледавме. Излетот во природа помина многу забавно. За мене тоа беа најубавите денови во мојот живот, се запознавме со многу нови другарчиња што учат на друг јазик и се надевам ќе се дружиме и понатаму во училиште. Гамзе Зекир, ученичка од IV-1 одд., ОУ Братство Единство, Охрид 10

11 Научените лекции ни помогнаа да дојдеме до реновирање Промените не настануваат веднаш туку чекор по чекор со многу работа и посветеност. 11 Во конкуренција од 100 училишта кои аплицираа за реновирање, нашето училиште Врапчиште од с. Врапчиште беше избрано меѓу првите 10, со што доби можност да ја реновира училишната зграда на подрачното училиште во село Врањовце. Централното основно училиште Врапчиштесе наоѓа во село Врапчиште и има уште три подрачни училишта кои се наоѓаат во село Зубовци, село Врањовци и село Галате. Во нашето училиште наставата се одвива на македонски, албански и турски наставен јазик што всушност го отсликува и составот на населението во општина Врапчиште. Поканата за вклучување на нашето училиште во Проектот на УСАИД за меѓуетничка интеграција во образованието беше добродојдена и безрезервно прифатена како од училиш - ното раководство така и од наставниот кадар. Ги следевме упатствата добиени од Проектот и започнавме со формирање на училишен тим за интеграција. Ги посетувавме обуките за меѓуетничка интеграција во образованието од каде секогаш се враќавме со нови знаења и искуства за тоа како да ја подобриме меѓуетничката интеграција нашето училиште, како да оствариме партнерства со училиштата од другите краеви во Македонија, како да организираме и одржуваме заеднички активности во нашето училиште со други училишта. Целта на сето ова беше една, нашите ученици и ние наставниците од различните етнички заедници подобро да се запознеме, меѓусебно да комуницираме и да разменуваме искуства како од областа на образованието така и од областа на меѓует - ничките односи во Република Македонија. Потоа, добивме известување дека имаме можност да аплицираме за вклучување и во другите активности на Проектот кои се однесуваат на реновирање на училиштата. Почнавме со подготовка на апликацијата. Ги користевме сите добиени знаења од обуките за меѓуетничка интеграција во образобанието и ја подготвивме апликацијата, а потоа заедно со сите потребни прилози ја доставивме до Проектот. И што се случи? Во конкуренција од апликации пристигнати од 100 училишта од Македонија, нашата апликација беше високо оценета и нашето училиште се најде меѓу десетте училишта кои добија можност за реновирање во текот на оваа година. Нашата радост беше неизмерна, нашиот труд и посветеност даде резултат и продолживме со работата. Формиравме училишен тим за реновирање, кој со добиените знаења од обуките за проценка на потребите и одредување на приоритетите ги одреди потребите на сите училишни згради, ги одреди приоритетите за реновирања во нашето училиште, а потоа се одреди и најприоритетната потреба - целосно реновирање на училишната зграда во подрачното училиште во с. Врањовце. И така почна сѐ. Учиме и работиме заедно, се запознаваме, комуницираме. Промените не настануваат веднаш туку чекор по чекор со многу работа и посветеност. Продолжуваме со активностите како за меѓуетничка интеграција така и за реновирање на училиштето во Врањовце. Многу учиме, многу работиме и се надеваме дека ќе направиме многу позитивни промени во нашето училиште, во нашето однесување и во нашите сфаќања на различностите или подобро кажано сличностите. Кујтим Јусуфи, директор, ОУ Врапчиште, с. Врапчиште

12 12 Галерија на ПМИО

13

14 Адреса: Козле 1-б, 1000 Скопје Телефон: +389 (0) Е-пошта: info@mcgo.org.mk Факс: +389 (0) Следете не на: Проектот на УСАИД за меѓуетничка интеграција во образованието е четиригодишна иницијатива со буџет од 5,2 милиони долари со која се опфатени сите основни и средни училишта во Македонија. Главната цел на ПМИО е да ја зајакне свеста и да обезбеди различни обуки, техничка поддршка и да ги поттикне училишните одбори, директорите, наставниците, учениците, родителите и администрацијата за поддршка на меѓуетничката интеграција во образованието. Главен и одговорен уредник: Игор Ордев, асистент за информирање на јавноста и заедниците на ПМИО Уредувачки одбор: Лорета Георгиева, извршен директор на МЦГО Небојша Мојсовски, раководител на ПМИО Светлана Гашовска, координатор за соработка со партнерите на ПМИО Издавач: Македонски центар за граѓанско образование Дизајн: Билјана Михајловска macedonian civic education center MAKEDONSKI CENTAR ZA GRA\ANSKO OBRAZOVANIE ПРОЕКТ НА УСАИД ЗА МЕЃУЕТНИЧКА ИНТЕГРАЦИЈА ВО ОБРАЗОВАНИЕТО